Morgunblaðið - 18.02.1947, Blaðsíða 8

8
MORGUNBr AiJlÐ
Þriðjudagur 17. febr. 1947
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Áuglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar- og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjaid kr. 10,00 á mánuði innanlands,
kr. 12,00 utan-lands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 60 aura með Lesbók.
Fögru 'skipi fagnað
FYRSTI nýsköpunartogarinn er kominn til íslands. í
gær renndi „Ingólfur Arnarson“ að bryggju í Reykjavík,
fagurt skip og vel buið.
Sannarlega er koma þessa skips einn mesti fagnaðar-
atburður, sem gerst hefir í atvinnusögu íslendinga. Ing-
olfur Arnarson er fullkomnasta fiskiskip, sem þessi þjóð
hefir eignast og koma hans boðar annað og meira, komu
þrjátíu skipa af sömu gerð til höfuðborgarinnar og flestra
stærri verstöðva landsins.
Það, sem er að gerast, er þetta:
íslendingar eru að eignast ný skip af fullkomnustu gerð
i stað hinna gömlu og úreltu, sem þeir hafa átt og sótt
sjó á undanfarið. Framleiðslumöguleikar þjóðarinnar eru
að batna og efnahagslegt öryggi hennar að aukast.
Með Ingólfi Arnarsyni siglir nýr tími í höfn á íslandi.
★
En grundvöllurinn að komu þessa glæsilega skips til
landsins, var ekki lagður daginn áður en það fekk land-
sýn. Aðdragandinn að siglingu þess hingað hlaut að
vera miklu *lengri. Rætur hans eru raktar til haustsins
Í944, er ný ríkisstjórn tók við völdum, undir forsæti Ól-
afs .Thors. Megintakmark og stefnumið þeirrar stjórnar
var hagnýting þeirra innstæðna, sem landsmönnum höfðu
safnast í erlendum gjaldeyri á stríðsárunum. — Stjórnin
vildi koma í veg fyrir að það fje yrði að eyðslueyri sem
hyrfi á nokkrum árurn án þess að aðstaða Isléndinga í
lífsbaráttu þeirra yrði bætt.
Þess vegna var það ákveðið að mikill hluti hinna ís-
lensku gjaldeyrisinneigna skyldi settur á sjerstakari reikn-
ing og honum aðeins ráðstafað til þess að kaupa fyrir
framleiðslutæki inn í landið.
Þetta er eitt mesta gæfuspor, sem nokkur íslensk rík-
isstjórn hefir stigið. Þjóðin fylgdi þessari stefnu stjórnar-
innar, hún vildi fá ný skip og bætt framleiðslutæki yfir-
leitt. Aðeins örfáar hjárænur kurruðu afturhaídsmuldur
út í horni. Það muldur er nú löngu þagnað.
★
Islenskir sjómenn taka nú að sigla hinum nýju skipum
á miðin. Ingólfur Arnarson, sem ber heiti hins fyrsta ís-
lenska landnámsmanns, föður Reykjavíkur, leggur fyr§t-
ur úr höfn. Það er þjóðinni mikið fagnaðarefni að geta
lagt sjómönnum sínum til ný og betri skip. Þeir eiga það
sannarlega skilið. Á starfi þeirra byggist það að verulegu
ieyti að fjárhagslegur grundvöllur skapaðist fyrir endur-
nýjun togaraflotans. Starfi þeirra fylgja áfram sem hing-
að til einlægar óskir allra landsmanna um velfarnað og
blessun. íslenska þjóðin á mikið undir því komið, að rekst-
ur hinna nýju skipa fari vel af stað ög verði arðgæfur
og notadrjúgúr.
ir
Til þess er að lokum ástæða að óska Reykjavíkurbæ
til hamingju með hið fagra skip, sem er fyrsti botnvörp-
ungurinn, sem sjálft bæjarfjelagið gerir út. Með kaupum
þess hefur Reykjavíkurbær togaraútgerð. í þessu sam-
bandi má vekja athygli á þeim ummælum borgarstjóra,
Gunnars Thoroddsen í ræðu hans í gær, að aðalatriðið
væri að atvinnutækin væru til í bænum, en ekki hitt,
hverjir rækju þau. Togaraútgerðin hefir á liðnum árum
verið helsta lyftistöng Reykjavíkur. Það hlýtur hún einnig
að yerða í framttíðinni, þótt fjölbreytni atvinnulífsins sje
orðin meiri. -Framleiðslan, vinnan að sköpun verðmæta
til útflutnings, hlýtur að verða framvegis, sem til þessa
dags, hyrningarsteininn efnahagslegrar afkomu þjóðar-
innar.
Á þeirri staðreynd má þjóðin ekki missa sjónar. Tak-
mark hennar getur aldrei orðið það að koma sjer hjá allri
vinnu, heldur hitt, að skapa sjer sem best vinnuskilyrði
og arðsmöguleika af starfi sínu. Með bættum framleiðslu-
tækjum aukast þessir möguleikar. Sjómaðurinn fær hærri
hlut, útgerðarmaðurinn og þjóðarbúið meiri arð.
