Morgunblaðið - 24.08.1949, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 24. ágúst 1949,
hverju hjálpa kommúnistar
ermanni Jénassyni ?
efíS hinn sami
„STRANDAMENN eru kunnir
að því að fylgja sannfæringu
sinni og hafa hvað eftir annað
sannað það á eftirminnilegan
hátt. Er talið víst, að kosning
Hermanns Jónassonar sje stór-
um öruggari en síðast, en þá
sigraði hann með 132 atkvæða
mun.“
Viljinn III upplausnar
'U
Áferúnaðargoð
lrommúnista
Það léynir sjer ekki, að hjer
■eru aðdáéndur og vinir að lýsa
átnánaðargoði sínu. Enda birt-
ust ummæli þessi s.l. föstudag,
þann 19. ágúst í Þjóðviljanum,
og voru um Hérmann Jónas-
■son. Þeim, sem lesið hafa lýs-
jngar Þjóðviljans undaníarið á
■tvískihnUngi og óheilindum
Framsóknarflokksins, kann að
vísu að þykja merkilégt, að
blaðið skuli nú gerast máls-
svari formanns þessa, að blaðs-
ins dómi, auðvirðilega flokks.
En þdtta ör ekki eins merki-
legt Og í fljótu bragði virðist.
Þjóðvitjinn hefur einmitt verið
einkaL- énægður með þá starf-
sertvi Hermanns Jónassonar,
setn hann hefur eytt kröftum
sínum í að undanförnu, að
stofna til sífelldrar sundrungar
innan Framsóknarflokksins.
Óheilindin, sem ætíð hafa ein
kennt stjórnmálastarf Her-
manns Jónassonar, og valda-
bröltið, sem hann hefur stundað
af óvenjulegri ákefð, eru ein-
mitt þau einkenni stjórnmál-
anna, sem kommúnistar meta
mest hjá mönnum í öðrum
flokkum. Það eru slíkir menn,
sem þeir geta haft gagn af og
notað sjer til framdráttar þeg-
ai á reynir. Þess vegna vilja
kommúnistar með engu móti, að
þvílíkir menn hverfi af vett-
vangi stjórnmálanna.
I>ómur Framsóknar-
þÍEigmannsins
Á s.l. vori sagði einn af elstu,
reyndustu og mikilvirtustu þing
mönnum Framsóknarflokksins,
að oft hefði andrúmsloftið inn-
an flokksins hjá ráðamönnum
hans verið lævi blandið, en al-
drei þó eins og nú.
Þegar athugað er, hvernig
farið hefur fyrir flestum mestu
xáðamönnum flokksins, er vissu
lega mikið sagt með orðum
þessa gamalreynda flokks-
manns.
Tryggvi Þórhallsson, annar
aðalstofnandi Framsóknar-
flokksins, formaður hans, og
umboðsmaður flokksins í ríkis-
stjórn sem forsætisráðherra um
rúmlega fimm ára skeið, var
hrakinn úr flokknum.
Um sama leyti var Ásgeir Ás-
geirsson annar af mestu áhrifa
mönnum flokksins, og þáver-
andi umboðsmaður hans í rík-
isstjótn, einnig sem forsætisráð-
herra, leikinn svo grátt af
flokksbræðrum sínum, að hann
rieyddist til að segja sig úr
flokknum.
Meðferðin á Jónasi
Út yfir tók þó, þegar Jónas
Jónsson varð að fara sömu leið-
ina.
Jónas var aðal stofnandi
ílokksins og mesti baráttumað-
ur hans frá fyrstu. Hann hafði
lengst af ráðið mestu um flokks
starfsemina og verið umsvifa-
mestur af þeim, sem ráðherra-
dómi hafa gegnt fyrir flokksins
hönd. Allir aðrir, sem vegna
eigin starfa höfðu unnið sjer til
ágætis í flokknum, höfðu ann-
aðhvort dregið sig í hlje, eða
þeim hafði verið stökkt úr
flokknum.
Að svo vöxnu máli hefði mátt
ætla, að vöid og áhrif Jónas-
ar vræri sæmilega tryggð. Allir
þeir, sem áhrif höfðu í flokkn-
um og tii valda höfðu komist í
landinu á flokksins vegum,
höfðu gert það sem skjólstæð-
ingar og lærisveinar Jónasar.
