Morgunblaðið - 27.08.1953, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 27. ágúst 1953
MORGVNBLAÐIÐ
9
Verkfeiliii i S-rakklandi
VERKFOLLIN í Frakklandi,
sem nú hafa staðiS yfir í nær
þrjár vikur virffast heldur
vera farin a3 la&gja síffustu
daga. Ilefur franska stjórnin
fallizt á aff veita hinum opin-
beru starfsmönnum nokkra
launauppbót og einnig verður
kaup greitt fyrir verkfallstím-
ann.
VENJLLEGA STANDA
KOMMÚNISTAR
AÐ VERKFÖLLUM
Vinnustöðvanir eru engin ný
saga í Frakklandi. Þetta verk-
fall er þó að mörgu leyti óvenju-
legt. í fyrsta lagi hefur það venju
lega verið svo að verkalýðssam-
bánd kommúnista hefur gengizt
fyrir verkföllum. Á árunum 1947
■—1952 fyrirskipuðu kommúnistar
á hverju ári íjölmörg verkföll,
sem stefnt var gegn ríkisstjórn-
inni, Marshall-hjálpinni, Atlants-
hafsbandalaginu o. s. frv. Verk-
föllin voru pólitiskt tæki í hönd-
um kommúnískra ævintýra-
manna. En svo var komið á árinu
1952, að verkamenn voru orðnir
leiðir á þessum pólitísku verkföll
SKÁK
F.ftir ÁRNA SNÆVARR og BALDUR MÖLLER j
Orslitaskákiri í Sandsliðsflokki
ÞÓTT Fri'Srík Ólafsson tefldi þótt erfitt verði einnig þá að gæta
við Sviann K. Sköld í einni af peðanna,
fyrstu umferðum Norðurlanda-
Lögregluvörður við verksmiðju í úthverfi Parísarborgar skapar
verkfallsbrjótum vinnufrið.
skákmótsins, nsá segja, að skák-
in millí þeírra væri úrslita skák-
in í landliðsflsskknum. Báðir-unnu
þeir flestaEar aðrar skákir sínar,
en sigur Friðriks í þessari skák
tryggði honum sigur í mótinu, því
það sýnvli sig, að enginn h.inna
keppendanraa. .gat fylgt. honum
eftir.
Hvítt: Fiiffirik Ólafsson.
Svart: K. Sköld (Svíþjóð).
Kónýsmdversk vörn.
VERKFÖLL FÆRAST | að gróið væri yfir sárin. Einnig
I AUKANA var ákveðið að gera ýmsar ráð-
, , j Stjórn Laniels lýsti vei'kfall stafanir til að bæta úr húsnæðis-
XiL«‘omrnums*a- ^>e*r neituðu að ^ póstmannanna óiögiegt og skip- skorti og efla frjálsa samkeppni
-y a veikfallsskípunum þeirraJ agj þeinx að hverfa þegar aftur í húsasmíðum og viðskiptum. M.
til vinnu. Kvaðst stjórnin ella a. var ákveðið að sérhver atvinnu breytist
inyndi beita þá hörðu. Þetta varð rekandi, sem hefði meira en 10
aðeins til að hexða hina opinberu manns í þjónustu sinni skyldi
starfsmenn enn frekar og bættust greiða 1 % af öllum launagreiðsl-
nú í hóp verkfallsmanna, starfs- , um til bygginga íbúðarhúsa.
menn járnbrauta, neðanjarðar-
lesta í París og strætisvagna. Var
1. d2—d4
2. c2—c4
3. Rgl—13
4. g2—g3
5. Bfl—g2
Rg8—f6
g'I— gG
BÍ8—g7
o—o
c7—c5
EKKI LENGUR ANNT UM
VINNUFRIÐ
Fyrir verkfallinu niina gengust
hinsvegar franskir jafnaðar-
menn. Þeir hafa einnig beitt verk
fallinu í ákveðnum pólitískum
Með þessum og næstu leikjum
taflið úr venjulegri
tilgagni, þar sem stjórn Laniels ! her um a® ræða samúðarverkföll,
er sú fyrsta um langan aldur, sem sem í íyrstu skyldu aðeins standa
jafnaðarmenn eiga ekki sæti í. j í 24 klst. En þau voru framlengd
Þessvegna er jafnaðarmönnum j til 48 klst., og því næst frarnlengd
ekki lengur annt um vinnufrið-
inn, eins og þegar þeir sjálfir
bera ábyrgð af ríkisstjórninni.
