Morgunblaðið - 30.04.1949, Blaðsíða 9

MOKGUNBLAÐIÐ
}
Laugardagur 30. apríl 1949.
/
§
rjettir af togara- og bátaútgerðinni i vetur
VERTÍÐINNI sem senn lýkur
hjer sunnanlands a. m. k. mun
verða sjómönnum mjög minnis-
stæð, vegna þeirra hörðu veðr-
áttu sem verið hefur frá því hún
hófst. Þrátt fyrir þetta, eru lík- frá Húsavík, ,,Smári“ frá Húsa-
ur til að hún verði vonum betri vík, „Muninn II,“ Sandgerði,
og má þar að sjálfsögðu mikið „Víkingur“ frá Keflavík og
Hæsti línubátur með 700 smál.
Suðurnesjabátar kvarta undan ágengni togara
þakka dugnaði sjómanna.
Mbl. hefur átt samtal við
Jakob Hafstein framkvstj.
Landssambands ísl. útvegs-
manna, um afkomu vertiðar-
ínnar, en hún er mjög misjöfn
„Faxi“ úr Sandgerði, sem allir
hafa um 550 smálestir.
Það virðist hafa verið töluvert
mikill fiskur á miðunum í vetur,
en erfitt að fást við hann og
virðist hann hafa gengið mjög
ólíkt því, sem tíðkast hefur á
í verstöðvunum. Sandgerðisbát- undanförnum árum, sem menn
ar eru hæstir, þá Keflavíkur- telja að eigi rót sína að rekja til
bátar og þriðju Hafnarfjarðar- Þess hversu óvenjumikil loðna
bátar, en hjer er átt við línu-
báta.
I yfirliti sínu um vertíðina
sagðist Jakob Hafstein svo frá:
Yfirleitt má segja, að ver-
tíðin í vetur hafi víðast hvar
eða alls staðar á landinu verið
hefur gengið að ströndinni í
( vetur.
I Útgerðarmenn og sjómenn í
Sandgerði kvarta geysimikið und
an ágengni erlendra togara, og
er einkum um að ræða enska
smá togara og færeyskra togara.
Það er útlit fyrir, að vertíðin
mjög erfið, vegna tíðarfarsins. verði jafnari en á s.l. ári og kann
Gæftir hafa verið með afbrigð- ske jafnvel heldur betri, miðað
um slæmar og sjómenn þurft 'við róðrafjölda, en róðrar eru
að sækja sjóinn í vetur af meira miklu færri heldur en 1 fyrra og
tveir fyrstu mánuðir vertíðarinn-
ar voru þannig, að bátarnir gátu
svo að segja ekkert sótt sjóinn
kappi í baráttu við úfinn sjó
en nokkru sinni fyrr, eftir því
sem útvegsmenn í verstöðvun-
tíðarinnar og eftir að netaveiðin
byrjaði. Ágengni erlendra tog-
ara lceyrir úr hófi fram, og hafa
þeir spillt mjög mikið netatross-
um Eyjamanna, og það virðist
sama hvernig varðskipið „Ægir“
leggur sig fram, til þess að verja
veiðarfæri Eyjabáta, að togara-
flotinn er stór og erfitt að íylgj-
ast með honum, að lítill árangur
fæst af því. Hjer er lang mest
um að ræða breska togara.
Framan af vertiðinni var ágæt
ur afli á línu, en datt alveg niður,
þegar netaveiðin byrjaði. Hinn
svokallaði. „spælingur“, það eru
lítil seyði, sem. svipa mest til
þorskseyða, hefur verið lítill við
Eyjarnar í vetur, en hann hefur
oft mikil áhrif á aflabrögð i nét-
in og trollin hjá bátunum, og
þykir það góðs viti um aflabrögð,
þegar mikið er að „spælingi" í
kringum Eyjarnar.
