Morgunblaðið - 03.11.1953, Qupperneq 9

Morgunblaðið - 03.11.1953, Qupperneq 9
 ÞriSjudagur 3. nóvember 1953 MORGUNBLAÐIÐ Fyri? 79 áram fæddist sverabara s ktageymslu Blenheim-hallar Á myrid þessarl sjást keppinautarnir skömmu áður en atkvæða- greiðsla íór fram. Dr. Otto Suhr, sem hlaut 58 atkv. kveikir í vindli dr. Walters Schreibers, sem varð hlutskarpari með 63 atkv. Simdmns í Ve c Sæti Reuters borgarsíjóra vandskipað. SKILYRÐI JAFNAÐAK- MANNA HINN 39. ttóvember n. k. verða 79 ár liðm frá því, »5 sveinbarn ?itt var í heiminn borið á svo ólíklegum stað sem fatageymsl- anni i hmni glæsilegu Blenheim- höll í Knglandi — á meðan hall- arsalírnír ómuðu af dansi og gleðskap tsgíTi'rm .gesta. SVETNKATINTÐ VAR rHIJRCHILL Sveinbarriið, sem um getur var enginn airnar en stórmennið Winston Churchill, stjórnmála jöfurinn. miklí <wg ritsnillingur- inn, sem segja -náá að hringiða heimsviðbtrrSsnTrra hafi snúizt um undangengin ár fremur en flesta, ef ekki alfa TiSifandi menn. Og nú fyrír sfcemmstu varð einn stórviðburffiffirimn enn í lífi Churchills ffl að auka á hróður hans og frœgð, er akademían sænska tök þá ákvörðun að veita honum bokmenntaverðlaun Nob- els fyrir afrek hans á sviði rit- listarinnar. NÓBELSVF.RDLAUNIN — BLENHEIM-HÖLL Úthlutun Nóbels-verðlaunanna vekur jafnan alheimsathygli, en óhætt mun þó að fullyrða, að langt er síðan athyglin hefir beinzt svo mjög að þessum at- burði eins og einmitt nú í ár, er bókmenntaverðlaunin voru veitt Sir Winston Churchill. En við skulum hverfa aftur til Blenheim-herrasetursins, sem i>s8 var itjémmáíaskörunguriRn og Nobels-riddarinn Sir Winslon Churchlll drengir læri ensku vel. Þá, sem eru sérlega duglegir vildi ég láta læra latínu — sem heiður og grísku — sem umbun. En það eina, sem ég myndi refsa þeim fyrir væri að standa á gati í ensku. Fyrir það myndi ég refsa þeim harðlega — og eftirminni- lega“. Sumir hafa talið ást hans og lotningu fyrir enskri tungu nálg- ast sýki. „Ég hefi aldrei áður vitað þess dæmi, að 14 ára dreng- ! ur hefði svo næma tilfinningu, j bæri svo einlæga lotningu fyrir ensku máli“ — sagði kennari hans, dr. Welldon. á sínum tíma. Churchill komst oft í hann krapp Dr. Schreiber fær þriggja vikna Mr. Churchill á svo margar minn- jg einna þyngst á metunum er [ stund, áður en hann veldi sér --4- 4-11 r, orf 1 wv'r rí, 1V.V. I -- -r „ , ,,, . ,, ' AU/X oSn 1 i oinl-frm oirf A rf VESTUR-BERLÍN hefir staðið sem klettur úr hafinu, sem hol- skeflur ofbeldisaðgerða kommún- ista hafa brotnað á. í þeirri bar- frest til að skipa ráðherra og ingar tengdar við. Hinn ný-dubb-1 Nobels-nefndin sat á rökstólum áttu hafa allir borgarbúar staðið , bíða menn þess með eftirvænt- aði Nobelsriddari hefur sjálfur og ákvað, að veita Churchill einhuga saman. Leiðtogi þeirra, ingu, hvort takast megi að halda farið eftirfarandi orðum um verðlaunin. sem þeir treystu og elskuðu var áfram stjórnarsamstarfi við Jafn- þann stað: dr. Ernst Reuter borgarstjóri, aðarmenn. Þeir hafa haldið fund um málið. Eru þeir hálft í hvoru CHURCIIILL SEGIR SJÁLFUR: móðgaðir yfir að fulltrúi þeirra „í Blenheim-höllinni hafa varð ekki kjörinn, en lofa sam- gerzt tveir ákaflega mikilsverðir starfi með því skilyrði að haldið atburðir í lífi mínu: fyrst, er ég verði áfram sömu stefnu í efna- fæddist — og síðar, er ég gifti hagsmálum og stjórn Reuters mig þar — og er ég hæstánægð- hafði. En óvíst er hvort Frjáls- ur með árangurinn af báðum hans- hvl að rneð því hlaut hann CHURCHILL — STRÍÐS- FRÉTTARITARI Þegar Churchill, sem ungur an meðan hann var stríðsfrétta- maður, var sendur sem stríðs- ritari í Suður-Afríku í Búa-, fréttaritari til Suður-Afríku