Morgunblaðið - 31.08.1948, Blaðsíða 6

'MORGUNBLAÐIÐ
Þrfðjudagur 31. ágúst 1948
| Síoiiuiigureiiii er uágranrii
íslenska sendiherrans
ÞAÐ eru um það bil sjö ár Stuil samlal við brjefrilara íslenska sendi-
’ síðan jeg byrjaði að vinna fyrir
; íslendinga, sagði frú Hazeldine,
: þegar jeg kom að máli við hana
á heimili Einars Pjeturssonar
• stórkaupmanns, en þar hefur
hún átt heima í íslandsdvöl
sinni. Síðan heldur hún áfram:
Þar af hef jeg verið sex ár við
íslentka sendiráðið í London.
: — Og hvernig hefur yður lík-
1 að að vinna fyrir íslendinga7
spurði jeg.
í — Nú, það sjáið þjer sjálfur.
Tíminn sem jeg hef verið hjá
þeim hlýtur að bera vott um
það. En annars get jeg sagt
það í stuttu máli, að mjer heíur
líkað þr.ð vel og sífelt betur. —
Fyrst kyntist jeg íslendingum
er jeg Vc.nn hjá þeim Ragnari T."
Árnasyni og Ludvík Guðmunds^
' syni . Næst starfaði jeg með|
Bjarna GuJmundssyni, sem var
þá við bre ku upplýsingaskrif-
stofuna. Eft.'r það á sendiráðinu
íslenska. Jeg hef haft þá báða
fyrir húsbæ. dur Pjetur Bene-
diktsson og Ctefán Þorvarðsson.
sem jeg hef I.aft hina ánægju-
legustu viðky: ningu við.
Jeg sje þ:.ð fljótlega, að
frú Hazeldine muni vita alla
sögu íslenska cendiráðsins, svo
að segja frá byrjun og hún vík-
ur líka talinu að því.
Sendiráðið er sl ammt frá
konungshöilinni
Fyrst var :';rifstofan við
West Eaton Place, þar var hún
öll stríðsárin, en fyrir tveimur
árum fluttu íslei': lingar í húsið
Buckingham Gatc 17.
Buckingharn G te? segi jeg.
Er það þá nærri konungshöll-
inni?
— Já, það e? rj :tt hjá og út
um gluggana á eir.ni hlið húss-
ins má sjá álmu af höllinni.
Annars var þetta hús ekki í
góðu standi, þegar íslendingar
fengu þaö, þó nú ;je búið að
lagfæra þaj mikið. Það var
nefnilega skemmt af sprengju.
Næsta hús við var hrunið alveg
til grunna, en sjálft var það illa
laskað og rústir kringum það.
— Það er undarlegt, að Þjóð-
versjar skyldu eyða sprengjum
sínum þannig á íbúðarhverfin.
-— Já, —- og þó ekki svo und-
arlegt. Það er ábyggilegt, að
þeir voru hvað eftir annað að
reyna að hæfa konungshöllina.
Ekki svo að konungurinn dveld-
ist í höllinni á stríðsárunum, en
flestir vita, að sprengjuárásir
Þjóðverja á London voru ekki
eingöngu til þess að eyðileggja
hernaðarrnannvirki, heldur til
þess að reyna að buga mótstöðu
afl bresku þjóðarinnar. Þeir
reiknuðu þá með því að það
gæti haft mikil áhrif, ef sjálf
konungsköllin færi í rúst.. Jæja
en hvað um það. Þetta er sem
betur fer liðinn tími, sem mað-
ur reynir að gleyma og þegar
jeg lagði af stað í för mína til
íslands nú var búið að koma
fyrir vinnupöllum alt í kring-
um íslenska sendisveitarhúsið
eg viðgerð að verða lokið bæði
að utan og innan. Og bá verður
húsið dásamlegt, nýmálað og
fallegt með fögur trje allt i
'' kring og skammt frá Viktoríu
jninnismerkið. Jeg held að það
raðsins i
Nýlega var stödd hjer á
landi í heimsókn brjefritar-
inn við sendiráðið í Lon-
don, ensk kona frú Hazel-
dine að nafni. Við skulum
láta það lýsa sjer sjálft, að
íslendingar í London hafa
farið að kalla hana íslensku
gælunafni. Þeir kalla hana
Millu. Frjettamaður Mbl.
hitti hana nýlega að máli og
átti þetta tal við hana.
sje varla hægt að hugsa sjer
betri stað.
Gctt að vinna þar
Þjer hafið sjálfsagt kynnst
mörgum íslendingum, sem lagt
hafa leið sína í sendiráðið.
—- Jú, jú, fyrst og fremst vil
jeg nefna þá, sem hafa unnið
á sendisveitinni, svo sem Hilm-
ar Foss, Magnús V. Magnússon
og marga fleiri.
Sendiráðið er í yfirbragði eins
og skrifstofa. Það er auðvitað
ekkert spennandi sem gerist þar,
það er að segja, maður er ekki
þar til að leika sjer, heldur til
að vinna. Sumsstaðar er leið-
inlegt að vinna, en þannig er
það ekki á íslenska sendiráðinu.
