Morgunblaðið - 19.11.1949, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLA&IÐ
Laugardagur 19. nóv. 1949
„ÁN ER ILLS GENGI NEMA HEIMAN
1< YRIR nokkrum dögum síðan gat að líta í tveim tölubl. Tímans
ritsmíð eftir Helga Benediktsson kaupm. í Vestmannaeyjum og
Jringmannsefni Framsóknarflokksins við undanfarnar tvennar
kosningar til Alþingis.
Ritsmíð þessi hafði áður birst í blaði Helga í Eyjum, Fram-
sóknarblaðinu. Tilefnið virðist vera það að á aðalfundi Vinnslu-
og sölumiðstöðvar fiskframleiðenda 1 Vestmannaeyjum, sem
haldinn var seint í október töldu fjelagsmenn sig hafa fengið
nóg af setu Helga Benediktssonar í stjórn fjelagsins og sam-
þykktu meira að segja breytingu á fjelagslögunum til að losna
við hann sem fyrst og um leið við kommúnistann Ólaf bæjar-
stjóra. Það hefur ekki verið siður Vestmannaeyinga fyr en Helgi
Eenediktsson kom til skjalanna að leita til Reykjavíkurblað-
anna út af deilumálum í hjeraði, heldur hafa þeir rætt þau
lieima fyrir.
Helgi Benediktsson vill hafa á þessu annan hátt og fer í
Reykjavíkurblað með klögumál sín eins og sæmir svo háttsett-
um Framsóknarmanni. Honum hefur verið það mikið áhuga-
mál að eigna sjer forgöngu í fjelagslegri þróun atvinnumála
Eyjanna, enda standa dálkar Tímans altaf opnir göróttum frjetta
burði, hans og sjálfshóli.
Af því þessi sögulegi brottrekstur Helga Benediktssonar úr
stjórn Vinnslu- og sölumiðstöðvarinnar hefur orðið honum til-
efni til að ófrægja nokkra samborgara sína að ósekju í Tíman-
um sem fer víða um land þar sem menn af ókunnugleika gætu
glæpst á að leggja trúnað á söguburð Helga Benediktssonar,
þykir Morgunblaðinu ástæða vera til að koma því á framfæri
við lesendur sína vegna hvers útvegsmenn í Eyjum töldu sjer
hentast að losna við „samvinnumann“ þennan úr stjórn þessara
þýðingarmcstu fjclagssamtaka sinna. Andsvar við Tímagrein-
um H. B. birtist í Vestmannaeyjablaðinu Fylki þann 11. nóv.
eftir ritstjóra blaðsins Guðlaug Gíslason og fer hjer á eftir. Má
H. B. sjálfum sjer um kenna að brot af lýsingu annara en hans
sjálfs á vinnubrögðum hans í fjelagsmálum Eyjamanna komi
nú fyrir almennings sjónir.
Greinin í Fylki hljóðar svo:
í Framsóknarblaðinu 2 þ. m.
birtist alllöng grein eftir Helga
Benediktsson, sem hann nefnir
„þróun fjelagssamtaka útgerð-
armanna“.
Saga þessara samtaka er
margbrotnari og merkilegri en
svo, að henni verði gerð nokk-
ur skil í einni blaðagrein, enda
er það ekki tilgangur H. B. þó
að hann hafi valið grein sinni
þetta virðulega nafn.
Grein hans er frá upphafi
til enda einn samhangandi
harmagrátur yfir því að eig-
endur Vinnslu og sölumiðstöðv
ar fiskframleiðenda hjer töldu
hvorki heppilegt nje æskilegt
að hafa hann áfram í stjórn
fjelagsins. Gerir H. B. í grein
sinni mislukkaða tilraun til
þess að reyna að sanna lesend-
um blaðsins, að honum hafi ver
ið vikið úr stjórninni af stjórn-
málalegum ástæðum. Þetta er
misskilningur, sem full ástæða
er til að leiðrjetta.
Það sem olli því, að H. B.
var ekki endurkosinn í stjórn
Vinnlustöðvarinnar var fyrst og
fremst það, að hann hafði brot-
ið það mikið af sjer gagnvart
fjelaginu, að hann gat alls ekki
gert sjer neinar vonir um að
fá að sitja áfram í stjórn þess.
