Morgunblaðið - 26.02.1946, Blaðsíða 6

6
MUKGUNBJLAÐifc)
Þriðjudagur 26. febr. 1946
TJtg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.).
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald: kr. 8.00 á mánuði innanlands,
kr. 12.00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
j
i
Hver getur treyst
Tímamönnum ?
ÞEIR hafa gert til þess ítrekaðar tilraunir ,.TÍma-
menn“ að ginna bændur og bændafulltrúa Sjálfstæðis-
flokksins í fjelag við sig og ala mjög á því um þessar
mundir í öllum sínum rógburði um ríkisstjórnina, að
nú þurfi allir sveitamenn að hópast inn í Tímaliðið. í
samvinnunni 1939—1942 fengu Sjálfstæðismenn dýr-
keypta, en nauðsynlega reynslu á þessari samvinnu.
Flestum þótti hún nægileg, en einstaka menn hafa viljað
halda sambandinu til allra ítrustu marka og trúað því,
að bændastjettin hefði eitthvert gagn af. Meðal þeirra,
sem langt hafa gengið í þessu efni er Þorsteinn Þor-
steinsson sýslumaður. Hann vann það til í fyrra haust,
að styðja ekki þá ríkisstjórn sem formaður Sjálfstæðis-
flokksins stjórnar og virðist hafa gert sjer von um ein-
hverja gagnlega samvinnu við Tímamenn. Hann hefir
unnið með þeim á Búnaðarþingi og í hjeraði og sýnilega
treyst á þá sem heiðarlega samstarfsmenn. Hann hefir
lengi verið í stjórn Búnaðarsambands Dala- og Snæ-
fellsnessýslu og annast fjármál þess með miklum hygg-
indum svo sem honum er lagið. Á 60 ára afmæli sínu
s. 1. vetur gaf hann 30. þús. kr. til ræktunar í hjeraðinu
og yfirleitt hefir hann sýnt mikinn áhuga og dugnað
í málum sambandsins.
En hann fjekk borgunina í sumar og hún var í fullu
samræmi við framkomu Tímamanna fyr og síðar hvar-
vetna á landinu.
Á aðalfundi búnaðarsambandsins höfðu Tímamenn
meiri hluta af einhverri tilviljun. Þeir notuðu tækifærið
og feldu Þorstéin úr sambandsstjórninni.
Auðvitað hafa honum ekki dottið nein svik í hug eftir
hina einlægu samvinnu. En hvort hann treystir Tíma-
dótinu eins vel eftir og áður verður reynslan að skera
úr. Þetta dæmi getur líka verið öðrum nauðsynlegur
lærdómur, þó að þá langi ákaflega mikið til að vinna
með Tímaliðinu og treysti því, að einhvern snefill af
heiðarlegum samstarfsvilja sje þar að finna.
Slíkir menn verða að gera sjer grein fyrir því, að þó
margir af kjósendum Framsóknarflokksins sjeu hinir
sæmilegustu menn, þá fylgir yfirsþjórn Tímadeildarinn-
ar undantekningarlaust sömu reglu sem munkarnir tákn-
uðu forðum með setningunni: „Tilgangurinn helgar
meðalið“. Þeirri reglu mega allir búast við að mæta,
sem treysta Tímaklíkunni.
Þetta sem hjer hefir verið að vikið er í samræmi við
aðfarirnar gegn sumum þingmönnum Sjálfstæðisflokks-
ins, sem voru stuðningsmenn Hermanns Jónassonar sem
stjórnarformanns á árunum 1939—1942. Þó að þeir væru
í einlægri samvinnu við Tímaliðið á þingi, þá ferðaðist
sjálfur stjórnarformaðurinn um kjördæmi þeirra til að
reyna að rægja þá frá endurkosningu. Þetta er líka í
samræmi við aðfarirnar sem Hermann sýndi sam-
vinnumönnum sínum í ríkisstjórn á sínum tíma og allan
þann rógburð um þá út um landið og í blaði flokksins,
Tímanum, sem oftast hefir stungið öll önnur blöð út
með soralegum og ósönnum málaflutningi.
