Morgunblaðið - 10.06.1949, Side 14

MORGUNBLAÐIÐ
Fostudagur 10. júní 1949.
'14
pH’Hnnnm"
e
EVtóaltogaa 10
IIIIHIMIMHU
11111111111111111» 1»
»«»UltM1lf11lill»««MIIIM I'
IflllllltllflMIIIIIHIillHVMH
Eftir Ayn Rand
iiiiiiiitiiiniiiHMiiiiiniiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'
,,Þetta eru bestu hálsklút-
arnir, sem hægt er að fá, borg-
arí ... já, já, þeir þola ,vott
.... alveg eiirs og þeir út-
Jensku. Já. jeg tek mjög gjarn-
an Viðbit í staðinn_ Þú færð tvo
hálsklúta og einn meter af
bómullarefni fyrir hálft pund“.
Hann setti feitina ofan í stóru
skúffuna ánægður á svip. — í
skúffunni var eitt pund af rúg-
irijöli fyrir.
Þegar Lydía hafði lokið við
morgunverðinn, stóð hún upp,
setti gamlan prjónaklút um
bálsinn, tók körfu á handlegg-
inn. og gekk andvarpandi af
stað til kaupfjelagsins. Þar stóð
hún í bíðröðinni, oft svo klukku
stundum skipti, og þuldi í hug-
anum frönsk kvæði, sem hún
hafði lært utan að, þegar hún
var barn.
„Já, en mig vantar ekki
sápu“, sagði hún, þegar hún
bom að búðarborðinu, „og jeg
vil heldur ekki þurkaða síld“.
„Við höfum ekkert annað í
dag. Næsti“.
,.Jæja, þá verð jeg víst að fá
það“, flýtti Lydía sjer að segja,
f,Eitthvað verðum við að fá“.
Galína Petrovna þvoði disk-
ana eftir morgunverðinn. Svo
breinsaði húh ruslið úr tveim
pundum af flatbaunum, skar
►úður lauk, svo tárin streymdu
úr augum hennar, þvoði skyrt-
ur af Alexander Dimitrievitch
upp úr köldu vatni og malaði
akran í kaffið.
Ef hún þurfti að fara út. lædd
ist hún í skyndi niður tröpp-
urnar í þeirri von, að hún
►oættl ekki húsverðinum. — Ef
hún mætti honum, brosti hún
til hans, allt of vingjarnlega,
og sagði: „Góðan daginn, fje-
íagi húsvörður“.
Hann svaraði aldrei. — En
hún las úr augum hans: „Brodd
borgari, svei. Einkaverslunar-
íólk“.
Kira var byrjuð í verkfræði-
deildinni. Hún lagði sönglandi
af stað á hverjum morgni, með
hendurnar í kápuvösunum. —
Kápan var gömul og svört,
hneppt alveg upp í háls. Hún
tók eftir því, að margir nem-
endurnir voru með rauða klúta
um hálsinn, og það var oft tal-
að um rauða byggingarmeist-
ara, menningu öreiganna og
unga verkfræðinga í broddi
heimsbyltingarinnar. En hún
blustaði ekki á það. Hún var
önnum kafin við stærðfræðina.
I kenslustundunum brosti hún
alt í einu að engu sjerstöku. —
Henni fannst æska sín hafa
verið yndislegur draumur, og
hún- vaknaði frá draumnum
hress og endurnærð, albúin að
rnæta framtíðinni.
A kvöldin settist fjölskyld-
an við borðstofuborðið kring
um tíruna. Galína Petrovna bar
fram flatbaunirnar og hirsi-
grautinn. Það var ekki mikil
tilbreyting í mataræði þeirra.
Peningarnir voru af skornum
fikaprmti.
Að máltíðinni lokinni sótti
Kira bækur sínar og settist aft-'
ur við borðið. Þau höfðu ekki
nema þessa einu tíru. — KiraJ
studdi hönd undir kinn og lasj
um sirkla og þríhyrninga, eins
og skúldsögu. Lydía sat og saum I
aði í vasaklút
„Maður skyldi ekki halda, að
það væri búið að finna upp
rafmagnsljósið“, sagði Lydía og
varpaði öndinni.
„Já, það er alveg satt“, sagði
Kira dálítið undrandi, „ljósið
er ekki gott. Skrítið að jeg
skyldi ekki hafa tekið eftir því
fvrr“.
