Morgunblaðið - 10.02.1946, Blaðsíða 2

o
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 10. febr. 1946
,/Villur// konrHnLÍnista
Kjósendur leiðrjettu
atkvæðatöluna
i.
í í FYRRADAG birti Þjóð-
I viljinn svæsnar skammir um
Gunnar Thoroddsen prófessor.
I gær birtist svo leiðrjetting í
Þjóðviljanum. Þar var tekið
' fram, að skammirnar hafi alls
( ekki átt að vera um Gunnar,
| heldur alt annan mann. „Prent
* villan“ var þó ekki vegna þess,
j að nöfnin væri sjerlega lík. Því
l að sá, sem Þjóðviljinn segist
j hafa átt við, er Jóhann Haf-
’ stein! A. m. k. sagði blaðið svo
i í gær. E.t.v. kemur þó ný „leið-
rjetting“ í dag, þannig, að í
Ijós komi, að átt hafi verið við
annan mann.
Þessi „mistök“ eru ekki þau
einu, sem Þjóðviljamenn hafa
hent síðustu dagana.
II.
Við fjárhagsáætlun Reykja-
* víkur fluttU kommúnistar breyt
ingartillögu um að hækka einn
lið áætlunarinnar úr 200.000
kr. upp í 400.000 kr. Sá galli
1 var á þessu, að sjálfur hljóðaði
■ liðurinn ekki um 200.000 kr.,
1 heldur aðeins 20.000. Frá þessu
* reyndu kommúnistar að bjarga
sjer með því að segja, að þeir
hefðu ætlað að flytja tillögu
um alt annán lið en þann, sem
þeir höfðu tiltekið. Sá liður,
sem þeir síðar nefndu, hljóð-
aði um 200.000 kr. og gat til-
laga kommúnista því átt við
hann!
III.
Enn þá klaufalegar tókst til
um tillögu kommúnista varð-
andi farsóttahús. Skv. henni
átti að hefja undirbúning að
byggingu farsóttahúss, en sá
undirbúningur átti „einungis“
að vera fólginn í því að velja
húsinu stað og gera af því teikn
ingu. Sjálfstæðismenn fluttu
hinsvegar tillögu um, að verja
til nýs farsóttahúss 300.000 kr.
á árinu. Þegar bæjarsljórnar-
fundurinn hafði staðið í tíu
: klukkustundir, stóð Gunnar
Thoroddsen upp og benti á,
| hversu kommúnistar væri hjer
að baki Sjálfstæðismönnum
í um framkvæmdavilja. Gall þá
; sjera Sigfús slefberi við og
j sagði, að ,,prentvilla“ væri í
í tilíögu kommúnista, þar ætti
’ að standa „einkum“ en ekki
„einungis“. Var þá gáð í frum-
ritið* sem frá kommúnistum
kom, og var þar skýrum stöf-
um skráð „einungis". Eftir
nokkurt fum hljóp sjera Sigfús
upp að borði forseta með blað,
þar sem hann sagði að á væri
letrað orðið „einkum“!
IV.
A þessum bæjarstjórnar-
fundi lentu kommúnistar í enn
einni „villu“. Þjóðviljinn birti
á fimtudagsmorgni áskorun til
lesenda sinna um að fjölmenna
á bæjarstjórnarfundinum. Um
miðnættið gat borgarstjóri þess
í ræðu, að áskorun þessi hefði
litinn árangur borið, því að eng
an Þjóðviljamann væri að sjá
meðal áheyrenda utan frjetta-
ritara Þjóðviljans einn. Fór þá
Steinþór Guðmundsson að ó-
kyrrast. Sú ókyrð bar og sýnu
meiri árangur en áskorun Þjóð
viljans. Því að eftir 2 tíma birt
ist í fundarsalnum sonur Stein-
þór með 2 eða 3 ungkommún-
ista í fylgd með sjer.
V.
Steinþór hefir auðsjáanlega
talið þeim mun meira við
liggja um að láta spá Þjóðvilj-
ans um áheyrenda-fjölda úr
kommúnista-herbúðunum ræt-
ast að einhverju, þar sem Stein
þór sjálfur hafði áður orðið
sekur um verstu villuna.
