Morgunblaðið - 27.10.1951, Blaðsíða 12

í 12
MORGUNBLAÐIÐ
Laugai'dagur 27. okt. 1951.
— Samfal við Sigurjón
! Framh. af bls. 5
úrkomumagn og bráðnun. Jeg
var einn þátttakandinn í fransk
íslenska Vatnajökulsleiðangrin-
- um og gerði jeg lauslegar athug-
anir á, hve miklu úrkoman á
jöklinum hefði numið.
MÆLINGAR Á ÚRKOMU
OG BRÁÐNUN
—- Hvernig erU þær mælingar
framkvæmdar?
— Venjulegar úrkomumæling-
ar eru framkvæmdar á þann hátt
að regnvatnið er látið renna ofan
í geymi. En þetta er ekki hægt
á jöklum. Mestöll úrkoma þar er
snjór og hann er ekki hægt að
hemja á þann hátt. Aðferðin, sem
við hefur verið höfð er því sú,
að athuga úrkomumagn yfir vet-
urinn. Það má sjá með því að
grafa ofan í hjarnið, og sjást þá
greinilega mörk þess snævar, sem
fallið hefur yfir veturinn og eldri
snævar. Önnur aðferð og hent-
ugri er að stinga mælistikum 1
jökulinn. Má þá lesa á þær að
vorlagi, hversu mikil úrkoman
hefur verið yfir veturinn og að
haustlagi, hversu miklu bráðnun
og uppgufun hefur verið yfir
sumarið.
— Ekki er.einhlítt að vatna-
skil fylgi fjallshryggjum þeim,
sem eru undir jöklinum. Þegar
jökullinn er svo þykkur, sem á
Vatnajökli, má búast við að hann
g-eti þrýsts yfir smáhryggi, sem
verða á vegi hans. Þetta getur
r.olckuð raskað bráðabirgðaskipt-
ingu jökulsins á meðfylgjandi
uppdrætti og þyrfti nánari at-
hugunar við. Nú vill svo heppi-
3ega til, að hingað og þangað upp
úr jöklinum standa tindar s.s.
Pálsfjall, Grímsvatnahnjúkar að
ógleymdum Esjufjöllum. Til að
athuga hreyfingu jökulsins, sem
e. t. v. er meiri en menn ætla,
mætti stinga merkjum niður f
jökulinn skammt frá tindum þess
u.m og með því að miða við þá
yæri hægt að áthuga skriðstefnu
og hraða jökulsins. Með þessum
og þvílíkum athugunum mætti
fyrst segja allnákvæmlega fyrir
um vatnaskil í jöklinum.
MEÐ BELTABÍLUM VARÐ
VATNAJÖKULL
VEÐRÁÐANLEGUR
— En þessar rannsóknir myndu
ilaka langan tíma?
— Já, það getur verið, að þær
’taki nokkur, ár. í rauninni var
fyrsta stóra skrefið í þá átt að
athuga ísmagn Vatnajökuls
fransk-íslenski leiðangurinn. Það
verk verður seint ofmetið. Tókst
það svo velj. vegna þess að þá
,voru beltabílar í fyrsta sinn not-
aðir í jöklaleiðangur hjer á landi,
-Bvo að hægt var að flytja margs-
konar stærri rnælitæki með. Snjó
bílarnir gerðu það og kleift að
ifara á nokkruin klst. leið sem
fyrir skíðandi. mann hefði verið
jnokkrar dagieiðir. Þarna var í
íyrsta skipti, ef svo mætti að
orði kveða, — hægt að spanna
tVatnajökul.
NAUÐSYNLEGAR
RANNSÓKNIR
, — Og rannsóknum þessum er
nauðsynlegt að halda áfrgm, seg-
ír Sigurjón að lokum. Jöklarann-
sóknafjeíagið mun vinna að þeim
ög til þess að koma þeim í fram-
ikvæmd hyggst það að eignast
snjóbíla frá Grænlandsleiðangri
Paul-Emil Victors af sömu gerð
og notaðir voru s.l. vor á Vatna-
jökli. Mælingar í íslensku jökl-
íunum eru ekkert hjegómamál.
Þær eru grundvöllurinn undir
ýirkjun stórkostegustu vatnsfalla
Sandsins og því samantvinnaðar
Éslensku athafnalífi framtíðarinn-
0r.