En þegar aldurinn fór að fær-
ast yfir Jónas voru launin þau
að fyrst var hann lítilsvirtur af
flökksmönnum sínum og síðan
flæmdur á brott með beinni of-
sókn og illyrðum.
Oaráttan látlaus
í flokki, þar sem þannig hef-
ur farið fyrir hverjum fórystu-
manninum á fætur öðrum hlýt-
ur andrúmsloftið oft að hafa
verið leiðinlegra en með orðufri
verði lýst. Má því nærri geta,
hvernig það hefur verið úr því,
að það var ennþá verra á s.l.
vori, en nokkru sinni áður. Að
þessu sinni duldist engum hverj
um þessi ósköp voru að kenna.
Meginhluti flokksins hafði
tekið þá ákvörðun að starfa í
núv. ríkisstjórn. En vegna
þess að formaður flokksins
fjekk eigi með því fullnægt
valdaþrám sínum, var hann
ætíð frá upphafi eins andsnú-
inn þessu samstarfi og frekast
gat verið. Sú andstaða snerist
þó ekki eingöngu gegn sam-
starfsflokkum Framsóknar,
heldur einnig gegn þeim valda-
mönnum flokksins, sem mesta
ábyrgð báru á því, að samstarfið
hafði verið tekið upp og því
var haldið við.
Eiturörvunum var óspart skot
ið úr leynifylgsnum. Ákefðin
var jafnvel svo mikil, að á stund
um braust baráttan út á sjálf-
um vettvangi Tímans, svo að
allur almenningur sá móta fyr-
ir þeirri viðureign, er átti sjer
sífelt stað bak við tjöldin.
Hlutverk Hermanns
Ákefðin í að spilla stjórnar-
samstarfinu varð svo mikil, að
Hermann Jónasson færðist ó-
sjálfrátt með degi hverjum nær
og nær kommúnistum, þangað
til þeir nú tileinka sjer hann
alveg og gera hans baráttu að
sinni baráttu.
Kommúnistar fara ekki dult
með, að með þessu telja þeir sig
gera Framsóknarflokknum
mesta bölvun. Þeir segja, að hin
harðasta gagnrýni á Framsókn
arflokknum sje vel samrýman-
leg því, að hefja Hermann Jón-
asson til skýjanna. Hann sje
maðurinn, sem annaðhvort
muni færa flokkinn í fang
kommúnista eða ganga frá
honum sundurflakandi og mátt
lausum með öllu. Hermann hafi ^llt sama lygin hjá
og verið á móti flestum þeim komml'inistum
málum, sem Framsóknarflokk-
urinn hafi bundist fyrir síðast-
liðin ár, og sje því baráttan
gegn Framsóknarflokknum best
styrkt með því að efla áhrif
Hermanns Jónassonar.
Sjálfsagt hafa einstaka Fram
sóknar-sálir trúað á frásögn
Tímans um sigurvissu Her-
manns á Ströndum. En hvernig
skyldi þeim sömu hafa litist á
'þessa umsögn Þjóðviljans?
Þessi er kenning kommúnista j Það leynir sjer ekkii að með
og í henni er mikið til. En þó | þessum orðum er verið að gefa
dylst það ekki að í sumum mál- . skyn> að fiugvallastjórinrl
um hefur Hermann miklu ráð-
ið innan flokksins.
Einu sinni var
Framsókn sammála
Vitað er t. d. að ein mikil-1
vægasta embættisveiting, sem
Eysteinn Jónsson hefur gert í I
stjórnartíð sinni, var í fullu
samræmi við vilja Hermanns
Jófrassonar. Það var þegar Ey-
steinn gerði Agnar Kofoed-
Hansen að flugvallastjóra.
