Morgunblaðið - 27.01.1949, Blaðsíða 2

o
MORGUNhLAÐlÐ
Firrmatudagur 27. janúar 1949,
eykjavík getur orðið
skégivaxinn bær
Á ÞESSU ÁRI ættu að geta
(jerst mikil og góð tíðindi í
♦ikógræktar málum Reykvík-
•4nga. í stöð Skógræktarfjelags
■Heykjavíkur í Fossvogi er í und
érfcúningi stórfeldara trjáplöntu
uppeldi. en þar hefir verið áð-
tir. Á síðastliðnu hausti voru
tveir þriðju hlutar Heiðmerkur
■girtir. Svo það landsvæði er nú
alfriðað fyrir fullt og allt. En
eiga bæjarmenn að geta
-Hfengið landspildur til skógrækt
■er
Bæjarbúar verða að gera sjer
|iað Ijóst, að Reykjavík getur
orðið og á því að vcrða skógi-
v&xinn baer.
Hjer var skógur um alt á
landnámsöld. Þó ekki væri það
annað en „björk, og hún lítils
vaxtar“ einsog þar stendur.
Með því að fá hingað fræ eða
trjáplöntur af skógarviðum úr
re rðlægustu skógarhjeruðum
IteÍKis, verður hægt að koma
Itjer upp hávöxnum nytjaskógi,
tií skjóls, til prýðis, til gagns
tfyrir komandi kynslóðir.
Þegar bæjarbúum verður sjeð
fyrir nægum ungplöntum til
íjróðursetningar 1 garða sína, og
annarstaðar, ætti að stíga það
rnikilsverða spor í þessum mál-
um, að reisa örugga fjárhelda
girðingu á milli Fossvogs og
Elliðaárvogs, svo það yrði fyr-
-rrbygt með öllu, að nokkur trjá-
firóður, sem festir rætur, vestan
Iseirrar girðingar, spillist af á-
ííangi búfjár. En það er önnur
jsaga.
Skógræktarfjelag Reykja-
víkur leggur að því
grundvöllinn
und hjer. margt af smáplönt-
unum sem deyr, fyrstu árin eft-
ir sáningu. En bót er hægt að.
ráða á þessu, með því að byggja.
gróðurhús fyrir fræplönturnar,
sem ekki þurfa þó upphitun. Á
að byggja eitt slíkt hús í Foss-
vogsstöðinni, svo uppeldi þess-
ara trjáplantna verði öruggt.
Eftir að Heiðmörk er friðuð
orðin, er það nauðsynlegt að fyr
ir hendi verði hjer á hverju ári
mikið af hentugum trjáplönt-
um til gróðursetningar, fyrir þá,
sem vilja ,,leggja gull í lófa
framtíðarinnar", með þvi að
efna til skógræktar í friðlandi
Reykvíkinga. Þetta verður hlut
verk stöðvarinnar í Fossvogi.
í vor koma hingað trjáplönt-
ur frá Tromsöfylki í Noregi af
tegundum sem víst er að geti
hjer dafnað.
Útnesið hefir fataskifti
Það hefir verið bæjarbúum
til ánægju og augnayndis hve
mikið hefir verið af blómskrúði
í sumum skemtigörðum bæjar-
ins, á síðsumrum undanfarin
ár. Sá gróður kostar að sjálf-
sögðu bæinn mikið fje. Og
„blómin fölna á einni helju-
nótt“.
Þegar það tekst, að koma hjer
upp sígrænum hávöxnum barr-
trjám, í görðum, með götum og
á opnum svæðum í bænum og
í nágrenni hans, hefir Reykja-
vík fengið fegurðarauka, sem
helst allan ársins hring áratug-
um saman og um alla framtíð.
Utnesið sem Ingólfur nam, fær
þá ný klæði, tígulegri og veg-
legri en nokkru sinni fyrr.
