Morgunblaðið - 04.01.1950, Page 5

j Miðvikudagur 4. jan. 1950.
MORGUNBLAÐIÐ
5
í FRÁSOGUR færaimdi
Þeir rabba um heimsmálin við kunn-
ingja séna hinum megin á hnettinum
□-
KLUKKAN 15,30 síðastliðinn
fimmtudag var jeg staddur í
húsi á Bergstaðastræti, þeirra
erinda að safna efni í þessa
grein. Húsráðandi kynnti mig
fyrir konu sinni, en átti að.
því loknu stutt samtal við
Robert D. Turrel, 133 Crest- [
mont Road, Binghamton,
New York. Þeir munu hafa
spjallað saman í um það bil
fimm minútur.
J Stuttu síðar kom Norðmað-
ur til sögunnar. Hann heitir
Arthur David-Andersen og
aði ýmist norsku eða ensku
og var ágætlega skiljanlegur
á báðum tungum.
i Frakkneskur maður heim-
sótti okkur líka þarna á Berg
staðastrætið, en hann hafði
aðeins stutta viðdvöl og mjer
fannst sem húsráðandanum
væri engin eftirsjá að hon-
; um.
Sigfús Hallsson. — Minning
ÞESSI margþjóðafundur var
á heimili Einars Pálssonar
skrifstofustjóra. Einar er
„radio ham“, eða radioama-
er búsettur i Oslo. Hann tal-
tör, eða radioáhugamaður. •—
Hann er meðlimur í fjelag-
inu íslenskir Radioamatörar
og einn þeirra tuttugu áhuga
manna hjer á landi, sem leyfi
hafa til að vera í sambandi
við umheiminn með eigin út-
varps- og loftskeytatækjum.
í hans húsum er það því eng-
in nýlunda að heyra frá
Bandaríkjamanni, Norðmanni
og Frakka á einum og sama
hálftímanum. í hans húsum
er það að heita daglegur við-
burður að heyra útlendar
raddir og annarlega tóna ut-
an úr heimi, en merkastur
þeirra, sem þessa dagana
„heimsækja" Einar, er ef til
vill borgarstjórinn í Coven-
try, virðulegur maður og
mikill „radio ham“.
Borgarstjórinn hefir átt
brjefaskifti við Einar og
sent honum tvær ljósmynd-
ir. Önnur er af sendandanum
í embættisskrúða, en hin af
loftneti miklu, sem borgar-
stjórinn á aleinn.
Eftir mynd hans að dæma,
; er hann maður um sextugt.
ÍFJELAGIÐ íslenskir Radioama
törar (ÍRA) var stofnað í á-
gústmánuði 1946. Stofnfje-
lagar voru 140, en Ásgeir
Magnússon verslunarmaður
er núverandi formaður fje-
lagsins. Svo segir meðal ann-
ars í lögum þess;
1 Tilgangur fjelagsins er: a)
að efla kynningu og samsíarf
meðal radioáhugamanna, inn
anlands og utan, b) að auka
þekkingu fjelagsmanna á
radiotækni og radioviðskift-
um, c) að koma fram fyrir
hönd fjelagsmanna gagnvart
opinjberum stofnunum, sem
um þessi mál fjalla. —
Brautryðjendur meðal ís-
lenskra radioáhugamanna
munu meðal annars teljast
þeir Þorsteinn Gíslason, sím-
stjóri á Seyðisfirði, Friðbjörn
ÞESSI mynd er tekin á „vinnu-
stofu“ Leo E. Olney í Des
Moines, Bandaríkjunum. —
Olney er vel þekktur meðal
íslenskra radioamatöra, enda
hafa þeir iðulega samband
við hann. — Radioamatörar
hafa öflug alþjóðasamtök og
eru háðir ákveðnum alþjóða-
reglugerðum. Áhugamenn-
irnir gæta þess sjálfir, að
þessar reglur sjeu ekki
brotnar, enda eru „þrengsl-
in“ orðin svo mikil í loftinu,
að ekki verður komist hjá eft
irliti. í lögum ÍRA segir með-
al annars: „Brjóti meðlimur
í bága við íslensk lög eða al-
þjóðalög og reglur, eða með
framkomu sinni skaðar hags-
muni fjelagsins, getur stjórn-
in tafarlaust vikið honum úr
því........
