Morgunblaðið - 24.12.1929, Blaðsíða 9

'PrtWudag 24. des. 1929.

9
GLEÐILEGRA JÓLA
óskar öllum viðskiftavinum sínum
Ölgerðin Egill Skallagrímsson.
GLEÐILEG JÓL !
S. Jóhannesdóttir.

tok'

GLEÐILEGRA JÓLA
óskar öllum viðskiftavinum sínum
Efnalaug Reykjavíkur.

GLEÐILE G JÓL !

GLEÐILEGRA JÓLA
óska jeg öllum viðskiftavinum mínum
Sveinn Þorkelsson.
m
Óska öllum bókamönnum
GLEÐILEGRA JÓLA
E-
E
E
P-
Tónmcnt d íslandi
Þörf d tónlistasKóla.
Ræða er Halldór Jónasson
flutti á fundi tónlistavina 20.
des. s. 1.). .
Þótt íslendingar inegi sjálf-
sagt teljast söngnæmir meira
en í meðallagi og iðkun tónlistar
hafi farið stórlega í vöxt á síð-
ari tímum, þá er almennri ment-
un í þessari grein og þar af leið-
andi tónlistasmekk almennings
ennþá mjög svo ábótavant,
enda er ekki á öðru von, svo
ung sem mentuð tónlist er enn
hjer á landi.
Það er algengt að heyra menn
segja: — Jeg fer ekki á tónleik
nema til þess að verða hrifinn!"
— Jú látum það gott heita. —
En af hverju verða menn þá
helst hrifnir? — Það er af
krafti og tilfinningum tónleik
arans, en minna af kunnáttu
hans. Það eru með öðrum orð-
um hinir ómentuðu meðfæddu
hæfileikar sem hrífa menn
sterkar en hin mentaða list
Ekki svo að skilja að jeg vilji
gera lítið úr þessum meðfæddu
hæfileikum, því að á þessu
byggist auðvitað öll framför í
tónlist. Persónulegur kraftur og
tilfinning er einmitt það hrá-
efni sem mentunin vinnur úr
og skapar af listamanninn. Tak'
mark listarinnar er einmitt það
sama og lífsins sjálfs að móta
hina meðfæddu hæfileika og
hefja þá í hærra veldi þroska
og menningar.
Til þess að skilja þetta enn
betur, er best að taka dæmi af
knattspymunni, af því að þar
hafa menn fylgst með því hvern
ig ómentaður leikur getur orðið
að mentaðri íþrótt.
Þegar menn fóru fyrst að
horfa hjer á knattspyrnu, þá
er styst frá því að segja, að
menn urðu mest hrifnir af þeim,
sem hraðast hlupu og harð-
ast spörkuðu og sýndu mestan
ákafa og óðagot. En á þessu
varð snögg breyting, sem kom
mörgum á óvart. Hingað komu
útlendir knattspyrnumenn, sem
ekkert sýndust vera að reyna
sig í hröðum hlaupum og löng-
um spörkum. Þeir „hrifu“ eng
an með áköfu látæði, fóru sjer
að öllu rólega en skoruðu þó
öll mörkin! — Áhorfendur urðu
nú að breyta mælikvarða sínum
á góða knattspyrnumenn, og
hafa nú lært að dást mest að
kunnáttunni og skilja hvað ment
un, æfing og útreiknuð snilli
ber hæglega ofurliði hinn lítt
mentaða meðfædda kraft
Knattspyrna og tónlist eru
í'U að vísu ærið ólíkar íþróttir,
en það hafa þær sameiginlegt,
að þær krefja eigi aðeins upp-
runalegan meðfæddan kraft og
áhuga, heldur og mikla æfingu
og kunnáttu, og tónlistin auð
vitað því fremur, sem hún er
margfaldlega &öfugri og marg
brotnari list. En það er varla
ofsagt að smekkur manna
tónlist alment sje hjer álíka og
hann var á knattspyrnunni
fyrstu árunum, sem hún var iðk
uð. Og það er auövitað vegna
þess að það eru offáir sem hafa
fengið tækifæri til að afla sjer
tónlistamentunar, bæði að því