Við sem nú lifum, fáum lítið
af því að sjá. En við höfum
fengið vissuna fyrir því, að þau
„fataskifti“ eru möguleg. Því er
það okkar, að leggja þann
grundvöll, sem síðari kynslóð-
ir geti byggt á starf sitt, er að
því miðar, að gera landið okkar
fegurra, skjólasamara, arðsam-
ara, en það áður hefir verið.
Yfirvöld bæjarins ættu að
styrkja Skógræktarfjelag
Reykjavíkur í starfi sínu, og
tryggja það að brautryðjenda-
starfið sem þar er unnið, geti
gengið sem greiðast.
V. St.
í^íöðin í Fossvogi
Skógræktarstöðin í Fossvogi
♦æfir ekki komið að þeim not-
uiQ sem. æskilegt hefir verið,
vegpa þess, að eiganda hennar,
ökógræktarfjelag Reykjavíkur
fctefir skort nægilegt reksturs-
H&ib. Nú er ráðinn í þjónustu
•^elagsins, m. a. til þess að ann-
aet rekstur stöðvarinnar, ötull
pg vel kunnandi áhugamaður
Etnar E. Sæmundsson, er verið
faefír skógarvörður á Vöglum,
u.adanfarin ár. Hann hefir und-
4rbúíð uppeldi trjáplantna í
eíórum stíl í Fossvogi.
Þar eru nú hundruð þúsunda
af fræplöntum, barrtrjáa, og
annara tegunda, undir gleri. En
-4« ráði er, að gera þar yfir 7
fjúsund fermetra nýja græðireiti
að vori, setja upp öflug skjól-
tjeíti í stöðinni, og byggja þar
geymsluhús og vinnuskýli.
Kostnaður fjelagsins við þess
ar ffamkvæmdir hefir verið á-
teilaður 125 þúsund krónur. Fá-
~€st nægilegt rekstursfje, til þess
tnð koma fótum undir plöntu
teppeldið þarna, geta bæjarbúar
■tdftn.zi'ð að því vísu, að á næstu
••jinim verði hægt að fá í Foss-
■Vogi hundruð þúsunda af trjá-
•Ifclöntum, á hverju vori af þeim
^egundum, sem gera fullkomna
-g^vipbreytingu á trjágróður hjer
ti. bænum og nágrenni hans.
Sitkagrenið
MeSal þeirra tegunda, sem
Bkógræktarmenn hafa mesta ti*ú
á. að komi hjer að góðu gagni
•tframtíðinni, er sitkagrenið frá
Alaska. Reynst hefir erfitt að
ála upp plöntur af þeirri teg-
Erlendur 0. Pjelursson kos-
inn formaður KR í 15« sinn
AÐALFUNDUR KR var hald-
inn þriðjudaginn 25. þ. m. í
Tjarnarcafé. Allar deildárstjórn
ir og fulltrúar voru mættir á
fundinum auk margra annara
fjelagsmanna. Fundarstjóri var
kosinn Sjjgurjón Pjetursson,
forstjóri, og fundarritari Sigur-
laugur Þorkelsson. Stjórn fje-
lagsins gaf itarlega skýrslu um
starf fjelagsins og fjárhag. —
íþróttastarfsemi fjelagsins hafði
aukist og eflst og sjaldan verið
meiri en nú. í hinum ýmsu
íþróttagreinum, var fjelagið
mjög sigursælt. Fjárhagur þess
hefur batnað. Hið nýja skipulag,
sem upp var tekið í fyrra, hef-
ur reynst í flestum greinum til
mikilla bóta, bæði íþróttalega
og fjárhagslega.
I Lagabreytingar fóru fram á
fundinum og var samþykt að
bæta 2 mönnum í aðalstjórn
fjelagsins, svo nú verða þeir 7.
í stjórn voru kosnir:
Erlendur Pjetursson formað-
ur og er það í 15. sinn, sem hann
er kosinn í þá stöðu en 35. sinn
í stjórn fjelagsins, Einar Sæ-
mundsson varaformaður. Sigur
laugur Þorkelsson brjefritari,
Björn Björgvinsson gjaldkeri,
Kjartan Gíslason fundarritari,
Björn Vilmundarson spjald-
skrárritari og Gísli Halldórsson
form. húsnefndar. í varastjórn
voru kosnir: Sigurjón Jónsson,
Haraldur Björnsson og Rögn-
valdur Gunnlaugsson. Endur-
skoðendur Sigurjón Pjetursson
og Eyjólfur Leós.