Áður hafði Agnar Kofoed-
Hansen gegnt lögreglustjóra-
embættinu í Reykjavík, sem
Hermann Jónasson hafði skipað
hs;nn í. Sú embættisskipun
vakti rnikla gagnrýni á sínum
tíma, aðallega vegna þess, að
Agnar var talinn skorta lög-
fræðilega þekkingu og reynslu,
sem nauðsynleg væri til að
gegna slíku starfi. Hermann
Jónasson svaraði því svo, að
skapfesta Agnars, einbeitni,
heiðarleiki og dugur vægi marg
faldlega á móti þeim minnihátt
ar ágöllum, sem gagnrýnendurn
ir fyndu Agnari til foráttu.
Auðvitað var Agnar ekki
fullkominn í því fremur en aðr-
ir menn, en að ýmsu leyti rækti
hann starfið vel. Hann var og
ætíð flugmálaráðunautur ríkis-
ins þann tíma, er hann gegndi
lögreglustjórastarfinu. Þegar
hann því sótti um flugvalla
stjórastarf ríkisins var það eðli-
leg embættisveiting hjá Ey-
steini Jónssyni, að skipa Agnar
Kofoed-Hansen í þá stöðu. Víst
er úm það, að allra síst gat Her-
mann Jónasson haft á móti
þeirri skipun.
Umsögn Þjóðviljans um
flugvallarstjórann
En hver er nú dómur Þjóð-
viljans um þ.ennan mann, sem
Framsóknarflokkurinn allur
hefur sameinast um að veita
hverja trúnaðarstöðuna eftir
aðra. Daginn eftir að Þjóðvilj-
inn hljóp undir baggann með
Hermanni sagði blaðið:
„Æðsti íslenski yfirmaður
vallarins er hinsvegar annar
íslendingur, Agnar Kofoed-
Hansen, flugvallastjóri ríkisins
og formaður Flugráðs. Er hann
í mjög góðu vinfengi við hina
bandarískií herramenn á vell-
inum, enda sýna þeir honum
vinsemd sína í verki. Það vek-
ur t. d. athygli, að Agnar er nú
að byggja hús í Kleppsholti, en
við þá byggingu vinna verka-
menn af Keflavíkurflugvelli,
bílar af Keflavíkurflugvelli og
í bygginguna er notað efni af
Keflavíkurflugvelli“.
hinn fyrrv. lögreglustjóri, sje
allt í senn, svikari, þjófur og
smyglari. Um leið og Þjóðvilj-
inn fullyrðir, að Hermann
Jónasson muni hljóta kosningu
á Ströndum, af því að Stranda-
j menn fylgi honum af sannfær-
; ingu, segir blaðið þannig, að
einn helsti skjólstæðingur Her-
manns sje fulkominn misendis-
og afbrotamaður.
Auðvitað cru ásakanirnar á
flugvallastjóra ríkisins gripnar
úr lausu lofti og sjáanlega tóm
Iýgi. Hann mun og nú þcgar
hafa krafist þess. að opinber
rannsókn yrði fyrirskipuð út af
þessum áburði og mun Þjóð-
viljinn vafalaust á sínum tíma
hljóta rjettmætá refsingu fyrir
álygar sínar.
Örlög kommúnista
alsstaðar eins í hinum
frjálsa heimi
En það breytir ekki því,
hvers eðlis vitnisburðurinn er,
sem Þjóðviljinn gefur sjerstök-
um trúnaðarmönnum þess, er
hann fullyrðir að Strandamenn
muni fylgja af sannfæringu. Og
þó er þetta ekki svo mjög óeðli-
legt, því að lýsingin, sem blað-
ið gefur af flugvallastjóranum,
virðist að mestu geta átt við
helstu ráðamenn í kommúnista-
flokknum sjálfum.
Segja má, að nú dags daglega
sannist upp á helstu valdamenn
þar ýmiskonar lögbrot, skatt-
svik, undandráttur og annað
óheiðarlegt atferli. Þeir, sem
þannig er komið fyrir, verða að
vonum nokkuð ruglaðir í öllum
rjettarhugmyndum sínum. Al-
menningur er og farinn að átta
sig á, að engu orði Þjóðviljans
er að trúa. Þar er þeim -mun
meira fullyrt, sem minna er af
sannindum á bak við.