stríðinu. Hann var tekinn til komst hann í kynni við hinn fanga, en slapp á brott og gekk j reyna og vel virtra fréttaritara þá í suður-afríkanska riddaralið- stórblaðsins „Manchester Guard- ið (1899). ian“, J. B. Atkins, sem skrifaði niður í minnisblöð sín persónu- stundir og dagar, er hann sat lýsingu af hinum unga starfs- niðurgrafinn í gömul skjöl og bróður sínum: skræður og vann að samningu I ”Það var greinilegt, að hann hins mikla verks síns um Marl- var bókstaflega ástfanginn af borough, sem í dag — að tugum orðunum, sem hann notaði. Stund ára liðnum — hefir án vafa ver- | um hikaði hann drykklanga sem nýlega er látinn. HAFDI FYLGI ALLRA FLOKKA Sætið, sem varð autt við lát Reuters verður vandskipað, því svo var hann dáður, að enda þótt hann væri Jafnaðarmaður veittu fylgismenn annarra flokka, kristi lega flokksins og frjálslynda flokksins honum fullan stuðning við stjórn bargarinnar. Stjórn Berlínarborgar er eins og ríkisstjórn, lítil á heimsmæli- kvarða en stór ef mælt er á ís- lenzkan mælikvarða. í henni | dyrum er hugsanlegt að minnsta sitja einskonar ráðherrar, þar lyndi flokkurinn sættir sig við þessum ráðstöfunum". það. Hann hefur eindregið kraf- ■ Og Blenheim-höllin átti eftir izt meira frjálsræðis í efnahags- að reynast mikilvægur þáttur í málum borgarinnar. enn einum hamingjuatburði - í Flokkaágreiningur er einnig lifi Churchills, hamingju, sem um tryggingalöggjöf borgarinn- hinn gamli heiðursmaður tekur ar og með tilliti til þess að borg- í dag við með hrærðu geði: undr- arstjórnarkosningar standa fyrir un, hógværð og stolti í senn. orð, eða leiðrétti sjálfan sig Og setti betra orð í staðinn fyrir það lakara, sem hann hafði notað. Hann gat hlegið dátt að sínum eigin framtíðardraumum og hin MACAULAY OG GIBBON skarpa kimnigáfa hans og hár- En Churchill átti í hörðu stríði ■ beitt og kaldhæðnisleg hnittni við sjálfan sig áður en hann legði áttu ekki sinn iíka til atlögu við hið mikla verkefni: Ævisögu Marlboroughs — sem átti eftir að verða meistaraverk ÞEGAR CHURCHILL BROSTI Það var stundum eins og kvikn aði ljós einhvers staðar innra með honum, sem skyndilega að varpa skugga á annan þeirra tveggja manna, sem hann dýrk- aði mest allra: stjómmálaskör- Seislaði fram au§um han& unginn og sagnfræðinginn Th. B. 1 Munnur hans dróst saman og allur likaminn um leið, rétt eins Macaulay — hinn annar var , Gibbon I og þegar tigrisdyr byr sig til Churchill fékk ekki orð fyrir stökks. Og svo varð allt hið inn- að vera neitt gáfnaljós í skóla. 1an ,a® upplýsta andlit að einu Einustu verðlaunin, sem hann breiðu brosi. Ég heyrði hann sem hver fer með ákveðin mál- efni, fjármál, atvinnumál, sam- igöngumál og gatnagerð o. s. frv. En yfirborgarstjórirm er einskon- ar forsætisráðherra. FRU FLOKKADEILUR AD HEFJAST? í börgarstjórn Berlínar er flokkur Jafnaðarmanna stærsti llokkurinn. Hann hefur þó ekki hreinan meirihluta. Kristilegi ílokkurinn og Frjálslyndi flokk- <urinn hafa hinsvegar sameigin- lega hreinan meirihluta. Meðan Reuter var borgarstjóri, studdu allir stjórnmálaflokkar hann, en nú þegar hann er fallinn frá, ■þykir nokkur hætta á að hið góða samkomulag fari út um þúfur og harðvítugar flokkadeilur hefjist. Myndi slíkt veikja aðstöðu borg- arinnar í mótspyrnu hennar við kommúnista ógnina. uyiu ei ugs s nnirtm cinni Viinnt fvrir námc aldrei fyrr né síðar gera skoplega kosh rottækan armur Jafnaðar- ALLT ER ÞEGAR ÞRENNT ER nokhlu sinnl hlaut fynr nams/ | - hnitti]eea athuffasemd án mannaflokksins vilji nota sér, >að mætti segja hér eins og'afrek ™ru Þ*u sem hann fekk. oða að bel efnkenni Su á ágreining í því máli sér til at-'annars staðar, að „allt er, þegar j fyrir að fara með utan að> reip'' undm — án‘bess aJThann^vtt rennandi og villulaust ekki færri. unaan an Pess ao nann nyu en 1200 línur úr ritum Macaulays. fynrfram — með sjálfum sér — kvæðaávinnings. VEIKT MÓTSPYRNUÞREK í augum flestra Þjóðverja hef- ur Vestur-Berlín verið sameining artákn í viðnáminu gegn ógnar- stjórn kommúnista. Það er því litið alvarlegum augum á þenn- an ágreining og má á það benda, að Adenauer forsætisráðherra Vestur-Þýzkalands hefur hvatt bæjarstjórnarmeðlimi til að vinna áfram saman í eindrægni. Sundrung myndi stofna friði Berlínarbúa í hættu, og veikja mótspyrnuþrek borgarinnar. þrennt er“. Við hina óvenjulegu og óvæntu fæðingu á hrollköldu nóvemberkvöldi innan um sjöl, Allt fram yfir fimmtugsaldur loðkápur og ferðastígvél — við ^lelf hann a hann, sem alfull- hið rómantíska brúðkaup eftir komna fyrirmynd, „stormandi ástarævintýri", sem ekki gefur neinni skáldsögu eft- ir, bættust mörgum síðar fjár- sjóðir þeir, sem Churchill upp- götvaði í skjalasöfnum hallar- MEISTARI ENSKRAR TUNGU Það var af Gibbon og Macauley sem Churchill lærði sína ensku. í dag er hann með réttu talinn innar, fjársjóðir af fróðleik um hinn mesti meistari enskrar Marlboreugh hertoga, forföður j tungu sem England á. Árið 1930 Churchills. Ótaldar eru þær skrifaði hann: „Ég vil, að allir HINN NYI BORGARSTJORI Dr. Schreiber, hinn nýi horg- arstjóri, er flóttamaður frá rúss- neska hernámssvæðinu. Hann er FULLTRÚI KRISTDLEGA 69 ára af landeigendaætt í Harz- FLOKKSINS KJÖRINN í héraði. Hann er lögfræðingur og Um síðustu helgí fór fram kjör var á dögum Weimar-lýðveldis- nýs borgarstjóra í Vestur-Berlín. ins viðskiptamálaráðherra í Jafnaðarmenn höfðu í framboði héraðsstjórn Prússlands. dr. Otto Suhr, áður varaborgar- j Eftir seinni heimsstyrjöldina stjóra. Er það hæglátur maður og varð hann formaður Kristilega vinsæll. Vonuðust JafnaSarmenn | flokksins á rússneska hernáms- til að sumir fylgísmenn kristi- svæðinu. Hann vildi ekki sætta lega flokksins vildu styðja hann. En það kom ekkí að haldi. Bæj arstj órnarfulltrúar Kristilega flokksins og Frjálslynda flokks- ins komu sér saman uxn að kjósa c|r. Walter Schreiber, fulltrúa Kristilega flokksins. Hlaut hann 62 atkv. en dr. Suhr 53 atkv. sig við kúgunartök Rússa og austur-þýzkra kommúnista í stjórnmálunum, heldur flúði hann til Vestur-Berlínar, að því að sagt er, skömmu áður en rússneska lögreglan átti að hand- taka hann. Þ. Th. þess, sem hann ætlaði að segja“. IIEFIR NÁÐ YFIRTÖKUNUM Lotning Churchills og ást á móðurmáli hans hefir enzt hon- um fram á þsnnan dag. Hann hef- ir ekki aðeins lagt sig fram við að fága sínar eigin ræður, sín eigin rit, heldur hefir hann jafn- an barizt fyrir vöndun og fegrun enskrar tungu á hinum stóra heimsvettvangi. Þar sem enskan er annars vegar er honum ekkert óviðkomandi. Hann sjálfur þarf ekki lengur að stríða við móður- mál sitt, hann hefur þegar fyrir löngu náð yfirtökunum. Hann hefir jafn fullkomið vald yfir því og tónsnillingurinn yfir hljóð færinu. Á ÓLYMPSTINDINUM Churchill tók Gibbon sér til meistara. En það er sagt, að Gibbon hafi hallað sér aftur á bak í marmaralegubekk á Olympstindinum, sem hinn hátt upp hafni spekingur, er horfði frá hinu tigna sæti sínu niður á dvergana, sem iðuðu og hrærð- ust niðri við fjallsræturnar. — Churchill leiðir hann niður fjalls hlíðina og sýnir okkur, að dverg- árnir eru í rauninni menn. — En hann gætir þess ætíð að hafa Sir Winston Churchill við skrifborðið sitt í hinni stóru vinnustofu | í vasanum miða, sem gildir til hans á Chartwell I baka upp á Ólympstindinn.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.