Morgunblaðið - 08.11.1952, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 08.11.1952, Blaðsíða 12
12 MORGVTSBLAÐIÐ Laugardagur 8. nóv. 1952 *! Læknanemar mótmæla Háskólafrnmvarplnu FJÖLMENNUR fundur í Lœ'knanemafélaginu við Háskólann gerði nýlega eftirfarandi samþykkt: „Fundur í félagi læknanema, fimmtudaginn 30. óktóber 1952, tekur eindregið undir mótmæli Stúdentaráðs Háskóla íslands gegn frumvarpi er nú er fram komið á Alþingi um breytingar á lög- i:m Háskólans. Vill fundurinn ennfremur benda á, að nám í læltna- deild Ieggi það miklar skylðukvaðir á síúdenta í sambandi við spit- alagöngu þeirra, að naumast sé þörf á frekara aðhaldi og tími stúdenta það takmarkaður óg öýrmætur, að þeir þarfnist engra til þess að segja sér hvernig honum sé bezt varið“. Verða ir i prestar skipoð- embætti sín? LÖGÐ var fram á þingi í gær tillaga til þingsályktunar um endur- skoðun laga um -veitingu prestakalla. Flutningsmenn hennar eru: Magnús Jónsson, Sigurður Bjarnason og Jónas Rafnar. Hljóðar hún svo: Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að lát'a endurskoða lögin um veitingu prestakalla, og verði í sambandi við þá endurskoðun sérstaklega tekið til athugunar, hvort heppilegra kunni að vera að taka upp nýja skipan á því máli, þannig að prestar verði skipaðir sem aðrir embættismenn, án kosninga. — Endurskoðun þessari skal lokið það snemma, að hægt verði að leggja frumvarp um veitingu prestakalla íyrir næsta þing. TJRELT LÖG f greinargerð segir: Á síðasta þingi voru samþykkt ný lög um skipun prestakalla. Lögin um veitingu prestakalla eru hins vegar frá 1915, og eru þau orðin mjög úrelt, og auk þess vantar í þau lög ýmis nauðsynleg ákvæði. Hefur að vísu verið reynt að fylla i eyðurnar með því að beita við prestskosningar ýmsum ákvæðum laga um kosningar til Alþingis, en þau eiga þó ekki við nema að nokkru leyti. Má þar einkum nefna samningu kjör- skrár og rétt manna til að vera á kjörskrá, en þessum atriðum er að ýmsu leyti mjög á annan veg háttað við prestskosningar en við alþingiskosningar. Er því orðin full þörf á að endurskoða þessa löggjöf. AFNEMA KOSNINGAR? Þá eru og margir þeirrar skoð- unar, að rétt sé að afnema prests- kosningar og skipa presta sem aðra embættismenn. Hefur fyrir nokkru verið borið fram á Al- þingi frumvarp í þá átt, sem þó — VeðláiicKÍeild Framhalcl af bls. 1 lengst af hefur hún sinnt þessu hlutverki. Þó hefur mjög svo dregið úr starfsemi hennar á köflum, og þannig má segja, að hin síðari ár hafi hún að veru- legu leyti gefizt upp við að sinna sínu mikilvæga hlutverki. Veð- deildin hefur verið févana, að- eins lánað 50—60 kr. á rúmmetra í íbúðarhúsum gegn 1. veðrétti og lánin ekki veitt í reiðufé, heldur veðdeildarbréfum, sem fæstir hafa átt nokkurn kost að selja, nema með miklum afföll- um. Þegar líkí stóð á fyrir veð- deildinni, á árunum 1926 og 1927, beitti þáverandi fjár- málaráðherra, Jón Þorláksson, sér fyrir því, að Alþingi veitti ríkisstjórninni heimild til lán- töku, allt að 4% millj. kr. Er- lent lán var tekið og veð- deildinni sköpuð ný starfs- skilyrði tll hins mesta hag- ræðis fyrir byggingarsíarf- semi landsmanna. Lagt er til með þessu frv., að nú sé líkt að farið, ríkis- stjórninni veitt heimild til allt að 30 millj. kr. lántöku. Láns- fénu sé varið til kaupa á bankavaxtabréfum veðdeild- arinnar og andvirði þeirra lánað til húsabygginga. Framhald af bls. 2 greiðslu á allt að helmingi stofn- kostnaðar. Ráðherra ákveður styrk til einstakra sveitarfélaga samkv. lögum þessum, eftir því sem fé er veitt til þess í fjárlögum. HEILBRIGDISÁSTÆÐUR í greinargerð segir m. a.: Mörg sveitarfélög og þorp hafa ekki enn treyst sér til að gera fullnægjandi skólpveitur vegna kostnaðar. Eru þetta einkum minni þorp, sem eiga við erfið- leika að stríða