Morgunblaðið - 27.08.1953, Blaðsíða 6

6
V n R ( , I' l\ Fí LAfHfl
Fimmtudagur 27. ágúst 1953
Húsrcæði til veiftisi<ga
óskast hið fyrsta. — Til greina kemur hverskonar hús-
næði, er breyta mætti í veitingastofu eða samkvæmis-
sal. — Tilboð með upplýsingum um húsnæðið og hugs-
anlegri leigu, leggist inn á afgr. blaðSíns fyrir 1. sept.,
merkt: „Húsnæði til veitinga — 792“.
Hér á myndinni sést, er hinn nýi soldán Marokkó var settur inn í embætti.
Ha.fnfirhin.gar
Morgunblaðið vantar ungling 1 október. Stuítur
vinnutími. — Kaup kr. 1200 á mánuði. — Upp!.
Austurgötu 31, sími 9663.
UNDANFARIÐ hefur mik ð ver-
ið um að vera í Marokkó og náðu
atburðirnir þar hámarki, þegar
Frakkar gripu það örþri aráð að
setja sodánin af og flytja hann
og fjölskyldu hans í útlegð til
Korsíku. Er þó engan veginn víst,
að þeir hafi með því kom ð í veg
fyrir borgarastyrjaldina, scm var
yfirvofanöi í landinu, en ekki er
gott um það að segja á þessu
stigi málsins. — Einnig er mikil
hætta fólkhi í viðbrögðum Araba
ríkjanna, og er sennilegt, að at-
burður þessi eigi sér miklar og
alvar'.egar afle ðingar. Sem kunn
ugt er, lafa Arabaríkin 1S farið
þess á leit við Öryggisráð ð, að
það fjalli um málið og í erindi
sínu Jll ráð.úns fullyiða þau, að
Marokkódeilan geti beinlín s leitt
til stórstyrjaldar.
★ ★
Marokkó er soldánsdæmi og er
soldáninn bæði andlegur og vers-
legur leiðtogi í Jandinu. Að vísu
hefur landinu raunverul. verið
stjórnað irá Pa. ís síðan 1912, er
Frakkar tóku að sér vernd þess.
Hins vegar hafa þeir aldrei grip-
ið fram fyrir hendurnar á soldán-
inum og látið hann um yfirstjórn
og andlega leiðsögn þeirra 8
Óvist er»
deSlssTi
hverjar afleiðingar Marekkó<
getur haft i för með
sei'
Hinn nýi soidán •iVIarokkó
milljón Múhameðstrúarmanna,
sem þar búa.
SKERST í ODDA MEÐ
FÖKKUM OG SOÐÁNI
Eftir styrjöldína hafa Frakkar
ofsinnis reynt að koma á ýmsum
Hér á myndinni eru þeir fyrrv.
löngum eldað saman grátt silfur
breytingum á stjórn landsins, en
soldáninn hefur neitað að stað-
festa þær og gengið algerlega í
berhögg við óskir Frakka. Kefur
því skorizt í odda með honum og
stjórninni í Paiís, sem þó hefur
verið honum heldur hliðholl
lengst af.
SETTUR ÚR EMBÆTTI
EMIRS - EL-MUMININS
Hin raunverulega o.sök þess,
að Frakkar neyddust til að setja
soldáninn frá, var sú, að hinn
voldugi og áhrifamikli pasía í
Marakech safnaði saman höfð-
ingjum 300 ættflokka í landinu
og fékk þá til þess að setja sold-
áninn úr embætti. Þessi ákvörð-
un höíðingjanna vakti þegar
geysilega athygli og óróa í land-
Marokkósoldán, Sidí Múhameð og pasjan af Maradesh. — Hafa þeir
og átti pasjan mestan þátt í því, að soldáninn varð aö víkja sessi.
inu; franska stjórnin tók- einnig i tniarlegi leiðtogi okkar“
að óttast um aíleiðingar hennar hann komst að orði.