Eitt kvöldið var svo mikið
af ormum i hirsinu að Galína
Petrovna gat ekki notað það,
svo þau fengu engan kvöldmat.
..Maginn í mjer er eins og
tóm tunna“, sagði Lydía.
„Já, það -er líka alveg satt,
við fengum engan kvöldmat“.
„Hvað er eiginlega í hausn-
um á þjer“, sagði Lydía reið.
..Ætli hann sje ekki alveg tóm-
ur. Þú tekur aldrei eftir nokkr-
um sköpuðum hlut“.
Galína Petrovna ávítaði Kiru
við og við.
„Kven-verkfræðingur, ekki
nema það þó“, sagði hún. —
„Það er dágott starf fyrir dótt-
ur mína....... Er það nú líf
fyrir unga stúlku. Enginn mað-l
ur vill líta við þjer.....Þú;
ert eins og gamall, þornaður,
skósóli. Það er ekki til í þjer,
neitt sem heitir rómantík, ekk-
ert kvenlegt. Og svo ett þú
dóttir mín. Enginn skyldi trúa
því!“
í litla herberginu. þar sem
Lydia og Kira sváfu, var aðeins
eitt rúm. Kira lá á gólfinu með
þunt teppi og kápuna sína yfir
sjer og horfði á Lydíu. — Hún
lá á hnjánum í síðum, hvítum
náttkjól fyrir framan dýrðlinga
myndina í horninu. Hún taut-
aði bænirnar í skyndi og
signdi sig, bví hún skalf af
kulda. Frá fleti sínu gat Kira
sjeð út um gluggann í dumb-
rauðan himininn. í fjarska sá
hún turnspíru stjórnarráðshall-
ar sjóhersins, gegnum þokuna,
sem lá yfir Petrograd, ævintýra
borginni, þar sem alt gat skeð.
Victor Dunajev hafði skyndi
lega fengið mikla ást á Argu-
novfólkinu. Hann kom oft,
hringdi ákaft á dyrabjölluna,
hneigði sig djúpt fyrir Galínu
Petrovnu og hló, eins og hann
væri á gamanleik.
Honum til heiðurs bdr Galína
Petrovna fram síðustu sykur-
mola sína með teinu, í staðinn
fyrir saccarínið sem vanalega
var notað. Victor Dunajev ljek
við hvern sinn íingur, sagði
þeim nýjustu frjettir og
hneykslissögur, skýrði fyrir
þeim síðustu uppfinningar úti
í heiminum. Hann ljet í Ijós
álit sitt á afstæðiskenningu
Einsteins og bókmenntum ör-
eigalýðveldisins. „Menntaður
maður“, sagði hann, „er fyrst
og fremst sá maður, sem mótar
sjálfan sig eftir aldarhættin-
um“.
Hann brosti blítt til Alex-
anders Dimitrievitch og bauð
honum eld í vindlinginn_ Hann
brosti líka blítt til Galínu
Petrovnu og rauk á fætur í
hvert sinn, er hún stóð upp.
Hann hlustaði þolinmóður á
Lydíu, þegar hún fór að út-
skýra kenningar sínar um rjett
trúnað. En hann reyndi' altaf
að koma því svo fyrir, að hann
?æti við hliðina á Kiru-
Kvöldið þann 10. októbei
kom Victor seint. Klukkan var
yfir n(u, þegar dyrabjöllunni
yfir níu, þegar dyrabjöllunni
opnaði.
„Jeg bið ykkur afsökunar á
því, hvað jeg kem seint.“ sagði
hann um leið og hann fleygði
frakkanum á stól. Svo leit hann
í spegilinn og strauk yfir liðað
hár sitt. „Það var fundur í
stúdentaráðinu, svo jeg tafðist.
Jeg veit vel. að þetta er eng-
inn heimsóknartími, en jeg var
búinn að lofa að fara út með
Kiru, og.......“.
„Það gerir ekkert til. bótt
þú komir svona seint“, kallaði
Galína Petrovna innan úr borð-
stofunni. „Komdu og fáðu þjer
te-glas“.
Fjölskvldan sat kringum borð
stofuborðið. Það var kveikt á
tírunni. Fimm risastórir skugg-
ar teygðu sig upp veggina_ —
Það glampaði á grænleitt te-ið
í glösunum, er búin voru til úr
gömlum flöskum.