Venjulega hafa frönsk verkföll
átt upptök sín í hinum gríðar-
stóru ríkisreknu bifreiðaverk-
sirxiðjum í úthverfi Parísar.
Renault, Citroen og Símca verk-
smiðjunum. Að þessu sinni gætti
verkfallanna ekki í bifreiðaverk-
smiðjunum, vegna þess að al-
mennt sumarfrí hefur verið þar
verkfallstímann.
VERKFALL PÓSTMANNA
Verkföllin núna hófust 7. ágúst
meðal starfsmanna póst- og síma
þjónustunnar (PTT — Poste, —
Telephone — Telegraph). Tilefni
um óákveðinn tíma. Auk verka-
lýðssambanda Jafnaðarmanna
tóku verkalýðssambönd kaþ-
óiskra og kommúnista nú þútt í
verkfallinu.
IÍRAKNINGAR
IERÐAMANNA
Þessa fyrstu daga var verkfall-
ið almenningi til mikils og
óvænts trafala. Erlendir ferða-
menn voru ekki viðbúnir svo al-
geru verkíaili á járnbrautunum.
Urðu þeir strandaglópar á járn-
brautaxstöðvunum, sumir þeirra
peningaiitlir og má segja að með-
al þeirra hafi ríkt neyð. Þennan
tíma síðan verkföllin hófust hafa
erlendir ferðamenn forðazt
Frakkland og er gjaldeyristap
þeirra var orðrómur um það að þjóðannnar af þeim ástæðum ein
stjórn Laniels hefði í hyggju að
þrengja mjög kosti opinberra
starfsmanna.
um, þegar stói'vægilegt.
ÞEGAR A HOLMINN
VAR KOMIÐ
Þessi tilskipun stjórnarinn-
ar var verulega öðruvísi ,en
orðrómurinn hafði hermt og
líkast til ekki nægilegt tilefni
fyrir verkalýðsfélögin til aff
hefja verkfall.En úr því einu
sinni var á hólminn komið,
var erfitt að snúa við. Þrjú
verkalýðsfélög, hvert um sig
fylgjandi sínum pólitíska
flokki, lögðu nú metnað sinn
í það er sýna að nokkur ár-
angur næðist af verkföllun-
um. Ósamlyndi pólitískra for-
ingja verkalýðsfélaganna og
afbrýðissemi þeirra innbyrðis
gerði það að verkum, að hver
um sig vildi sýnast ganga
lengst í kröfum sínum og sýn-
ast þannig gagngerastir full-
trúar verkamanna.
IIÁMARK VÉRKFALLSINS
Eftir helgina 9. ágúst náðu
verkföllin því hámarki sínu og
24. e2—e3 f7—f6
Sama athugasemd á enn við.
25. Dd4—c3
26. Bg2—fl
27. Rc5—d3
28. Ðc3xa5
29. Da5—d2
Kg8—g7
Hb5—b4
Hh4—h6
Hh6—a6
Ha6—b6
Nú hefir hvítt unnið peð óg
betri stöðu Lokasigurinn er nú
aðeins tæknilegt verkefni, og
tæknileg verkefni eru leikur í
höndum unga meistarans okkar.
30. Rd3—c5
31. Re5xRe6
Rc7—e6
Be8xRe6
Leyfir e4 en DxR var óhægt
vegna 32. Da5, Hb7 33. De5 og
þó e.t.v. skárra.
