Morgunblaðið - 16.08.1952, Blaðsíða 10

r
'MORGZJ'NBL'AÐIÐ 1
Laugardagur 16. ágúst 1952
\ io
EINU SINNI VAR
Skdldsaga eítir I.A.R. WYLIE
■MiiiiiifimiiuiMiiitmiiiiiiiiiiiiiiiiitKiiiiiiiiiiiinMiiMMftimiiiiMfiiiiiiiiiKiiMiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiMiiiiimiMiiiifiMiiimiiiiiiiniitiiiififiiiiiitMiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiniitiiiiiMiiiiii*,,
Framhaldssagan 23
„Með gamla hattinum“. Ungfrú
Janey deplaði öðru auganu.
„Segðu henni frá okkur að við
vitum að húri' vildi okkur aðeins
vel. Hún er ágæt stúlka og ég er
nöldurskjóða og ekkert annað ..
get ekki einu sinni tekið því með
þökkum þegar gert er á mér
góðverk. . ..“.
„Ég skal segja henni það“.
„Og hún hóstaði en hélt
svo áfram, „og ef ég þarf á læknis
hjálp að halda .... ekki núna, en
kannske einhvern tímann seinna
.. þá læt ég ekki þennan nýja
hvolp koma nálægt mér. Þú ert
önnum kafinn þessa dagana, ég
veit það, en þú mundir koma .
Hann hallaði sér yfir borðið og
kyssti gömlu konuna á vangann.
„Hvernig sem á stendur .. skal
ég.köma.... ‘.
„Þakka þér fyrir-, Dreek. Það
jafnast enginn á við þig“.
Hann drakk í sig vingjarnleg
orð hennar óg várð gripinn ein-
hverri undarlegri sælukennd.
Hann gekk aftur á bak út að dyr-
unum en rakst þá á fatahengi og
var búinn að biðjast afsökunar
áður en hann sá að þetta var
ekki lifandi persóna.
Hlátur Janey hljómaði enn fyr-
ir eyrum hans, þegar hann kom
út á götuna.
Verkamennirnir við bygging-
una biðu eftir honum, en þeir
gátu beðið, Hann ók upp á hæð-
ina. Það var langt síðan harin
hafði farið þangað. Jordan læknir
hafði tekið við Tad litla. Tad
hlaut að halda að hann hefði al-
gerlega snúið við honum bakinu.
Það var farið að rigna, þegar
hann kom að Foster-kofanum og
honum datt í hug Chris sem var
ein einhvers staðar á þjóðvegin-
um í þessu veðri. Það var oft
erfitt að hemja bílinn á veginum
þegar hann var svona blautur.
Faðir Tads stóð á bak við hús-
ið. Hann leit snöggvast á hann
yfir öxlina og heilsaði stuttur í
spuna. Móðir Tads stóð við elda-
vélina. Hún þurrkaði Hendina í
svuntuna sína eins og hún ætlaði
að heiisa honum með handabandi
en hætti svo við það og ‘hélt henni
fyrir aftan bak. Hún var ennþá
lagleg kona. En Dreek þóttist vita
að ekki yrði langt að bíða þangað
til þreyta og áhyggjur §ettu sín
spor í andlit hennar. Tad fleygði
sér grátandi I fang hans.
„Vel gert af þér að rriuna eftir
okkur“, sagði Foster. „En þú
þurftir ekki að gera þér það
ómak. Tad líður vel. Hann var
hálf leiður fyrst, en hann er nú
íarinn að venjast nýja náungan-
um. Það er bezt að fara ekki að
rugia hann í ríminu aftur.“
„Ég er ekki kominn í sjúkra-
vitjun“, sagði Dreek.
Hann setti Tad á stól við borð-
ið. „Sjáðu, Tad, ég kom með nýja
liti handa þér og litabók. Ég ætl-
aði að koma með þetta fyrr, en ég
hef ekki haft tíma til þess. Ég
ætla að byggja góðan skóla handa
þér hérna niðri í dalnum. Þar
skaltu læra að mála stórar mynd-
ir. Við verðum ábyggilega hrey.k-
in af þér öll ....“.