□----------------------□
ÍSLENSKA fjelagið er þátt-
takandi í alþjóðasamtökun-
um International Amateur
Radio Union. í heiminum öll-
um munu alls vera á annað
hundrað þúsunda radioama-
töra, en fjölmennasti hópur-
inn í Bandaríkjunum.
Þeir Einar og Ásgeir skýra
svo frá, að amatörar hafi æ-
tíð verið brautryðjendur á
sviði útvarpstækninnar. 111
nauðsyn ráði þar miklu um.
Amatörar eru nokkurskonar
útilegumenn á bylgjulengdun
um; þeim hefir að heita má
alla tíð verið afmarkað það
svæði í loftinu (tíðnarsvið-
inu) þar sem skilyrðin hafa
verið hvað erfiðust. Þannig
var þeim snemma vísað á
bylgjulengdir undir 200 metr
um, en þá gerðu útlagarnir
þá uppgötvun, að því styttri
sem bylgjurnar voru, því
fjarlægari staði mátti ná sam
bandi við.
Svo kom að því, á alþjóða-
ráðstefnu í París 1925, að sjer
stök ,,amatörbönd“ voru á-
kveðin. Það svið, sem áhuga
mönnunum þá var ætlað,
munu sjerfræðingarnir hafa
talið ,,vonlaust“, en amatör
arnir sigruðust á „vonleys-
inu“, og svo brá við, að upp
frá því fundu menn aðferðir
til að ná san^bandi við lönd
um allan heim.
Á máli amatöranna sjálfra
eru þeir „alltaf einum metri
á undan“ atvinnumönnunum.
yfir Atlantshaf, frá Evrópu
til Norður-Ameríku. Nú þyk
ir þetta leikur einn og alls
ekki í frásögur færandi. Jeg
fjekk þannig ekki sjeð, að Ein
ari Pálssyni kæmi það nokk
urn skapaðan hlut á óvart,
þegar hann fimmtudaginn
var komst í talsamband við
Robert D. Turrel, 133 Crest-
mont Road, Binghamton, New
York. Og Einar náði í David-
Andersen í Noregi „ein& og
að drekka vatn“.
Sjeð með augum blaða-
mannsins, hlýtur það að vera
alveg jfádæma „spennandi"
að geta úr stofunni sinni
rabbað við vingjarnlegan ná-
unga hinum mggin á hnettin-
um. Það má vera daufgerð-
ur maður, sem ekki hefði á-
nægju af að setjast að töfra-
tækjum tuttugustu aldarinnar
og skeggræða heimsmálin við
karl eða konu á Nýja-Sjá
landi. Og varla dregur það
úr „spenningnum“, að Ný-Sjá
lendingar eru gjarnir á að
segja glaðlega „Góðan dag-
inn“, þegar hjer uppi á ís-
landi er biksvart kvöld.
SIGFÚS HALLSSON var 84 ára
er hann ljest 4. febr. §.!■
Hann var fæddur að Sleðbrjót
í Jökulsárhlíð 1. nóv. 1864.
Faðir hans var Hallur í Sleð-
brjót, Hallsson Sigurðsson í
Njarðvík og síðar á Litla-Steins-
vaði; er sú ætt rakin í beinan
karllegg til Björns skafin í Njarð-
vík. — Móðir Halls var Guðný
eldri Sigfúsdóttir prests Guð-
mundssonar að Ási i Fellum, en
móðir Sigfúsar kona Halls var
Sigurbjörg Pálsdóttir og Guð-
bjargar Sigfúsdóttir prests að
Ási. (Austfirðinga þættir).
Sigfús dvaldist á Sleðbrjót öll
sín æsku og þroska ár, fyrst með
foreldrum sínum og síðan áfram
með föður sínum, eftir að móðir
hans dó.
Alsystkini hans voru tvö, syst-
ir dáin fyrir löngu, en bróðirinn
Eiríkur er enn á lifi, nú fjörr
gamall, og hefur lengst af verið
vinnumaður í Fellum.