Því að þegar talning atkvæða
var að hefjast á kosningadag-
inn, gekk Steinþór um meðal
manna á göngum barnaskólans
og fræddi þá á því, að nú ættu
kommúnistar nær 10.000 at-
kvæði í atkvæða-kössunum.
Ekki skeikaði þar nema um
3000.
Þar af kemur fumið nú og
allar villurnar. Vonbrigði
kommúnista eru síðan svo mik
il, að þeir vita hvorki hvað þeir
segja nje gera.
VI.
Af þeim dæmum, sem nú
hafa verið nefnd, er Ijóst, að
ómögulegt er að vita, þegar
Þjóðviljinn pys svívirðingum á
tiltekinn mann, hvort blaðið á
við þann mann eða einhvern
alt annan. Jafn-erfitt er að átta
sig á, þegar þeir ætla að leggja
gjöld á borgarana, hvort þeir
eiga við þá upphæð, sem þeir
nefna eða aðra tíu sinnum
hærri. Og þegar þeir flytja til-
lögu um framfaramál, er ekki
nokkur leið að giska á, hvort
þeir vilja hraða framkvæmd
þess eða reyna að draga það
á langinn.
Alt er á sömu bókina lært.
Tómar ,,villur“, hvert sem lit-
ið er. Engin furða er, að kjós-
endur „leiðrjetti“ atkvæðatöl-
una hjá þeim flokki, sem svona
kemur fram.
/ — Q ^ »------
- Hrakningar fiski-
bálanna
Pramh. af 1. síBn.
koma í hann dráttartaug og
dró h^nn til Keflavíkur.
Vestfjarðabát
vantar.
Frá Vestfjörðum vantaði tvo
vjelbáta í gær, Ægi og Max.
Um 9-leytið í gærkvöldi- kom
tilkynning til Slysavarnafje-
lagsins um að Ægir væri kom-
inn að landi, en ekkert hafði
frjest af Max um miðnættið í
nótt.
Góðar veðurhorfur.
Bátar frá verstöðvunum við
Faxaflóa rjeru í fyrrinótt, því
veðurfregnir voru góðar. Tveir
vjelbátar frá Keflavík og tveir
frá Sandgerði sneru þó við, er
þeir höfðu siglt um 2Vz klst.
og áður en þeir lögðu línur
sínar, því veður tók að vernsna
með suðvestap stormi, er leið
á nóttina og veðurútlit þá orðið
slæmt.
Kadruka?
FYRIR MÖRGUM árum kom
hingað austurrískur sölumað-
ur. Hann hafði lagt leið sína
um fjarðabæi og fiskiþorp á
Noregsströnd. Hann hafði með
ferðis mikið af ýmiskonar vegg
myndurrp A afskektum stöðum
meðal frændþjóðar okkar mun
hann hafa selt eitthvað af mynd
um þessum, er hann taldi fólki
trú um að væru listaverk. En
óvíða þó eða hvergi eins mikið
og hjer.
Ef ske kynni, að gerð yrði
tilraun til þess að koma hjer í
verð erlendum myndum, undir
því yfirskyni, að um listaverk
væri að ræða, ættu bæjarbú-
ar að fara gætilegar í sakirnar
en þeir gerðu fyrir 20 árum,
þegar hjer var á boðstólum
söluvarningur hins austurríska
Kadruka.
Óeirðir í Egypta-
landi
London í gærkvöldi.
TIL ÓEIRÐA kom í gær í
Kairo í Egyptalandi, er stór
hópur háskólastúdenta efndi
til kröfugöngu um götur borg-
arinnar. Varð lögreglan að sker
ast í leikinn og dreifa mann-
fjöldanum. En til uppþots
þessa mun hafa komið vegna
veru Breta í landinu, en stú-
dentarnir krefjast þess, að þeir
hverfi þaðan þegar í stað. Mik
ið bar á hrópum, eins og „Nið-
ur með Breta“ og „Burt með
Breta“. — Reuter.
Mið-Evrópusðfnun
R. K. í.
MORGUNBLAÐINU bárust í
gær eftirtaldar gjafir til Rauða
Krossins:
G. Lárusson 100 kr. Áslaug
25 kr. N. N. 50 kr. Þrír feðgar,
Tjarnargötu 47 100 kr. Þ. Þ. 50
kr. H. H. 100 kr. R. 20 kr. B 30
kr. Erla 20 kr. Kristnir vinir
1000 kr. J. R. S. 50 kr. M. S.
