Morgunblaðið - 01.10.1953, Blaðsíða 1

40. árgangur
222. tbl. — Fimmtudagur 1. október 1953
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Engu skoti hieypt uf
u
fii Vestfirði
Slæm veðurskilyrði hindruðu æfingar í landi
HINAR sameiginlegu ævingar sjóhers, flughers og strandvirkja
þjóða þeirra, sem að Atlantshafsbandalaginu standa, hófust 6.
september og mun þeim ljúka á sunnudaginn kemur, 4. okt. Einn
þáttur þeirra snerti ísland sérstaklega. Hann hófst á laugardaginn
var og lauk í gærmorgun. Einum íslenzkum blaðamanni var boðið
að verða með einhverju af skipum þeim, sem tæki þátt í þessum
„íslandsþætti“ og tókst þá ferð á hendur Skúli Skúlason, ritstjóri.
— Frásögn Skúla fer hér á eftir:
ASAMT 15 BLAÐAMONNUM
A laugardagsmorguninn var
fór ég til Keflavíkur til þess að
slást þar í hóp 15 blaðamanna
frá Bandaríkjurium, er komu
fljúgandi frá Bandaríkjunum WASHINGTON ,30. sept. — Eis-
snemma um morguninn. Rúmlega enhower forseti skipaði í dag
klukkan 9 kom svo McCormick Earl Warren, fylkisstjóra í Kali-
aðmíráll, yfirmaður Atlantshafs- j forníu, í stöðu hæstaréttarforseta
flotans, flugleiðis að vestan
ásamt fylgdarliði sínu, en í því
voru sjö fiota- og flugforingjar,
þar á meðal Goodney vara-
aðmíráll. Einn þessara foringja
skýrði síðan frá þessum miklu
samæfingum, sem kallaðar eru
„Mariner", bæði í heild og sér-
staklega þeim þættinum, sem
gerast átti við ísland vestanvert,
ÆFINGASVÆÐIÐ ALLT
ATLANTSHAFIÐ
Heildaræfingarnar hófust bæði
við vesturströnd Evrópu og suð-
urströnd Norður Ameríku h. 6.
sept. og voru m. a. í því fólgnar
að berjast við hugsaðan óvin,
sem kallaður er „orange" — sá
rauðguli. En andstæðingarnir
heita á máli „Marineræfingar-
innar“ þeir bláu. Svæði heildar-
æfinganna er allt Atlantshafið
norðan línu, sem hugsast dregin
frá Norfolk, sunnarlega í Banda-
ríkjunum, til Casablanca á norð-
vesturströnd Afríku. Alls taka
300 skip smærri og stærri og 1000
flugvélar, þátt í æfingunni. Með-
al skipanna eru einnig nokkur
kaupför, svo sem „Queen Mary“
stærsta skip heimsins, og „United
States", hraðskreiðasta skip
heimsins. Um fjölda hverrar
skipategundar hefur ekkert ver-
ið látið uppi, en sennilega fylla
tundurspillar og kafbátar töluna
mest.
BLÁIR MÓTI GULUM
Sá þáttur æfinganna, sem gerð
ist hér við land, var hugsaður
þannig: Ovinaskip er á vakki ná-
lægt íslandsströndum og búist
við að það ætli sér að komast
vestur í Grænlandshaf og gera
Framh. á bls. 2.
Aiþingi verður
sett í dag.
EINS og áður hefur verið
skýrt frá hefur Alþingi verið
stefnt saman til reglulegs
fundar hinn 1. október. Mun
það því verða sett í dag. Hefst
þingsetningarathöfnin sam-
kvæmt venju með guðsþjón-
ustu í Dómkirkjunni kl. 1,30
Séra Bjarni Jónsson vígslu-
biskup prédikar.
Síðan mun forseti Islands
setja hið nýkjörna þing í sal
Neðri deildar Alþingis.
Ekki er líklegt að forsetar
þingsins eða nefndir verði
kjörnar í dag. En á morgun
má telja víst að forsetakjör
geti farið fram.________
Vélflupa skotin niður.
