Morgunblaðið - 04.06.1947, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 4. júní 1947
lvlORGUNBLAÐIÐ
Hútíðlegt iertugsafmæli þingræðis í Finnlandi
ÞETTA var bæði fróðleg og
Skemtileg ferð og viðtökurnar
sem við fengum hjá Finnum
voru alveg framúrskarandi
sagði Jóhann Hafstein alþingis-
maður er tíðýidamaður blaðs-
ins spurði hann um Finnlands-
förina. Hann og Bernharð
Stefánsson komu heim á laug-
ardagskvöld s. 1.
Barði Guðmundsson og Einar
Olgeirsson, fóru til Danmerkur,
en Helgi Hjörvar varð eftir í
Finnlandi.
Ferðin.
ítmauti —
— Mönnum leikur forvitni á
að heyra nánar um flugferðina
út er þið urðuð að lenda á Hjalt
landi svo alt sje tekið i rjettri
tímaröð.
— Smávægileg bilun kom
fram í rafleiðslum annars mót-
orsins, svo sá mótor misti nokk
uð af afli sínu. Þótti flugmönn-
um því vissara að setjast á flug
völlinn á Hjaltlandi. Hann er
syðst á eynni við þorpið Sum-
burg, allstór flugvöllur er var
mikið notaður í styrjöldinni.
— Er umferð mikil þar nú?
— Nei. Sama og engin. Við
fengum bílferð til Leirvíkur og
gistum þar. Þetta var laugar-
daginn 17. maí. Flugvjel kom
með viðgerðarmenn frá Prest-
vík. Átti viðgerð að vera lokið
á sunnudag. Fiugum við síðan
til Sólaflugvallarins. En á þeirri
leið kom í ljós að mótorinn var
enn ekki í lagi eftir viðgerðina.
Svo við settumst að í gistihús-
inu við Sólaflugvöllinn til
næsta dags. Þar fór fram við-
gerð sem dugði. En^vegna þess-
arar tafar, sem við urðum fyrir
fengum við flugvjelina með okk
ur alla leið til Stokkhólms og
komum þangað á mánudags-
kvöld.
Meðan við Vorum á Sóla
skoðuðum við bæjarstæði
Erlings Skjálgssonar og fórum
inn í Hafursfjörð.
Á fimmtudag hjeldum við
loftleiðis frá Stokkhólmi til
Helsingfors. Vorum samferða
fulltrúunum sem komu. frá
Svíþjóð og Danmörku til þess
að sitja þinghátíðina,
Komu þrír fulltrúar frá
hvoru þessara landa, forsetar í
þingunum. En Norðmenn sendu
sjö. Voru þar sinn fulltrúinn frá
hvorum þingflokkanna.
Fagerholm forseti finska
þingsins tók á móti okkur á flug
vellinum. Mátti heita að við
gestirnir værum í nmsjá hans
og starfsmanna þingsins allan
tímann sem við dvöldum í
Helsingfors.
Hátíðin.
Aðal afmælishátíðin fór fram
á föstudag þ. 23. maí. En hátíð
þessa hejldu Firmar í tilefni
þess að liðin eru 40 ár síðan
stjórnarskrá landsins var breytt
þingið gert að einni málstofu
og kosið til þess með almenn-
um kosningum jafnt konur sem
karlar. Áður var kosningarjett-
urinn mjög takmarkaður, svo
ekki höfðu nema 125,000 manns
kosningarjett í landinu. Síð-
an hafa litlar bréytingar verið
gerðar á þinginu nema hvað
aldurstakmark til kosningarjett
Frá för islensku þingmannanna
Ágæt ferð segir JóhaHn Hafstein
hingað því óvíst væri bæði urn
skipa og flugferðir.
Hvernig virtist þjer hið al-
menna ástand vera í Finn-
landi?
Erfiðar aðstæður.
Fjárhagur Finha er vita-
skuld mjög erfiður. Og þjóðin
hefir lifað við skort. En öllum
kom saman um, að líðan manna
færi heldur batnandi.
Stríðsskaðabótagreiðslurnar
til Rússa eru æði þungbærar
fyrir. atvinnuvegi þjóðarinnar
og allan almenning. Ofan á þá
erfiðleika bætist að sjá þarf
öllum þeim, sem flutt hafa úr
hjeruðunum, sem Rússar fengu,
fyrir húsnæði og atvinnu. Það
voru um 500 þús. íbúar í
karelsku hjeruðunum sem Rúss
ar iengu. Þeir máttu fara til
ættlands síns, ef þeir vildu.
Einn af finsku ráðherrunum,
sem jeg átti tal við, sagði mjer
að af þessari hálfri miljón
manna, sem lent höfðu utan
við hin nýju landamæri, myndu
17 vera eftir þar enn.
G. A. úfskrifar 84
HiS veglega þinghús Finna er virSulegur vitnishurSur um byggingarlist þeirra. Hin vold-
uga súlnaröS vekur sjerstaka athygli og einkennir stíl hyggingarinnar aS utan
ar hefir verið fært niður úr 24 J
ára aldri í 21 árs aldur.
Hátíðahöldin hófust með
guðsþjónustu í stórkirkjunni.
Síðan var framhald í þinghús- j
inu. Er það mjög tilkomumikil
bygging. Hófst athöfnin með
hljóðfæraslætti. Þá flutti Fag-
erholm þingforseti ávarp. Næst
flutti forseti Finnlands Paasi-
kivi ítarlega ræðu. Rakti hann
þær breytingar sem gerðar
voru á tilhögun þingsins fyrir
40 árum. En hann átti sæti í
nefnd þeirri er undirbjó þá
s’tjórnarskrárbreytingu. Tveir
aðrir menn voru viðstaddir
þarna sem sæti áttu á fyrsta
þinginu eftir umbyltinguna ár-
ið 1907.
