Morgunblaðið - 11.02.1944, Blaðsíða 11

/

Föstudagur 11. febrúar 1944
MORGUNBLAÐIÐ
11
Pjetur og Bergljót
.i
Eftir Christopher Janson
1.
verið viðstaddur, þegar stjórn-
mála- eða hernaðarandstæðing
ar voru myrtir í veislu, sem
þeim var boðið í undir vingjarn
legu yfirskini.En þar sem hann
hafði í öll skiptin verið á bandi
þeirra sem drápu, hafði hann
ekki haft neitt við það að at-
huga. Nú var öðru máli að
gégna, þegar hans eigin sonur
aétlaði að drepa gesti hans, jap-
anska gesti, þegar japanskul
floti lá á ánni, og japanskur
her var genginn á land. En skap
gerð Bogum Chang var þannig
að hann þurfti ekki að hugsa
á hættunnar augnablikum,
heldur gerði ætíð það rjetta af
eðlishvöt eins og dýrin.
A næsta augnabliki hjekk
handleggur Yutsings máttlaus
niður með hlið hans og næstum
ufn leið fjell hann á gólfið, því
að faðir hans hafði í senn sleg-
ið hann bylmingshögg í hand-
legginn og varpað honum til
jarðar.
Síðan tók hann byssuna úr
vasa Yutsings og ljet hana á ó-
hultan stað. Síðan draslaði
hann syni sinum, sem var meira
en lítið dasaður eftir fallið inn
í herbergið og lokaði dyrunum
með fætinum. Hann var í tæpar
þrjár sekúndur að%þessu. Siðan
fann hann til kvalanna á ný og
flýtti sjer því að setjast niður.
Um leið og Yutsing kom til
sjálfs sín stökk hann á fætur ög
rjeðist á föður sinn. Hann var
hamstola af reiði og smán og
gagntekinn frumstæðri þrá til
að hefna. Blótsyrði hrukku af
vörum hans, blótsyrði, sem
hann hafði lært af verkamönn-
um við höfnina: „Ræfill,
skepna, föðurlausi tíkarsonur,
sonarsonur skækju", hrópaði
hann um leið og hann tók fyrir
kverkíU’ eldra mannsins.
Hr. Chai, ungi einkaritarinn,
hlaut að hafa legið á hleri við
dyrnar, sem lágu úr herbergi
þessu inn í bústaði þjónustu-
fólksins, annars hefði hann
varla komið jafn mátulega og
raun var á til að hindra að þeir
feðgarnir dræpu hvorn annan.
Honum tókst með herkjubrögð-
um að skilja þá, því að faðir og
sonur ruku jafnskjótt saman
aftur eins og reiðir hundar.
Þegar honum hafði loks tekist
það, stóðu báðir á öndinni af
mæði. Það var blóð á hvítum
samkvæmisjakka Changs úr
skrámu á enni Yutsing. Yutsing
kraup á gólfinu, dauðuppgef-
inp, flibbi hans var rifinn frá
skyrtunni, sem einnig var húð-
götótt. Hann fálmaði eftir
græna hálsbindinu í því skyni
að lágfæra það. Einkaritarinn
horfði á þá á víxl, síðan tók
hann upp vasaklútinn sinn, og
eftir að hafa dýft honum í
þvottaskálina, þurkaði hann
þeim báðum í framan, fyrst
Chang eldri og síðan þeim
yng'ri.
Þetta voru svo óvæntar
kringumstæður, að ungi maður
inn vissi ekki, hvað hann átti
af sjer að gera. Það var altaf
dálítið óbærileg smán að láta
reiði bera sig ofurliði og lenda í
handalögmáli, og þegar slíkt
kom fyrir, var það ætíð sá sem
byrjaði, sem lenti í skömminni.
Og áflog milli föður og sonar
var jafnvel á þessum nýju
tímum fáheyrt hneyksli. Þar
sem hr. Chai hafði verið svo
heppinn — eða óheppinn að
verða sjónarvottur þessa hræði
lega skopleiks, gat aðeins ann-
að tvennu komið fyrir hann;
annaðhvort yrði B. G. Chang
að láta ræna honum og komið
honum fyrir kattarnef, eða
hann yrði að gera hann að
bankastjóra til að múta honum
til þagnar.
„Farðu til gesta minna og
biddu þá að afsaka mig svolítið
lengur“, hvíslaði Chang Bogum,
þegar hann var buinn að ná
sjer. „Segðu að jeg hafi fengið
blóðnasir, segðu eitthvað.'Farðu
og gefðu þeim meira að drekka
og hafðu auga með stúlkunum.
Jeg kem eftir stundarkorn“.
Hr. Chai læddist burtu. Er
hann opnaði dyrnar að Silfur-
salnum bárust inn hlátrasköll
og fagnaðarlæti og hljómsveit-
in var hætt að leika japönsku
lögin og byrjuð á nýjustu ame-
rísku dægurlögunum.