Faðir Tads tók hann upp og
setti hann upp- á breiðar axlir
sínar. Andlit hans var sviplaust
on það var auðséð að honum var
ekkert um þetta tal læknisins.
„Vertu ekki að koma neinum grill
um í kollinn á honum“, sagði
hann. „Það verður enginn skóli
fyrir okkar líka. Hann er okkar
barn og hann er eins og við. Hann
þiggur ekki gjafir af ókunnug-
um ....“.
f,ÞÚ gefur heldur ekki gjafir“,
sagði Dreek og reiðiin sauð niðri
í honum.
Ifann var kominn út að bílnum
þegar hann fann að einhver tók
í handlegg hans. Það var Tad
litli. Regnið rann niður andlit
hans eins og tár. „Ég er með dá-
lítið handa þér“, sagði hann.
Dreek tók við blaðinu frá hon-
um. Það var- andlitsmynd . .
teiknuð eftir jninni, drættirnir
fíngerðir og svipurinn hreinn.
Iionum far.nst hjarta sitt herpast
saman. Drengurinn sem átti sjón-
ina eina eftir, hafði séð það sem
hann hafði ekki séð sjálfur. Hann
hafði séð hvað bjó undir harð-
neskjunni á yfirborðinu — eitt-
hvað einmanalegt og brjóstum-
kennanlegt.
„Hún er svo falleg“, sagði Tad.
„Þú hefur teiknað mynd af
henni. Þakka þér kærlega fyrir.
Ég mun alltaf geyma hana.“ Hann
klappaði á kollinn á drengnum og
sagði fremur við sjálfan sig:
„Láttu þá ekki sigra okkur, Tad.
Þ-ví er ekki lokið enn. Við skul-
um bera sigur úr býtum“.
Bob Harris stóð við dyrnar eins
og hann væri að bíða eftir hon-
um. Dreek grunaði strax að ekki
væri allt með felldu. Hann sá að
andlit Bob var fölt og honum var
mikið niðri fyrir.
„Blæmar fréttir, Dreek“, sagði
hánn. „Það er konan þín . . hún
lenti í slysi. Hefur sennilega
keyrt of hart á hálum veginum.
Eg náði i Flanders lækni, en ég
er samt feginn að þú ert kominn.“
Myrkrið umlukti hana á alla
vegu og hugtakið tími var ekki
til. Hún gat eins hafa legið í þess-
um kyrru -djúpum í margar ald-
ir, En svo.fór að birta og sárs-
aukinn fór að gera vart við sig,
brennandi og næstum óbærileg-
ur. Hún heyrði stunur og vissi að
þær komu frá henni sjálfri.
Skuggi hallaði sér yfir hana og
hún hvarf aftur niður í myrkriú-
Hún vis$i ,að sársaukinn beið
hennar svo hún reyndi ekkert til
að ná meðvitundinni. En loks
kom að því að hún lét sig svífa
inn í ljósið á nýjan leik. Og nú
var sársaukinn horfinn. Hún var
aðeins þreytt .... sárþreytt. Hún
hélt fast um hendina á einhverj-
um. Hún vildi ekki hrapa niður í
myrkrið aftur.
„Chris ....“.
Hún leit dimmum augum á
hann. Andlit hans var nálægt
henni. Hún sá að hann var þreytt
ur eins og maður sem búinn er að
ganga í gegn um miklar raunir.
En hann brosti. ,,Nú verður þú
bara að vera róleg. Þetta er allt
um garð gengið. Þú hefur sannar
lega ekið geist í stóra svarta bíln
um þínum. Við höfum öll átt fullt
i fangi með þig, Flanders læknir,
Harris gamla og ég. En það var
gamli maðurinn sem bjargaði þér.
Ég hefði ekki getað það.“.
„Því ekki?“, hvíslaði hún, en
hann hristi höfuðið.
„Læknar geta ekki hjálpað sínu
eigin fólki. Það er álitið að þá
geti þeir ekki látið látið skynsem-
ina ráða. Þeim er of mikið í húfi“.
Hann sagði þetta auðvitað að-
eins vegna þess að hann vildi vera
vingjarnlegur. Honum gat ekki
verið alvara. En það var skrítið
hvernig hann las næstum hugsan
ir hennar.