Að stjórnarkosningu lokinni
afhenti formaður, knattspyrnu-
meisturum íslands, heiðurspen-
inga þá er fylgja þeirri tign.
Gat hann þess að ein kærkomn
asta afmælisgjöfin sem KR
fengi á 50 ára afmælinu, væri
þessi sigur knattspyrnumanna
fjelagsins. Þá afhenti formaður,
fyrir hönd frjálsíþróttadeildar
fjelagsins, hinum 6 olympíuför-
um KR heiðurspening dcildar-
innar. Einnig Sigurði Björns-
syni, sem var sexfaldur íslands-
meistari í frjálsum íþróttum í
sumar og er aðeins 18 ára að
aldri.
Að lokum voru rædd ýms
mikilvæg mál, sem fjelagið hef-
ur á prjónunum nú. Þá var og
sjerstaklega rætt um 50 ára af-
mæli fjelagsins, sem verður
haldið hátíðlegt 12. mars a
Hótel Borg. Auk þess verður
ýms íþróttakeppni og sýningar
í sambandi við það.
Miklar umbætur hafa verið
gerðar á skíðaskála fjelagsins í
Skálafelli. Þá er fjelagið byrjað
á grasvallargerð í landi sínu við
Kaplaskjólsveg.
Framh. á bls. 8.
Kommúnislar eru í minni-
hlufa í Dagsbrún
Stjórna vegna atskitfaleysis verkamanna.
Á UNDANFÖRNUM árum hafa j
andstæðingar kommúnista ver
ið sundraðir innan verkalýðs- j
fjelaganna, vegna mismunandi
skoðana í innanlandsmálum,
um, þótt það sje vitað, að ekk-
ert beri á milli. hjá þessum
mönnum, þegar um hagsmuna
mál stjettafjelaganna er að
ræða.
Reynsla verkamaima a£ stjórn
kommúnista
Þetta sundurlyndi hafa kom-
múnistar notfært sjer út í æsar
og hrifsað til sín vöidin í fjöl-
mörgum fjelögum, og náðu
stjórn Alþýðusambandsins og
hjeldu henni í 4 ár. Sú reynsla
sem fengist hefir af stjórn kom
múnista á málefnum verkalýðs
fjelaganna, hefir komið mönn-
um í skilning um það, að mis-
munandi sjónarmið i innan-
landsmálum mega eigi verða til
þess að þeir standi ekki saman
um hagsmunamál síns stjettar-
fjelags, og koma þannig í veg
fyrir, að komomúnistar noti
samtökin til áróðurs fyrir
stefnu sína, sem eins og öllum
er orðið ljóst, miðar að því að
koma á einræði koommúnista-
foringjanna. Þar, sem þeir hafa
brotist til valda, og með aðstoð
vopnaðs stórveldis, eins og flest
um löndum Austur-Evrópu,
þar hefir þetta verið gert í
nafni verkamanna, og undir því
yfirskini að losa þá undan arð-
ráni og kúgun þeirra lýðræðis-
stjórna, sem þar hafa farið með
völdin. Jeg skil ekki í, að þess-
ar blekkingar endist kommún-
istum mikið lengur. Það þarf
ekkert um það að deila, að als-
staðar þar sem komomúnistar
stjórna, þar er samningsrjett-
urinn tekinn af verkalýðsfjelög
unum og það heyrir undir land
ráð að gera verkföll.
