Morgunblaðið - 06.08.1939, Qupperneq 6

6
Sunnudagur 6. ágúst 1939.
MORGUNBLAéjIÐ
Ur áaglcga lífinu
Jeg hitti Benedikt Þórarmsson
kaupmann hjer um daginn. Við fórum
að tala um sumarveðráttuna og spurði
jeg hann eftir hvaða sumri hann myndi
svipaðast þessu.
Það var sumarið 1880, sagði hann,
þá var jeg að vísu á Austurlandi. Það
Tar óvenjulegt sumar þar, sífelt sólskin
og blíðviðri, er helst fram eftir öllu
haústi. Það haust fór jeg í Möðru-
vallaskólann. Jeg fór með Arcturus
norður. Við sigldum inn Eyjafjörð þ.
12. september í glaðasólskini. Þá var
ednmunatíð allan septembermánuð og
sfldveiði við Eyjafjörð fram til mán-
aðamóta.
★
En svo kom frostaveturinn, þenna
fyrsta skólavetur á Möðruvöllum. Frost
in byrjuðu í nóvember. í herbergjun-
um, þar sem Þorvaldur Thoroddsen bjó,
varð frostið 20 gráður. Þau voru að
norðanverðu á efra lofti skólans. Þar
hjet Náströnd.
í vatnsstömpunum, sem voru í svefn-
loftunum og notaðir voru fyrir þvotta-
vatn, botnfraus stundum, eða því sem
næst.
Við piltamir borðuðum úti í stof-
unni í gamla bænum. Frú Kristín Thor-
laeius var matselja. Jeg man eftir því,
að um jólin var veðrið stundum svo
slæmt, kuldinn svo mikill, að jeg treysti
mjer ekki úr skólahúsinu út í bæinn
tál að borða. Kaus heldur aði svelta í
skólanum.
★
Hvað erað þið margir á lífi af þess-
um 35, sem komuð fyrsta haustið í
Möð ruval laskólan n ?
Jeg held við sjeuni sex. Það eru Ól-
afar tveir, Ólafur Thorlaeius læknir,
eg Ólafur Jónsson frá Hallgilsstöðum,
faðir Kjartans læknis og þeirra bræðra.
Það var hraustur og harðvítugur pilt
ur. Hann var sá eini þar i, grend, sem
jeg vissi til að væri syntur. Svo er
það Matthías Ólafsson fyrv. alþm.,
Jón frá Þverá, Guðmundur á Þúfna-*
völlum og jeg.
★
Hafið þjer komið að Möðruvöllum
síðan þjer voruð í skólanum?
Jeg kom þangað 1883. Var þá i
fylgd með sænskum ferðamanni er
vildi skoða skólann. Hjaltalín tók dýrð-
Iega á móti okkur. Hann var gestrisinn,
kárlinn.
— Nú er maður ekki lengi að bregða
sjer norður yfir, þegar bílamir fara
þóttaj daglega.
— Já. Jeg er oft að hugsa um það,
hvemig gömlu mönnunum hefði litist á,
ef þessu) hefði verið spáð. Jeg man eft-
ir því eitt sinn er jeg átti heima hjema
á Vatnsenda, að jeg kom í .bæinn og
skrapp upp á þing. Þá var verið að
frjjsögnum glöggra .jt|anna, sem gamlir
era eins og Benedikt:
Jeg er að velta því fyrir mjer, hvort
filmstjörnur sjeu ekki æfinlega reiki-
stjömur.
Þýskalandsför
Vals og Víkings:
Hverjir fara
Akveðið hefir verið um knatt-
spyrnumenn þá úr fjelögun-
um „VaT' og „Víking' ‘, sem fara
eiga utan þ. 14. þ. m. með „Goða-
fossi“ í boði þýska íþróttasam-
bandsins. Fara hjer á eftir nöfn
þeirra:
Tijörgólfur Haldurssgn, ^alur.
Björgvin Bjarnason, Víkingur.
Brandur Brynjólfsson, Vikingur
Jfgill Kristbjörnsson, Vaíur.
Ellert Sölvason, V.alur.
Edwald Berendsen, Víkingur.
Frímann Helgason, Valur.
Gísli Kjærnested, Valur.
Grímar Jónsson, Valur. -
Gunnar Hannesson, Víkingur.
Hermann Hermannsson, Valur
Hrólfur Benediktsson, Valur.
Haukur Oskarsson, Víkingur.
Jóhannes Bergsteinsson, Valur.
Sigurður Ólafsson, Valur.
Sigurpáll Jónsson, Valur.
Snorri Jónsson, Valur. ;.
Þorsteinn Ólafsson, Víkingur.
