Morgunblaðið - 31.10.1950, Blaðsíða 5

r
Þriðjudagur 31. okt. 1950.
MORGUlSBLAÐlb
5
Hinn nýi konungur Svía er
vísindamaður og listunnandi
fjelagsins
VinsælS ríkis
erfingi fekur
við völcfuvn
yíSINDAMAÐUR og listunn-
pndi sest í konungsstól í Sví-
J>jóð. Gustaf sjötti Adolf, sem
jtekið hefir við konungdómi af
föður sínum látnum, Gustaf
'Adolf konungi, er kunnur
um allan heim fyrir vís-
indaiðkanir sínar og skerf
þann, sem hann hefir lagt fram,
í þágu vísindanna einkum
sem fornfræðingur. — Hinn
nýi konungur er einnig
mikill listunnandi og hefir eflt
Jistir í heimalandi sínu rrieð
margskonar framlögum. Kon-
tmgur er og mikill íþrótta-
maður sjálfur, auk þess, sem
hann hefir lagt íþróttum og
Jeikjum lið. Loks má geta þess,
jað konungur er allmikilvirkur
rithöfundur og hefir hann rit-
eð bækur um vísindastörf sín, i
eem vakið hafa athygli fyrir Alþingishátíðina 1930 og bjó þá
hreint og þróttmikið mál. Hann í Þingvallabænum, sem þá var
er ágætur ræðumaður nýbygður. Vakti Gustaf Adolf
athygli manna hjer sökum
glæsimennsku og áhuga hans
Gústaf VI. Adolf, en það erjfyrir sögu íslands nú og til
konungsnafn hans, er 68 ára og forna.
hefir verið krónprins frá því
Gustaf VI. Adolf Svíakonungur.
KRONPRINS í 43 AR
Gusfaf VI, Ádoff
Svíakonungur
fið hann var 25 ára. Hefir hann
oft gengt ríkisstjórastöi’fum á
þessum árum í fjarveru föður
isíns, eða veikindaforföllum og
ioftast síðustu tvö árin, eftir að
heilsu Gustafs V. hrakaði.
Hjer á landi er Svíakonung-
Vr kunnur frá því að hann kom
$em aðalfulltrúi þjóðar sinnar á
II111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
ÍTeklft móti
Kjólfötum
S mok'in g f öt n m
Samkvæniiskjóhnn
í umboðssölu mánudag 6. og
þriðjudag 7. nóv. kl. 6—6.30.
Versl. Notað og Nýtt
Lækjargötu 6 A.
■iitiiiiitiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiitHii 1111111111 iniiimiiuiiiiiiik
Starfsmann hjá
Sendiráði
Bandaríkjanna
vantar litla nýtisku ibúð, 2 her-
bergi, eldhús og bað, frá 1. nóv
Þarf að vera með húsgögnum a
m. k. að nokkru leyti. Uppl. i j
síma 4113 eftir kl. 6.30. |

c Einhleyp eldri kona ósknr eftir
i 1 herbergf cg eldhús
| eða ráðskonustöðu hjá 1 til 2
£ mönnum, reglusömum, sem hafa
| gott húspláss. Tilboð skilist til
| Mbl. fyrir mánudagskvöld
g merkt: „Herbergi — Ráðskona
j — 148“.
Mnmiiiiiiiiiiiiiiiiui.iuiiiriminiiisMmiMiMiiMiiima
VISINDAMAÐURINN
Áhugi Gustafs Adolfs á vís-
indasviðinu er margþættur, hef
'ir hann lagt stund á mannfræði-
leg vísindi, jafnt sem náttúru-
fræði og tæknivísindi. En ef til
vill er það fornleifafræðin, sem
staðið hafa konungi næst, enda
er hann álitinn einn fróðasti
maður í þeirri vísindagrein í
sínu landi og sá maður, sem
mest hefir að þeim málum stutt.
Gustaf Adolf átti upptökin að
stofnaðar voru sænskar forn-
leifafræðistofnanir í Aþenu og í
Rómaborg og hefir hann frá
stofnun þeirra verið formaður
fjelaganna. Sjálfur hefir hann
stjórnað og tekið þátt í forn-
leifagreftri i Grikklandi, Cyp-
rus, Kína og öðrum Austur-
Asíulöndum, auk fornleifa-
rannsókna heima í Svíþjóð.
Árið 1945 var Gustaf Adolf
kjörinn forseti í Kungl. „Vitter-
hets- Historie och Antikvitets-
akademien“, en það er elsta og
virðulegasta akademi Svíþjóð-
ar. Forsetastaðan við það er
ekki veitt nema þeim vísinda- h konungshöllinni í Stokkhólmi,
mönnum, sem njóta óskifts <er heimsfrægt meðal listunn-
trausts fyrir vísindaleg af- Jenda og koma sjerfræðingar
rek. ;hvaðanæfa að úr heimnum ár-
Fyrir vísindastörf sín hefir jega til að skoða þetla merka
konungur hlotið heiðursdoktors ’safn.
nafnbætur við fjölda háskóla
OSCAR FREDRIK WIL-
HELM OLAF GUSTAF
ADOLF, hertogi af Skáni
er fæddur 11. nóvember
1882. Hann tók stúdents-
próf 1900 og stundaði síð-
an háskólanám í Uppsala.