\hhverji íLri^ar.
ÚE DAGLEGA LÍFINU
Ingólfur Arnarson.
NÁTTÚRAN TJALDAÐI sínu
fegursía skrúði í gærdag. Glæsi
legri móttökur var ekki hægt
að veita hinu nýja skipi, tog-
arum Ingólfi Arnarsyni,v er
hann sigiöi í fyrsta sinn í
heimahöfn sína.
Dagurinn í gær — 17. febrú-
ar — mun lengi verða talinn
merkisdagur í sögu höfuðstað-
arins og sögu íslensk sjávarút-
vegs. Fyrsti nýbj^ggingar tog-
arinn er'kominn í höín. Glæsi-
legt skip, búið bestu tækjurn
og fullkomnustu, sem mann-
vitið hefir fundið upp. Það er
vel við eigandi að þetta fyrsta
skip beri nafn lannámsmanns-
ins, Ingólfs Arnarsonar.
Með kcrnu hinna nýju íiski-
skipa hefst nýtt tírnabil í sögu
þjóðarinnar og rniklar vonir
eru tengdar við þau glæsilegu
tæki, sem þjóðinni eru fengin í
hendur til framleiðslunnar.
Margt verður skrifað um
þetta skip og margt sagt á öðr-
um vettvangi og því ekki þörf
að ræða hjer meira um Ingólf
Arnarson að sinni.
Allar bestu hamingjuóskir
fylgja skipinu er það nú legg-
ur upp í veiðiferðir sínar til að
flytja björg í bú. íslendingar
mega með rjettu vera hreyknir
af hinu glæsilega fleyi og þgim
hraustu og glæsilegu sjómörm-
um, sem manna það.
Heill og hamingja fylgi Ing-
ólfi Arnarsyni og skipshöfn
hans.
Tvent er nauðsynlegt.
UMFERÐAMÁLIN í bænum
eru mál málanna hjá flesturn,
bæði fótgangandi og hinum,
sem ckutækjum stjórna. Það
+----------—■—-------—------
veltur á syo miklu að þeim
málum sje vel hagað, að menn
þreytrst seint á að ræða þau.
Og eir.s og er þá er það fyrst
og frernst tvent sem er nauð-
legt að gert sje. Annað er að
leyst sje úr bílastæðavandræð-
unum, en hitt " er að komið
verði upp umferðarljósmerkj-
um á nokknem helstu götunum
í fcænum.
Erfiðleikana í bílstæðamál-
unum sjá allir, sem um götur
bæjarins fara. I miðbænum og
raunar víða, er orðið svö þröngt
vegna tifreiða, sem standa
beggja.vegna við og á gang-
stjettunum, að til stórvand-
ræða hefir horft lengi. Það
yerður erfitt að leysa vel úr
þessum e'rfiðleikum, en verk-
fræcingar bæjarins og lögregl-
an verða að finna leiðir út úr
ógöngunum og það hið fyrsta,
því ástandið versnar með
hverjum deginum sem líður
því alltaf bætist við bifreiða-
eign bcejarbúa.
Umferðarliósin.
UM UMFERÐARLJÓSMERK
IN er það að segja, að það er
blátt áfram furðulegt að ekki
skuli komið upp Ijósmerkjum
við krossgötur á helstu umferð j
aræðunum.
Eins og er hafa lögreglu-1
þjónar þann starfa stuttan tíma
einu sinni eða tvisvar á dag, að,
stjórna umferðinni með hand- ;
bendir.gum og við og við hafa
þeir með sjer magna og hátal-
ara til að kalla á vegfarendur
og leiobeina þeim. Þykir þetta
hin besta skemtun, því oft hóp
ats fólk saman á götuhornum
til að heyra lögregluþjónana
kalla: ,,Þjer þarna á rauðu káp
unni, farið ekki yfir götuna!'1
Það er líklegt, að það gangi
seint að kenna fólki umferðar-
reglu.r mcð þessum hætti. En
ef umferðarljósmerki yrðu sett
myndp menn brátt læra, hve-
nær þeir mega fara yíir göt-
urnar, en .umferð cll myndi af
sjálfu sjer fara eftir föstum
reglum.
Þao ætti ekki að tefja lengur
að korha þessum Ijósmerkjum
upp, það er nauðsyn.
Öskudagsólæti.
GSKUDAGURINN er á
morgun. Nokkur undanfarin
ár hefir hann orðið að allmikl-
um ólátadegi hjer . í bænum.
Svona hálfgildings gamlárs-
dagur. Unglingar hafa farið í
hópum um göturnar rneð ærsl-
um og prakkarastrikum. Þeir
hafa ekki látið sjer nægja, að
leika sjer með öskupoka, að
gömlum og 'góðum ísienskum
sið, heldur verið með prjóna og
stungið vegfarendur eða spjöld
sem allskonar óþokkalegar
setningar hafa verið skrifaðar
á. Spjöldin hafa unglingarnir
svo hengt á folk og haft gam-
an af þessum strákapörum.