Járn-leyfið og
sementskaupin.
Þegar verið var að hefjast
handa um byggingu hins vænt-
■ anlega hraðfrystihúss fjelags-
ins, fjekkst innflutnings- og
gjaldeyrisleyfi fyrir ca. 50 tonn
um af steypujárni. Leyfi þetta
komst vægast sagí á flæking,
©g hirði jeg ekki um að rekja
sögu þess nánar hjer. Hinsveg-
ar mun H. B. hafa rjettilega
fundið inn á það hjá meðstjórn-
endum sínum í Vinnslustöðinni
að þeir grunuðu hann um að
hafa ekki eins hreint mjöl í
pokanum í sambandi við þetta
leyfi, eins og hann vildi vera
láta.
Einnig hafði stjórn stöðvar-
innar samið við H. B. um
kaup á 150 til 200 tonnum af
sementi, sem þá var væntan-
legt. Þegar sementið kom
reyndist það gallað, þannig, að
það harðnaði ekki^eins og venju
legt sement. Enda kom í ljós
við athugun, að seljandi hafði
ekki viljað ábyrgjast vörunaý
sem venjulegt Portland-sem-
ent.
Meðstjórnendur H. B. ljetu
í ljós óánægju sína með þetta
og voru í nokkrum vafa um
hvort þeir ættu að taka við
vörunni, sjerstaklega þar sem
um var að ræða byggingu, með
lofti og gólfi með mjög miklu
burðarþoli.
En þar sem bæði hjer og í
Reykjavík var sementslaust og
ekki í önnur hús að venda var
ákveðið að taka sementið og
greiða það jafnóðum og það
væri tekið.
Var vinna þá hafin við hús-
byggingu fjelagsins. En þegar
átti að fara að sækja sement-
ið til H. B. neitaði hann að
afhenda það. Taldi sig ekkert
vera upp á það komin að skipta
við stöðina á þessum forsend-
um. Meðstjórnendur H. B. töldu
sig hart leikna og sýnd óþarfa
tortryggni með þessu, sjerstak-
lega þar sem H. B. var eins vel
kunnugt um það og öðrum, að
fyrirtækið rjeði yfir fje til
greiðslu á sementinu.
Til þess að fyrra vandræð-
um og þurfa ekki að stöðva
verkið, ákvað stjórnin að verða
við kröfu H. B. og greiða allt
sementið fyrirfram, þrátt fyrir
það að stjórninni var það vel
ljóst, að á vörunni var enn-
ógur BeSga Benediktssoetar
um bestu mesira
stmannaeyja
fremur sá ágalli, umfram það
sem áður er getið um, að hún
var ekki pökkuð í umbúðir með
löggiltri vigt, og var því gert
ráð fyrir að sementið yrði vigt-
að jafnóðum og því væri veitt
móttaka.
En þetta dugði ekki. H. B.
var það vel ljóst að stjórn fje-
lagsins var í þeirri aðstöðu,
að verða annað hvort að hætta
við verkið, sem byrjað var á,
eða að taka við sementinu með
þeim skilmálum, sem hann setti
og neitaði hann eftir sem áður
að afhenda fjelaginu sementið.
Glotti aðeins framan í með-
stjórnendur sína og naut þess
auðsjáanlega í ríkum mæli, að
geta þannig gert þeim, og um
leið þessum fjelagssamtökum
útgerðarmanna, bölvun. Gekk
þetta svo langt að þáverandi
stjórnarformaður Jóhann Sig-
fússon, tjáði bæði mjer og fleir-
um, að ef þetta ætti þannig að
ganga til, að stjórnin þyrfti að
eyða mestum tíma sínum og
starfsorku í að slást við stór-
bokkaskap eins stjórnarmeð-
’ims síns, treysti hann sjer ekki
til að vera áfram í stjórninni
og myndi segja af sjer. Var þá
kallaður saman stjórnarfund-
ur til þess að útkljá þetta mál,
og mætti H. B. á þeim fundi.