Vertíðin í heild mun vera
svipuð og
meðallagi.
fyrra. og fyllilega í
Hæstu bátar munu
vegna veðurofsa.
um alment segja, og muna | Þrátt fyrir hið óhagstæða veð-
gamlir og reyndir formenn á ur, hefur þó veiðarfæratjón fiski |vera búnir að fá um 500 tonn
og 40 tonn af lifur. Lifrarmagnið
í Vestmannaeyjum er nú orðlð
a vetrarvertíð. . móti. 1136 tonn, en mun sennilega á
Sama máli gegnir um togara-1 Fiskurinn hefur verið mjög
flotann. Framan af árinu eða áð mikið uppi1 sjó ein! og kallað
er og hagað sjer., mjog
’* Suðurnesjum taeplega eftir í báta úr Sandgerði, ekki verið
lengri tíma annari eins veðráttu mikið og má teljast með minna
ur en til vinnustöðvunar á tog-
urunum kom, var veðrátta á-
kaflega hörð og erfitt fyrir tog-
arana að stunda veiðar sam-
tímis því, að veiði var treg. -—
Sama máli gegnir eftir að tog-
a annan
hátt en almennt gerist.
Sandgerðisbátar hafa sótt fisk
sinn mikið suður fyrir Eldey, í
vetur, og hefur afli sá, sem þar
hefur fengist, bjargað algerlega
vertíðinni í Sandgerði. Gömlu
ararnir hófu veiðar aftur, að Sandgerðismiðin, sem eru í vest
veðráttan hefur verið válynd ur og norðvestur út af Sandgerði,
og óstöðug samtímis því, að afli
hefur verið mjög tregur, enda
hafa skipin almennt verið um
14—17 daga að fá í sig full-
fermi. Þetta er mjög alvarlegt
á há vetrarvertíðinni, þegar
skipin stunda aðallega veiðar á
Selvogsbanka, Eldeyjarbanka
og við Jökuldjúp, þar sem tíð-
ast er á þessum tíma uppgripa-
afli, hversu hann hefur brugð-
ist í vetur, en þess má þá jafn-
framt geta, að á þessu svæði
hefur verið geysimikill fjöldi
skipa, íslensku togararnir, er-
lendir togarar og fjöldi fiski-
hafa lítið sem ekkert verið sótt
í vetur, enda ágangur erlendra
togara óbærilegur á þau mið. —
Áður var venja, þegar leið á ver-
tíð, að sækja í Grindavíkursjóinn,
enda hefur þar lítið verið af tog-
urum í vetur, en það er óhag-
stætt fyrir Sandgerðinga eftir. að
útgerð jókst í Grindavík og bátar
þar því ætíð á undan Sandgerðis
bátum á bestu miðin.
Að því er snertir netaveiði báta
í Sandgerði i vetur má teja hana
með rýrasta móti. Þegar bátarnir
úr Sandgerði lágu fyrir utan í
hinu mika veðri siðasta vetrar-
dag kom Skúli Magnússon, togar-
inn, til aðstoðar mótorbátnum
smálesta afla. Útvegsmenn ’og
sjómenn á Austfjörðum gera sjcr
vonir um, að línuveiði glæð-
ist aftur að einhverju leyti. en fyr
irsjáanlegt er, að linuvertíðin
verður mjög rýr.
Nokkrir bátar hafa verið gerð-
ir út á botnvörpu einn frá Reyð-
arfirði, tveir frá Eskifirði, 5 frá
Neskaupstað, 1 frá Seyðisfirði. —
Aflabrögð glæddust fljótt á tog-
bátana og eru bátarnir nú búnir
að fá allt að 240 smál. og getur
því vertíð togbátanna orðið mjög;
sæmileg, ef afli helst og gæftlr
i
Siglufjörður :
| Vjelbáturinn Hjalti hefur ver-
ið gerður út frá Siglufirði á4ín»
frá -því í október s.l. Á þessura
tíma hefur hann -farið- 56 . r-óðr-s*
þar af aðeins 1 róður í janúar-
1 mánuði og afli orðið um 200 tonn,
en verðmæti um 132 þúsund kr.