Samningsrjetturinn tekinn af
verkalýðsfjelögunum
Hjer kalla kommúnistar það
móðgun við ráðherra sína í sam
steypustjórn, þegar Dagsbrún
fer fram á kauphækkun til sam
ræmingar. Það þarf enginn að
efast um, að ef þeir væru komn
ir til valda, þá heyrði þetta und
ir landráð. Við yrðum að gera
okkur ánægða með það, sem
stjórnskipuð kommúnistanefnd
úthlutaði okkur á hverjum
tíma. Vegna þess skilnings, sem
menn eru farnir að fá á starf-
semi kommúnista, sameinuðust
allir þeir, sem unna lýðræði,
frelsi, samningsrjetti verkalýðs
fjelaganna og almennum mann
rjettindum á móti þeim við
kosningar til síðasta Alþýðu-
sambandsþings. Þegar þær kosn
ingar hófust, voru ýmsir von-
daufir með að það bæru nokk-
urn árangur. Hinsvegar fór það,
eins og þegar er kunnugt, að
fylgið hrundi af kommúnistum
og lýðræðisöflin komu með
glæsilegan sigur út úr þeim
viðskiptum. Þetta samstarf og
þessi barátta heldur ennþá á-
fram af fullum krafti.
J Kommúnistar í minni hluta í
Dagsbrún
j í Dagsbrún er fullkomið sam-
komulag meðal allra andstæð-
inga kommúnista um að láta
það ekki viðgangast lengur, að
þeir fari með stjórn fjelagsins,
þar sem það hefir sýnt sig. að
þeir eru í miklum minnihluta
meðal f jelagsmanna.
Við síðasta stjórnarkjör
fengu þeir um 1100 atkvæði,
Alþýðuflokkurinn 512, og kosn
ingarjettarins neyttu um 1700,
en heima sátu um 1500 fjelags
menn. Þar sem kommúnistar
smala altaf sínu fólki og við
kosningarnar í fyrra ætluðu
þeir að sýna mikla yfirburði,
og gerðu alt, sem þeir gátu til
að fá menn á kjörstað. •— Svo
það má telja fullvíst, að þeir
eigi ekki meira fylgi en þá
kom fram. Það er því á valdi
þeirra, sem ekki mættu síðast,
að hrinda stjórn kommúnista
frá völdum í fjelaginu, og
fylgja þar eftir þeim sigri, sem
vannst við Alþýðusambands-
kosningarnar á s. 1. hausti.
Svcinn Sveinsson.
Fyrirspurnir um
símabilanir á Vest-
fjörðum
SIGURÐUR Bjarnason lagði í
gær fram fyrirspurnir til sam-
göngumálaráðherra varðandi
símabilanir á Vestfjörðum:
1. Hverjar eru taldar vera or-
sakir hinna tíðu bilana, sem
orðið hafa undanfarna mánuði
á símalínum á Vestfjörðum?
2. Hvaða ráðstafanir eru fyr-
irhugaðar til þess að bæta úi'
því öngþveitisástandi, sem ríkir
í símamálum þessa landshluta?
3. Hvernig eru horfur með
innflutning á nauðsynlegu efni
til viðhálds og nýbyggingu
símalína í landinu?
Kostnaður:
Til samgöngumálaráðherra
um kostnað við undirbúning á
frv. til laga um öryggisráðstaf-
anir á vinnustöðuv. (Frá Gísla'
Jónssyni).
Hvað hefir undirbúningur á
frv. til laga um öryggisráðstaf-
anir á vinnustöðum kostað, og
hvernig skiftist sá kostnaður og
til hvaða aðila hafa greiðslurn-
ar farið og hve mikið til hvera
aðila:
Mjólkurflutningar:
Til atvinnumálaráðherra um
mjólkurflutninga til Reykjavík
ur úr Borgarfjarðarhjeraði. —<
(Frá Jónasi Jónssyni).
Hverju sætir það, að sölu-
mjólk til Reykjavíkur úr Mýra-
og Borgarfjarðarsýslu skulil
vera flutt með bílum fyrir Hva'l
fjörð, en ekki með flóabátnurrt
Laxfossi,
Chiang Kai Shek
WASHINGTON — Bandaríkjai
stjórn hefur neitað því, að Chiang
Kai Shek hafi. verið boðið tij
Bandarikj arrna.