Dr. Yutsing Chang hnipraði
sig enn saman á gólfinu. Hann
leit á andlit föður síns. Hann
hefði átt að biðja föður sinn fyr
irgefningar. En hann gat það
ekki. Hann beit á jaxlinn og
beið eftir að faðir hans segði
eitthvað. Chang Bogum opnaði
tvisvar munninn, en ekkert orð
kom yfir varir hans. Hann
gretti sig ámátlega. Augna-
brúnir hans mættust yfir nef-
inu, haka hans titraði, munnur
hans var lokaður, en það var
ekki fyrr en hann grúfði and-
litið í höndum sjer og lágt kjök
ur heyrðist bak við hinar risa-
stóru hendur, en Yutsing skildi
að faðir hans var að gráta.
Þar sem Chang, risinn, hafði
litla æfingu í að gráta, líktist
grátur haris einna helst krampa
flogum. Yutsing stóð upp og
þóttist vera að leita að byssunni
sinni. Hann gerði það sumpart
til storkunnar og sumpart til
að látast ekki skilja, hvað væri
að föður sínum. Hann fann byss
una og stakk henni í jakkavasa
sinn,sem var rifinn á saumnum
og lafði niður.
„Jeg er ríkasti maður í Shang
hai. Jeg er ríkasti maður í
Shanghai“, kveinaði Chang.
„Ríkasti maður í Shanghai.
Jeg á alt nema það sem fátæk-
ustu dráttarkarlar eiga, ást
sonar síns“.
Yutsing þrammaði teinrjettur
út. um litlu dyrnar sem einka-
ritarinn hafði komið inn um og
fálmaði sig niður bakstiga hó-
telsins. Þegar hann var komintt
út, tók hann upp vasaklút sinn
og hjelt honum að skrámunni
á enni sjer.
Nóttin var skyndilega svöl.
Framandi beiskur þefur lá í
loftinu. Hann stóð svimandi við
endann á súlnagöngunum og
beið eftir tómri leigubifreið.
Loks náði hann í eina.
„Celestial Mansions, Bubb-
ling-Wellstræti“, sagði hann
við ökumanninn. Það var heim-
ilisfang Meilan, ungu.hjákon-
unnar.
XVII.
Pearl Chang kom heim klukk
an tíu af mæðrafundi, þar sem
hún hafði haldið fyrirlestur um
meðferð ungbarna. Yutsing var
enn ekki kominn heim en Pearl
reyndi að vera ekki óróleg út
af því. Fjarvera hans gaf henni
frjálsar hendur í baðherberg-
inu, og hún lá lengi í baðker-
inu, til að láta þreytuna líða
úr líkama sínum og eiga hægar
með að sofna á eftir. En undir
eins og hún var kominn upp í
rúm og búin að slökkva ljós-
ið, fann hún að hún gat ekki
sofnað. Slík höfðu verið örlög
hennar undanfarna viku, vik-
una sem hættan jókst í borg-
inni og jafnframt virtist eigin-
maður hennar vera að fjarlægj
ast hana. Auða rúmið með
harða höfðalaginu við hlið
hennar, varnaði henni svefns.
Yutsing hafði verið að heiman
þrjár af síðustu sjö nóttunum.
Hann var áhyggjufullur út af
örlögum Kína hugsaði hún full
samúðar. Alt sem hann hefir
bygt upp er nú að hrynja til.
grunna.
Áhyggjurnar út af öllum
þessum börnum, kvelur hann,
hugsaði hún. Það var þung á-
byrgð, hún efaðist ekki um það.
Skátarnir voru enn í Shang-
hai, það var ekki hægt að koma
þeim burtu, því að járnbraut-
arlestirnar voru einvörðungu
notaðar til herflutninga,og það
var ekki hægt að fá nógu marg
ar bifreiðar til að flytja hin
þrjú þúsund börn til heim-
kynna sinna. Skátarnir voru nú
orðin byrði, sem hvíldi þungt
á þeim sem staðið höfðu fyrir
skátamótinu. Það varð erfiðara
með hverjum deginum að sjá
þeim fyrir húsaskjóli og fæði,
og enginn vissi, hvað um þá
yrði, ef styrjöldin skylli yfir
Shanghai. Hann ætlar líklega
að dvelja í Civic Center, hugs-
aði Pearl, hann gleymir bæði
í stóru stofunni á Bjarnastöðum, sátu gömlu hjónin
þar tvö ein. Það var þegar orðið áliðið kvölds og tekið
að skyggja inni, en Katrín var nú þannigsgerð, að hún
sleppti ekki rokknum fyrir því. Hún bara ýtti honum ör-
lítið nær arninum, svo skinið af eldinum fjell á þráð-
inn, og þarna sat hún, há og virðuleg með hvítan fald
á höfði, gáði stundum að því, hvort snældan væri að
fyllast, lagaði snúrurnar með fingrinum og spann svo af
ákafa. Rokkurinn urraði og argaði, eins og margir kettir
væru í grimmustu áflogum.