Þ. Th.

t
STJSVlGKQnKKQI
Framh. af bls. 4 .
Háskólans; — Háskólahátíðin 1951;
a) Háskólarektor, Alexander Jó
hannesson próf. flytur ræðu. b)
Trausti Einarsson próf. flytur fyrir-
lestur: Um siðasta Heklugos. c) Há-
skólarektor ávarpar unga stúdenta
d) Dómkirkjukórinn syngur; Sigurð-
ur ísólfsson stjórnar. 15,30 Miðdegis-
útvarp. — 16.25 Veðurfregnir.. 19.25
Veðurfregnir. 19.30 Tónleikart; Sam-
söngur (plötur). 19.45 Augtýsingar
20.00 Frjettir. 20.20 Kvöldvaka: a)
Hugleiðingar við missiraskiptin (sr.
Jón Guðnason). b) 20.35 Tonlistar-
fjelagskórinn syngur; dr. Victor Ur-
bancic stjórnar. c) 21.00 Samfelld
dagskrá: Stephensens-ættin og Við-
ey (Vilhjálmur Þ. Gíslason skóla-
stjóri tekur saman efnið). 22.00
Frjettir og veðurfregnir. 22.10 Dans-
lög: a) Gö'mul danslög af plötum. b)
23.00 Danshljómleikar Fjelags ísl.
hljóðfæraleikara (útvarpað af segul-
bandi). c) 24.00 Ýmis danslög af
plötum. 01.00 Dagskrárlok.
Erlendar stöðvar
G M. T.
Noregur. — Bylgjulengdir 11.51
25.56; 31.22 og 19.79.
Auk þess m. a. kl. 16.05 Síðdegis-
hljómleikar. Kl. 17.00 Barnatiminn.
Kl. 18.45 Gömul danslög. Kl. 21.30
Dansiögi _
Danmörkt Bylgjulengdir: 12.24 oi
41.32. — Fréttir kl. 17.45 og 2A W
Auk þess m. a.: KI. 16.40 Lizt-
hljómleikar. • Kl. 17.35 Upplestur.
Prehon Rye. Kl. 18.15 Frá Leifi Ei-
rikssyni til hugsana vjela, Piet Heim.
Kl. 21.45 Danslög.
Svíþjóðs Bylgjulengdir: 27.83 öj
9.80. — Frjettir kl. 17.00; 11.30; 8,<X
g 21.15.
England: (Gen. Qvers. Serv.J, -
06 — 07 — 11 — 13 — 16 og lt
Bylgjulengdir viðsvegar á 13 —< i<
—19—25—31—41 og 49 n
Auk þess m. a.: Kl. 11.20 Ur rit-
stjórnargceinum blaðanna. Kl. 13.15
Óskalög, Ijett lög. Kl. 16.30 Souvin-
ers og Music, The BBC Révue hljóm
svéitin leikur. Kl. 20.15 fótbolti. Kl.
20.3Ö Geraldo og hljómsveit leika
nýjustu lögin. Kl. 21.15 Hljómleik-
ar frá Grand Hotel. Kl. 22.00 Dans-
lög. —
Nokkrár aðrar stöðvar
Finnland: Frjettir i entktí K!
2.15. Bylgjulengdir 19.75; 16.85 o;
1.40. — Frakkland: — Frjettir í
nsku, mánudaga, miðvikudaga
föstudaga kl. 16.15 og alla daga k’
3.45. Bylgjulengdir: 19.53 og Í6.8Í
— Útvarp S.Þ.: Frjettir á íslensk'.
kl. 14.55—15.00 alla daga nema latu
ardaga og sunnudaga. Bylgjulengdr
19.75 og 16.84. — U.S.A.: Frjetti
tn: a. kli 17.30 á 13, 14 og 19 m. ban<
ínu. KL 22.15 á 15, 17, 25 og 31. a
Kl. 23.00 á 13, 16 og 19 m. bandin*
Blöð og tímarit:
Læknablaðið, 1,—2. tbl. 36. árg.,
hefir borist blaðinu. Efni er m. a.:
Mjóbaksverkur, eftir Bjama Jónsson.
Um skólalækningar, eftir Baldur
Íoímsen. Rc-glur um lyfjagreiðslur
sjúkrasamlaga, eftir dr. Óskar Þórð-
-rr Tölur Gylfa
Framh. af bls. 2
sem Alþýðublaðið segir að bygg-
ist á „fræðilegum athugunum“.