Annar siður og öllu skemti-
legri, því hann er græskulaust
gaman,. hefir tíðkast í skólum
bæjarins, en það er að stúlkur
hafa klæðst íslenskum búning
og piltar set á sig stífaða flibba
og fengið að láni pípuhatta til
að sporta sig ’með og sýna sig
og sjá aðrá -á götunum.
Vonandi að strákapörin end
urtaki sig ekki ájnorgun hjer
í bænum. Það - er hægt að
skemta sjer vel án þeirra.
MEÐAL ANNARA ORÐA
T
Jæja. — Hvernig kantu við t
nýju stjórnina, sagð Sigurður
vinur minn á Vesturgötunni, |
er hann kom snöggvast til mín
í gær.
Það er a. m. k. þetta gott við
hennar tilkomu, bætir hann
við, að nú er komin þingræðis-
stjórn í landinu, og hægt að
ganga frá fjáriögum og gera
allar þær ráðstafanir er gera
þarf í þjóðfjelaginu. s
— Stjórnin verður dæmd af
verkum sínum eins og aðrar
stjórnir.
— Já. Ætli ekki það,. segir
Sigurður. En hvernig er þetta j
með Tímann og Framsókhar-
flokkinn? Manni skiist að þeir,:
sem Tímanum stjóina sjeu á-.j
líka óánægðir með þessa
stjórn eins og þegar þeir ruku 1
út um alt land haustið 1944, til j
þess að rægja fyrverandi
stjórn, áður en hún var tekin
til starfa.
— Ekki segi jeg það. En
vissulega er urgur í Tíma-
mönnum.
— Hvað baggar þeim, held-
urðu?
— Ekki er hægt að skilja
önuglyndi Tímsns þessa daga
á annan veg en að þar komf
fram óánægja Hermanns Jón-
assonar út af því, að hann er
utan við. Þa# er eins og fóstri
hans Jónas segir. Hánn er far-
inn að trúa því að honum cg
engum öðru.m væri ætlað af
forsjóninni, að stjórna land-
inu.
— Stóð honum ekki til boða
að fara í stjórn Stefáns Jó-
hanns, ef hann hefði viljað?
—- Veistu það ekki? Hann vildi
svara Stefáni á sama hátt og
kcmmúnistar gerðu. Þ. e. a. s.
neita gersamlega að tala við
hann.
— Ög samt samþykkir Fram
scknarflokkurinn að taka þá:tt
í stjórn Stefáns Jóhanns.
— Já, já. Eða hefir þú ekki
heyrt hvaða viðkvæði heyrist
nú meðal Framsóknarmanna
út um land, þegar minst er á
ílokksforystu þeirra. Að Her-
mann sje engin foringi. Það
getur orðið æði þreytandi fyrir
jafnvel gallharða Framsóknar
menn, að hafa flokksformann,
sem hefir ekki nema einn
punkt á stefnuskrá sinni, og
það er að verða sjálfur for-
sætisráðherra.
— Hvernig hugsaði liann
sjer það í þetta srnn?
— Að mynda hina svoköll-
uðu „vinstri“ stjórn. Hún hefði
að vísu orðið nokkuð „broguð‘fc
Með Framsókn í broddi fylk-
ingar, höfuðandstæðing eða
rjettara sagt einu andstöðu
gegn nýsköpun atvinnuveg-
anna í broddi fylkingar.
— Var Hermann svona gír-
úgur í að véra með kommún-
ictum í stjórn? Hann hefir þó
í tvö ár hamast á móti Sjálf-
stæðisflokknum fyrir að hafa
samvinnu við þann flokk.
— Já, víst. En hann tekur
það ekki svo alvarlega. Manni
skilst að hann líta svo á, að það
sem hann segir og það sem
hann vill, það eigi áð vera lög
fyrir Framsóknarflokkinn. Það
hefir komið fyrir áður í flokki
þeim, að formaður flokksins
hefir ætlað sjer að láta vilja
sinn vera lög og ófrávíkjan-
legar reglur fyrir alla flokks-
mennina. Nú er það Hermann
Jónasson, sem ætlar eða ætl-
aði, að leika hinn sama leik.
Og hefir þó fyrir sjer hvernig
fór fyrir fyrirrennara hans. Þó
mikið fráhvarf hafi orðið frá
Framsóknarílokknum síðustu
missiri, þá er mikið eftir af
sama fólki í flokknum, sem áð-
ur var þar, er kann ekki við,
þolir ekki, og lætur ekki bjóða
sjer einræðisvald frá hendi
flokksformannsins.
— Heldur þú þá að komin
sje einhver sprunga í vinskap-
inn milli Ilermanns Jónasson-
ar og Eysteins Jónssona’r milli
flokksformannsins og formanns
þingflokksins?
— Jeg segi ekkert um það,
af þeirri einföldu ástæðu, að
jeg veit ekkért um það. En
hver getur reiknað það út, eins
og honum þykir líklegast.
★
Með það fór Sigurður heim
til sín, til þess að reikna það
dæmi eftir sínu höfði.