Snæfellsnesshafnir: |Bátum á Siglufirði hefur gengiff
Vertíð á Snæfellsnesi hefur ver ji]a ag losna við aflann og hef-
ið mjög erfið eins og annars stað ur þag dregið úr róðrum. Vjel-
ar, vegna hinnar óblíðu veðráttu báturinn Sigurður hefur-aflað um
og hefur það að sjálfsögðu dregið 160 tonn í botnvörpu auk haw
úr afla og róðrafjölda. Vertíð eru 3 aðrir bátar á togveiðiím
hófst almennt á Snæfellsnesi um 0g ],aj'a þeir verið gerðir út frá
7. febrúar s.l. og hefur gengið byrjun marzmánaðar.
misjafnlega. Afli er nú sæmilegur ( Fyrir páskana var dágóður
á Stykkishólmsbáta, en mjög treg afii; en gagftir hafa allan tímann
ur á öðrum verstöðvum við verig mjög slæmar og harðsótt
háttar af afla bátanna hefur ver-
ið saltaður. Allur úrgangur úr
fiskinum slóg, bein og svo að
sjálfsögðu lifrin, en fiskurinn hef
ur verið vel lifraður,
hefur verið unnið verð-
mæti í Síldarverksmiðjunni á
Akranesi. Aflahæstu bátarnir á
Akranesi um páskana voru þeir
Sigurfari með 422 tonn í 47 róðr-
um, Böðvar með 411 tonn í 44
róðrum, mb. Keilir með 398 tonn
í 47 róðrum og Farsælí með 365
tonn í 43 róðrum.
Breiðafjörð. Rróðrarfjöldi á báta
úr Snæfellsnesshöfnum um pásk-
ana mun hafa verið um 30—50
á sjóinn vegna veðráttunnar. Þatl
irtur heldur “'betur'út "en veritl
hefur að losna við af-la bátanna
róðrar og eru aflahæstu bátarnir a Siglufirði, og eru útvegsmenn
báta innléndra og erlendra. Er Faxa og sýndi honum leiðina inn
það haft fyrir satt, eftir tog- fyrir Garðskaga og meðal annars
araskipstjórum, að þeir giskuðu helti olíu i sjóinn, til þess að
á, að um tíma hafi verið allt að lægja öldurnal'- en hinir bátarnir
þúsund skip á veiðum á Eldeyj-
arbanka og Selvogsbanka sam-
tímis.
Um hinar ýmsu verstöðvar er
þetta helst að segja nú:
Sandgerði:
Útlitið er þannig nú, að senni-
legt má teljast og vonir standi til,
að vertíðin í Sandgerði verði við-
unandi. Vertíðin, sem nú er brátt
á enda hefur verið ein hin allra
erfiðasta, sem elstu menn muna
eftir hvað veðráttuna snertir. —
Gæftir hafa verið með afbrigðum
slæmar á vertíðinni og sjómenn
þurft að sækja út í mjög tvísýn
veður. Má í þessu sambandi geta
þess, að síðasta vetrardag voru
5 stórir og góðir bátar, er þurftu
að bíða fyrir utan Sandgerði, yf-
ír sólarhring og gátu ekki kom-
ist í höfn vegna veðurofsans, og
muna menn varla eftir slíku. Afla
hæsti bátur í Sahdgerði er
„Mummi“, sem hefur nú aflað
hátt á 700 smálestir, en næstu
hjeldu síðan á eftir þessum tveim
ur skipum og lentu heildu og
höldnu í Keflavík. Þannig sam-
vinna á milli íslenskra fiskiskipa,
stórra og smárra er til fyrirmynd
ar, og menn ættu jafnan að hafa
hana í huga, þeir er sækja sjóinn.
Vestmannaeyjar:
Vertíðin í Vestmannaeyjum
viriðst vera mjög misjöfn, nokkr
ir bátar eru búnir að fá ágæta
vertíð, og er hjer eingöngu um
þá þáta að ræða, sem stundað
hafa bæði línuveiði framan af og
netaveiði siðar. Þeir bátar, sem
ekki hafa haft net, hafa farið
mjög ila út úr vertíðinni og bor-
ið lítið úr býtum. Netabátunum
hefur gengið vel og vertíðin hjá
þeim verið heldur betri í vetur
en í fyrra, en aftur miklu lakari
hjá línubátunum, eins og áður
er að vikið, en hinsvegar svipuð
hjá togbátunum.