Einhver slíkur andi er yfir öllu,
bæði starfsfólki og þeim sem
þangað koma að maður unir vel
við sitt starf, maður fær áhuga
á starfinu.
Við tölum nokkuð áfram um
starfið á skrifstofunni, en þar
annast ungfrú Iiazeldine allar
enskar brjefaskriftir sendiráðs-
ins. Auðvitað er það ekkert smá
ræði, sem þarf að skrifa af ensk
um brjefum í þessari miðstöð
ensk-íslenskra viðskifta. Svo áð-
ur en varir erum við aftur farin
að tala um íslendinga í London.
Eins og þeir hafi átt heima
í stórborg
— Hvemig finnst yður Is-
lendingar koma fyrir sjónir þeg
ar þeir eru í stórborginni miklu ?
Ja, í útliti eru þeir ekkert frá-
brugðnir Englendingum. Ekki
treysti jeg mjer til að greina þar
á milli.
— En hvernig finst yður
þeir bregða við, þegar þeir
koma norðan úr fámenninu?
— Þeir taka því alveg eins
London.
og þeir hefðu alla sína æfi átt
heima í borg, sem er enn stærri
en London. Þeir fara út um göt-
urnar, læra þegar í stað á ferð-
irnar með sporvögnunum og
neðan jarðar brautunum.
— En hvernig finnst yður
málið, sem þeir tala?
-—- Já, jeg ætlaði einmitt að
fara að 'tala um það, því að
lægni ykkar íslendinga flestra
eða allra á að tala ensku er
blátt áfram undraverð. Kannski
hjálpar það ykkur mikið í því
að þið sýnist heima hjá ykkur,
þegar þið komið til London. Og
jeg hef nokkuð fyrir mjer í
þessu, þvi að það hefur oft kom
ið fyrir, þegar jeg hef boðið ís-
lenskum vinum mínum heim til
mín, að enskt fólk þar hlustar
lengi á þá tala, og þegar það
kemst að því að þetta voru ís-
ler.dingar segir það eitthvað á
þessa leið: Ekki datt mjer ann-
að í lifandi hug, en að þetta
væri borinn og barnfæddur Eng-
lendingur.
Sækja leikhús og óperur
Og ungfrú Hazeldine heldur
áfram: Þeir íslendingar, sem til
London koma skemmta sjer á
ýmsan hátt en helst sækjast þeir
eftir að fara í leikhús, sem eru
mörg í West End. Og þeir eru
yfirleitt vandlátir á leikrit. —
Vilja helst leikrit eftir fræga og
góða höfunda. Þá sækja þeir
ekki síður óperurnar og ballett-
inn. Fara oft í Royal Albert
Hall og hafa yndi af píanótón
leikum.
Þakkar fyrir gestrisni
í sumar átti frú Hazel-
dine heimboð bæði 'í Kaupmanna
höfn og á íslandi og kaus hún
frekar að fara til íslands.
Og að síðustu biður frú Haz-
eldine mig um að skila kæru
þakklæíi fyrir alla þá gest-
risni ,sem hún hefur notið hjer
á landi. Sendir hún öllum kunn-
ingjum og vinum sínum kveðju.
Hálíðahökl í Hol-
landi
Haag í gær.
HÁTÍÐAHÖLD eru þegar
hafin í Hollandi vegna fimm-
tíu ára ríkisstjórnarafmælis
Vilhelmínu drotningar. Undan
farna þrjá ánuði hefur Júlíana
prinsessa dóttir hennar farið
með ríkisstjórn en í dag tók
Vilhelmína aftur við stjórn rík
isins, sem hún mun halda uns
hún afsalar sjer völdum fyrir
fullt og allt 4. sept. í dag voru
mikil hátíðahöld í höfuðborg-
inni, Haag. Fóru þau að mestu
fram í skemtigarði í hjarta
borgarinn(ar, þar sem drotn-
ingin kom fram og talaði við
fólkið.
— Reuter.
Olíulindir finnust í árósum.
New Orleans. — Oliulindir miklar
hafa fundist nýlega í ósum Missi-
sippi við Mexikó-flóa.
Eiturgasi sökkt.
trúi sexfugur
MARTIN BARTELS bankafull
trúi á sextugsafmæli í dag. Þó
hann hafi dvalið í Höfn meira
en helming adinnar, þá ’er
hann altaf talinn fyrst og
fremst Reykvíkingur. Hjer ólst
hann upp. Hjer gekk hann í
skóla. Tók stúdentspróf vorið
1909 í þeim stúdeníahóp, sem
síðastur útskrifaðist undir reglu
gerð hins gamla Latínuskóla.
Að stúdentsprófi loknu hugði
hann ekki til frekara nims, en
gerðist starfsmaður Islands-
banka. Frá öndverðu var náið
viðskiftasamband milli Islands-
banka og Privatbankans í Höfn
Það var árið 1916, að henta
þótti, að einhver starfsmaður
úr bankanum hjer færi til
Privatbankans, sem fulltrúi Is-
landsbanka hjá aðal viðskifta-
bankanum i Höfn. Varð Bartels
fyrir því vali. Teygst hefir svo
úr þessari sendiför hans, að
hann hefir nú verið þar í 32
ál\ Er slaknaði á þessu banka-
sambandi var jafn mikil þörf
fyrir Hafnarbankann, að njóta
starfskrafta Bartels.