BERLÍN — Pólsk þrýstilofsknú-
in orrustufluga af MIG-gerð
í stað Fred Winsons, sem lézt reyndi um miðjan sept. að sleppa
fyrir skömmu. i vestur fyrir járntjald. Rússar
NTB-Reuter. | skutu hana niður yfir Eystrasalti.
Minnihlulastjóm í Danm'örku
Það er sljórn sósiaSdamékrata
Hans Hedlofl forsælisráðherra
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB
KAUPMANNAHÖFN, 30. sept. — Minnihlutastjórn sósíaldemó-*
krata varð lausnin á stjórnarkreppunni í Danmörku. Radikala*
flokkurinn hafnaði tilboði um stjórnarsamvinnu við sósíaldemó-
krata að afstaðnum löngum miðstjórnarfundi í Christiansborg.
Eftir það átti Hans Hedtoft, fyrrverandi forsætisráðherra, ekki
annars úrkosta en að mynda minnihlutastjórn. Og er leið undir
kvöld ók hann í bifreið sinni á fund Friðriks konungs til þess að
leggja fyrir hann ráðherralista sinn.
RÁÐ HERR ALISTINN -»-----------------------------
Ríkisstjórn Hedtofts verður Kampmann; dómsmálaráðherra
þannig skipuð:
Forsætisráðherra Hans Hed-
toft; utanríkisráðherra H. C.
Hansen; fjármálaráðherra Viggo
Brezkir verknmenn
kveða upp dóm sinn
yiir þfóðnýtiugarbröhi
Bevan var hrópaður niður
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB
MARGATE, 30. sept. — Hin stærri og voldugri sambönd iðnaðar-
manna í Englandi hafa sýnt vinstriklíku Aneurins Bevans fram
á það, að það eru ÞAU en ekki Bevanklíkan sem völdin hafa
innan brezka verkamannaflokksins. í fjölmörgum atkvæðagreiðsl-
um beið Bevanklíkan hinn herfilegasta ósigur í dag, m. a. í at-
kvæðagreiðslum um það hvort Verkamannaflokurinn ætti að beita
sér fyrir stórum aukinni þjóðnýtingu atvinnuveganna.
Forsetinn
svaraði
NEW YORK, 30. sept.: — Á viku
iegum fundi er Eisenhower for-
seti átti með blaðamönnum í dag
var hann spurður um möguleika
á ráðstefnu milli leiðtoga Vest-
urveldanna og Rússlands.
Forsetinn svaraði að utanríkis-
ráðuneytið athugaði nú hverjar
væru beztu leiðirnar til þess að
draga úr spenningi heimsmál-
anna. Hvar eða hvenær slíkir
fundir yrðú haldnir ef til'kæmi,
væri enn með öllu óákveðið.
Andstæðingar Bevans gerffu*
hróp að honum þegar hann
var í ræðustóli. Hvað eftir
annað varð hann að gera hlé
á máli sínu meðan hróp and-
stæðinga hans yfirgnæfðu
mál hans. Hann talaði djarf-
lega og digurbarkalega. Hann
aðvaraði forystumenn iðnsam-
bandanna. „Ef ekki tekst að
viðhalda einingu innan sam-
bandanna,“ sagði Bevan,
„kann svo að fara að við
(vinstri armurinn), neyðumst
til þess að
f!okkinn.“
segja skilið við
IIANS HEDTOFT:
kosta völ.
Átti ekki
Hans Hækkerup; landbúnaðar-
málaráðherra Jens Smörum;
sjávarútvegsmálaráðherra Chr.
■ Christiansen; innanríkisráðherra
|Joh. Kjærboel; ráðherra án
stjórnardeildar Jens Otto Krag;
atvinnumálaráðherra Johan
Ström; samgöngumálaráðherra
Carl Petersen; kirkjumálaráðh.
Bodil Koch, menntamálaráðh.
Julius Bomholt; varnarmálaráðh.
Rasmus Hansen; viðskiptamála-
ráðherra Lis Grös.