í þessu efni. Af heilbrigðisástæðum er nauðsyn- legt, að skólpveitur verði full- komnar. Ber því að stuðla að því, að svo geti orðið sem fyrst. — Frumvarp þetta, ef að lögum vérður, mun gera þorpum og sveitarfélögum fært að gera full- nægjandi skólpveitur. Aðstoð af ríkisins hálfu við skólpveitur er ekki síður nauð- synleg en við vatnsveitur, en eins og kunnugt er, hafa verið sett lög um aðstoð íil vatnsveitna. A 2. OG 3. VEÐRETT Gert er ráð fyrir, samkvæmt 2. gr. þessa frv., að vaxtabréf, þau, sem ríkisstjórnin mundi TT , .kaupa samkvæmt þessu frv., ef varð ekki að logum. Hægt er að að f yæru . gérstök. faera rok bæð! með og moti nu- .um flokki með þeim kjörum> gildandi skipan a vah presta. - 'að ríkissjóður væri skaðlaus af. Telja flutningsmenn þessarar til- j Samkvæmt 4. gr. er gert ráð lögu sjálfsagt að taka þetta atriði fyrir; ag fé það, sem veðdeildin til sérstakray athugunar í sam- fengi til útlána, sbr. 3. gr., yrði bandi við endurskoðun laganna ]anað með sérstökum kjörum að um veitingu prestakalla, en telja 'því íeytí, að lánsfjárhæðin til heppilegt að láta málið koma til hverrar byggingar væri í eðli- 1 ÍJ Uin 1500 manns hefur skoðað sýninguna í’ERÐAFÉLAG íslands hefur veitt níu Ijósmyndum, sem á sýn- ingu félagsins eru, verðlaun. Eru það þrjár myndir í þrem myndar flokkum, landslagsmyndir, litskuggamyndir og aðrar myndir. Nú hafa 1500 manns skoðað sýninguna, en meðal áhorfenda er einnig efnt til samkeppni um fallegustu myndina á sýningunni. Er dómnefndin skilaði álili- sínu voru verðlaunin veitt þess- 'fyrir mynd nr. 32, „Morgundögg". um myndum og höfundum: L ANDSLAGSM YNDIR: 1. verðlaun Páll Jónsson fyrir mynd nr. 115 „Á Snæfellsjökli“. 2. verðlaun: Ósvaldur Knud- sen fyrir mynd nr. 160 „Hestar á hjarni“. 3. verðlaun: Friðrik Jesson fyrir mynd nr. 27 „Snjór“. Auk þessa verða svo veittar allmargar aukaviðurkenningar íyrir ýmsar myndir á sýningunni og verða þær afhentar um leið og verðlaunaafhending fer fram áður en sýningunni lýkur. Dómnefndina skipuðu eftirtald ír menn: Guðmundur Einarsson frá Miðdal, Guðmundur Erlends- son ljósmyndari, Pálmi Hannes- son rektor, Skarphéðinn Jóhanns son arkitekt og Vigfús Sigur- LITSKUGGAMYNDIR 1. verðlaun: Óttar Kjartansson fyrir mynd, sem ber heitið „Önd geirsson Ijósmyndari. með unga“. 2. verðlaun: dr. Sigurður Þór- arinsson fyrir mynd af brenni- steinslitum úr’ Hekluhrauni. 3. verðlaun: Þorsteinn-Ásgeirs- son fyrir mynd, sem heitir „Við Búðir“. AÐRAR MYNDIR 1. verðlaun: Ósvaldur Knudsen fyrir mynd nr. 146 „Málari“. 2. verðlaun: Hjálmar Bárðar- son fyrir mynd nr. 90, hún kall- ast mynd nr. 4 á myndaskrá. 3. verðlaun: Gísli Gestsson athugunar prestastefnu og al- menns kirkjufundar, áður en end anleg ákvörðun er um það tekin, hvort hverfa eigi frá núverandi tilhögun á vali presta. Olíuvinnslan hefur LUNDÚNUM í gærdag — Þrátt fyrir það að olíuvinnslustöðvarn- ar í íran hafi staðið ónotaðar mestan hluta þessa árs hefur olíuframleiðsla í Mið-Austurlönd um ekki minnkað neitt. Önnur olíulönd þar eystra hafa aukið svo mjög framleiðslu sína að framleiðslutapsins í íran gætir ekki. Mest er framleiðsluaukn- ingin í Saudi Arabíu, Kuwait og írak. —-Reuter-NTB. Hættulegt heimsfriunum PARÍS — Aðalritari UNESCO þefur varað við því misræmi í Snenntun og mtnningu hinna ýmsu þjóða og ættstofna sé enn í 'dag hættulegt heimsfriðnum. Skýrsla hans liggur fyrir þingi nefndarinnar sem haldið.er .nú í París. Það sitja fulltrúar frá 65 aðildarríkjum. _________ Að hverju er hlegið NEW YORK — Ritstjórar brezka skopblaðsins „Punch“ eru komn ir til New York til að vera við- staddir opnun sýningar á teikn- ingum er birzt hafa í ,,Punch“. „Það er trú okkar að bezta leiðin til að kynnast fólki sé að vita að hverju það hlær“, sagði einn rit- stjóranr.a