F. Buchloh, sem hjer hefir dyal-
rt # r. f
ið í sumar, hefir tekið að sjer að
sjá um þjálfun knattápyrnumann-
anna, og hafa verið hafðar nokkr-;
ar sameiemlegar æfingar. - 1
Væntaýlega fer fyrsti kappleik-
urinn fram fimtudaginn 24. ágúst
í Essen, og mun ef til vill frásögn
úr síðari hálfleik kappleiksins
verða epdurvarpað hjer á landi«
Ekki hefir ennþá borist endan-
leg áætlun um fyrirkonrtilag kapp-
leika eða ferðir í Þýskalandi, en
farið mun víða og — eins og áður
er frá skýrt — aðallega u rrí hin
fögrú hjeruð í Rínarbygðumí-
Dr. Erbach í Krefeld mun hafa
móttökur knattspyrnumannanna
aðaílega með hendi, en F. Buchloh
mun sjá um þjálfun liðsins einnig
í Þýskalandi. Verður, og:, góður
tími til æfinga þar, enda líklega
kðpt fjórum sinnum og'því 4 dag-
ar á milli kappleikanna.
F. Buehloh og Gísli Sigurþjörns-
tala um vegamálinj Þeir yngri menn á SOn? sem mun hafa fjraráíjórn á
þingi, sem þá voru, svo sem Sigurðuh í hendi { Þýskalandi) faja utan með
Vigur, Jón í Múla 0g Skúli Thorodd-
sen vildu hafa Vegina svo breiða, að
þeir yrðu nothæfir vagnvegir.
Magnús Stephensen svaraði þeim með
stuttri ræðu. Hann hjelt helst altaf
stuttar Uæður, notaði aldrei óþarfa
málalengingar. En þegar hann heyrði
talað um vagnvegi á íslandi, þá hló
hann og sagði þeim ungu mönnum, að
þeir gætu horft hjerna á móvagnana,
sjer til skemtunar. Það væru einu vagn-
amir sem notaðir yrðu á þessu landi.
★
Fleira sagði Benedikt um kuldana
1880—-’81, harðindin og samskotin, sem
gerð voru, erlendis til þess að bjarga
fólki hjer frá hungri. En út af því
urðu miklar deilur.
En að þessu sinni læt jeg hjer staðar
numið, að segja frá því, sem Benedikt
sagði mjer frá, þó altaf sje gaman að
„Lyra“ n.k. fimtudag <>g taka þeir
á móti knattspyrnumöniiunum í
Hamborg.
Ólafur Sigurðsson, formaður
„Vals“ og ívar Guðmundsson
blaðamaður verða og ijieð í för-
inni.
Auðunn i Dalseli
sjötugur
Auðupn í Dalsseli er sjötugur í
dag. Hann er borinn og barn
fæddur Eyfellingur og hefir dval-
'ið mest^n hluta æfi sinnar í þeirri
fögru sveit. 1 nærri 40 ár hefir
hann búið íausnarbúi í Dalsseli.
Hefir hann þætt og prýtt jörð sína
á margan hátt og tekið við hana
miklu ástfóstri, sem best má sjá
af því, að hánn hefir búið þar sem
leiguliði alla tíð, enda þótt hann
sje eigandi meiri kostajarða hinu
megin Márkarfljóts. Auk búskap-
arins hefír Auðunn rekið nokkra
verslun og, má fullyrða, að sú
starfsemi þafi orðið til meiri hagn
aðar fyrir pyeitunga hans en sjálf-
an hann. < Margvíslegum trúnað-
f
arstörfum hefir hann gegnt í sveit
sinni og rækt þau öll með hinni
mestu prýðú Þegar þess svo er
gætt, að Dalsselsheimilið er með
allra stærstu heimilum, hefir
lengst af verið í þjóðleið og gesta
koma og gestrisni verið þar mik-
il, þá lætur það að líkindum, að
húsbóndinn hafi tíðum haft ær-
inn starfa. Samt sem áður ber
Auðunn aldurinn með ágætum
vel. Það sjást engin ellimörk á
honum, hvorki líkamleg nje and-
leg og vonandi fær hann að ganga
til starfa lengi ennþá, enda var
eigi tilætluniú með þessum línum,
að skrifa néiná „æfisögu“.