Hálfsystkini átti hann fimm, og
fóru fjögur þeirra til Ameriku á
unga aldri, og er nijer ekki kvnn-
ugt um afdrif þeirra, en ein syst-
irin Sólveig að nafni, er á Reyð-
arfirði.
v/
EN ÞETTA nægir ekki áhuga-
mönnunum. Til þess að auka
á „spenninginn", efna al-
þjóðasamtök þeirra til sam-
keppna, sem meðlimirnir
geta tekið þátt í, þess á milli
sem þeir „kalla á" kunningja
sína í Afríku eða Asíu. ■— í
einni þessara samkeppna er
það markmiðið, að eignast
fyrír því skjallegar sannan-
ir, að viðkomandi hafi kom-
ist í samband við öll þau 40
svæði, sem amatörarnir skifta
heiminum í. Einar Pálsson er
einn þeirra íslendinga, sem
þetta reynir nú. Hann á ónáð Þó7avmsdottur 'frá ' Skjöldólfs-
i aðeins eitt svæði — Tibet.
Þar munu finnast tveir ama-
Sigfús HaBsson.
Sigfús mun hafa kvænst árið
1883 eða þar um bil, Kristinu
stöðum á Jökuídal, alsystur Þór-
arins Þórarinssonar prests að Val
törar. Annars má geta þess, þjófsstaö.
að Einar hefir náð sambandi
við heimsálfurnar allar,
rösklega fjórum tímum.
| Þau byrjuðu búskap á Sieð-
a brjót, en þaðan fóru þau í Vað-
brekku í Hrafnkelsdal, og voru
þar í 5 ár, en fhittu sig siðan
\/ j austur yfir Fljótsdalsheiði og
Ibjuggu síðustu 8 árin á Hóli í
RADIOAMATORAR »enda í Fijótsdal, eða til ársins 1911, áð
ýmiskonar æfintýrum. Ásgeir þay ]jetu af búskap
Þau eignuðust 7 börn, og dóu
Magnússon, formaður ÍRA,
var við tækin sín snemma í
desember síðastliðnum og
komst þá j samband við vís-
indaleiðangur nyrst á Græn-
landi. Hann talaði ýmislegt
við leiðangursmenn; þeir
ljetu hið besta yfir sjer og
sögðu að veður væri ákjós-
4 þéirra í æsku,- én 3 dætur kom-
ust upp. Einhildur gift Sigmari
Hallasyni frá Bessastaðagerði
Fljótsdal, Sólveig Eiríka gift
Árna Þórarinssyni bónda á Orm-
arsstöðum í Fellum, og Sigríður
búsett í Reykjavík.
Fjárhagur þeirra Kristínar og
anlegt — ,,aðeins“ 30 stiga ' Sigfúsar mun lengst af hafa verið
frost. i heldur þröngur, eins og svo
Einhverntíma komst Asgeir margra á þeim árum, enda stend
heitinn Aðalsteinsson skrif-
stofustjóri, og Sigurður Bald- ÞAÐ var árið 1912, að fyrstu
vinsson póstmeistari.
amatörarnir höfðu samband
í samband við enskan „radio ur hin efnalega afkoma ekki allt-
ham“, sem þá var á sveimi í ^ af í beinu hlutfalli við andleg
flugvjel yfir háskólabænum og líkamlegt atgervi, þar getur
Cambridge. | svo margt annað komið til greina
Annars hafa amatörar all En þó efnin væru ekki mikil
oft samband við áhugamenn nutu þau almennra vinsælda og
erlenda, sem hafa tæki í bíl- trausts. Þau voru orðlögð fyrir
um sínum og stytta sjer stund framúrskarandi gestrisni og fyr
ir á ferðalögum, með því að irgreiðslu, við hvern sem var,
rabba við menn í ýmsum bæði voru greind og glaðlynd, og
heimsálfum. Iböfðu yndi af að veita gestum
Loks má geta þess, að af sínum og gera þeim viðdvölina á
radioamatörum þykja Suður- allan hátt sem skemmtilegasta
Ameríkumenn hafa liðugast- Fyrir það var jafnan gestkvæmt
an talanda. Þeir eru áhuga- á heimili þeirra, og það hef jeg
manna fjörugastir, ákaflega fyrir satt, að oft hafi mátt með
óðamála og þurfa frá furðu- sanni segja, að veitt væri um
lega mörgu að segja. Það er efni fram.
haft á orði. að þeir tali „með Kristín var hin mesta aðsóps
Framhald á bls.12. og myndarkona, sem hún átti kyn
til, og stóð með ágætum í stc'ði*
sinni. Hún var frekar heilsutsp
ó seinni árum, og ljetu þau fyrir
það af búskap fyrr en annara
hefði verið. Hún ljest árið 1916,
og var þá stödd að Hrafnkelssiöð
um í kynnisför hjá þeim Ein-
hildi og Sigmari.