FRIÐRIK OLAFSSON,
Norðurlandameistari í skák.
kóngsindverskri vörn í vörn, sem 1
oftar kemur fram úr Reti byrjun
(1. Rgl—f3) eða 1. c2—c4, c7—j
c5. — Staðan er nokkuð lík, en
svarta taflið er þó mjög við-
kvæmt og krefst fyllstu aðgætni,
32. e3—e4
33. e4xd5
34. HelxHe8 +
35. Bfl—c4
36. HclxBc4
37. Hc4—c3
38. Hc3—e3
39. Ðd2xHe3
40. a2—a4
41. h2—h4 •
42. De3—c3
43. Ðc3xc6
44. Ðc6—c4
45. Dc4xh4
46. Kgl—g2
47. Dh4xh5 +
48. Dh5—b5
49. a4—a5
50. a5—a6
51. Db5—b6 +
52. a6—a7
53. Db6—b5 +
54. Db5—d7 +
55. Dd7—d5+
De7—d8
Be6xd5
Dd8xHe8
Bd5xBc4
Hb6—b7
Hb7—e7
He7xHe3
Dc8—d7
h7—h5
Dd7—f5
Kg7—h7
g6—g5
g5xh4
Df5—bl +
Dblxb3
Kh7—g7
Db3—a3
Kg7—g6
f6—f5
Kg6—h5
f5—Í4
Kh5—g4
Kg4—g5
gefst upp.
Yfir 6000 funnur $í!d-
ar saHaðar á
Stjórnin hafðí ekki gefið út
tilkynningu um ráðstafanir þess-
. Um helgina 9. ágúst birti stjórn | munu þá 4 milljónir manna við
in loks tilskipun um fyrirætlanir ! PÓst og samgöngur, opinberar
sínar til að bæta efnahagsástand- j skrifstofur o. s. frv. hafa verið frá
ið. í fyrsta lagi var þar rætt um | vinnu. — 11. ágúst hófu styrfs-
ar, en vitað var, að er hún tók ' sparnað í ríkisrekstri. Kom þar J menn í kolanámunum í Norður- ___________________
við völdum, hafði hún gert þing- j í ljós, að hækkun starfsaldurs var Frakklandi verkfall og 13. agust það er heldur ekki mjög fýsi’legt
inu grein fyrir sparnaðarráðstöf-
unum, sem m. a. voru fólgnar í
því að heimila hækkun starfs-
aldurs opinberra starfsmanna, að
ráða ekki nýja starfsmenn í ýms-
ar stöður, sem losnað höfðu og
segja mönnum upp starfi, sem ó-
ekki skyldug, heldur var hún ákváðu verkalýðsfélögin að
fólgin í því að opinberir starfs-
menn, sem náð höfðu hámarks-
aldri, máttu, ef þeir vildu vinna
2—5 árum lengur en fyrri lög
ákváðu. Um 4000 starfsmönnum
skyldi segja upp starfi, þar sem
starfsmenn
skyldu almennt hefja verkföll og
einnig skyldu prentarar bætast
í hópinn, starfsmenn banka,
verzlunarfyrirtækja og starfs-
menn í byggingariðnaði. Ekki
nauðsynleg voru talin. Með ein- ' starf þeirra var talið ónauðsyn- j hlýddu allir starfsmenn verkfalls hindlngar Rxd5 var þjálla, þótt
fyrirmælunum, nema að litlu
leyti.