100 kr. Stúlka frá Tungu 100
kr. Ónefndur 20 kr. Fjölskylda
J. G. 100 kr. Sigga 50 kr. Þ.
J. 25 kr. H. P. 100 kr. Svanlaug,
Guðný og Sigríður 200 kr. G. H.
50 kr. N. N. 35 kr. M. B. 50
kr. Magnús Jóhannesson 100 kr
P. P. 30 kr. Guðjón í. Jónsson
60 kr. Jóhann Sigurðsson 50 kr.
H. B. 20 kr. J. G. 50 kr. Nokkr-
ar stúlkur 100 kr. B. K. 50 kr.
Drengur 10 kr. Ónefndur 100
kr. Trausti Ólafsson 100 kr. E.
100 kr. í. Z. 200 kr. N. N. 50 kr.
A. B. 200 kr. Lára Ásgerður 50
kr. R. M. 10 kr. Ragnhildur
Pjetursdóttir og barnabörn 100
kr. N. N 10 kr. H. Á. Þ. 100
kr. Ónefnd 20 kr. H. N. Þ. 15
kr. K. J. 50 kr. Frá gamalli
konu 100 kr. Inga og Gústi 100
kr. Gyða 10 kr. Safnað meðal
starfsfólks Landssímans 1250
kr. Inga og Sigurður 50 kr. D.
D. 100 kr. Ásta og Ólafur 50 kr.
Alli 10 kr. Davíð Björnsson 20
kr. Þorl. Gunnarsson 500 kr. N.
N. 50 kr. Þ. Þ. 40 kr. Sverrir
10 kr. Eiríkur Stefánsson,
Grjótag. 4 50 kr.
Frú Helga Zoega
Minnin garorð
Kvæðamannafjelagið Iðunn
heldur kaffikvöld laugardaginn
16. þ. m. í Aðalstræti 12.
FRÚ HELGA ZOEGA, ekkja
Geirs Zoega kaupmanns og út-
gerðarmanns, andaðist að heim
ili sínu „Sjóbúð“, við Vestur-
götu þ. 4 þ. m. 86 ára að aldri.
Þar hafði heimili hennar verið
í 54 ár.
Þ. 22. febrúar 1892 giftist hún
Geir Zoega, er þá var, sem kunn
ugt er, öndvegisborgari Reykja-
víkurbæjar, rak hjer mikla út-
gerð og verslun og var forgöngu
maður margra nýmæla og
framfarafyrirtækja. Hún var þá
33 ára að aldri en maður henn-
ar 62 ára.
Frú Heiga var fædd 3. nóv.
1859 að Ármóti í Flóa. Foreldr-
ar hennar voru Jón Eiríksson
og Hólmfríður Árnadóttir. Þau
bjuggu að Ármóti því nær allan
sinn búskap. Þar ólst frú Helga
upp. Hún var elst systkinanna.
Bræður hennar, sem eftir lifa
eru sr. Halldór á Reynivöllum
og Sigurjón verslunarstjóri hjer
Við Zoega verslun. Þriðji bróð-
ir hennar var ‘Kristján lækn-
ir, er ungur fór til Vesturheims
og ruddi sjer braut í Iowaríki,
en dó á besta aldri, elskaður
og virtur af öllum.
Helga frá Ármóti naut ekki
mikillar mentunar í uppvext-
inum frekar en títt var um
bændadætur á þeim tímum. En
henni notaðist öll fræðsla sem
hún fekk bæði til bókar og
handa. Hún var um tíma hjá
Guðm. Thorgrímssen verslunar
stjóra á Eyrarbakka, til þess að
kynnast þar ýmsu, er að hús-
stjórn laut.
Mikill kunningsskapur var
milli Geirs Zoega og heimilis-
ins að Ármóti. Þegar Kristján
læknir var í skóla studdi Geir
hann til náms.