Tók liðsforingjapróf 1902
kapteinn 1909, en hækkaði
síðar stöðugt í tign, þar til
hann varð hershöfðingi
1932. Giftist 1905 Marga-
ret prinsessu af Stóra-
' Bretlandi, en hún andað-
ist 1920. Börn þeirra:
Gustaf Adolf, fæddur
1906, en fórst í flugslysi í
'Kaupmannahöfn 1947,
Sigvard f. 1907, Ingrid f.
1910, drottning Danmerk-
ur, Bertil f. 1912, Carl Jo-
han f. 1916.
Varð krónprins
þjóðar 8. des. 1907.
ist í annað sinn
Louise Mountbatten.
ir Mountbattens
ingja, Sem mjög
Louise Svíadrottning.
sænskra manna, sem búsettir
eru í Ameríku. í fyrra fór kon-
ungur í ferðalag til Ítalíu og
Frakkalnds og er hjer lítið eitt
nefnt af hinum mörgu ferða-
lögum konungs.
Sví-
Gift-
Lady
syst-
flotafor-
kom við
sogu
öld.
í síðustu heimsstyrj-
kMIIIIIIIIMMMIIMMIIIMMM
IIMMIMIIIIIIfll
íKé1SíL-: L.
ótkast sem naest Melunum gegn
húshjólp einu sinni i viku eða
sitja hjá börnuni 2 kvöld í viku.
Tilboð sendist blaðinu fyrir mið
vikudagskvöld merkt: „Strax —
152“.
fllHIIIHIIIIIIHIIIIt -
11111111111111111111111111111111111111111
ÍÞROTTAMAÐURINN
Konungur hefir frá unga
aldri haft mikinn áhuga fyrir
iþróttamálum og lagt stund á
margar íþróttagreinar sjálfur,
einkum skíðaíþrótt, tennis, golf
og fiskiveiðar. Hann stofnaði
Hockey-fjelag sænskra liðsfor-
ingja 1904. Hann var forseti í-
þróttasambands Svíþjóðar frá
því að það var stofnað þar til
1933, að elsti sonur hans, Gustaf
Adolf, tók við því embætti.
"*>HKrjj 4 ÍPfff?
VINSÆLL RÍKISERFINGI
í þau 43 ár, sem konungur
var krónsprins, hafa ýms skyldp.
störf fallið í hans hlut, en öll
hefir hann unnið þau af hinni
mestu samviskusemi og áhuga.
Hann hefir haft tækifæri ti'l að
kynnast öllum stjettum þjóðar
sinnar og sjmt að hann hefir
viljað setja sig inn í kjör þeirra
allra. Af þessu hefir hann hlot-
ið hinar mestu vinsældir með
þjóð sinni, svo að næstum eins-
dæmi má heita. Störf hans sem
ríkisarfa munu nú verða til
.þess, að hann hefir nánari kynni
af þjóð sinni en nokkur annar
konungur, sem setst hefir að
valdastóli í Svíþjóð.
. Um og .upp úr aldamótunum
voru uppi háværar raddir með-
al sænskra jafnaðarmanna um
afnám konungsdóms í Svíþjóð.
NYLEGA var haldinn auka-
aðalfundur i „Danska fjelag-
inu“ (D. D. S. af 1923), og sam-
nykktar voru nokkrar laga-
breytingar. Ennfremur var Carl
B. H. Olsen kaupmaður og aðal-
konsúll einróma kjörinn heið-
ursfjelagi danska fjelagsins;
var honum afhent heiðursskjal
og hann hjartanlega hylltur
með húrrahrópi.
Þá fór fram 27. aðalfund-
urinn, en fyrst minntist for-
maðurinn landa, sem látist
höfðu á liðnu ári og risu víð-
staddir úr sætum sínum til
heiðurs hinum látnu.
Fundarstjóri var kosinn Sv.
A. Johansen. Formaðurinn
flutti ítarlega skýrslu á fundi,
framkvæmdir og ferðalög, óg
sjerstaklega ræddi hann um
gróðursetninguna í reit fje-
lagsins í Heiðmörk. Hafði þessi
skemtilega vinna notið'mikilla
vinsælda og vonir standa til að
hægt verða að byggja þai' skála.
Bókaksafn f jelagsins hefur ver-
ið vel sótt. Gjaldkerinn lagði
fram ársreikninginn og' for-
stjóri „hjálparsjóðsins“ reikn-
ingshald sjóðsins og var hvrort-
tveggja samþykkt. Þá fóru fram
kosningar og var fráfarandi for
maður K. A. Bruun endurkos-
inn, einnig V. Strange og E. O.