Hafði stjórnin áður útvegað
sjer skriflega heimild trúnað-
armanns fjárhagsráðs til kaup-
anna og var heimildin jafn-
hliða ávísun á vöruna hjá
H. B.
Kom fram á þessum fundi
tillaga um að leggja innkaupa-
heimildina ásamt fullri greiðslu
inn til bæjarfógeta og krefjast
þess að hann ljeti taka sement-
ið úr vörslum H. B, og afhenda
það Vinnslustöðinni.
Sá H. B. fram á að tillaga
þessi myndi verða samþykkt
og honum ekki unnt að tefja
lengur fyrir framkvæmdum
fjelagsins. Tók hann þá, og þá
fyrst, þann kost að afhenda vör
una.
Jeg held, að þessu athuguðu,
að eigendum Vinnslustöðvar-
innar sje það alls ekki láandi
þá að þeir losuðu sig við „slík-
an áhugamann fyrir velferð
fjelagsins" úr stjórn þess.
Einnig rckinn úr stjórn B. V.
IJ. B. hefur verið að reyna
að gera sig óg Ólaf Kristjáns-
son bæjarstjóra að einhverj
um píslarvottum með því að
halda því fram að þeir hafi
verið reknir úr stjórn Vinnslu-
stöðvarinnar af pólitískum á-
stæðum.
En hvernig var það þá þeg-
ar H. B. var rekinn úr búnað-
arfjelagsstjórninni. Ekki var
það sjálfstaéðismaður sem stakk
upp á því þar, að stjórnin
skyldi öll kosin í stað tveggja
sem draga átti út, aðeins til
þess að losna við H. B., sem
þá var formaður fjelagsins.
Það var einn úr fulltrúaráði
Framsóknarfjelagsins hjer, Guð
mundur Böðvarsson, sem tillög
una flutti. Astæðan var alveg
’sú sama eða mjög lík og í
IVinnslustöðinni. Honum hafði
Jþar tekist að fá innflutnings-
lleyfi fyrir allstórri sendingu af
majsmjeli út á Búnaðarfjelag-
ið.
Neitaði hann að afhenda
stjórn fjelagsins leyfið og taldi
sjer það veitt persónulega. Var
þetta stórt fjárhagsatriði fyrir
fjelagið og kom til harðra á-
taka innan stjórnar þess við
II. B., og gaf hann sig ekki
heidur þar fyrr en fyrir lá sím-
skeyti frá Viðskiptanefndinni
þess efnis, að það væri fjelagið
en ekki H. B. sem Ieyfið ætti,
þó að honum sem formanni þess
hefði verið sent það.
Þegar fundarmönnum hafði
verið gert þetta ljóst, kolfjell
Jhann að sjálfsögðu við stjórn-
arkosningu alveg eins og í
Vinnslustöðinni.
Brottför Ó. K. úr stjórn
Vinnslustöðvarinnar er alveg
skiljanleg, þegar þess er gætt,
að hann hefur verið staðinn
að því að vinna gegn hagsmun-
um fjelagsins, af beinni þægð
við þann pólitíska flokk sem
hann telur sig tilheyra.
A s. 1. vetri, er verkfallið
stóð yfir og hvergi hafði náðst
samkomulag nema til bráða-
birgða við Olíufjelagið í Reykja
vík, sem samið hafði um all
mikla kauphækkun í beinni ó-
þökk við samtök framleiðenda
og atvinnurekenda, lagði Ólafur
Kristjánsson það til við stjórn
Vinnslustöðvarinnar. að hún
gengi að þessum samningum,
og hefði það, miðað við það
kaupgjald sem þá !var, kostað
fyrirtækið fleiri tugi þúsunda
króna á mánuði hverjum.
Það er því alveg óþarfi fyrir
Helga Ben. að vera með nokk-
urn harmagrát eða væl út af
því, að honum og Ó. K. hafi
verið ,,sparkað“ úr stjórn
Vinnslustöðvarinnar.
Menn sem staðnir eru að því
að vinna gegn hagsmunum þess
fyrirtækis hvers hagsmuna
þeim hefur verið falið að gæta,
geta ekki, hvort sem verknað-
urinn er unninn í eiginhags-
munaskyni, af hroka eða und-
irgefni við einhverja óviðkom-
andi aðila, gert sjer neinar von
ir um áframhaldandi traust
fjelagsmanna. *,
Af þessum ástæðum fjellu
þeir Ólafur Kristjánsson og
Helgi Benediktsson úr stjórn
Vinnslustöðvarinnar.
og er þó margt af því harla
sorugt.