Árið 1889 misti Geir konu
sína Guðrúnu Sveinsdóttur. —
Þrem árum síðar brá hann sjer
austur að Ármóti og gekk að
eiga heimasætuna þar Helgu, er
þá hafði um nokkur undanfar-
in ár staðið fyrir búi föður
síns. Hafði Geir fullan kunnleik
á því hver kvenkostur hún var
og myndarleg við heimilisstörf-
in. Þó aldursmunur væri þetta
mikill milli þeirra hjóna, var
sambúð þeirra hin ástúðugasta.
Það var bæði mikið og vanda
samt stai*f alla tíð að vera hús-
móðir á heimili Geirs Zoega. —
Margt fólk var þar ávalt og
mikil búsumsýsla. En þar við
bættist móttaka gesta sem bar
að garði. Um áratugi var heim-
ili Geirs Zoega athvarf margra
skólapilta. En allir, sem nutu
þar gestrisni og umönnunar á
unga aldri hjeldu sambandi
sínu við heimilið í Sjóbúð alla
æfi. Þar var athvarf þeirra hve
nær sem þeir komu til Reykja-
víkur. Auk þess þurfti daglega
að taka þar á móti fjölda manna
er höfðu meiri og minni við-
skifti við húsbóndann. Og áð-
ur en spítalinn í Landakoti kom
til sögunnar, tóku Zoega-hjón-
in oft sjúklinga á heimili sitt,
er hingað komu til bæjarins til
að leita sjer lækninga.
í öllu starfi sínu var frú
Helga manni sínum hinn styrk-
asti og besti lífsförunautur. Öll
heimilisstörf rækti hún með
hinni stökustu reglusemi, fyrir-
hyggju og dugnaði. En hún leit-
aði sjer ekki verkefna utan vje-
banda heimilisins.
Þó Geir væri kominn yfir sex
tugt, er hann gekk að eiga
Helgu frá Ármóti, lifði hann
það lengi að þau gátu haldið
silfurbrúðkaup sitt. En Geir
andaðist í mars 1917, þá 86 ára
að aldri. Hafði haft fulla heilsu
fram til síðustu stundar.
Frú Helga Zoega var fram-
úrskarandi trygglynd kona. —
Hún ljet að jafnaði lítið yfir
sjer, var fáskiftin í framkomu
við ókunnuga. En þeir, sem
nutu vináttu hennar fundu
hve mikinn hlýhug hún jafnan
bar í brjósti til þek*ra, er hún
átti skifti við. Vinnugefin var
hún svo, að henni fjell naum-
ast verk úr hendi allt fram á
síðustu ár.
Frú Helga og Geir Zoega eign
uðust 5 börn. Fyrsta barn þeirra
Geir, dó á þriðja ári. Hin börn-
in fjögur eru Hólmfríður, kona
Geir G. Zoega vegamálastjóra,
Kristjana, ekkja J. Fengers stór
kaupmanns, Geir Zoega útgerð
armaður í Hafnarfirði og Guð-
rún gift Magnúsi Jochumssyni
póstfulltrúa. Hafa þau hjón ótt
heimili í Sjóbúð með frú Helgu
og gert henni hin síðustu æfi-
ár, hennar hin ánægjulegustu.
Með þessari tápmiklu og vel
gefnu húsmóður hverfur einn af
fulltrúum hins merka tímabils
í sögu höfuðstaðarins, er Reykja
vík var að vaxa upp úr fiski-
þorpi í borg. Lengi verður hins
mikla framfaramanns minnst í
sögu höfuðstaðarins, Gamla
Geirs, er hann lengi var nefnd-
ur. Hinni mikilhæfu konu hans,
Helgu frá Ármóti, verður held-
ur ekki gle^mt alla þá stund,
sem eiginleikar góðrar eigin-
konu og húsmóður verða metn-
ir að verðleikum.
V. St.
HVER SINN SKAMT
London: Franska stjórnin
hefir fyrirskipað, að veita skuli
dansmeyjum og málarafyrir-
rayndum aukaskamt af kolum,
vegna þess hversu þessar pers-
ónur þurfi að vera fáklæddar
við vinnu sína.
DRESDEN-POSTULIN
AFTUR
London: Hin heimsfræga
postulínsverksmiðja í Dresden
hefir aftur byrjað framleiðslu,
og það þrátt fyrir að Rússar
hafi rænt hana 90% af öllum
vjelum og verkfærum.