I
AÐEINS 2 NÝ ANDLIT
i Allir hafa ráðherrarnir starfað
í fyrri ríkisstjórnum socialdemo-
, krata nema tveir, þ. a. Grös við-
skiptamálaráðherra og Jækkarup
dómsmálaráðherra.
Grös er fyrsta konan sem fer
með viðskiptamál í danskri rík-
isstjórn. Hún er 42 ára og er for-
maður í neytendasamtökum hús-
mæðra. Hún hefur aldrei setið á
þingi.
Hækkerup er 45 ára, lögfræð-
ingur og skrifstofustjóri í fjár-
málaráðuneytinu. Hann á sæti á
þingi.
H. C. Hansen, sem nú tekur
við embætti utanríkisráðherra af
Ole Björn Kraft, var viðskipta-
málaráðherra árið 1950.
Bevan: —Viff neyffumst kannski
til að segja skiliff viff flokkinn.
FÉKK LITIÐ FYLGI
Vinstri klíkumenn sitja nú í
6 af 27 sætum í miðstjórn flokks-
ins. Þó að Bevan tækist að
tryggja sér fylgi nokkra hinna
minni iðnsambanda, gat hann
ekki boðið hinum þremur stóru
iðnsamböndum byrginn — sam-
bandi námamanna, flutnings-
verkamanna og bæjarstarfs-
manna, sem hafa samtals rúm-
lega 2 millj. atkvæða á flokks-
þinginu.
ATKVÆÐAGREIÐSLA
Tillaga um að þjóðnýta 12
st&rfsgreinar innan skipa- og
verksmiðjuiðnaðarins var
felld með 5 milljónum atkv.
gegn 1,8 millj.
Samskonar tillaga frá endur-
vígbúnaðariðnaði var felld
með 3.5 millj. atkvæða gegn
2 milljónum.
Tillaga um' ríkiseftirlit með
flugvéla- og flugvélamótora-
smíði var felld með 3,9 millj.
atkvæða gegn 1,8 millj. atkv.
Tillaga um þjóðnýtingu land
búnaðarins var felld með
4.4 millj. atkv. gegn 1,9 millj.
atkv. (Hver fulltrúi hafði
eitt atkvæði fyrir hvern
sambandsfélaga er hann var
fulltrúi fyrir).
JT
A bólœkafi
RÓMABORG, 30. sept. — Sænski
vísindamaðurinn próf. Piccard
kafaði í dag dýpra en nokkur
maður hefur áður gert. Komst
hann 300 fetum dýpra í hinni
sérstaklega byggðu kafkúlp
sinni, en Frakkarnir tveir, sem
settu heimsmet í köfun ekki alls
fyrir löngu. — Piccard kafaði
undan ströndum Ítalíu.
NTB-Reuter.

JEmeráku
siffliuffar
tei/ast
NEW YORK, 30. sept.: — Á
miðnætti aðfaranótt fimmtu-
dags stöðvast öll umferð
skipa um New York höfn og
11 aðrar hafnir á Atlants-
hafsströnd * Bandaríkjanna,
ef samningar um kjör hafn-
arverkamanna hafa ekki tek
izt fyrir þann tíma.
Eisenhower forseti lét að þvi
liggja að ríkisstjórnin hefði
í athugun hvort beita skyldi
Taft-Hartley lögunum til
þess að komast hjá vinnu-
stöðvun, en samkvæmt þeim
getur ríkisstjórnin stöðvað
verkfall í 80 daga ef verk-
fallið ógnar öryggi landsins.
Verkfallið mun lama alla
upp- og útskipun í Portland,
Boston, Providence, New
Londan, New Haven, Bridge-
port, Wilmington, Fíladelfíu,
Chester, Baltimore og Hamp-
ton, auk New York.
Prof. Piccard
kafa dýpra.
LUNDUNUM — I júnímánuði sJL
voru seld í Bretlandi 1723 millj.
frímerkja. í sama mánuði 1952
Hann hyggst ] voru seld 1712 milljónir frí-
merkja. j