Björgvin í Úthlíð hefur alla
tíð frú því hann var kornung-
ur, skömmu eftir að hann misti
föður sinn í sjóinn, stundað
hjer sjómennsku og verið út-
gerðarmaður í meira en 20 ár.
Er hann nú eigandi að einhverj
um glæsilegasta bátnum í höfn
inni, m.b. Jóni Stefánssyni. Er
það á vitorði allra Vestmanna-
eyinga, að hann hefur lagt alla
starfsorku sína í að sjá útgerð
sinni farborða. Unnið að henni
í landi með natni og fyrirsjá
á milli þess sem hann hefur
sótt sjóinn og er auk þess virk-
ur þátttakandi í öllum fjelags-
samtökum útgerðarmanna hjer
og alls staðar talinn góður liðs-
maður.
Þennan man n leyfir Helgi
Ben. sjer að stimpla, seVn hinn
eina „opinbera þurfarmann í
útgerðarmannahópi Eyjanna“,
aðeins vegna þess að B J. hef-
ur undanfarin síldarleysisár not
fært sjer, eins og hundruð ann-
ara útgerðarmanna, tilboð ríkis
stjórnarinnar um rekstrarlán,
til þess að halda síldarflotan-
um gangandi, þar til útsjeð
væri um hvort veiði yrði eða
ekki.
Björgvin í Úthlíð og
Arsæll Sveinsson.
I bræði sinni yfi" h'U’trekstr-
inum úr stjórn 'ÍTÍ-'nslustöðv-
arinnar, ræðst H. B. með sví-
virðingum og ærumeiðingum á
þá Björgvin Jónsson og Ársæl
Sveinsson. Eru ummæli hans
um þessa tvo menn ágætt sýnis-
horn af því sálarástandi, sem
hann hefur komist í ’eftir fund-
inn og má hann skammast sín
meira fyrir þessi ummæli held-
ur en flest annað er hann hef-
ur hingað til skrifað eða gert
j Sannarlega mætti H. B. vera
iforsjóninni þakklátur fyrir ef
| hann væri gæddur, þó ekki
væri nema broti af þeim heið-
arleik og þeirri skilsemi, sem
allir Eyjabúar vita að Björgvin
Jónsson hefur til að bera.
Árás H. B. á Ársæl Sveins-
son er satt að segja svo smá-
smuguleg og um leið svo lúa-
leg, að henni er varla svarandi.
Fer H. B. með vísvifandi ósann-
indi, er hann brígslar Á. S. um
að hafa einn allra stjórnarmeð-
Jlima tekið laun fyrir störf sín
sem slíkur.
Ársæll Sveinsson var af
stjórn fjelagsins ráðinn til að
hafa umsjón og eftirlit með
byggingu fjelagsins nákvæm-
lega eins og Jóhanni Sigfús-
syni var falið að hafa útborg-
anir og útrjettingar útávið. Var
um all umfangsmikið starf hjá
hvorum aðila fyrir sig að ræða
og datt stjórn fjelagsins að sjálf
sögðu aldrei í hug, að þeir
leystu þetta verk af hendi án
sjerstakrar greiðslu. Verkið
stóð yfir frá því í september
1947 og þar til i febrúar 1948
eða um fimm mánaða skeið.
Fengu þeir hvor fyrir sig
greiddar kr. 3000 fyrir vinnu
sína og er sú upphæð langt frá
því að vera sambærileg við það
sem þeir gátu gert kröfu til.
Enda þakkaði aðalfundur báð-
um þessum mönnum fyrir vel
unnin störf og vottaði þeim
traust sitt með því að kjósa þá
í stjórnina áfram. Er það meira
en hægt er að segja um H. B.
Ef H. B. er svo grunnhygginn
j að halda að einhver smáskítleg
^Leitis-Gróu ummæli sjeu þess
' megnug að rýra gildi Ársæls
jSveinssonar í augum útgerðar-
Framhald á bls. 12.