Er Paasikivi forseti hafði
lokið máli sínu voru fluttar
kveðjur frá þeim þjóðum, sem
boðin hafði verið þátttaka í þess
ari hátíð. Fyrstur flutti Barði
Guðmundsson ávarp frá íslandi.
Næstur honum kom fulltrúi
rússnesku stjórnarinnar. Var
það kenslumálaráðherrann. Síð
an fluttu fulltrúar hinna Norð-
urlandaþjóðanna ávörp sín.
Það vakti eftirtekt okkar
komumannanna að alt sem tal-
að var á sænsku við þetta tæki-
færi var jafnóðum þýtt á
finsku. En það sem talað var
á finsku var ekki þýtt á sænsku.
Er sænskan smám saman að
víkja fyrir finskunni.
Helstu fyrirmenn sem við-
staddir voru þinghátíðina auk
forseta Finnlands voru Manner
heim márskálkur og fyrv. Finn
landsforseti Stahlberg. Var það
áberandi hve mikillar virðing-
ar Mannerheim og hinn aldraði
Stálberg njóta.
Á laugardag vorum við svo
í árdegisveislu hjá utanríkisráð
herranum Enkel. En að henni
lokinni gengum við á fund
Paasikivi fofseta. Og um kvöld-
ið var okkur hinum erlendu
gestum boðið á leiksýningu í
sænska leikhúsinu.
Hve lengi voruð þið í Hels-
ingfors?
Upprunalega áttum við að
vera þar fram yfir helgina. En
við fengum ekki ákveðið lof-
orð fyrir því hvenær við fengj-
um flugfar til Stokkhólms. Ferð
fjell á sunnudagsmorgun og fór
um, við þá — ásamt Svíunum
og Dönunum — annars átti að
sýna ' okkur Borgaakastalann
þann dag.
Þingmannasambandið.
Meðan við vorum í Helsing-
forsborg sátum við í boði finsku
deifdarinnar í alþjóðaþing-
mannasambandinu. Fjelags-
málaráðherrann, Helias, er for
maður deildarinnar. Hann hafði
mikinn áhuga fyrir því, að
Finnar gætu tekið þátt í fundi
þeim, sem haldinn verður hjer
í júlí í sumar í þingmannasam-
bandi Norðurlanda. Og sama
var að heyra á öllum þeim, sem
við áttum tal við. En þeir töldu
mikla erfiðleika á að komast
Akureyri, mánudag.
GAGNFRÆÐASKÓLA Akur
eyrar var slitið 31. maí. í skól-
anum voru í vetur 319 nemend-
ur. Skólanum var skipt í 11
deildir. Gagnfræðaprófi luku
84, og hafa þeir aldrei áður ver-
ið jafnmargir.
Þegar skólastjórinn, Þorst..
M. Jónsson, hafði gefið yfirlits-
skýrslu um störf skólans á vetr
inum afhenti hann gagnfræð-
ingum prófskírteini þeirra.
Við skólaslitin voru staddir
nokkrir 10 ára gagnfræðingar
skólans er gáfu honum mynd
af Akureyri með þakklæti fyrir
veru sína í skólanum. Þakkaði
skólastjóri þeim gjöfina.
Þá tók til máls Guðmundur
Eggerz, fyrv. sýslumaður, og
bar saman skólaveru sína í
gainla Latínuskólanum í Rvík
við skólavist nemenda Gagn-
fræðaskóla Akureyrar og taldi
að öllum nemendum Gagn-
fræðaskólans þætti mjög vænt
um.skólastjóra og kennara. Að
lokum flutti skólastjóri langa
og ítarlega skólaslitaræðu og
lagði út af þessum orðum Prje-
dikarans: Hvaða ávinning hef-
ur maðurinn af öllu sínu atriti
undir sólinnl. Ein kynslóð fer
en önnur kemur, en jörðin
stendur að eilífu. M. a. lagði
skólastjóri áherslu á við nem-
endur í ræðu sinni, að lífið væri
stærsta og þrungnasta alvara
sem ti! væri.
Á undan og eftir athöfninni
var sungið undir stjórn Áskels
Jónssonar, ■ söngkennara. Mik-
ill mannfjöldi var viðstaddur.
— H. Vald.
AS innan er þinghúsiS vegleg hygging meS ghesilegum
Veislur.
Á-föstudagskvöldið var mikil . r. .
. , . „ . , , ... salarkynnum. ftlvntkn svtnr hluta af aSal Inngsalnum. List-
kallað er. Hjelt þingið þá rfí,,wr gullnar standmyndir prýSa veggina hak viS forseta-
veislu Var þar margt manna og stólinn. Andspamis i saln’um eru tvílyftar svalir fvrir áheyr-
mikill virðuleiki yfir þeirri sam j endur. LjósiS kemur aS ofan úr gluggum í hvelfingú hins
komu. ‘ hringlaga fundarsals.
STÓRGJÖF FRÁ BÓNDA
London: — Stórbóndi einn í
Victória hefur tilkynnt fjár-
söfnunarnefnd í Ástralíu, að
hann muni leggja fram 1000
nautgripi til söfnunarinnar.
MAKRÍLL FRÁ NGREGI
London: —*■ Samið hefur ver-
ið að Norðmenn flytji til Bret-
lahds 300 smálestir af nýjurr
makríl fyrir 15. júní n.k.