Það var reyndar fyrir löngu
vitað, að fræðimenftska Gylfa Þ.
Gíslasonar væri ekki á háu stigi,
en þó gerir þessi maður síg nú
berari að froðusnak'fehætti en
jafnvel nákunnugir hefðu trúað
honum til að óreyndu. “
“V-VH.
— (hurchill
Framh. af bls. 8
höfnum. Margir andstæðinga
hans í Verkamannaflokknum
mundu fúslega viðurkenna að „á
stórum augnablikum metur Winne
ættjörð sína meir en flokk sinn“.
Oft var því á lofti haldið eftir
að flokkur Churchills beið ósigur
í fyrstu kosningunum eftir stríð-
ið, að það væri einkennileg leið
til að sýna miklum foringja þakk-
læti, en það sýnir stjórnmálaaf-
stöðu bresku þjóðarinnar í hinu
rjetta ljósi.
Ef skyndilega hefði verið þrengt
að bresku þjóðinni á þessum síð-
ustu árum er Churchill hefur ver-
ið í stjórnarandstöðu, er það langt
frá því að vera ólíklegt að til
hans hefði verið leitað og Winne
með samsteypustjórn sjer við hlið
verið beðinn að halda í stjórnar-
taumana á þann hátt, sem honum
einum er lagið.
BAÐST EKKI VÆGÐAR OG
VEITTI EKKI VÆGÐ
Á þeim 6 árum sem hann var
leiðtogi stjórnarandstöðunnar á
þingi starfaði hann eftir sínu
eigin máltæki: „Verkefni stjórn-
arandstöðu er að vera á móti“.
Nú, sex árum síðar, fær Ibalds-
flokkurinn meirihluta á þingi aft-
ur. Ef til vill er það mest að
þakka öruggri og ákveðinni leið-
sögn „gamla hermannsins" hins
76 ára gamla Winstons Churchill.
Án þess að hika steig hann úr
valdastólnum, þaðan sem hann
hafði ráðið örlögum þjóðarinnar,
tók sjer stöðu á róstursömum víg-
velli flokksstreitanna. Hann
baðst ekki vægðar og veitti heldur
enga vægð en deildi miskunarlaust
á andstæðinga sína, heimspekinga
Verkamannaflokksins.
„76 ÁR ER HINN
RJETTI ALDUR“
Spjótunum var og beint gegn
honum. En hinir áköfu andstæð-
íngar hans tóku það hvað eftir
annað fram, að maðurinn sem þeir
háðu einvígi við á stjórnmálasvið-
inu væri engu að síður leiðtoginn
frá styrjaldarárunum sem öllum
bæri að sína virðingu og þakklæti.
Þessi aldni en síungi eljumað-
ur hefur verið nefndur „maður
hálfu aldarinnar". Hann skýrir
nú alheimi frá starfsferli sínum í
velskrifuðum æfiminningum sín-
um. En þrátt fyrir það heldur
hann því fram af einlægni að „líf-
ið hyrji þegar menn eru 76 ára“.
• Bókmenllr
Framh.af bls. 6
„Sofandi barn“ er lagiegt, —
— í þessum stuttu ljóðum, kyrr-
látum, mildum, vel unnum, er
styrkur höf., hlutgengni hans á
skáldaþingi. — Barn hans sof-
andi hefur misst gull sitt úr
hendi. Það glepur ekki ró þess,
og;
„Þannig verður hinsta
þögnin einhverntíma.
Jeg losa kreppta fingur
um lífið mitt og dey.“
—„Gömul móðir“, „Ung kona
kveður elskhuga sinn“, „Morg
Ákademían
úl
ar erfðavenjur ráða orðum og at- ,uan‘% ;)Konan og gröfin“, „Stillt
og hljótt“ og „Gef oss ei“, — allt
eru þetta örlítil kvæði, en samt
nógu löng. Maður les þau með
ánægju. —
SIGURDÓSl
JÓnSSOIS
SKARTGRIPAVERZLUN
<<_»•• f <*■ S i-.-T- R f* T 'P.4
Framh. af bls. 9
ástæðulausum ótta við að láta
íslenskuna læra af öðrum menn-
ingarmálum, eins og allar tungur
verða að gera.