En þetta er ekkert sjerkenni
á kommúnistadeildinni hjer á
latndl. Með þessu marki eru
flokksdeildir þeirra brenndar
um allan heim. Það er ein af
skýringunum á því, af hverju
fylgi hefur hrunið svo hrapa-
lega af þeim sem raun ber vitni
um.
Reynslan hjer á landi mun
verða hin sama. Almenningur
fordæmir kommúnista þeim
mun meir, sem hann þekkir þá
betur. Þessvegna mun útreið
þeirra við þær kosningar, sem
nú fara hjer í hönd, verða hrak
legri en nokkru sinni fyrr.
FtrSamenn til Ítulíu.
RÓM — Yfir "30.000 ferðamenn
komu til Italiu 1 maí og júní s. 1
Er það mesti ferðainánnastraumur,
sem þangað hefir verið, síðan best
ljet fyrir styrjöldina.
Staksteinar
Þýsku kosningarnar
og Tíminn
EITTHVAÐ það grínaktugasta
sem sjest á prenti í íslensk-
um blöðum eru tilburðir Tím-
ans til þess að sanna það að
hinir svokölluðu milliflokkar
hafi unnið kosningasiguv í
þessu landinu eða hinu.
Hendir það þá oftlega aðt
vissir flokkai, sem unnið hafa
á í kosningum, eru brenni-
merktir, sem samherjar Pált;
Zóphóníassonar og herra
Jörva enda þótt þeir hafí
stefnu, sem í engu líkist trú- t
arjátningum Framsóknar-
manna.
Nýjasta dæmi um þetta kosn-
ingasigrahnupl Tímans getur
að líta í frásögn hans af kosn-
ingaúrslitunum í Vestur
Þýskalandi. Þar er því blá-
kalt haldið fram að „miðflokk
arnir“ þýsku. hafi unnið mik-
inn kosningasigur.
Frásögn Times
EIVAÐ skyldi nú vera hæft í
þessu? Það er best að leita
ekki heimilda af lakari end-
anum og fletta upp í Times í
London, sem talið er áreíðan-
legasta blað Englands og stór-
um sannorðara en Tíminn ás
Islandi.
Þann 17. ágúst segir Tirne3
um kosningaúrslitin að þari
„hafi verið sigur hægri flokk-
anna yfir vinstri flokkurum“.
Ekki passar það við það. sem
Tíminn segir, En athugum at-
kvæðatölurnar, sem Times gef
ur upp. Kjörnir voru 402 þing-
menn. Þar af fjekk hinn svo-
kallaði „Miðflokkur" 10 þing-
sæti!!
Þetta er þá „sigur miðflokk-
anna“, sem Tíminn talar um.
Að áliti hans vinnur sá flokk-
ur mikinn sigur, sem fær 1Ö
þingsæti af 402 eða 0,4% þing-
sæta. Fyrr má nú vera nægju-
semin. Samkvæmt þesstí
myndi Tíminn telja það mik-
inn sigur af Framsóknarflokk-
urinn fengi 2% þingmann kjört
inn af 52 þingmönnum, sení
kjósa á til Alþingis Islendinga.
Hvílíkur sigur!! Segjum adl
þeir næðu kosningu Jörundur,
Helgi læknir og Björn á Kópa-
skeri hálfur!! Almennt fvndisij
íslendingum það heldur veikð
lið. En samkvæmt útreikningj
Tímans væri það öflugufl
flokkur, sem hefði unnið sig-
ur. Allt er hey í harðindum,
það má nú segja!
Að öðru leyti segir Time3
það um kosningaúrslitin |
Þýskalandi að vinstri flokk-
arnir hafi fengið 8 miljónir at-
kvæða en hægri flokkarnir 13j
milj. Sigur hægri flokkannEi
hafi þessvegna verið mjög
mikill. Stærsti flokkur þings-
ins varð Kristilegi lýðræðis-
flokkurinn, sem fjekk 130
þingsæti og 7,4 milj. atkvæðaj
i
Bitur vonbrigði
VESALINGS Framsókn. Þetttj
voru slæmar frjettir. Hinrj
mikli sigur þýska miðflokks-
ins þurkaður út í einu vet-'
fangi. Mjög sorglegt fyri4
„fornleyfafjelagið11.
"rh. á bls. 13 )