Tíðarfarið hefur verið mjög
erfitt á vetrarvertíðinni í Vest-
mananeyjum allan tímann og sjer
sama tíma í fyrra hafa verið í
kringum 1066 tonn. Hinn 19.
apríl í fyrra var lifrarmagnið í
Vestmannaeyjum 502 tonn, á
sama tíma 1947 688, sama tíma
1946 805 tonn og á sama tíma 1945
922 tonn. Þetta yfirlit gefur þó
alls ekki rjetta hugmynd um afla
brögðin í heild, þ.e.a.s, það fiski-
magn, sem á land hefur komið
vegna þess hve óvenju mikil lifur
hefur verið í fiskinum í vetur og
hversu hún hefur verið feit, og
hefur lifrarmagnið komist upp í
að vera 10<^ af bolþunga fisks-
ins.
Yfirleitt hefur fiskur verið vel
lifraður og feitur á vetrarvertíð-
inni í vetur.
Hafnarfjörður:
Afli hefur yfirleitt verið mjög
sæmilegur á vetrarvertíðinni hjá
bátum frá Hafnarfirði, þegar gef
ið hefur á sjó, en gæftir mjög
erfiðar og sjósökn harðari en
nokkru sinni áður.
Aflahæsti báturinn i Hafnar
firði er „Hafbjörg“ með 511 smá
lestir í 63 róðrum. í hitteðfyrra
aflaði sami bátur um 600 smál. í
88 róðrum. Næsti bátur að afla
magni mun hafa um 450 smál.
og afli undanfarið hefur verið í
kringum 6—7 smálestir í róðri,
og þykir það viðunandi, þegar
orðið er jafn áliðið á vertíð.
Á togbátana hefur aftur á móti
verið mjög ljelegur afli og lakari
en á undanförnum vertíðum. 2.
af hinum eldri stóru togurum
hafa undanfarið verið á veiðum
og lagt afla sinn inn hjá íshús-
unum í Hafnarfirði, en veiði þess
ara skipa hefur verið heldur treg.
Akranes:
Róðrar byrjuðu ekki á Akra-
nesi fyrr en í lok janúarmánaðar.
Framan af vertíðinni voru gæft-
ir mjög stopular og erfiðara
vegna veðráttu, en afli hinsveg-
ar yfirleitt góður til marsloka,
þegar á sjó gaf. Síðan hefur afli
verið mjög tregur, og t. d. síð-
ustu dagana, sem róið var fyrir
páska fengust aðeins 2—4 tonn
í róðri á bát. Mestur hluti aflans
á Akranesi hefur verið hraðfryst
ur, en nokkuð af honum selt í
flutningaskip, sem flutt hafa
þessir: Á Hellissandi Baldur með
224 smál. • 35 róðrum. í Ólafs-
vík Björn Jörundsson með 268
smál. og Glaður með. 214. smál.
í Grundarfirði Farsæll með 260
smál. og Runólfur með 220 smál.
og í Stykkishólmi Grettir, með
270 smál. og Sigurfari með 260
smálestir.
Keflavík:
í Keflavík hafa aflabrögð verið
mjög rýr og gæftir óvenjulega
slæmar. Er talið, að aldréi hafi
verið harðsóttari vertíð þar en
vetrarvertíðin í vetur. Að und-
anförnu hefur verið reytingsafli
í Keflavík, þetta frá 5—7 smál.
í róðri og fáeinir bátar konjist
upp í 9—10 smál., þegar best
hefur látið.
Mótorbáturinn „Keflvikingúr“
hefur flesta róðra eða 69 talsins
og er aflahæstur með 640 smál.,
en næsti bátur er með um 550
smál. afla. Togbátarnir í Keflavík
hafa veitt afar illa fram að þessu.
í fyrradag komu þeir i fyrsta sinn
með dágóðan afla um 15 tonn
eftir tveggja sólarhringa útiveru.
