Morgunblaðið - 21.03.1944, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 21, mars 1944.
MORGUNBLA.ÐI«
11
Það er gott að deyja í hæðun-
um, áður en fer að halla und-
an fæti.
Frank, sem var að byrja að
átta sig á, að kona gat verið
það heimili, sem hann hafði
þráð alla ævi. Hin sterka þrá,
sem hafði þjáð hann alla ævi,
var nú horfin, hann var kom-
inn heim. . . .
Yoshio Murata, smávaxinn
Japani, sem stóð í dyrunum
með lánaðar bækur, hann fjell
í mjþri kurteislegri hneigingu.
Ef til vill var hann þakklátur
því á dauðastundinni, að hin
innantóma, tilgangslausa og
hversdagslega ævi hans skyldi
hljóta jafn hetjulegan endi.
Chang-feðgarnir, faðir og
sonur, grófust í rústunum, er
þeir voru á leiðinni niður í
lyftunni, á flótta undan hætt-
unni. Andstæðingar í skoðun-
um, en þó tengdir af ást, sem
blóðbönd valda. Svallarinn og
meinlætamaðurinn, skynsem-
istrúarmaðurinn og hugsjóna-
tmaðurinn, hinn alþjóðlegi
gróðabrallsmaður og hinn þjóð
legi verndari lands og fram-
fara. Andstæðir og ólíkir sem
eldur og vatn, og þó tengdir
órjúfanlegum böndum. Chang,
faðirinn, sem lífið hafði veitt
ált, en þó neitað honum um
eitt: virðingu sonar síns. Og
Yutsing Chang, sonurinn, fjar-
huga og áhyggjufullur út af
þrem þúsundum drengja, sem
höfðu komið á skátamót 1
Shanghai íyrir hans áeggjan.
Hann var einn þeirra þúsunda
ungra Kínverja, sem prjedika
hugrekki og bardagahug fyrir
löndum sínum, en vita þó inst
inni, að þannig er ekki hægt
að bjarga Kína.
Kurt Planke, glötuð sál á
refilstigum, sem átti ekkert
fyrir sjer nema fangelsisvist-
ina, sem hann hafði flúið ætt-
jörð sína til að komast hjá.
Mikill gnýr steyptist yfir hann,
dimmir orgelhljómar og vængja
þytur. Andi hans lyfti sjer til
móts við dauðann, því að dauð-
inn er sterkara deyfilyf en
ópíum og ást.
Dr. Emanúel Hain, maður,
sem hafði þegar lifað af dauða
sinn, skel án innihalds. Sprengj
an, sem deyddi hann, sparaði
honunr' ómakið að gleypa eit-
urskamt.
Jelena Trubova — lafði Hel-
en Russell, ævintýrakvendið,
sem beið skipbrot við hinar
fyrstu tilfinningar, sem hún
ljet hafa áhrif á líf sitt. Hún
hafði elskað, myrt, lifað til
einskis. Hún hafði misreiknað
sig hrapallega. Hún starði of-
an í lófa sína, tómar kaldar og
dofnar hendur, sem gátu grip-
ið, en ekki haldið. Hún dó ekki
samstundis. Hún átti eftir að
fara gegnum hreinsunareld.
Hún leið hræðilegar vítiskval-
ir, þetta brot úr mínútu, sem
hún lifði, virtist heil eilífð
þjáninga. Síðan varð hún
björt, hörð og gegnsæ og til-
finningalaus; brotinn krystall
undir rústunum — það var
Jelena Trubova.
Lung Yen, dráttarkarlinn,
var meðvitundarlaus, þegar
dauðinn fann hann, og hann dó
óskaddaður. En eftir dauðanti
skildi höfuð hans, sem þegar
tilheyrði böðlinum, við sjúkan
og kvalinn líkama hans. Lung
Yen mun aldrei framar sjá son
sinn, nje þorpið sitt, nje jörð-
ina, sem forfeður hans rækt-
uðu, nje grafirnar, sem þeir
hvíla í — og það er sorglegt.
iEn hann mun heldur aldrei
vita, að fyrir syni hans lá að
deyja í Kiangwan eftir mikil
harðindi og bardaga upp á líf
og dauða — og það er gott.
Drepinn ásamt hundruðum
þúsunda, barna, kvenna, gam-
alla manna, hinna varnarlausu,
friðsælu og saklausu. Drepinn
eins og aðrir, sem Japanar
drepa, til þess — eftir opin-
berum skýrslum þeirra að
dæma — að draga úr óvinsæld-
um Dai Nippon.
Madame Tissaud, sem sat
við marmarasúlu, þegar hótel-
ið hrundi, sakaði ekki. Hvíta
hárkollan hennar skektist ör-
lítið áður en alt var um garð
gengið. Hún fjekk sjer eitt glas
af absinthe og skemti sjer síð-
an hið besta yfir öllu saman,
því að hún hafði lifað of marg-
ar styrjaldir til að taka þær
hátíðlega. „Þarna er Shanghai
lifandi lýst“, sagði hún við B.
