Morgunblaðið - 06.03.1948, Blaðsíða 9

Laugardagur 6. mars 1948
MORGUNBLAÐIÐ
9
Enn er gert aö gamni
EffSr TSbor Koeves
MENN gera að gamni sínu hvar
sem er í Evrópu.
Svo kann að virðast, sem hlátur
og glens sje jafn fráleitt innan
um eyðileggingu og hungur, og
ljettur fuglasöngur í hrollvekju
með Boris Kailoff. Samt tekst
miljónum karla og kvenna í
Evrópu að skopast að örlögum
sínum, þó að kuldinn og hungrið
sverfi að.
Evrópumaðurinn reynir alltaf
að sjá eitthvað spaugilegt í til-
verunni. I Frakklandi, þar sem
menn fá aðeins rafmagn til af-
nota annan hvern dag, er raf-
magnsstraumurinn kallaður
breytiiegur straumur.
Evrópumenn gera sjer fylli-
lega ljóst íögulegt gilcli Marshall
áætlunarinnar, en bæði vinir og
andstæðingar Bandaríkjanna
hafa verið fyndnir á hennar
kostnað, m. a. hefir áætlunin ver
ið kölluð „Delerium Trumans".
Þegar Tjekka einum var sagt
það, að Moskva-menn hefðu kom
ið í veg fyrir, að stjórn hans gæti
tekið þátt í áætluninni, hugs-
aði hann eins og refurinn forð-
um „þau eru súr“, og sagði:
„Mjer geðjast hvort sem er
ekki að þessari Marshall-áætl-
un. Hún hefir ýms polition-á-
kvæði í för með sjer“.
„Jæja?“
„Já, það þarf að borga lánið
aftur“.
* ★
Frakki gengur inn í veitinga-
hús í París, og honum til mikill-
ar furðu sjer hann sjaldgæfan
rjett auglýstan á matseðlinum:
nautakjöt. Það hlakkar í honum,
hann tyllir sjer niður, kallar í
þjóninn og biður um nautakjöt.
Þjónninn hristir höfuðið.
„Við höfðum aðeins nautakjöt
handa sex manns. Það er því mið-
ur allt uppselt“.
Viðskiptavinurinn lítur hægt
upp.
„Segðu mjer eitt, var kjötið
meyrt og bragðgott?"
1 Þýskalandi reynir maður einn
að kaupa pnnd af kaffi af svarta-
markaðs-kaupmanni, sem neitar
að selja fyrir peninga. Kaffi er
dýrmætur gjaldmiðill, sem hann
notar til þess að gre'ða með lækni
sínum,. lögfræðingí og,skraddara.
„Það er alit í lagi með mig“,
segir viðskiftavinurinn. „Jeg er
fús til þess að skifta við þig á
vörum“.
„Og hvað gerir þú?“
„Jeg sje um jarðarfarir“.
★
Gömul kona í Júgóslavíu krýp-
ur fyrir framan krossmark og
biðst fyrir í ákafa. Kommúnisti
gengur þar framhjá. Honum líst
ekki sem best á þessar aðfarir
gömlu konunnar.
„Fyrir hverju ert þú að biðja?“
spyr hann.
„Tito“, ansar sú gamla. Komm-
únistirm er samt enn tortrygg-
inn.
„Þú varst vön að biðja fyrir
konginum áður, var það ekki?“
spyr hann.
„Jú — og við vitum hvernig fór
fyrir honum“.
★
Miljónir manna og kvenna í
Mið-Evrópu þrá það eitt, að kom-
ast eitthvað burt, eins og sjá má
af eftirfarandi sögu:
1 Búkarest spurði kona f in vin-
konu sína, hvort það væri satt,
að dóttir hcnnar væri í þann veg-
inn að giftast manni að nafni
Radescu. Jú, hin kvað það rjett
vera.
„Hvernig í ósköpunum gastu
fengið af þjer að gefa samþykki
þitt til þess ráðahags?" spurði þá
konan. „Hann er 30 árum eldri
en dóttir þín — hann á ekki tú
skilding með gati og þar á ofan
er hann heyrnarlaus“.
„Já, það getur verið“, svaraði
móðirin. „En þú gleymir því, a,
hann á belgískt vegabrjef“.
★
Vart getur neitt verra hent eina
smu i
Gamansögur, sem ganga
manna á milli lýsa best
hvað fólkið hugsar
TIBOR KOEVES, höfundur þessarar greinar um gaman-
vísur, sem ganga víða í Evrópulöndum um þcssar mundir,
er fjngverji, sem hefur ritað mikið um Mið-Evrópu. Iíann
er höfundur bókarinnar „Fjandinn iricð pípuhatí“, en það
er ævisaga Franz von Pauens.
Frá blysför síúdenta á Karl Johánsgötu.