„Snooky var *ekki eins heppinn
og þú, Chris. En hann dó þján-
ingarlaust. Hann hefur varla haft
tíma til að verða hræddur. Ég
reyndi að finna annan hund
handa þér sem væri eins, en hann
fyrirfinnst ekki í næsta nágrenni
.... ef til vill er hann hvergi til.“
Tárin runnu hægt úr lokuðum
augum hennar. Hann þurrkaði
þau varlega. „Chris, þú verður að
vera hugrökk. Við gerðum allt
sem i okkar valdi stóð, en við
gátum heldur ekki bjargað barn-
inu þínu“.
Hann sagði þetta blátt áfram,
og ekki brá fyrir nokkurri reiði
eða fyrirlitningu í rödd hans.
Hún var fyrir honum eins og
hver önnur kona, sem hafði orðið
fyrir sorg. Hún snéri andlitinu
,frá honum. Nú var öllu lokiðr
Allar tálmanir voru úr vegi . .
og hún hafði ekkert sér til máls-
bóta. „Ég skal fara burt“, sagði
hún þreytulega. Ég skal ekki
verða þér til ama framar“.
Listfengu
efiir Grimmsbræður
3.
Að fjórum árum liðnum hittust bræðurnir aftur á kross-
götunum. Þeir fögnuðu mjög hverir öðrum og urðu svo sam-
íerða heim til föður þeirra.
„Hvað er að frétta af ykkur, drengir mínir?“ sagði faðir
Þe|rra: Þegar þeir komu heim. Þeir sögðú. honum þá hvað
þeir höfðu lært. Þá sagðist faðir þeirra vilja reyna þá hvern
íyrir sig. Svo sagði hann við næst elzta son sinn
„Getur þú sagt mér, hve mörg egg eru í hreiðnnu, sem
er hér uppi í trénu?“ Stjörnuspámaðurinn tók þá app sjón-
aukann sinn og sagði síðan: „Þau eru fimm“. „Getur þú
náð þeim öllum, án þess að fuglinn verið var við það?“
spurði hann síðan elzta son sinn. Pilturinn klifraði þá upp
í tréð og kom eftir andartak með öll eggin — en fuglinn sat
kyrr í hreiðrinu.
Þá lét faðir þeirra eítt eggið á mitt borðið, en-hin sitt á
hvert borðshorn. Svo sagði hann við þriðja soninn: „Getur
þú nú Mtt öll eggin í einu skoti?“ Veiðimaðurinn tók þá
upp byssuna og miðaði og hann hitti öll eggin í einu skoti.
Faðir piltanna sagði nú við yngsta soninn: „Getur þú
saumað saman eggin og ungana, sem í þeim voru, svo að
ekkert sjáist á þeim?“ Skraddarinn tók þá upp nálina og
saumáði allt saman, svo að ekkert sást á þeim. Svo klifraði
sá bróðirinn, sem hafði tekið eggin undan íuglinum, með
þau. aftur upp í tréð og lét þau undir fuglinn. Þau virtist
ekkert hafa sakað, því að eftir tvo daga skriðu ungarnir úr
eggjunum. Hið eina, sem sást á ungunum var rauð rönd
um hálsinn á þeim, þar sem skraddarinn haíði saumað þá
saman.
Islenzka merin oij Sveiim Skorri
MAÐUR er r.efndur Sveinn
Skorri Höskuldsson, og talinn
vera ritstjóri málgagns Sambands
ungra FramsóknarmamG, sem
ber yfir skriftina: „Vettvangur
feskunnar". Ritstjóri þessi skrif-
"fii meðal annars í Tímann 8. jú!í
mjög vandaVSa grein um um-
ájgngnismáta á Þingvöllum og
hrfpýkslast á því, að þar skuh
vera leyfð mót éða samkomur.