er snertir byggingu tónlistaverk-
anna sjálfra og útfærslu þeirra
söng og hljóðfæraslætti.
Alkunn er sú almenna til-
íineiging bæði hjer og annars
staðar að taka minniháttar tón-
list fram yfir hin meiri lista
verk, og sömuleiðis hitt að láta
hrífast af ýmsum leikaraskap
og látæði sem miðlungssöngvar-
ar og tónleikarar nota til upp-
fyllingar þar sem kunnáttuna
arestur, eða af því að sjá lista-
manninn „glíma af kröftum“ og
rembast við það sem betur
kunnandi maður mundi leika
sjer að. — Menn verða að læra
að skilja að það er grófur smekk
ur, sem nýtur þess best að sjá
tónleikara glíma við ofurefli sitt
eða þurfa að taka á öllu sem
hann á til. Fínni er sá smekk-
ur, sem gleðst mest af því að sjá
listamanninn leika sjer að við-
fangsefninu og finna það á hon-
um, að þótt hann með köflum
þurfi að taka á kröftunum, þá
eigi hann þó altaf meira til. En
þennan fínni smekk fá menn
aðeins með því að setja sig inn
í tónlist og kynnast viðfangs-
efnum tónleikaranna. Vissasti
vegurinn til þess er að taka
sjálfur æfingar í söng og hljóð-
færaslætti.
Það er algengt að heyra menn
segja, að það sje ekki til neins
að fara að leggja stund á tón-
list, því að það sje svo löng og
erfið leið að því takmarki, að geta
fullnægt hinum ströngu nútíð-
arkröfum. — En þetta er hinn
mesti misskilningur. Almenn
upplýsing og æfing í tónlist
stefnir ekki fyrst og fremst að
því að ala upp snillinga og at-
vinnuleikara. Langsamlega mest
ber sinn ávöxt í því að menjj
læri að hlusta á tónlist og njóta
hennar, og kannske að leika
eitthvað á hljóðfæri eða syngja
í heimahúsum. En útlærðir tón-
leikarar og söngvarar til þess
að koma fram opinberlega, það
verða aðeins örfáir, enda er
ekki þörf fyrir nema fáa.
í þessu efni erum við íslend-
ingar komnir inn á ranga braut.
Alt of mikið af því tónlista-
námi sem menn leggja hjer
stund á, er raddsöngur með
það fyrir augum að verða snill-
ingur eða komast í flokk með at
vinnusöngvurum. I flestum til
fellum hlýtur nú þessi tilraun
að mishepnast. En þótt hún
hepnist er eftirtekjan fyrir tón-
list landsins lítil. — Það sem
við verðum að stefna að, er það
að bæta sem best almenna þekk
ingu á tónlist í landinu sjálfu,
því að annars getur þessi list
hreínt ekki átt hjer neins þroska
að vænta. Það er auðsjeð að við
hljótum að græða meira á því
að veita fje til tónlistakenslu
hjer heima heldur en að skifta
sömu fjárfúlgu niður í utan-
farastyrki til manna, sem ætla
að búa sig undir tónlistarat-
vinnu erlendis. Sömuleiöi* er
HSEBKfiRI
*

oooooooooooooooooo
GLEÐILEG JÓL!
Þórður Þórðarson
frá HjaUa.
00000000000000000(0
GLEÐILEG JÓL!
G. Fossberg.

GLEÐILEG JÓL!
Versl. Brynja.
oooooooooooooooooo
GLEÐILEG JÓL!
Versl. FíUinn.
oooooooooooooooooo
GLEÐILEG JÓL!
Matarbúð Sláturfjelagsins.
iiiiiiiiiiiiiniiinmnmntiiRiimiiniiiimnmmnimmnniinni
| GLEÐILEG JÓL !
Ej
1 Verslunin
Bjöm Kristjánsson.
Jón ^Bjömsson & Co.
GLEÐILEG ÍÖE!
U*rbwt9vriU&>
Hertft M. Signt^tétHkm.
ftWHlWWmW* StHHItKHmHflHlllllHIUtlHWIMIIilllllHí