Það er sjaldan hægt að sann-
reyna með öryggi að hugsun í
frumsömdu máli hafi verið lim-
lest eða vanskapast í fæðingu af
ótta við það erlenda orð, sem eitt
átti við. En í skáldsöguþýðingum
sjer ailstaðar merki þessa ótta,
í ónáttúriegu, forneskjulegu mál-
fari, og stundum í beinum fölsun-
um.. Utlendur höfundur lætur
elskendur setjast á þægilegan
dívan eða sófa — hinum íslenska
þýðara finnst fullgott að þeir
setjist á grjótharðan legubekk.
Svo er talað um umgjörð um
mynd, þó að öll þjóðin segi
myndarrammi og rammi fari svo
vel í málinu, að maður skyldi
halda að það væri rammíslenskt.
Og það er ekki nema í skáldsögu-
þýðingum sem konur tala um hve
margar stikur þær þurfi í kjól,
heldur tala þær um metra (— en
svo koma blöðin og segja meter
á dönsku, í staðinn fyrir metri —
hvað á að gera við svona menn?)
(Niðurlag næst).
Þurrkar í Brasilíu
RÍÓ DE JANEIRÓ. — Mestu
þurrkar eru nú í grennd við höf-
uðborg Brasilíu, sem komið hafá
þar í 30 ár. Einn daginn bað hálf
þriðja milljón manna þar til guðs,
að hann sendi þeim regn til
bjargar.
Góður verslunarfjeSagi
ÓSKAST. — Hefi verslunarhúsnæði á góðum stað.
Sá, sem hefði hug á þessu, þyrfti helst að hafa ráð á
nokkrum peningum. Tilboð merkt: „Verslunarfjelagi“
—82, leggist inn á afgreiðslu Morgunblaðsins.
Vaufár húsnæði
Ung barnlaus hjón óska eftir íbúð, 1—2 herbergi
og eldhús, nú þegar eða sem allra fyrst. Reglusemi og
góðri umgengni heitið. — Mætti vera í úthverfi.
Fyrirframgreiðsla ef óskað er. Tilboð merkt: „Ung og
reglusöm" — 84, sendist afgr. Mbl. fyrir mánaðamót.
Plasfic regnkápur
Á UNGLINGA — VERÐ KR. 75,00.
Laugaveg 33

iinfinimintniniiiiMiiimiioiiiiiiniiiiiiiiHiiiiuiiiniHiiimcitiaHimiHiiPiBunmi,
Markús
ainiiHUHimmiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimfiimtiiiHiimimiitiimfi
MASON
SPLIT TREE RIVER...THAT ÐEftíR!
BEEN HERtt AGAIN, AND ITS
TIME yov DID SOMETfHNG /
THAT'S FOUR SKEEO: KJLLED
hrmrTfltl WANT ACTIQlS)/
&
?.. THI6 IS MATT HALL ,ON f C-ET A MAN
Eftir Ed DodiS
5
54g«E WHO
v-AN GET
THAT DCAS'
ano I At£AN
GET Hm /
MATT.., YOI
ÍAY, I f J hen
PHINK l I, V Slið
TRAIL, HOW WOULO ^
YOU LIKE TO TRY KILLING A j
GHQST BEAR "
1) — Er það símstöðin? Viljið
þjer gefa mjer samband við Kon-
ráð í Kaldárborg.
2) r— Er þetta Konráð? — Sæll„
Þetta er Matthías Hall á Þverá.
Já, jeg hef enn slæxnar frjettir
-7? M
að flytja, : 3jörninn hefur enn
einu sinni unnið óskunda hjá
mj.er,. og, það er tími til kominn
að. þú gerir eitthvað til þgss að
Ipsa okkur við þennan vágest.
NÚ hefur hann samtals diepið
fjórar kindur. Jeg krefst þess að’Matthías. Heyrðu, jeg hugsa að
eitthvað verði aðhafst í málinu. jeg viti um einn mann, sem get-
3) — Útvegaðu okkur mann, ur hjálpað í málinu.
vanan veiðimann, sem getur los- 4) — Markús, hvað segir þú
að okkur við þetta rándýr. um að reyna að fella vofu-björn,
, — Jeg athuga, hvað jeg gert, _____________ _________________________
IS3£