Grein þessi mun vera sprottin
af því, að S.veinn telur sig hafa
verið neyddan til að greiða inn-
gangseyri á Jónsmessumót sósíal-
ista á Þingvöllum 21. júní s.l. Ég
skal ekkert um það segja hver
tök eru á því að neyða vegfar-
endur til að kaupa sig inn á
skemmtisamkomur, sem haldnav
eru við alfaraveg, en ólíklegt
þykir mér að það sé gert og v-eit
ég til undir svipuðum kringum-
stæðum að það var ekki gert, en
vegfarendum aðeins vísuð hindr-
unarlaus leið gegn um samkomu-
svæðið og fengu, að sjálísögðu,
að faca leiðar sinnar, en var hins
vegar ekki leyfð dvöl á sam-
lcomustaðnum.
Ástæðan fyrir því, að ég sting
niður penna, er sú, að í umget-
inni grein sveigir ritstjórinn að
öðru móti, sem einnig var haldið
á Þingvöllum, það var landsmót
hestamannafélaga og haldið á
vegum L. H. árið 1950. í grein-
inni segir svo: „Það er furðulegt
skeytingarleysi af þeim yfirvöld-
um, sem með forsjá staðarins
fara, að leyfa fjöldadrykkjuskröll
á Þingvelli. Ungkommar eru ekki
einir sekir i því efni, það er stutl
síðan meraeigendum landsim
(leturbreyting mín) var stefnt
þangað samarr, og var þá stað-
urinn gerður að vettvangi mikill-
ar hrossasýningar, mætti þó álita,
að landsmenn ættu hentugri staði
til að leiða saman stóðhesta sína“.
Ég hygg, að engum fái dulizt,
að orðalag þessarrar greinar og
öll framsetning hennar eigi að
vera lítilsvirðing á íslenzka hest-
inn, bændur og aðra hestaeigend-
ur og má furðu gegna, ef aðai-
ritstjóri Tímans er hrifinn af því
tiltæki Sveins, að gera bændum,
sem eru mjög margir í stjórn-
málahlekkjum Framsóknarflokks
ins, þetta firmanafn.
„Þá riðu hetjur um héruð.“
Bæru Þingvellir það nafn, ef
hesturinn hefði ekki verið til?
Ég efast um það og ég efast einn-
ig um, að við hefðum, án hestsins
orðið þjóð, hvað þá menningar-
þjóð. Hvernig hefðu forfeður
okkar átt að ná saman til að ræð -
ast við um þjóðarmál, hefðu þeir
ekki haft hestinn til að ferðast á
um veglaust landið.'
Það þykir full erfitt enn í dag,
að ferðast landshornanna milli,
um okkar hrjóstruga land þó að
tæknin sé komin á það stig, sem
hún er. Til forna var ekki til
annar farkostur á landi, en hest
urinn, hann bar björg í bú. Höfð-
ingjar og hetjur riðu honum um
héruð. Þá var riðið á Þingvöll,
þar sögðu vitrir menn fram lög,
þar voru mál sótt og varin og
leyst úr vandanum af forsjá og
góðvild, sem enn gæti verið fyrir
mynd. Fornmenn kunnu að meta
hesta sína. Ef nútíðarmaðurinn
íslenzki óskar að gleyrna hest-
inum, þá mætti hann eins
gleyma allri fornri frægð. Þeir
menn, sem ekki þola að sjá
hrossatöð á Þingvöllum, ættu
aldrei að líta þangað, því að þar,
fremur en á nokkrum öðrum stað,
er skraut að þeim.
Ég vil ekki gera samanburð
á hestinum og þeim farartækjum,
sem mest eru notuð í dag, slik*
væri móðgun við, „Skaparans
meistaramynd“.
VÆRI SVEINN TIL?
íslenzki hesturinn hefur unn-
ið þjóðinni ómetanlegt gagn á
örlagaríkustu stundum og það er
þess vegna, og meðfram af þvi, aó
hsnn er ótrúlega skynsöm lii-
vera, að hann er dáður’ af öllum
sönnum mönnum. Ég vil nefna
aðeins tvo hesta, sem ég þó held
að hvert einasta mannsbarn í
landinu hafi heyrt getið um, og
sem hafa getið sér í sögunni ó-
dauðlega frægð. Það er Sörli, sem
Skúlaskeið er um, og hestur sá,
sem Árni Oddsson reið úr Vopna>-
firði til Þingvalla á fjórum dög-
um og kom í tæka tíð, til að
bjarga málum föður síns, á þing-
inu, sem hann vann að í harð, í
baráttu við Herluf Daa, hirð-
stjóra, sem var óþjáll og ekkí
velviljaður. Fjöldi aldraðra
manna gætu sagt sögur af ís-
lenzkum hestum, sem í þjónustu
mannsins hafa bjargað manns-
lífum. Þeir menn, sem þekkja
þær sögur, óvirða ekki hestinn.