„Jeg hefi það frá áreiðan-
legum heimildum, Victor, að
NEP sje aðeins byrjunin á
stefnubreytingunum“, hvíslaði
Galína Petrovna. „Næsta skref-
ið verður, að stjórnin gefur
fyrri eigendum aftur húsin sín
og verslanir. Hugsið ykkur
bara. Þú manst eftir húsinu
okkar við Kamenostrovrsky-göt-
una, Victor. Það var afgreiðslu-
maðurinn í kaupfjelaginu, sem
sagði mjer þetta. Hann á frænda
í flokknum, svo hann hlýtur að
vdta það“.
„Það er mjög sennilegt“,
sagði Victor.
Alexander Dimitrievitch
fjekk sjer aftur te í glasið. —
Hann leit á sykuiinn, svo gaut
hann augunum til Galínu Petr-
ovnu .... og drakk te-ið syk-
urlaust.
..Astandið er ekkert að
skána“, sagði hann. „Nú kalla
þeir leymilögregluna GPU í
staðinn fyrir Cheka, en það er
eitt og hið sama. Veistu, hvað
jeg heyrði í búðinni í dag? —
Það hefir komist upp um sam-
særi gegn sovjet, og það er
búið að taka fastan fjöldann
allan af mönnum. Þú manst
eftir Kovalensky, gamla
aðmirálnum, sem varð blindur
í stríðinu, Hann vrar tekinn fast
ur í morgun og skotinn án dóms
og laga“.
„Þetta eru bara lausaftegn-
ir“, sagði Victor. ,„Fólk hefir
svo gaman af að ýkja“.
..Það er að minnsta kosti auð
veldara að ná í mat núna, held-
ur en vrar á tímabili“, sagði Ga-
lína Petrovna. „Við fengum á-
gætai flatbaunir í dag. — Þær
voru nærri eins góðar og í
gamla daga“.
„Jeg fjekk tvö pund af
hirsi“, sagði Lydía.
,,Og jeg fjekk eitt pund af
feiti“, sagði Alexander Dimi-
trievitch.
Hestvagninn ók gegnum
breiðar, mar.nlausar göturnar.
Stuttklædd kona reikaði fram
cg aftur undir Ijóskerastaur. —
Drukkinn sjómaður sveiflaði
handleggjunum og gekk yfir
götuna. Stór vöruflutningabif-
reið rann skröltandi fram hjá
hesavagninum. Á milli byssu-
stingjanna á palli vörubifreiðar
innar sá Kira i náfÖlt andlit og
svört óttaslegin augu.
Eyjan Atlantis
Eftir WASIIINGTON IRWIN
4.
hafinu, svo að það mætti sameina þá hinni einu sönnu
og rjettu kirkju.
Enginn var samt eins áhugasamur og Don Fernando de
Ulmo, ungur riddari af háum ættum, en mjög ákafur og
skapheitur. Hann hafði nýlega tekið við föðurleifð sinni,
þegar orðrómurinn um Sjöborgaeyjuna barst honum. Eftir
það gat hann ekki um annað hugsað en Sjöborgaeyjuna,
Hann mátti varla vera að því að eta og drekka og hálfar
næturnar lá hann vakandi og var að hugsa um hina dular-
íullu eyju. Og þó hann sofnaði fjekk hann ekki frið fyrir
draumunum, sem ásóttu hann með stórkostlegum myndum
af skrautlegum borgum á eyjunni dularfullu. Hann varð
(svo niðursokkinn í þessar hugsanir sínar, að hann mátti
jvarla vera lengur að því að hugsa um unnustu sína, eina
ifegurstu stúlku í Lissabon.
] Eftir nokkurn tíma ákvað hann að hætta til öllu, sem
Íiann átti. Hann ákvað að kosta sjálfur könnunarferð til
eyjarinnar. Hann bjóst nú ekki við, að það yrði löng ferð
1 úr því gamall maður á smábát hafði getað farið það. Af
frásögn gamla mannsins virtist það vera einhversstaðar í
námunda við Kanaríeyjar, sem á þeim tímum áður en
Ameríka fannst var útvörður Evrópumenningarinnar. Don
Fernando bjó skip sitt til ferðar og fjekk umboð frá kon-
unginum, þannig, að hann skyldi verða landstjóri konungs
í þeim löndum, sem hann fyndi, en átti sjálfur að kosta
ferðina og greiða eftir á tíundahlutann af ágóða hennar til
konungs.
