Morgunblaðið - 24.12.1929, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
7
GLEÐILEG JÓL !
Auglýsingaskrifstofa íslands.

óskar öllum viðskiftavinum sínum
€

Verslunin Liverpool.
GLEÐILEGRA JÓLA
og- góðs komandi árs, óskar öllum
sínum viðskiftavinum.
Kaffibrensla Reykjavíkur.
„BATTERIIГ
Það var í októbermánuði 1808
að Trampe stiptamtmaður fór fram
á það við stjórnina að settar
væri varnir í Reykjavík, en með
brjefi dagsettu 11. mars 1809 vildi
Rentukammerið ekki fallast á það,
bæði af því, að ekkert megi missa
sig af heráhöldum í Noregi, og
svo sje' ekki sá mannafli í Reykja-
vík, að hann geti varið bæinn
með vöpnum, ef á hann sje ráðið.
Árið 1809 kom Jörundur hunda-
dagakóngur hingað, og lagði land-
ið undir sig þá um sumarið, eins
og segir í sögu hans. Seinast í
júní fór hann að taka sjer líf~
vörð, eða „stríðsmenn til vaktar“,
eins og það var kallað. Voru það
flest umrenningar og óreiðumenn,
að því hermt eí. En það má nærri
geta, að fremur hafi þótt lítil-
mótlegt að hafa hermenn þessa
berskjaldaða og höfuðborgina
gengið út um að innlima fsland
í Danmörku, gera það að dönsku
amti, því um sumarið .var sendur
hingað 25 manna herflokkur, und-
ir stjórn P. C. Reffling „pretnier-
lautinants“. Segja munnmæli, að
hermennirnir hafi fengið fyrir-
skipanir um að skjóta 3 alþingis-
rcenn, ef til óeirða kæmi, „den
hvide“ (Jón Sigurðsson), „den
tykke“ (Hannes prófast Stephen-
sen) og „deíi halte“ (Jón Guð-
mundsson). — Flokkurinn hafðist
við um veturinn 1851—52 í yfir-
rjettarhúsinu (svartholinu) og
hjelt þar vörð fyrir framan hús-
ið að hermannasið; settu þar rautt
skýli handa verðinum í rigningu
og óveðri; kölluðu Reykvíkingar
sliýlið „hólk“, og var þeim ekk-
ert vel til hermannanna.
Eina gagnið, sem herme'nnirnir
gerðu hjer, ef gagn skyldi kalla,
oooooooooooooooooo
GLEÐILEG JÓL! $
S
Vald. Poulsen.
ooooooooooooooooo-c
GLEÐILEG JÓL!
Versl. Drífandi.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiT
| g
| GLEÐILEG JÓL! j
Verslunin Hamborg.
varnalausa. Tóku þeir því Phelps
og Jörundur að láta hlaða vígi
á Arnarhóli austan til við höfn-
ina í Reykjavík, sem áður var
nefnt „Batterí.“ En fallbyssurnar
vantaði. Vildi þá svo vel til að
suður á Bessastöðum voru gaml-
ar fallbyssur, se'm Henrik Bjelke
höfuðsmaður hafði látið flytja út,
þegar hann ljet byggja skansinn
árið 1668. Þær voru nú sokknar
í jörð og kolryðgaðar, en Jörund-
ur ljet grafa þær upp og flytja
inn til Reykjavíkur og setja þær
á nýja vígið, sem liann kallaði
Phelps-vígi (Fort Phelps). Segir
sagan, að 19. júlí, hafi verið sótt
„þrjú fallbyssustykki frá Bessa-
stöðum“, en hinar þrjár fall-
byssur, sem eftir voru, koniu 21.
júlí. Var fyrsta fallbyssan sett
upp í hinu nýja vígi 25. júlí og
var þá skotið úr he'nni tveimur
kúluskotum, „sem gekk vel“ að
sögh, svo að byssuhólkarnir hafa
ekki verið alveg ónýtir. En fyrir
vígisstjóra setti Jörundur sænskan
beyki, Malmqvist að nafni, og
skyldi hann hafa 300 ríkisdali í
kaup, en hver liðsmanna Jörund-
ar átti að hafa 60 ríkisdali auk
faéðis. En ríkisstjóm Jörundar
varð skammvinn eins og allir vita,
leystist „herinn“ upp, þegar hann
veltist úr völdum og misti þá
„Batteríið' ‘ sína heírnaðarlegu
þýðingu.
Eins og kunnugt er, var hald-
inn þjóðfmidur í Reykjavík 1851.
Vafalaust hefir dönsku stjórninni,
eða stiptamtmanni Trampe, þótt
uggvænt um, að fslendingar
mundu verða sjerlega hrifnir af
því stjórnarboði, sem þá hafði
var það, að þeir hlóðu upp aftur
gamla vigið „Batteríið“, eins og
það var síðan þangað til það var
rifið. ,
Nokkrum sinnum á árunum fyr-
ir þjóðhátíðina voru haldnar
brennur á „Batteríinu“ á gamlárs
kvöld eða þrettándanum. Þar var
altaf mikið fyllirí og því oft rysk-
ingar og áflog, en það var alsiða
í þá daga.
Árið 1899 falaði frú Helga
Vídalín „Batteríið“ til kaups og
ætlaði að byggja þar fagurt hús.
Var frumvarp um þetta borið fram
á þingi og setti það alt þingið og
allan bæinn í svo mikla æsingu, að
sennilega hefir aldrei verið eins
mikill „móður“ i bæjarmönnum,
hvorki fyr nje síðar, ekki einu
sinni á „bændafundinum“ svo-
nefnda 1905. Jafnvel stiltustu og
gætnustu menn mistu alveg tanm-
hald á sjálfum sjer. Borgarafund-
ur var ha.ldinn, og þar samþykt
með yfirgnæfandi meiri hluta
mótmæli ge'gn sölunni. Hótunar-
brjefum rigndi niður á þá þing-
menn, er voru hlyntir sölunni,
og kvað jafnvel svo ramt að, að
einn þingmanna, er aðallega barð-
ist fyrir sölunni í neðri deild,
keypti sjer slcanimbyssu til að
verja sig með, ef á hann skyldi
veha ráðist. Umræður í deildinni
urðu langar, harðar og heiptugar.
22 bæjarmenn buðust til að kaupa
„Batteríið“ fyrir 2000 kr., eða
nokkru meira en helmingi hærra
verði en átti að selja það fyrir. Þó
fór svo, að frv. var samþykt með
miklum atkvæðamun, en náði ekki
staðfestingu konungs.
Þeir, sem voru andvígir söl-
H! =
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiu
GLEÐILEG JÓL!
Versl. Foss.
oooooooooooooooooc
GLEÐILEG JÓL !
J. C. Klein.
oooooooooooooooooo
GLEÐILEG JÓL!
Versl. Vík.
I GLEÐILEG JÓL! I
— 2E
' — S
( e Verslunin Bjöminn.
jlllllllliillllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllimÍ
GLEÐILEG JÓL !
Versl. Klöpp.
oooooooooooooooooo
GLEÐILEG JÓL!
Verslunin Goðafoss.
oooooooooooooooooo