Hver veit nema að hægt væri
að færa líkleg rök að því, að ef
ísienzka merin væri ekki til, þá
væri Sveinn Skorri það ekki
heldur, og gengið út frá því, væri
athugandi hvers virði hún hefur
um útreikninginn.
ÓSÆMILEFT FRAMFERÐí
Á SAMKOMUM
Ég leyfi mér að taka upp hansk
ann fyrir hönd þeirra ráðamanna
á Þingvöllum, sem Sveinn Skorri
segir að leyfi „f jöldadrékkju-
skröll" þar. Menn þessir leyfa
þar engin drykkjuskröll, en hitt
er annað mál, að þeir, sem sækja
samkomur, hvort heldur er á
Þingvöllum eða annars staðar,
setja sinn svip á þær samkomur
sem þeir sækja. Sennilega er
Sveinn Skorri sú persóna, að
hann sé fær um að setja sinn svip
á þær samkomur, sem hann sæk-
ir, nema ef það hefur mistekist á
Jónsmessuhátíðinni. Auðvitað
gera þeir, sem fá leyfi til
skemmtana, allt sem í þeirra
valdi stendur, til þess að um-
gengnismáti á skemmtununum sé
sem beztur, og lögreglulið fengið
til umsjónar. Eg veit vel, að
velsæmið fer stundum af, en for-
ráðamönnum skemmtananna
mun varla verða gefin sök á því.
Ef ég nú segði, að það væri sök
aðalritstjóra Tímans, að Svenn
Skorri var ekki háttvísari í grein
sinn, en raun ber vitni, þá teldi
ég mig ósanngjarnan. Sveini mun
trúað til að gera sitt bezta og
vera háttprúður í skrifum sínum.
Ég get mér til að bændum, sern
eru í stjórnmálahlekkjum við
Framsóknarflokkinn þyki hart,
að vera kallaðir á opinberum
vettvangi „Meraeigendur“, jafn-
vel þó að þeir vilji merina frem-
ur en Svein, og sízt hefðu þeir
búist við þvi í Tímanum.
MÓT Á ÞINGVÖLLUM
Séu nokkur mót leyfð á Þing-
vöilum, þá eiga þar að vera mót
hestamanna. Það má setja ýms
ákvæði um það hvernig þeirn
skuli hagað, og framfylgja því í
hvívetna, og komi þar ekki aðrir
að en hestamenn og hestaunnend-
ur, þá er hægt um vik að stjórna,
því að þeir menn eru kjarni
þjóðarinnar. Á slík mót ætti mjög
að takmarka aðsókn þeirra
manna, sem eru of fínir til að
umgangast skepnur. Slíkt mót
gæfi Þingvöllum fornan svip, —
þeirra gamla elskaða íslenzka
svip.
Kr. Hákonar.
— Akureyrlngar
Framh. af hú. 2
stundamálara á Akureyri, sem er
nú allfjölmennur félagsskapur, er
rekur hér i bæ skóla á vetrum
og voru í honum 15 nemendur
er ílest var síðastliðinn vetur.
VEIKUR, f
EN VAXANDIGRÓDUR
Við kvöddum þessa ungu, vin-
gjarnlegu og vonglöðu listamenn
með þökkum fyrir ánægjulega
kvöldstund. Það er von okkar að
Akureyringar komi þangað sem
flestir sér til óblandinnar ánægju,
því að með því hlúa þeir að fall-
egum en veikbyggðum gróðri í
aldingarði listarinnar.
— Vigriir.
Meðvitundarlaus í 147 daga.
PALINE PITCHER, 17 ára, hefur
verið meðvitundarlaus í 147 daga.
Lenti hún í bílslysi og hlaut
slæmt höfuðhögg. ;