Svo langt var t. d. .gengið þá að sjálfur forsætisráð-
herrann ljet banna undirráðherra, sem fór úr stjórninni,
að tala í útvarpið um ágreiningsmálin, sem ollu sam-
vinnuslitum.
Það er og kunnugt mál víðsvegar út um landið að
starfsemi Tímamanna gegn flokkslegum andstæðingum í
samvinnu ber sama svipmótið sem hinar undirbúnu
ráðstafanir gegn Þorsteini sýslumanni. Flest af því er
markað sama markinu, marki svika og ódrengskapar.
Hver getur treyst slíkum mönnum.
Svo langt var og géngið á þjóðstjórnar tímabilinu að
Hermann mentamálaráðþerra gat ekki þolað einn einasta
skólanefndarformann úr hópi sinna samstarfsmanna: Alt
urðu að vera Tímamenn.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Benzín-hamstur.
VERKFALL Dagsbrúnar-
manna nær raunverulega
lengra en til almennrar verka-
mannavinnu. Bifreiðastöðvarn-
ar hafa hætt næturakstri til
mikilla óþæginda fyrir bæjar-
búa. Sjerstaklega var þetta til-
finnanlegt um helgina, því
helst er það um helgar, sem
menn eru hjá kunningjum sín-
um eða á skemtunum fram eft-
ir nóttu og vilja fá bíla til að
aka sjer heim.
Slökkviliðsstjórinn hefir að-
varað menn um að geyma ekki
benzín í heimahúsum, enda
stafar af því mikil hætta. Ættu
menn að fara varlega með
benzínbirgðir og geyma það
einhversstaðar, þar sem það er
örugt og gæta þess að gera
'lökkviliðinu aðvart um benzín
birgðir. Það er ekki að vita,
hvenær slys ber að höndum og
bað getur verið lífsspursmál að
slökkviliðið viti um benzínbirgð
ir manna, ef eldsvoða ber að
Það munu margir hafa safn-
að sjer nokkrum birgðum af
benzíni áður en verkfallið
hófst og ætti benzín-hamstur
manna ekki að gera neitt til, ef
allrar varúðar er gætt.
•
Önnur verkfalls-
» vandamál.
EF AÐ verkfallið stendur
lengi, koma ýms vandamál á
döfina og óþægindi fyrir al-
menning og einstaklinga. Bif- j
reiðum verður lagt upp smátt
og smátt vegna benzín-vand-
ræða. Skip, sem koma til lands-
ins, fást ekki afgreidd og hljóta
að vera takmörk fyrir, hve
lengi þau geta beðið í höfn, að
minsta kosti þau útlendu. Með
Dr. Alexandrine er t. d. græn-
meti, sem beðið hefir verið eft-
ir með óþreyju. Pakkapóstur
fæst ekki upp úr Brúarfossi,
sem kom frá Bretlandi fyrir
helgi, en varla kemur til, að al-
mennur póstur verði látninn
bíða í Drotningunni. Dagsbrún
hlýtur að leyfa, að hann verði
fluttur í land, því það getur
varla haft nein áhrif til eða frá
á verkfallið, þó menn fái frjett- |
ir af vinum og ættingjum með
póstinum frá Danmörku.
En vönandi stendur þetta
verkfall ekki það lengi, að það
hafi lamandi áhrif á daglega líf
ið okkar.
•
' Þorri kveður.
GOAN hófst á sunnudag.
Þorrinn hefir verið mildur að
þessu sinni og verður ekki ann
að sagt, en að hún Góa byrji
vel. Skíðafólkið á heldur erfitt,
því þó veðrið hafi verið eins
gott og frekast verður á kosið
á þessum tíma árs til útiveru,
þá vantar snjóinn tilfinnanlega.