Auðunn er um margt merkileg-
ur maður. Greindur og gjörhugull,
sjálfmentaður og sjálfstæður í
allri hugsun og skoðunum. Fríð-
ur maður sýnum og hinn prúðasti
í allri framgöngu. Höfuðstyrkur
hans liggur þó v afalaust í skap-
ferli hans. Það er eins og „Fjöll-
in“, með öllum sínum tilbrigðum
frá því blíðasta til þess stríðasta,
hafi mótað skapíerli hans. Ann-
arsvegar viðkvæmni, hjálpsemi og
góðgirni. Hinsvegar óbifanleg
festa og skápharka. Auðunn er
ekki eitt í dag og annað á morg-
un. Trygð hahs’' og vinfesti er við
brugðið. Og þgð mundi reynast
nokkuð erfitt að fá hann til að
breyta öðruvísi en hann telur
sjálfur rjett vera. Ilann mundi
aldrei láta kúgast, enda hatar
hann ófrelsiðjí hverri mynd, sem
það birtist. Hann vill sjálfur hafa
frelsi til að nýóta krafta sinna
og hann gerif sösmu kröfur fyrir
aðra. Hann mnndi fyr brotna en
- *
bogna. _ ''
Það er k\g»^f agurt í Dalsseli,
svo að óvíða;,.mun eins. Það er
dýrðleg sjón, að sjá kvöldsólína
steypa geislaflóði sínu yfir Selja-
landsmúla , og fossana glitra í
skini hemijajj, Þessa fegurð dáir
Auðunn ipeira en kannske nOkk-
uð annað. Megi hann sem lengst
njóta kyöldfegarðarinnar. Þess
munu maijgþf vinir hans óska hon
um í dag.
Reikning'ar fyrir. knattspyrnu-
mótin í sumar verðá greiddir í K.
Vatnsleysið í SRN-verksmiðj-
unni á Sigluf. í gær var lögð bráða
birgða-vatnsleiðsla að verksmiðj-
unni. Hefir þannig orðið árangur
af kæru stjornar ríkisverksmiðj-
Vest- anna og áminningu ríkisstjórnar-
innar, sem á1 eftir fylgdi.
Atvinnuleysisskráning fór fram
dagana 2„ é. og 4. ágúst. Alls
R-húsinu kl. 6—7 á þriðjudaginn
kemur. • »
Eimskip. Gullfoss var í
mánnaeyjum í gæriáorgun. Goða-
foss var á ísafirði 'í gær. Brúar-
foss fór frá Leith í gær áleiðis
til Vestmannaeyja. Dettifoss er í.voru skráðir 259 atvinnuleysingj-
Hamborg. Lagarfoss er í Kaup-jar. Undanfarin ár hefir atvinnu-
mannahöfn. Selfoss kom til Reykja leysið verið um þetta leyti: 1938:
víkur kl. 9 í gærkvöldi. 328 — 1937: 200 — 1936: 245 —
% ' ' ## r á
Samsöngur í Gamla Bíó
C yrir nokkrum árum sótti o,kk-
*■ ur heim í fy.r^tá sinn sænsk-
ur kór. Það var „Stockholms Stu-
dentsángerforbund* prýðilegur
kór, og mun mörgum enn í minni
söngur hans. Nú'féHgupi við aft-
ur heimsókn frá Svíþjóð: Karla-
kór K. F. U. M. í Stokkhólmi.
Það er æfinlega viðbnrður í söng-
lífi okkar, þegar eriéndir kórar
heimsækja okkur, en það skeður
því miður of sjaldan. og að þessu
sinni bar heimsóknin um of koim
af „franskri vísit“, því kórinn
dvaldi hjer aðeins ,pinn dag og
hjelt aðeins einn konsert í Gamla
Bíó.
Það er nú ekki hægt að segja,
að heppilegt sje áð rífa sig upp
úr rúminu fyrir állar aldir, sitja
svo í bíl allan guosíangan dag-
inn og eiga síðan að syngja á kon-
sert fyrir hina vandlátu hlustend-
ur í Reykjavík. En þetta urðu Sví-
arnir að hafa, því auðvitað urðu
þeir að sjá Gullfoss og Geysi —
án þess þó að sjá hann gjósa.
Hann er dutlungafullur eins og
„publikum“ höfuðstaðarins. En
undan „publikum“ er þó engin
ástæða til að kvarta í þetta sinn,
því salurinn var þjettskipaður og
viðtökurnar ágætar. Þetta hvort-
tveggja átti kórinn líka fyllilega
skilið, og er ekki að efa, að hann
hefði fylt húsið nokkur skifti, ef
hann hefði dvalið lengur.