S., sem kom á vegum Eos-
filmu og kvikmyndafjelagsins.
„Kínverjar skjóta á Kínverja,
og enginn getur skorið úr,
hvort það er vegna þess, að þeir
eru heimskir eða slungnir. Það
er sem jeg hefi altaf sagt:
betra er að vera hundur í friði
en maður í ófriði. En hvað um
það, Monsieur Scott. Það verð-
ur, sem verða vill“.
ENDIR.

Tö f radr y kkurinn.
Einu sinni var svertingi, sem
átti lata og lundilla konu. Oft
hugsaði hann um það, að rjett-
ast væri að skilja við hana og
fá sjer aðra nýja. Svo fór hann
að renna hýru auga til stúlkn-
anna í nágrenninu og gá að,
hvort engin væri þar hentug
fyrir hann.
Þetta sveið konunni sárt, og
í raunum sínum leitaði hún til
læknis, sem orðlagður var fyrir
tilbúning töfradrykkja.
„Maðurinn minn hatar mig“,
sagði hún, „búðu mjer til töfra-
drykk handa honum, svo að
jeg geti fengið hann til þess að
elska mig“.
Læknirinn hugsaði sig um og
svaraði svo:
„Drykkinn skaltu fá, en fyrst
verðurðu að fara út í skóg, slíta
þrjú ennishár af lifandi Ijóni og
færa mjer, því að þau þarf jeg
að fá til þess að geta búið til
töfradrykkinn".
Konan gekk burt og hugsaði
málið. Sá hún sem var, að líf
sitt væri í veði, ef hún ætti að
ganga framan að viltu skógar-
ljóni, nema brögðum yrði beitt.
Tók hún þá af matai’foi’ða sín-
um hálfan lambskrokk og gekk
af stað. Þegar hún kom til ljóns
ins ætlaði það að ráðast á hana,
en hún fleygði í það lamb-
skrokknum og gekk síðan brott.
Ljónið tók við kjötinu og át
það, en skipti sjer ekki af kon-
unni.
Næsta dag færði hún ljóninu
enn stærri kjötbita og hjelt því
áfram nokkra daga. Ljónið fór
þá að verða vingjarnlegt við
hana, þegar það sá\til hennar
með kjötið, ljet það ýmsum vina
látum og njeri sjer síðan uj*p
við hana. Nú var lítill vandi
að ná af því þremur ennishár-
um.
Þegar hún kom með þau til
læknisins, spurði hann hana,
hvernig hún hefði farið að því
að ná hárunum. Hún skýrði
honum frá því.
Læknirinn brosti og sagði:
„Nú hefir þú sjálf búið til
töfradrykkinn, sem þú baðst
mig um. Farðu nú heim og
vertu eins góð við manninn
þinn og þú hefir verið við Ijón-
ið; honum fer þá aftur að þykja
vænt um þig. Eða heldurðu, að
maðurinn sje verri en ljónið?
Þú hefir hænt það að þjer með
vingjarnlegum atlotum og góð-
um mat. Hændu nú manninn að
þjer á sama hátt“.
Konan fylgdi ráðum vitrings
ins og var upp frá þessu þolin-
móð og eftirlát við mann sinn
og ljet hann altaf fá góðan mat.
Hann hætti aftur á móti að
hugsa um skilnaðinn og hinar
stúlkurnar og varð eins góður
við konu sína og hún var við
hann. — Hver kona getur búið
til sinn töfradrykk sjálf.
(Dæmisaga).
Sá er ekki ólánssamur, sem
enginn hefir ólán a-f.
Oft lifa þeir lengi, sem með
orðum eru vegnir.
Sá þakkar öðrum, sem betur
kann.
Móðurbræðrum verka menn
líkastir, en föðursystrum fljóð.
★
Gamlir kunningjar höfðu
ekki sjest í mörg ár, en mætt-
ust nú á götu í Reykjavík.
Magnús: — Þú ert sá maður
sem flestar vitleysur hefir
skrifað um æfina.
Eggert: — Hvernig dirfistu
að vera svo ósvífinn að segja
þetta um mig?
Magnús: — Hefurðu ekki
verið hraðritari í þinginu í
fjölda mörg ár?
Pjetur og Bergljót
Eftir Christopher Janson
32.