ems og
og sendi fulitrúa sína til Marokkó |
í skyndingu. Tókst þeim, sð því
er menn álitu, að miðla mál-
um og féilst soldáninn loks á
stjórnbrejhingarnRr. — Héldu
menn nú, að málinu væri bjarg-
að og.áttu sér einskis il's von,
þegar frétt»barst allt í einu þess
efnis, að pasjan í Marakesh hafi
skipað fjænda soldánsins emir-
el-muminin, — eða and'egan leið
toga landsins og yfirmann
múhameðskra. Einnig tilkynnti
hann, að hann hefði ekki-í hyggju
| að ræha soldáninn veraldlegum
j völdum, en lét það fvHja með,
1 að „soldáninn hefði l fað á þann
hátt og hegðað sér þannig, að
i hann gæti ekki lengur talizt hinn
★ ★
Nú er það svo, að undirstaða
veraldlegra valda í Marokkó er
embætti emirs-el-muminins, svo
að með þessari ráðstöfun sinni
kippti pasjan í Marakesh stoðun-
um undan völdum sodánsins;
reyndi hinn síðar nefndi þá að
veita viðnám og urðu róstur mikl
ar um allt landið, sem leiddu til
þess, að Frökkum þótti nauðsyn-
legt að skerast í leikinn og fjar-
lægja solóáninn, svo að ekki bryt
ist út borgarar.tyrjöld. Segja
fi éttamerm, að allt landið hafi
verið sem púðúrtunna og hafi
ckki þurft nema lítinn neista til
þess að setja ailt í bál og brand.
Tekizt hefur þó að koma í veg
fyrir það hingað tii, sem kunnugt
er, en alitaf getur dregið til stór-
tíðinda í landinu; erfitt er þó að
gera sér fulla grein fyrir ástand-
inu þar sem stendur.
SIDÍ MÚHAMED
Hinn brottrekni ' soldán heitir
Sidí Múhameð og er af Alaouis-
ætt, er ríkt hefur í Mcrokkó frá
17. öld og rekur ættir sínar til
Alis, tengdasonar Múhameðs.
Sidí Mvvhameð er 18. soldáninn af
þessari ætt og er 44 ára garrlail.
Hann tók við völdum eftir föður
sinn árið 1927.
MÚHAMEÐ BEN AR.VFA
Hinn nýi soldán er, eins og fyrr
greinir, frændi Sidís Húhameðs.
Hann er hálfsjötugur að aldri og
heitir Moulay Múhameð Ben
' Arafa. Býr hann í Fez, þar sem
hann á geysileg auðævi bæði í
landeigum og ýmiss konar fjár-
sjóðum.
EL GLAOUI
Pasjan af Marakesh, sem vald-
ið hefur straumhvörfunum í
Marokkó og orsakað hefur. fall
Sidís Múhameðs, heitir E1 Glaoui.
Hann er ekki ýkjagamall maður,
mun vera á sextugs aidri. —
Hann er af fátæku fólki kominn,
gekk ungur í franska herinn, þar
sem hann með hugrekki sínu og
dugnaði vakti á sér mik'a athygli
og hækkaði skjótlega til hinna
æðstu metorða. — Hann hefur
aldrei látið stjórnmál til sín taka,
og eftir að hann hafði beitt sér
fyrir því, að Sidí Múhameð var
settur af sem andlegur leiðtogi
Marokkóbúa lýsti hann því yfir,
að hin veraldlegu völd soldánsins
skiptu sig engu. „í mínum augum
er enginn soldán í lardinu", sagði
hann aðeins, „og það skiptir mig
engu, hvað Sidí Múhameð að-
hefst“. — Greip soldáninn þá til
þess ráðs, að hann brennimerkti
E1 Giaoui sem trúvilling og fek't
hann stuðninga annarra Arabr-
landa í því.
Rúðugler, allar þykktir, fyrirliggjandi,
bæði skorið eftir máli og í heilum kössum
j Cjferólípun & CCpecjlacj.eró h
■ Klapparstig 16. Sími 5151.