þjóð, en þurfa að þola fjölmenn-
an erlendan her í landi sínu. Þess
vegna.er auðveit að skilja, að
margir „hrandarar“ í Evrópu
snúast nú um erlendar hersveitir
og hegðun þeirra. Stundum er
þetta græskulaust gaman, stund-
um er glensið blandið illkvittni
og beiskju. Það er gert grín að
því, hve bandaríski hermaðurinn
er barnalegur, í eftirfarandi
sögu: •
Jói hermaður sat inni á Café
de la Paix. I-Iann var í fínasta
skapi og bað um flösku af ljettu
víni.
„Hvaða tegund viljið þjer?“
spurði þjónninn. „Chateauneuf
du Pape, Nuits St. George, eða
Romanée-Conti?“
Pilturinn frá Nebraska skældi
sig í framan og bandaði með hend
inni.
„Jeg vil ekki sjá neitt af þessu
innlenda sulli,“ sagði hann.
„Komdu með besta innflutta vín-
ið, sem þið-hafið“.
★
í litlum búðarglugga í Berlín
er skilti, þar sem á stendur, að
hjer sje töluð enska, franska og
rússneska. En ef hermaður kem-
ur þangað inn og reynir að tala
eitthvert þessara þriggja tungu-
mála, skilur enginn, hvað hann
er að segja.
„Hver talar ensku, frönsku og
rússnesku bjer?“ spyr hann þá
óþolinmóður.
„Viðskiptavinirnir", ansar-eig-
andi verslunarinnar.
★
Rússneski hermaðurinn er sí-
fellt hafður að skotspæni í Mið-
og Austur-Evrópu. Austurrikis-
maður einn,*sem sagði að Stalin'
hefði gert tvær skyssur: að sýna
rússneska hermanninum Evrópu,
og sýna Evrópubúum rússneska
hermanninn, hefir ef til vill haft
rjett fyrir sjer. Menn eru fullir
beiskju yfir því, hvernig her-
mennirnir hafa rænt og rupiað
hvar sem þeir hafa getað komið
höndum undir, og þessarar
beiskju gætir oft þegar þeir eru
að gera gys að rússneska her-
manninum. Það er einkum og
sjer í lagi eitt, sem Evrópubúar
hafa gert grín að í sambandi við
hann, og það er hin furðulega
ást hans á úrum og klukkum.
Svo virðist, sem pilt.arnir frá Mið-
Asíu líti á það sem æðsta hnossið
| í þessu lífi að eignast úr.
I A sljettum Ungverjalands er
' gamall bóndi á akri með ljá sinn,
þegar rússneskur hermaður nem-
j ur staðar hjá honum og spyr hvað
, klukkan sje. Bóndinn styngur orf
I inu í jörðina, lítui til sólar, síð-
an á skuggann af orfinu, og seg-
I ir loks:
„Plún er þrjú, sonur sæll“.
„Þakka þier fyrir“, svarar her
maðurinn, tekur oríið, setur
það á öxl sjer, og labbar af
stað.
★
Eftirfarandi saga lýsir vel hinu
hörmulega ástandi í Evrópu —
og enn er gríninu beint að Tito.
Hann er í heimsókn í afskektu
hjeraði í Bosniu og heldur þar
útvarpsræðu. Gamall bóndi dáist
mjög að hljóðnemanum, slíkan
grip hefir hann aldrei sjeð áður.
Hann spýr Tito. hvað þetta sje
eiginlega. Tito skýrir fyrir hon-
um, að í gegnum þetta verkfæri
berist rödd hans alla leið til
London og Washingtpn á sama
andartaki og„_nann tali í það.
Gamli maðurinn fer þess á leit,
að lrann fái að tala í þetta furðu-
verk. Tito hristir höfuðið.
„Hjer getur enginn haldið
ræður nema jeg“.
„Lof mjer bara að segja þrjú
orð“, segir bóndi. Arangurslaust.
„Tvö orð“. Tito hristir höfuðið.
„En eitt orð“. biður bóndi og
marskálkurinn kinkar kolli. Það
gat varla verið hættulegt, þó að
karlinn segði eitt orð.
Bóndi gengur að hljóðneman-
um, og hrópar af óllum lífs og
sálar kröftum:
IIJÁLP!
islandi
i stúdsnfa í Oslo
ÞESS hefur áður verið getið, að norskir stúdentar hjeldu fiöl-
mennan .mótmælafund s.l. mánudagskvöld í tileíni af valclai'áni
kommúnista í Tjekkóslóvakíu, og ofbeldi því, er kommúnistar
hafa beitt gegn háskólakennurum og háskólastúdentum í Prag.
En, sem kunnugt er, hafa kommúnistar flæmt kennara og prófes-
sora frá háskólanum, og ofsótt stúdenta, sem eru andvígir komm-
únismanum.
<S>-
HANDKNATTLEIKSMÓT ís-
lands hefir haldið áfram á
hveriu kvöldi þessa viku og
einnig fer fram keppni í kvöld.
A .miðvikudaginn fóru leik-
ar bannig: í meistaraflokki
kvenna vann Ármann Tý með
3 :2 og Fram FH með 3:0. —
í II. fl. karla vann ÍR Ármann
með 7 : 6 og Víkingur Hauka
mð 10 : 7U — 1 III. fl. karla
vann FH ÍR með 5 : 4 og Fram
Víking með 2:1.