Ekki var nú heldur ljósið frá arninum mikið, þar voru
aðeins örlitlar glæður af hálfkulnuðum viðarkolum, en
stundum kom upp logi í hálfbrunnum bútum af birki-
greinum, og eldtungum skaut upp, en þær slokknuðu
aftur, einmitt þegar leit út fyrir að eitthvað ætlaði að.
verða úr þeim. Katrín hafði oft hugsað sjer að bæta
nokkrum kvistum á eldinn, en í hvert skipti, sem hún
hugsaði um þetta, varð henni litið út að dyrunum, til
þess að gá, hvort Bergljót dóttir hennar kæmi ekki inn.
Hún gat ekki skilið, hvað hafði orðið af hennni í kvöld,
hún átti þó að elda grautinn í kvöldverðinn. Og ein-
hverntímann hlaut stúlkan að koma úr f jósinu.
Árni, maðurinn hennar Katrínar hafði komið seint
inn þetta kvöld. Hann hafði verið svo lengi í eplagarð-
inum, því að hann var að ná inn því síðasta af uppsker-
unni. Nú hafði Árni náð sjer í stólkoll einn, og setst við
arininn hjá konu sinni, troðið í pípu sína, kveikt í henni
og reykti nú og reykti. — Hann er lílega þreyttur eftir
daginn, hugsaði kona hans, og gaut til hans hornauga,
þar sem hann sat álútur með báðar hendur á hnjánum,
horfði í gaupnir sjer, sagði ekkert, bara reykti. Og ekki
leit nú raunar út fyrir að Árni þreyttist fljótt, eins herða-
breiður og þrekinn og hann var, hann sat bara hugsi,
og þess meir sem hann hugsaði, því meir reykti hann.
„Eitthvað var það nú, sem jeg ætlaði að spyrja þig
um“, sagði Árni loks, leit upp til konu sinnar og sló
öskuna úr pípunni við arinhelluna. — „Hvernig geðjast
þjer að honum Níels hringjara?“
„O, svona“, sagði Katrín. „Það er sagður vitur mað-
ur og víðlesinn, og vel syngur hann í kirkjunni“.
„Já, og hefir á sjer heldri manna snið“, greip Árni
fram í og bljes í pípuna sína, „það getur vel verið að
hann lumi á nokkur hundruð dölum“.
Hefurðu heyrt það, hann
Árni vinur okkar gekk í her-
inn og liggur nú s ærður á
spítala. Þegar hann særðist
hrópaði hann: Hjálp, hj^lp, kúl
an lærbraut mig“. Jóni, semvar
þar nærstaddur, þótti óhljóðin
heldur mikil og sagði: „Veinaðu
ekki svona hátt, meira særðist
hann Andrjes, þeir skutu af
honum hausinn, og þó kvart-
aði hann ekki“.
★
Dánarauglýsing: — Hjer með
læt jeg ættingja og vini vita
þá sorgarfregn, að minn elskaði
sonur, Helgi, 12 ára gamall, er
dáin og farinn til föður síns á
himnúm, sem andaðist fyrir 13
árum.
★
Frú A: — Hefurðu vinnu-
konu eða gerirðu verkin sjálf?
Frú B: — Já.
Frú A: — Hvernig á að skilja
það?
Frú B: — Jeg svara báðum
spurningunum játandi. Jeg hefi
vinnukonu og jeg geri verkin
sjálf.
„Konan mín hefir ákaflega
erfitt hlutverk í leiknum, sem
er verið að leika hjerna núna.“
„Erfitt. Jeg heyrði hana ekki
segja eitt einasta orð“.
„Já, það er einmitt það, sem
er svo erfitt fyrir hana“.
ÍC ____'
Tvö skáld hittust á kaffihúsi.
— Hvað starfarðu núna?
Hefirðu fengið nokkra vinnu?
— Ekki beint vinnu. Jeg er
að fást við húsgagnasölu eins
og sakir standa.
— Nú, já, hefirðu selt mik-
ið?
— Já — öll mín.
„Hvernig líður honum
frænda þínum?“
„Það er nærri því ár síðan
hann dó“.
„Það er sennilega af því, sem
jeg hefi ekki sjeð hann á gangi
svona lengi“.
★
Móðirin: — Þú ættir ekki að
vera að hugsa um að ganga
mentaveginn, dóttir mín. Þú
skalt bara gifta þig eins og þú
ert, því að karlmennimir vilja
helst ómentaðar og heimskar
konur“.
Dóttirin: — Það hefir ef til
vill verið þannig í þínu ung-
dæmi, en nú er það alt breytt.
★
Piparmærin var að skrifta
og játaði á sig skírlífisbrot.
Skriftafaðirinn hristi höfuðið
og sagði alvarlega í bragði:
„Þetta er ljótt að heyra um
stúlku á yðar aldri. Það væri
fyrirgefanlegt ef um ungling
væri að ræða“.
„Já, en það skeði líka fyrir
35 árum“, svaraði stúlkan, „jeg
skrifa það bara endrum og eins
til þess að rifja það upp“.
★
Fangavörðurinn (við mann,
sem hann var að láta lausan):
— Jeg sje það nú, að jeg hefi
haldið yður einni viku of lengi
hjer inni, og jeg verð að biðja
yður afsökunar á því.
Fanginn: — Það er ósköp vel
hægt, við drögum þessa viku
frá, þegar jeg verð hjer næst.