Don Fernando hafði undirbúið ferðina vel. Hann varð að
selja dagsláttu eftir dagsláttu af landi sínu og jafnvel varð
hann að veðsetja hús sitt í Lissabon. Það var ekki svo mik-
ill skaði, því að hann var fasttrúaður á það, að þegar hann
kæmi til Sjöborgaeyju, myndi hann fá veglega landstjóra-
höll til íbúðar. Þetta var einmitt á þeim tímum, þegar hug-
ir allra draumlyndra ungra manna beindust að hafinu, svo
að ekki varð skortur á skipsmönnum. Umboðsmenn kaup-
manna tóku sjer far með skipinu. Þeir ætluðu að leita
nýrra markaða og nýrra hráefna. Hermennirnir vonuðu
IffljxT rrw\q;jsnhcJ$lfn^
Sjálfsagt einskis virði.
Prófessor Steriziin hafði rnitíð yndi
af gömlum bókum og safnaði þeim
og þó einkurn bibliunni. Af lienni
ótti hann fjölda mörg sjaldgæf ein-
tök. Skipuðu þau sjerstakan heiðurs-
sess i bókaskápum Jians.
Eitt sinn hitti prófessorinn g.amlan
kunnigja sinn á götu og tóku þeir
tal saman. Auðvitað töluðu þeir um
gandar bækur. því að annað komst
ekki að i huga hins lærða manns.
„Þú ert alltaf að tala um þessar
gömlu bækur“. sagði kunmnginn,
..ekki held jeg neitt upp á þær, en
þó á jeg eina gamla sknjeðu heima.
það er víst biblían. Ef ]>ú viit geturðu
fengið liana. en hún er áreiðanlega
einskis nýt þjer lika.“
Glampa mátti lesa úr augum pró-
fessorsins, er hann heyrði talað um
gamla bibliu. „Hversvegna heldurðu
að hún sje mjer einskis nýt?“, spurði
hann ákafur. „Slík bók getur aldrei
verið einskis nýt“.
„Jú, líttu á.“ sagði kunninginn.
„það hefir nefnilega einhver bjáni að
nafi Martin Luther krassað bókina
alla út með asnalegum athugasemd-
um og skýringum sem hann kallar
svo“.
★
Undarlegt.
— Það eru einkennilegir sokkar,
sem þú ert í í dag, .Konráð, annar
er svartur, en hinn er grár.
— Já, en það er nú ekkert. Það
undarlegasta við allt þetta er, að jeg
á aðra nákvæmlega eins heima.
I ★
Ekki öll von úti,
| — Þjer hafið bara ofkælt vður.
| ungfrú, sagði læknirinn eftir að hafa
rannsakað sjúklinginn, sem var ung
og falleg stúlka, af hinni mestu ná-
kvæmni, en við slíku höfum við þvi
miður ekkert meðal. —- Þjer skulið
samt ekki tapa hugrekkinu, ofkæling
in getur leitt til lungnabólgu og við
henni höfum við óbrigðult meðal.
★
Jón gerðist bindindisnniðui’.
Jón er orðinn bindindismaður,
Hann gekk í stúku og tók þar mik-
inn og góðan þátt í fjelagsstarfinu.
Svo hætti hann allt í einu að mæta.
Alitið var i stúkunni, að hann væri
sjúkur og tveir reglubræður fóru x
lieimsókn til hans kvöld eitt.
Þegar kona Jóns hafði opnað dyrn-
ar. spui-ðu mennirnir:
— Á hann Jón heima hjerna?
—- Já, sagði frúin og gaut horn-
auga til bíls, sem hún sá fyrir utan,
berið hann bara inn.
niinnnnnii
inninniiiiiiiiiiiniiiiii ininininiinn
Stúfhci
17—20 ára, snyrtileg og
reglusöm, óskast sem nem
andi, eða til smávinnu á
góða rakarastofu í bæn-
um. Tilboð leggist inn á
afgr. Mbl. fyrir 13. þ.m.,
merkt: „Ljett stúlka —
906“ —
• IIIMlMIIIIIMIIMIIIIIIIIIIMIIIIiniMIIIIIIIIIIIIMIMIIIMMIIlll
PÚSNINGASANDUR í
1 frá Hvaleyri
Simi: 9199 og 9091.
I Guðmundur Magnússon |
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiniiiiniiiiniiiiiiiiit
BEST AÐ AUGLYSA
l MORGUNBLAÐINU