Á firntudaginn fóru fro.m
tveir leikir í meistarafl. karla.
Ármann vdnn Víking með
20 : 14 og Valur FH með 24 : 3.
I kvöld keppa Ármann og
Fram í meistarafl. kvenna, en
ennfremur fara fram tveir lei'k
ir!í II. fl. karla og tveir í III.
fl. karla.
Briissel í gærkv.
FRESTA vorð í dag fundum
Bretlands, Frakklands, Hol-
lands, Belgíu cg Luxemburg,
sökum þess að þoka tafði ferð
tvegaia fundarfulltrúa hineað
til Brússel. Næsti fundur ráð-
stefnunnar úerður haldinr, í
belgiska utanrikisráðuneytinu
í dar>' (laugardag).
Ráðstefna þessa, sem snýst
um bandalag ofangveindra
fimm þjóða, mun ganga að ósk
um
Reuter.
Stúdentar Oslo-háskóla söfn
uðust saman til fundar á Frið-
þjófs Nansens-torgi. Talíð var
að þar hefðu verið saman komn-
ir um 15.000 stúdentar, konur
og karlar.
Þessi stúdentafjelög stóðu fyr
ir fundinum: Norks stúdentaf je-
lagið, Stúdeníafjelag Vinstri-
manna, Stúdentaíjelag Ihalds-
raanna, Stúdentafjelag Sosial-
ista og stúdentar hins kristilega
þjóðræknisflokks.
Yfirlýsing frá stjórnum þess-
ara fjelaga var lesin upp og
samþykkt samhljóða. Þar segir:
Skerðingin á lýðræoislegum
mannrjettindum í Tjekkósló-
! vakíu hefur fyllt norska stúd-
| enta gremju og sorg og vakið
upp tilfinningar Björnssons j
gagnvart undirokuðum Slóvök-
j um.
| Við lýsum hjer með yfir samúð
{okkar með hinum tjekkoslo-
! vakísku próferrsorum, háskóla-
i kennurum og stúdentum er í
! dag verða fyrir oísóknum vegna
skoðana sinna.
Prófessor dr. juris. Kristen
Andersen, hjelt ræðu fyrir mann
fjöldanum á Friðþjófs Nansens-
j torgi, þar sem hann ræddi um
ofbeldið, sem nú er framið í
Tjekkoslavakíu.
Hann komst m. a. að orði á
þessa leið.
Það er daþurlegt' að heyra um
það, sem þar hefur skeð, sagði
hann. Harðstjórnin, sem nú rík-
ir þar, er í andstöðu við lýð-
ræðið. Ekkert gerir menn eins
lítilfjörlega eins og auðmýktin
og tilbeiðslan gagnvart ofbeld-
inu.
Síðan kom íram uppástunga á
íundinum um það, að ganga í
blysför til „Folkets tlus“, en þar
"Iröfðu kommúnistar Oslo borgar
hátíð þetta kvöld, til þess að
fagna viðburðunum í Tjekko-
slovakíu (!)
Stúdentarnir í blysíörinni
hjeldu uppi mörgum áleturs-
spjöldum, Þar voru ýmiskonar
ávörp, er beint var til komm-
únistanna. Voru þau allharðorð.
tar síóð m.a.: „Norskir komm-
unistar eru landráðamenn“. —-
„Kommúnismi er einræoi“. —
„Við viljum vestræna stefnu“.
— „Nasistar unairbjuggu 9.
apríl. Kommúnistar undirbúa
annað eins“. — Eurt með Kom-
inform“. ,
Er hinn mikli mannfjöldi
staþnæmdist fyrir framan
„Folkets Hus“, voru fimm
stúdentar kvaddir til þess að
íara með samþykkt fundarins
til forstöðumanna hátíðarinnar.
Kcmmúnistar neituðu að lesa
hana upp fyrrr fólki því, sém
þar var viðstatt og ljetu svo,
sem þeim fyndist hún hlægileg.'
En æskulýður Oslo-borgar,
er stóö utan við Folkets Hus
þ&tta kvöld, söng þar r.orska
þjóðsöngínn fullum hálsi svo
ómur hans bart til Rússavin-
anna innan dyra. Það er talið
líklegt, að þetta verði í síðasta
sinn, sem sosialdemokrata
flokkur Oslo-borgar lánar komm
únistum húsaskjól fyrir fagnað-
ar-hátiðir af þessu tagi, er
Rússaþjónar fagna undirokun
þjóða.
Sreska kcmmpfiöl-
skyléan æffar 1
aiín
London í gærkveldi. •
TILKYNNT var frá Bucking
hamhöll í kvöld, að Georg
Bretakonungur, Elizabeth drotn
ing og Margaret prinsessa muni
fara í opinbera hcimsókn til
Ástralíu og Nýja-Sjálands
snemma næsta ár. Farið verð-
ur sjóleiðis, en Elizabeth prins-
essa o;j maður hennar verða
ekki með í förinni.
— Reuter,