Það yrði of langt mál að gera
hvert lag, sem kórinn söng, að
umtalsefni. Það nægir að segja,
að söngurinn var yfirleitt góður
og víða ágætur. Kórinn mun vera
með yngstu kórurn, r. SVíþjóð, en
hefir þegar hlotið viðurkenningu
fyrir söng sinn víðsyegar. Má ef-
laust þakka það most hinum prýði
lega stjórnanda, Martin Lidstam,
sem stjórnaði kórnum með ágætri
slagtækni og af öruggri smekk-
vísi. Heildarhreimur kórsins var
góður, en einna bestur í veikum
söng. En kórinu býr eiiinig yfir
miklu raddmagnii Komu þessar
tvær hliðar mjög vel í Ijós í and-
legu lögunum eftir Södermann,
sem voru skínandi vel sungin. Af
einstökum röddum þótti mjer bass
inn bera af um þfðtt og hljóm-
fegurð. Það sem prýða má einn
karlakór, eru góðir „sólistar“
helst í hverri rödd. Iljer var ekki
skortur á þeim, Nils Sörme, Her-
bert Krantz og Folke ,• jKarlsson
hjetu þeir og sungu allir ágætlega.
í miðjum tónleikunum kom ung-
ur og látlaus maður fram á svið1
ið með fiðluna sína. FleStir munu
hafa komið til að hlustá aðallega
á kórinn. En sterkast'i þáttur
kvöldsins varð þó fiðluleikur Sven
Karpe. Er hjer um að ræða bráð-
gáfaðan fiðluleikara, sem jært hef-
ir list sína hjá Carl Flesch og er
í fremstu röð fiðluleikara á Norð-
urlöndum. Þetta dæmi er gott til
eftirbreytni fyrir kórana okkar,
því satt að segja verkar kórsöng-
ur einhliða til lengdar, sje hann
mjög „homofon“. Þá er einmitt
gott að skapa tilbréytingu með
góðum hljóðfæraleik,1 enda er það
oft, og víða gert.
Eins og fyr var sagt var söng-
mönnunum fagnað vel, ekki ein-
ungis með lófatak', heldur og með
ræðu, sem forseti bæ.jarstjórnar,
Guðm. Ásbjörnsson hjelt, og söng
Karlakórs ReykjaVíkur.
Að loknum samsöngnum í
Gamla Bíó skemti K. F. U. M.
kórinn þúsunduni manna með á*
gætum söng sínum fyrir framan
Mentaskólann cg var söngnum
tekið með mjög miklum fögnuði.
P. í.
REYKJAVÍKURBRJEF
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
Og þegar búið er að stinga
þessu gullkorni að lesendunum, þá
er því haldið fram, að heildsal-
arnir hjer í Reykjavík skifti meira'
við Kron en nokkur einstakur
Framsóknarmaður. Og síðan á lea-
andinn að draga þá ályktun að
heildsalarnir styrki Kron meira en
Framsóknarflokknrinn(!)
í skjóli innfluthingshaftanna og
höfðatölureglunnar, í skjóli þess
fyrirkomulags með gjaldeyri og
úthlutun innflutningsleyfa, sem
Framsóknarmenn hafa komið á og
haldið við, hefir Kron kommún-
istanna þrifist í þessum bæ. Kron
er kjöltubarn Framsóknarflokks-
ins, hvort sem Tímanum líkar það
betur eða ver. Og hvað sem Tím-
inn reynir að telja fólki trú um
að hann vinni gegn kommúnistum,
skilji þjóðskemdarstarfsemi þeirra,
hati þá og fyrirlíti, er alt tal um
það í dálkum blaðsins ekkert ann-
að en hjegómi, innantóm orð, með-
an Framsóknarflokkurinn heldur
áframhaldandi hlífiskildi yfir
vopnasmiðju kommúnistanna hjer
á landi.
Þetta eru staðreyndir, sem eng-
in Tímatunga getur hulið fyrir al-
menningi.
SKEMTUNIN AÐ EIÐI
í DAG.
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
ar Thoroddsen), kappglíma og
síðast en ekki síst: listflug.
Þýski flugmaðurinn Schauerte
sýnir listir sínar.
Listflugið átti ekki að vera
fyr en á mánudaginn, en þetta
hefir breyst. Knattspyrnukapp-
leikurinn milli heildsala og
‘smásala, flyst í staðinn yfir á
morgundaginn.
Þá fer líka fram reiptog og
báða dagana verður dans á
palli um kvöldið.
SÍLDYEIÐIN.
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÖ)U.
Búið var að salta í gær á Djúpa
vík 3000 tn„ í fyrra um sama leyti
5500 tn.
I fyrrinótt voru saltaðar þar
1240 tn. Þar af höfðu: Rán 142,
tn„ Tryggvi gamli 289, Garðar 71,
Kári 513, l.v. Huginn 66, l.v. Málm
ey 130 og v.b. Pilot 29.
I gær kom Baldur með 60 tn.
í salt og 400 mál í bræðslu.
Seyðisfjörður.
Síldarbræðslan þar liefir fengið
23.600 mál.
Þar af er búið að afskipa 100
smál. af síldarmjöli til Finnlands
og á morgun verður afskipað 400'
smál. af síldarolíu til Aarhus með-
tankskipinu „Mitra“.