hverjum hætti hafði slæðst út að legt. Hætta skyldi ýmiskonar
ráðstafanir þessar væru nú í að-, uppbótai'greiðslum og stríðsbóta-
sigi. I greiðslum, þar sem stjórnin taldi
Vörubílastöð franska hersins á svæðinu framan við Invalida-höllina
AVARP LAXIELS I UTVARP
Hinn 12. ágúst flutti Laniel, for
sætisráðherra, ávarp til þjóðar-
innar í útvsrp, þar sem hann
skoraði á menn að hverfa aftur
til vinnu. Benti hann á örðug-
leika þá, sem ríkisstjórnin ætti
við að etja. Ríkisútgjöldin hefðu
farið árlega í aukana, svo að
halli á ríkisrekstrinum ,næmi nú
600 milljörðum franka á ári. —
Ríkisstjórnin hefði viljað gera
nokkrar ráðstafanir til að bæta
úr þessu efnahagsöngþveiti,
meirihluti löggjafarþingsins
hefði samþykkt þær fyrirætlanir
stjórnarinnar. Ríkisstjórnin gæti
því ekki íátið undan og því síður
tekið á sig auknar fjárhagsbyrð-
ar. Hann viðurkenndi að verðlag
hefði hækkað meir en laun
manna, ea éhugsandi væri að
bæta úr þvi fyrr en efnahagsaf-
koma ríkissjóðs væri komin á
l'ramh u bls. 12
en á hana skortir Sköld. nokkuð hjá
6. o—o c5xd4
7. Rf3xd4 d7—d5
8. Rbl—a3 e7—e6
Heldur óyndislegur leikur, en það er heldur ekki mjög fýsilegt að leika dxc4 9. Rxc, Rbd7 10. Bf4, a6 11. Hcl, Rh5 12. Be3, Re 5, en helzt mætti þó reyna þá leið, ef annara skyldi leita.
9. c4xd5 e6xd5
Tekur á sig óþægilegar skuld- bindingar. Rxdð var þjálla, þótt Bc8 verði innilokaður.
10. Bcl—f4 Rb8—c6
Til greina kom a6 og Rbd7.
11. Ra3—b5 Rf6—e8
12. Ddl—d2 a7—a6
13. Rd4xRc6 b7xRc6
14. Rb5—d4 Be8—d7
15. Hal—cl IIa8—c8
16. Rd4—b3 Re8—c7
17. Br't—h6 Bg7xBh6
18. Dd2xBh6 Hf8—e8
Hér og í næsta leik virðist bezt
að leika Rc7—e6 og enda þótt
hvítt geti með Bb3 og uppskift-
um náð reitnum c5 fyrir Riddara sinn, eru þó uppskiftin nokkur
hagur.
19. Dh6—d2 Hc8—b8
20. Rb3—c5 Bd7—c8
21. b2—b3 Dd8—e7
22. Hfl—el Hb8—b5
23. Dd2—d4 u6—^5
Peðin eru veik, en ekki bætir
þetta úr skák; sjálfsagt var að
reyna Re6 með riddarakaupum,
VOPNAFIRÐI, 26. ágúst — Um
helgina var saltað hér í 800 tunn-
ur, og nemur nú síidarsöltunip
hér alls 6100 tunnum.
Þar sem bátar hér hafa hætt
róðrum vegna fiskleysis hefir
síldarsöltunin verið eina atvinn-
an, sem um er að ræða í pláss-
inu, enda ailir, sem að heiman
hafa komizt, unnið að söltuninni.
Mjög mikil vandræði skapa
það, að ekki skuli vera hér síld-
arbræðsla til þess að hægt sé að
hagnýta síldarúrgang, sem nú
verður að moka í sjóinn. Hefjjr
verðmæti hans numið tug þús-
undum króna.
Bláfell lestaði hér á mánudag-
inn 1900 tunnur af síld til Sví-
þjóðar. —Kolbeinn.
- Úr dsglepa Itfinu
Framhald af hls 8
síma“. — Sagt er, að Skotinn
Maurice Chevalier sé ekki búinn
að ná sér enn!
— Hafið þér selt nokkuð síðan.
þér byrjuðuð að mála?
— Já, úrið mitt og frakkann.
Skrifstofustjórinn: — Hvernig
dirfiztu að hlægja, þegar ég rek
höfuðið í skrifborðið?
SendiIIinn: — Ég var svo yfir
mig glaður, að skrifstofustjóriim
skyldi ekki hafa meitt sig meira,
en hann gerði.