Jeg kynntist Sigfúsi ekki per-
sónulega fyrr en á efri árs n>
hans. Hann var þá hættur bú-
skap og kona hans látin.
Einhildur og Sigmar bjuggu þá
í Vallaneshjáleigu, en jeg' á Vjk-
ingsstöðum. Var hann til heimilia
hjá þeim, en stundaði kaupa-
vinnu hjá okkur bændunum 1
kring, eftir því sem til íjellst. A
þessum árum urðu okkar fyríto
kynni, er síðar þróuðust i vin-
áttu er hjelst alla tíð.
Sigfús var hjá mjer á ýmsunv
tímum, og við margvísleg störf,
svo jeg kynntist honum vel. —•
Hann var einn af þessum ágættt-
erkmönnum, sem lagði gjörva
hönd á allt, sem hann snerti á.
Sláttumaður var hann einhver'
sá besti er jeg hef kynnst, frsinrr
sýndist ekki fara sjer að neíni*
óðslega, en honum beit, eins. og
brugðið væri í vatn, og fyrir þaf?
var slátturinn svo góður. Hann
Ijek sjer að því nær sextugur,
að slá dagsláttuna á Víkingsstaða
hólum á 8—9 tímum. Það þc'tt*
rá vel af sjer vikið og var þat>
vafalaust, ekki síst, ef tillit er-
tekið til þess að þá var ekkl
nema lítið farið að nota tilbúim*
áburð, sem gerir grasið svo
mýkra og sláttinn auðveidari, og-
reynsian hefur sýnt, að ekkl
nema tiltölulega fáir menn, hafa
verið svo miklir afkastamenn til
sláttar, að slá hina svokölíuði*
.dagsláttu" á venjulegum vinnu-
tima.
Hleðslumaður var hann mjög-
góður og eftirsóttur til þenra
hluta, því þá var ekki faricv a3
steypa alla veggi eins og nú er
gert. Að hann hafi verið öðron*
fremri í þeirri grein sýnir best,
að til eru eftir hann hjer á Kjer-
aði 20 ára gamlir veggir, sem
ekkert lát er á, og alárei hefur
þurft að gera við. Hliðstætt þessi*
var umönnur störf, þau fóruftor*
um öll vel og lánlega úx íiendi. •
Sigfús var mjög laglegurmað-
ur og viðmótsþýður, meðalmaður
á hæð og þrekinn nm -berCar.
Frjálsmannlegur og fallegnr á
fæti. Augun blá-grá, blið og- f jer-
leg, og yfir honum hvildi þægi-
leg ró, sem fór honum ve> og
hafði svo góð áhrif á aðra.
Hann var greindur vel, skýr
og minnugur, söngmaður mikúl,
og lengi fram eftir árum hrokur
alls fagnaðar á gleðimótum, en
hann var lika tilfinningamaour,
sem átti auðvelt með að taka
þátt í andstreymi annara.
Ekki var hann skóiagenginn,
en fylgdist vel með á ©pinberum
vettvángi, var sjálfstæður i skoð'-
unum, og átti auðvelt með að
setja þær fram í skipulegu og
fallegu formi.
Hann las mikið meðan sjónin
ekki bilaði, bæði skemmti og
fræðibækur, og var sjer mjog í
útvegun um þær.
Þegar þau Einhildur og Sig-
mar brugðu búi og fluttu til
Reyðarfjarðar, fór Sigfús í Orm-
arsstaði til Eiríku og Árna. Hann
hafði alla ævi verið í tengslum
við gróður og dýr ,og vildi ó-
gerla slíta þær rætúr, me'ðan
heilsa og kraftar voru i lagi.
Hann kom sjer þar upp skepnum
nokkrum, sem hann ól og ann-
aðist vel, því hami var skepnu-
vinur og laginn fjármaður. Hafði
hann því jafnan gagnsemi góða af
gripum sínum.
Nokkur síðustu árin var bann
nær blindur, var það mikiLraun
Frh. á bls. 12.