Pjetur stóð sem steini lostinn, nú var það hann, sem var
votur um augun. Hann leit á seðlana: — „Meira en hundr-
að“, tautaði hann, og hundrað á jeg fyrir. — Einn og einn
eru tveir“. Svo hló hann, leit aftur á seðlana, svo á dyrn-
ar, eins og hann væri að hugsa um að fara inn aftur. En
svo tók hann viðbragð: „Þetta þarf Bergljót að fá að vita“,
tautaði hann, ,,og guð blessi bæði þann röndótta og skarð-
ið og alt saman“, og með það hljóp hann af stað eins og
byssubrendur og stefndi til sels og veifaði seðlunum í
hendinni. Bráðlega var hann horfinn sjónum í skógin-
um. — „Hvað var að piltinum?" sagði Árni. Hann hafði
horft út um gluggann. „Hefir leiðin til prestssetursins
eitthvað breytst upp á síðkastið? — Og það er nú meira,
hvað hann Pjetur er fljótur á fæti“.
Fimti kafli.
Morguninn kom, og aftur var heiðskýrt. Smáskúrirnir,
sem fallið höfðu um nóttina, höfðu breitt ferska daggar-
slæðu yfir engi og allan skóginn. Alt blómstraði og ang-
aði. Andvarinn ljek sjer við daggardropana, sem hjengu
í löngum röðum á greinum trjánna og glitruðu í sólskin-
inu. Loftið var svo svalt og hreint, hvort sem maður gekk
um skóginn, um engin eða uppi í fjöllunum. Og hefði
maður komist alla leið upp í Bjarnastaðasel, þá hefði
maður orðið ljettur í spori. Þar uppi var loftið enn
hreinna, það var næstum eins og maður lyftist til flugs,
og sólgeislarnir sem ljómuðu um allan dalinn, þeir bara
skinu, en brendu ekki. Maður gat ekki verið öðru vísi
en glaður á slíkum morgni. Og þess vegna var það víst
líka, sem Bergljót var svo snemma á fótum og trallaði og
söng. En ætli það hafi nú að öllu leyti verið þess vegna,;
sem hún sveif út og inn, ljett í spori og virtást ekki geta
verið kyrr eitt andartak? — Ekki fyrr en hún var búin
að kveðja Signýju gömlu og var þotin af stað niður í
sveitina. — Ekki veit jeg það, en reynandi væri að spyrja
hann Pjetur; hann gæti kanske sagt eitthvað um þetta.
Signý gamla hafði mikið að gera þenna dag, því hún átti
bæði að gæta fjenaðarins, sjá um að eldurinn sloknaði
ekki, og þvo allar fötur og trog. Þegar hún var að setja
ketilinn yfir, til þess að fá sjer kaffisopa, þá heyrði hún
einhvern leggja eitthvað frá sjer úti og koma svo inn.
Það var Níels Þorgeirsson hringjari.
„Góðan daginn, góðan dag“, sagði hann.
„Sæll vert þú, Níels“, sagði Signý. „Reyndu að fá þjer
sæti“.
„Þakka þjer fyrir, þakka þjer fyrir“, sagði hringjarinn
og tylti sjer á bekk. — Ja, jeg var nú að hugsa um, hvort
jeg fengi ekki nokkrar silungabröndur hjerna norður í
vatninu, — en það er heitt að ganga í dag“, og hringjar-
inn þurkaði sjer um ennið á jakkaerminni.
„Þyrstur hlýturðu að vera, það veit jeg“, sagði Signý,
„en ekki hefi jeg annað að bjóða þjer en mjólk.
„Nýmjólk neitar maður nú ekki“, sagði Níels og dæsti,
skimaði svo í kringum sig og dæsti aftur. — „Hum, sagði
hann, hvar ætli hún Bergljót sje í dag, hum, ja, hún
hlýtur að koma bráðum“. — Um leið kom Signý inn með
mjólkina og hringjarinn tók við henni og drakk stórum:
„Takk fyrir góða mjólk“, sagði hann svo og setti könnuna
frá sjer á borðið.
„Viltu ekki aftur í könnuna?“ spurði Signý.
„Æ, þakka þjer fyrir, ekki alveg strax. Má jeg ekki
sitja svolítið hjerna hjá þjer og hvíla mig. Fæturnir eru
farnir að eldast, og leiðin er löng, það er gott að hvíla
sig svolítið á milli“. — Og hringjarinn andvarpaði og
þurkaði af sjer svitann.
Svona sat hann. Og tíminn leið. Hringjarinn var að
ræða um veðrið við Signýju gomlu við og við og oft leit
hann til dyranna, að sjá, hvort Bergljót kæmi ekki. „Þú
verður að bíða lengur“, tautaði hann við sjálfan sig og
fjekk sjer mjólkursopa. Sólin steig hærra og hærra upp
á himininn, en ekki kom Bergljót. Hringjarinn sneri sjer
og ók sjer á bekknum. Hvar í ósköpunum getur hún verið,
hugsaði hann. — Jeg verð víst að, spyrja. — En hann
spurði ekki, því í sama bili heyrði hann eitthvert þrusk
fyrir utan. „Gott var að þú beiðst, Níels Þorgeirsson“,
tautaði hann og glotti með sjálfum sjer og sleikti út um.