um ástæðuna fyrir sýn- ingunni í New York. legu samræmi við byggingar- kostnað, eins og hann nú gerist. Er þar höfð hliðsjón af því, hvað eðlilegt þótti í upphafi að lána mikinn hluta af raunverulegu kostnaðarverði. Einnig er það nýmæli um veðdeildarlán, að heimilt sé að lána út á 2. eða 3. veðrétt. Er þar miðað við aug- ljósar þarfir margra í dag til smærri lána við að ljúka bygg- ingum, en 1. veðréttur þá oft bundinn í óverulegum lánum, sem tekizt hefur að afla á hinum þrönga lánamarkaði. FJÁRFESTINGARBANKI? Hér skal ekki fjölyrt um þá möguleika ríkisstjórnarinnar til þess að hagnýta þá heimild, sem hér er gert ráð fyrir að veita. Fer það m. a. eftir vilja og at- orku. Hvort tveggjá kemur til álita, að fá erlent lán eða inn- lent. Hæstv. fjármálaráðherra gerði í fjárlagaræðu sinni grein fyrir undirbúningi að stofnun fjárfestingarbanka í sambandi við ráðstöfun mótvirðissjóðs og aukna sparifjársöfnun. Við með- ferð málsins hér í þinginu kæmi •*,J til athugunar, hvers vænta mætti úr þeirri átt. Að öðru leyti þarfnast frv. þetta ekki frekari skýringa hér, en málinu verða gerð nánari skil í framsögu. Kveðja fi! Gnðmund- ar H, Albertssonar, kaupmanns *•, 'f ■ i : I Nú sit ég einn og sorgin i , á svörtum vængjum íer um veröld vona minna, r því vinur horfinn er, sém oft varð mér til yndis, ég aldrei sé hann meir. ;; Þá gráta gæfublómin, t er góður vinur deyr. En margs er nú að minnast, og margt, sem þakka ber. Það gleymist ei, en geymist, sem gott og dýrmætt er. ' Hér lifir manninn liðinn hans líf í írú og ást. ; Hann átti sanna alúð, ’ sem aldrei neinum brást. i, Ó, vinur, þessar vísur, þær verða kveðja mín. En greypt er nú í geymdir hin góða minning þín. Um leiðir ljóssins stranda í Ijósi gengur þú. Því hlýtt var alltaf hjartað bg hrein þín bernsku trú. Ingólfur Jonsson, frá Prestbakka. brernisluðfenar VEGNA hinnar nýju verðlækk- unar sem orðið hefir á kolum, hefir blaðið aflað sér upplýsinga um hitagildi kola samanborið við brennsluolíu. Hitagildi þeirra kola, sem hér eru á markaðinum, er talið nema 7200—7400 hitaeiningum. Hita- gildi olíunnar er talið nema 10500 hitaeiningum. Þarf því sem næst 45% meir af kolum en olíu, til þess að gefa sama hitamagn. Kol eru seld eftir þyngd, en olía er seld í lítrum og er 1 lítri af olíu sama og 0,865 kg. Ef miða á þennan samanburð við 1 tonn af olíu, samsvarar það sem næst 1150 lítrum, eða sam- kvæmt núverandi útsöluverði kr. 930. Tilsvarandi kolamagn væri 1450 kg eða samkvæmt hinu nýja útsöluverði kr. 688,75. Blaðið hefir ennfremur spurzt fyrir um ástæðuna til núverandi verðlækkunar á kolum og stafar hún af lækkuðu innkaupsverði kola í Póllandi og standa vonir til, að útsöluverðið muni ekki hækka í vetur, þar eð þegar hef- ir verið samið um flutning á áætluðum vetrarforða. Svíakomings OSLO í gærkvöldi. — Á mánu- dag leggur Hákon konungur, krónprinsinn og krónprinssessan af stað til Sviþjóðar til að vera viðstödd sjötugsafmæli Gustafs Svíakonungs, á mánudag. — Hin- ir konunglegu norsku gestír koma aftur tíl Oslóarborgar á þriðjudag'. — NTB. Maurkú» w 'm1!* A Eftir Ed Doáí. p ViVI/STl 15 IKSISnfS Te-T CHFt.-jy /‘.ftPUv JtFF Ct-CM Hc cvN r>,v i.i.b V :hfc'! .V.SwiCAL C-yfONCLC/ LOOZA1/.1L-, /,<!?. Í/ANKA. A 3E vú VCU P'Vlltó /Zt- THiS . ,VJ 1) — M,éj- líkar ágætlega við þig, Marl^í^. Þessvegna vil ég sogja- þér"ft-á öllu, sem nú er á seyði. •— Hvao áttu við, Jósep?. 2) — Ég á við það, að konan ] - 3) — Vígborg reynir að sann- mín er að reyna að fá Sirrí til (feera Sirrí um að hún verði að að giftast Jafet og samt hefur giftast Jafet, vegna þess, að hann Sirrí Þig. sagt mér, að hún elski 'geti kostað sjúkrahúsvist föður hennar. 4) — Horfðu beint í augu mér, Er þetta sannleikur? ••apw

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.