Eða það finst skíðafólkinu að
minsta kosti. En samt er að
reyna það. Hundruð skíða-
manna fara út úr bænum og
nota hverja frístund, sem gefst.
— Og það sjer víst enginn eft-
ir því, sem fer á fjöll á slíkum
dögum, sem voru núna um helg
ina. Jafnvel þótt snjórinn sje
lítill.
•
Mikið er bygt.
ÞEIR, sem ekki fara á fjöll
um helgar, nota góðviðrið til
þess að ganga um bæinn og það
er margt að sjá í henni Reykja-
vík. Altaf eitthvað nýtt, ef
menn hafa augun opin. Það eru
til dæmis nýju húsabyggingarn
ar, sem margir hafa gaman af
að skoða.
Inni í Norðurmýri, Háteigs-
veg og vestur á Melum og
j Kaplaskjóli. Alstaðar eru að
rísa upp nýjar, myndarlegar
húsbyggingar.
Það er bæði fróðlegt og
skemtilegt að skoða bygging-
arnar, sem eru að rísa upp.
Menn sjá, hve smekkur manna
er misjafn. Sum húsin þykja
falleg, önnur herfilega ljót.
• Já, altaf eru menn að byggja
í bænum, eins og Tómas sagði,
og ekki veitir af.
Mikill áhugi fyrir
ráðhúsinu.
ÞAÐ VIRÐIST ríkja mikill
áhugi meðal bæjarbúa fyrir
ráðhúsinu fyrirhugaða, og þá
einkum hvar það á að vera í
bænum. — Bæjarstjórnin hefir
efnt til samkepni um ráðhúsið
og má búast við, að sjerfræð-
ingar í skipulags- og bygging-
armálum láti ljós sitt skína í
þeirri samkepni. En við hinir,
sem ekki gerum okkur von um
nein verðlaun, viljum líka tala
með og bollaleggja um það,
hvar ráðhúsið eigi að standa og
hvar sje besti staðurinn fyrir
það.
Undanfarnar vikur hefi jeg
heyrt svo marga staði nefnda,
að jeg ætla ekki einu sinni að
reyna að koma fram með nein-
ar tillögur. Það verður nógur
tíminn að rífast um það, þeg-
ar tillögur sjerfræðinganna eru
komnar fram, verðlaunin hafa
verið veitt og staðurinn ákveð-
inn. Það kemur ekki til, að
menn verði sammála um það
frekar en annað. Það er því best
að sjá hvað setur.
•
Gistihúsin.
ANNAÐ BYGGINGAMÁL,
sem er ofarlega á baugi hjá
bæjarbúum, er gistihúsamálið.
Það hefir verið tilkynt, að í ráði
sje að byggja 15 miljóna hótel
hjer í bænum, og standa um-
ræður um það mál á Alþingi.
Þeir, sem þykjast vita betur,
segja, að fleiri aðilar sjeu að
hugsa um gistihúsbyggingu,
sem sjeu jafn stórhuga og hin-
ir. Væri það vel, því ekki mun
veita af tveimur góðum gisti-
húsum í bænum í framtíðinni.
Húsameistararnir íslensku
eru ekki hrifnir af því, að leit-
að hefir verið út yfir landstein-
ana til þess að fá húsameistara
til að teikna 15 miljóna gisti-
húsið og er afstaða þeirra skilj-
anleg. — En því mátti ekki
bjóða þessa byggingu út, láta
húsameistara bæði hjer á landi
og erlendis spreyta sig á verk-
efninu og taka svo það, sem
best reyndist? — Það er ekki
hægt að neita því, að margar
stórbyggingar hjer hafa mis-
hepnast vegna þess, að húsa-
meistararnir, sem teiknuðu
þær, voru ekki nægjanlega
kunnugir verkefninu. Slík mis-
tök mega ekki endurtaka sig.