Malmberg. I stjórninni eru enn.
fremur Rob. Færgemann og
Rob. Bendixen. Endurskoðend-
ur Ludv. Petersen og Ivan Ras-
musson og til vara H. Holm.
— Forstjóri hjálparsjóðsins O.
Kornerup-Hansen var endur-
kjörinn. Eftir á tóku fleiri fje-
lagsmenn til máls. Þökkuðu
stjórninni vel unnið starf og
stungu m. a. upp á, að tekin
yrðu upp aftur hin vinsælu
spilakvöld o. fl. Aðalfundinum
lauk með sameiginlegu borð-
haldi og minnst var dags Sam-
einuðu þjóðanna. Fjelaginu D.
D. S. var óskað góðs gengis í
framtíðinni. Nú efnir fjelagið
til hins skemtilega „Andespils“
og dans. hinn 10. nóvember n.
k. í Breiðfirðingabúð.
Grasafræði hefir verið eitt Þær raddir eru nú löngu þagn-
Þeir löpuðu fimm
skákum af 43
Á SUNNUDAGINN tefldu þeir
fjöltefli Baldur Möller skák-
meistari Norðurlands oð Guð-
mundur S. Guðmundsson skáls
meistari Reykjavíkur, sem nú
er á förum til Hollands á skák -
mót þar.
Fjölteflið fór fram í Lista-
mannaskálanum og voru þátt-
takendur 43. Mun aldrei fyrr
hafa verið jafnmikil þátttaka
í slíkri lceppnni og nú varð.
Þannig var teflt, að þeir Bald
ur og Guðmundur S. tefldu sam
an í fjelagi, gegn öllum þát.ttak-
víðsvegar um heim. Hann er , ,, ,, , „ , , , , , „ ^
þannig heiðursdoktor við há- ,af ahugamalum koungs fra þvi aðar, þott jafnaðarmenn hafi ^endum, 43. Foru leikar svo, að
skólann í Lundi, Princeton,
Claik ha „ „. , „ vinsælda og hæfileika þeirra 13.
Yale, Harward og
skóla í Bandaríkjunum, Cam-
bridge í Bretlandi og við Tekn-
iska háskólann í Stokkhólmi.
að hann var í skóla og eru til- len'ý farið með völd í Svíþjóð. j þeir Baldur og Guðmundur
u 30 vinninga en hinir
raunir hans með- skógrækt
Sofiero á Skáni frægar.
FERDAMABURINN
Gustaf Adolf hefir
mikið um æfina. Árið
feðga, Gustafs V. og hins nýja
konungs Gustafs sjötta Adolfs.
! Kjörorð það sem Gustaf VI.
■ferðast Adolf valdi sjer er hann tók hannsson, Freysteinn Þorbergs-
1926 við völdunum munu þykja lýsa son og Halldór Sigmundsson.
Þeir sem unnu skákir gegn
þeim voru: Jón Finarsson. Guð
mundur Ársælsson, Ingi R. Jó-
LISTUNNANDINN __...... ....
Listamálin hefir konungur 1927 ferðaðist hann kringum manninum vel og því sein
jafnan stutt af miklum ahuga hnöttinn og kom þá við í Was- sænska þjóðin væntir af hon-
og skilningi. Hann var einn af hington í Bandaríkjunum, þar um Kjörorð hans er:
stofnendum „Fjelags vina þjóð- sem hann afhjúpaði minnis-
safnsins“ og forrnaður þess frá merki um John Ericsson, 1933
byrjun. Hin öra þróun þjóð- —1934 ferðaðist hann til Aust-
safnsins hefði verið óhugsanleg urlanda og kom þá við í Grikk-
án aðstoðar Gustafs Adolfs og landi, Tyrklandi, Persíu, Irak,
fjelagsskapar þess, sem fyrr er Sýrlandi, Palestínu, Egypta-
nefndur. ilandi og Abbessiníu. Til Banda
Skj'ldan fyrir öllu.
IG.
Námuslys í Tjekkó-Slóvakíu.
Keppnin vac hin skemmtileg
asta. Hún stóð látlaust frá Ll.
1.30 til 7.30 eða í sex klukku-
stundir.
Erfðaskrá Smuts.
PRETORIA — Smuts markskálk
ur, sem ljest í sept áttræður aö
PRAG — Fyrir nokkru varð aldri, ljet eftir sig 57 þús. sterl-
námusprenging í Ostrava í ingspund. Nauðleytai-menn han*
Listmunasafn hans frá Austur ríkjanna fór hann 1938 til að Tjekkó-Slóvakíu. Munu 38 manns erfðu það allt utan 100 pund, sen\
Asíulöndum, sem hann geymir vera viðstadaur hátíðahöld hafa farist. þjónustustúlkan fjekk.