En sem sagt. Þó hann sje
búinn að vera þetta lengi í
burtu, þá er hann enn fyrst og
f remst Reykvíkingur. Alstaðar
þar sem alúðlegir og ágætir
menn dvelja eins og hann,
skilja þeir eftir svo þægilegar
endurminningar meðal sam-
ferðafólksins, að þeir hverfa
aldrei alveg í burtu frá þeim
stöðum, þar sem þeir hafa ver-
ið, fyrri en þá að samferðafólk
þeirra er fario líka.
Fyrstu árin sem Martin
Bartels vann í Privatbankanum
gaf hann sig lítið að fjelagsmál
um Islendinga. En brátt kom
að því, að hann fjekk þar verk
svið, þegar til hans var leitað
að taka að sjer formensku i
fjelagi Islendinga í Höfn.
I yfir 20 ár var hann for-
maður Islendingafjelagsins í
Kaupmannahöfn. Ekki vegna
þess að hann nokkurntíma
hefði sókst eftir þeim frama,
Heldur vegna þess, að íslend-
ingar í Höfn af öllum flokkum,
og stjettum, þektu ekki ann-
an, sem væri betur til þess
fallinn sem vildi leggjo það á
sig, hafa alla þá fyrirhöfn sem
af þeirri formensku leiddi. En
Martin Bartels er einn af þeim
mönnum, sem getur helst ekki
hugsað sjer að láta nokkurn dag
líða, án þess að hann geri ein-
hverjum manni greiða, greiði
götu einhverra, leiðbeini þeim
eða ljetti þeim gönguna á ein-
hvern hátt.
Siðan hann hætti við for-
menskuna í Islendingafjelaginu
hefir hann tekið upp annað
fjelagsmál Islendinga í Höfn.
Að koma þar upp Islandshúsi,
dvalarheimili fyrir námsfólk,
og aldrað fólk, sem vantar hæli
þegar ævidegi tekur áð halla.
Það þarf mann með áhuga og
fórnarlund Martins Bartels, til
þess að koma upp slíkri stofn-
un, mann sem vinhúr mann-
úðar- og góðverk sín til þess að
fullnægja þrá síns eigin hjarta,
Heimili Bartels í Höfn er að
Njalsgade 49. Þar hefir hann
og kona hans, frú Elísabet Arn
órsdóttir, í mörg ár sýnt íslend
ingum er að garði koma, frá-
bæra gestrisni og góðvild.
Alli Björns í Sauð-
lauksdal Ijósprent-
aður
BÚNAÐARFJELAG íslands
hefir látið Ijósprenta og gefið
út Atla, hið merka búnaðar-
rit Björns Halldórssonar í
Sauðlauksdal. Formála fyrir
bókinni skrifar Þorsteinn sýslu
maður Þorsteinsson og segir
þar m. a.:
„Nú hefir Búnaðarfjelag ís-
lands ráðist í að láta Ijósprenta
Atla eftir sjera Björn, en það
rit hans þótti eitthvert hið allra
merkasta rit um landbúnað,
sem út hefir komið. Þar eru
fjölda margar ráðleggingar og
upplýsingar fyrir bændur og
bændaefni. Þótti svo mikið til
þessara bókar koma, að Atli
var þrisvar prentaður á rúmu
fyrsta hálfrar aldar skeiði
hans, og var það einsdæmi um
bók veraldlegs efnis á þeirri
tíð. Fram til þessa tíma vitrtar
eldra fólk í Atla og kann setn-
ingar úr honum“.
Og enn segir Þorsteinn sýslu
maður í formálanum: „Atli er
nú úreltur um margt eða flest,
vegna breyttra búnaðarhátta,
en engin önnur bók hygg jeg
að leiði athugulan lesara betur
að allri kynningu á búnaðar-
háttum hjerlendis á 18. öld og
fyrri hltua 19. aldar. Verður
sá enginn ,,alls ófróður“ um
þá hluti er Atla les ....“.
Bandaríkjamaður
skotinn í Jerúsalem
Jerusalem í gærkvöldi.
ALLMIKIL skothríð var í Jeru
salem í gærkvöldi og morgun.
Einn af starfsmönnum banda-
risku ræðismannsskrifstofunn-
ar fjekk skot í fótinn skömmu
fyrir hádegi, er hann var á leið
til skrifstofunnar ásamt tveim
ur öðrum Bandarikjamönnum.
Arabisk ^eyniskytta mun
hafa framið verknaðinn.
-—■ Reuter.
Á sífelldu ferðalagi.
Bremen. — 17 ára þýskur piltur,
Erich Heinrich, hefur enn verið
fluttur til Þýskalands eftir að llafa
fjórum sinnum reynt að komast sem
eynifarþegi til Bandaríkjanna.