Netaveitin á bátum frá Kefla-
og sjómenn að Vonast’ eftir, atl
gæftir geti haldist og aflinn
glæðst eftir því, sem á vorið líð-
ur,- Fyrirsjáanlegt "er "samt,' hifl
afkoma bátanna muni verða þar
mjög rýr.
Vestfirðir:
Á Vestfjörðum' •hefur- «<vertí%
verið mjög erfið. Ógæftir mikl-
ar. Afli yfirleitt tregur og mjög
misjafn.
Frá Súðavík eru gerðir út 4
bátar. Aflahæstur er Sæfari me<l
um 240 smál. í 47 róðrum, en afla
lægsti bátur 'er með 140 smál -*
39 róðrum.
Frá ísafirði ganga 10 bátar. —-
Aflahæst er Jódís með 270 smál.
í 43 róðrum, en lægsti bátur rtretl
100 smálestir í 31 róðri, 4 bátar
hafa einnig verið gerðir út m*'fj
troll, en afli verið mjög tregur.
Frá Hnífsdal ganga 3 bátar. —
Aflahæstur er Páll Pálsson m.t ð
195 smál. í 42 róðrum. Lægsti
bátur er með 180 smálestir í 44
róðrum.
Frá Bolungavík ganga 5 bát-
ar. Aflahæstur er Einar Hálf-
dánsson með 405 smálestir og er
vík hefur gengið illa og á það hann jafnframt aflahæsti bátur
á Vestfjörðum. Þennan afla fjekk
hann í 60 róðrum. Aflalægsti bát-
ur er með 130 smál. í 48 róðrum.
Frá Bolungavík hefur einnig ver
ið gerður út einn bátur með troll,
en afli verið mjög tregur.
Frá Súgandafirði ganga 6 bátar
að sjálfsögðu langmest rót sina
að rekja til þess, hvað veðráttan
hefur verið hörð og gæftir
slæmar.
Útgerðarmenn og sjómenn í
Keflavík gera sjer vonir um, að
enn eigi eftir að koma hrota á
lóðirnar, en bera kvíðboga fyrir og er Freyja þeirra aflahæst með
því, að þeir komi ekki lóðum nið- 360 smál. í 50 róðrum, en lægsti
ur á djúpmiðunum, vegna á- bátur er með 155 smál. i 43 róðr-
gengni togaranna, sem nú eru ó- um.
venju margir á íslandsmiðum, en j Frá Flateyri ganga 4 bátar og
á djúpmiðunum er helst aflavon er Egill aflahæstur með 250 smál.
eftir þennan tíma. Hjer er lang í 47 róðrum, en lægsti með 200
mest um að ræða erlenda tog- smól. í 39 róðrum.
ara, enska og nokkurra þýskra
togara.
bátarnir eru „Pjetur Jónsson“staklega seinni hluta vetrarver-
Austfirðir:
1 Frá Þingeyri ganga 3 bátar. —■
Aflahæstur er Sæhrímnir með
220 smál. Hefur hann verið í.úti-
legu og lagt upp afla 29 sinnum.
Bátar hafa verið gerðir út frá Lægsti bátur er með 160 smálest-
Austfjörðum með línu i vetur, frá ir í 33 róðrum.
Djúpavogi 5 bátar, Breiðdalsvík \ Frá Bíldudal ganga 4 bátar. —
1 bátur, Stöðvarfirði 2 bátar, Fá Þeirra hæstur er Jörundur
skrúðsfirði 5 bátar og Eskifirði 1 .Bjarnaso^ með 160 smálestir í 22
bátur. Væri afli framan af vertíð róðrum, en lægsti bátur hefur 60
góður, en ógæftir voru geysimikl- smálestir í 14 róðrum.
ar. Seinni hluta vertíðarinnar j Frá Patreksfirði ganga 2 bátar
hefur hinsvegar mjög dregið úr og hefur Brimnes fengið 220 smá-
afla og hann verið tregur, og má lestir í 36 róðrum, en hinn 170
í þessu sambandi geta þess, að smál. i 26 róðrum.
hann á Englandsmarkað, og litils hæsti bátur er nú með um 190 Framh. á bls. 12.