* rnmnaam m ■ ■ ■ »» * www ■ ■ ■ ■ nwtTa ■
« a Miv«rv n n ■«■■■ n ■■■■■■■ sirvnvvvvvvarrrfiRBIIinnnDSnai
Á ALÞJÓÐA VETTVANGI
■joiv ■irti ■■twcw.ix ^
Leyndardómur Kurileyja
JAMES F. BYRNES utanrík
isráðherra Bandaríkjanna, stað
festi loksins gamla slúðursögu.
Á ráðstefnunni á Yalta höfðu
Franklin Rooseveit og Winston
Churchill leynilega samþykt að
borga Rússum það sem þeir
settu upp fyrir að fara í stríðið
við Japana, — það er að segja
að láta þá fá Kurileyjarnar og
suðurhluta Sakhalien til eilífr-
ar eignar og ábúðar.
Nei, ekki einu sinni James
Byrnes, sem þó hafði verið á
Yaltaráðstefnunni, gat sagt alla
söguna. Hann hafði ekkert ver-
ið látinn vita, fyrr en eftir upp
gjöf Japana. Eins og hálf-
skömmustulegur játaði hann,
að hann vissi ekki um þetta sam
komulag í smáatriðum, hefði
ekki sjeð samninginn sjálfan,
vissi ekjri einu sinni, hvar ein-
tak Bandaríkjamanna af hon-
um var geymt. — Höfðu Banda
ríkin fengið eitthvað í staðinn?
Tames Byrnes sagðist ekki vita
uriri neitt landsvæði, sem Rúss-
ar væru tilbúnir að láta Banda
ríkin fá, þótt þau máske kynni
að langa í slíkt.
Daginn eftir bætti Harry
Truman svolítið meiri upplýs-
ingum við, — samningurinn
hafði þá verið lokaður inni hjá
öðrum einkaplöggum Roose-
velts. En þegar blaðamenn
spUrðu, hvort nokkrir aðrir
leynisamningar hefðu verið
gerðir í Yalta, sagði forsetinn
aðeins, að því gæti hann ekki
svarað, það væru altaf gerðir
hinir og aðrir samningar á slík
um fundum.
Á meðal almenningur í
Bandaríkjunum beið eftir loka
sannleikanum um Yaltaráð-
stefnuna, gat hann velt fyrir
sjer kaupmálanum um Kuril-
eyjarnar. í þeim eyjaklasa eru
um átta þúsund ferkm. lands,
og éru eyjar þessar eldbrunn-
ar og þokur mjög tíðar. Strjál-
býlar eru þær, og lítið um nátt
úrugæði. En þær hafa mjög
mikla hernaðarlega þýðingu.
Með því að fá þær höfðu Rúss-
ar komist lengra austur í Norð-
ur-Kyrrahafið, og voru nú
beint á flugleiðinni frá Alaska
til Austurlanda frá Bandaríkj-
unum. Bandaríkjamenn gerðu
^rpargar loftárásir á Paramus-
hiro, japanska flotastöð.
Kurileyjasamningurinn gaf
byr Fseglin þeim Bandaríkja-
mönnum, sem eru á því að
Bandaríkin eigi hreinlega að
leggja eignarhald á sumar her-
stöðvar, en ekki láta samein-'
uðu þjóðirnar hafa umsjón með
þeim, stöðvar eins og t. d. Mar-
shalleyjarnar, Mariannaeyjarn,-
ar, Karólínueyjarnar og Okin»-
ava, sem hefir sömu þýðingu
fyrir sunnan Japan og Kurileyj
arnar fyrir norðan.
Þingmaður i öldungadeild-
inni, Harry F. Byrd frá Vir-
ginia, sagði, að það væri frá-
leitt að láta hið nýja þjóða-
bandalag hafa umsjón með
nokkrum landsvæðum, „fyrst
Rússar geta tekið þýðingarmik
il svæði undir sig, því skyldu
ekki Bandaríkjamenn geta það
líka?“ sagði hann. — (Time).