Morgunblaðið - 02.04.1954, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 2 apríl Í954
Áfhugasemd frá hagfræðingi
bæjarins í sambandi við fil-
beð í brunatrygsingar húsa
í*VÍ er haldið fram'af þeim, er
*tanda að Samvinnutryggingum,
að ég hafi sýnt villandi og rangar
niðurstöður við athugun mína á
tilboði þeirra og tilboði Ásgeirs
I>orsteinssonar. Ég leyfi mér að
vísa þeim ásökunum heim til
föðurhúsanna sem röngum, hvort
sem þær byggjast á misskilningi
■eða einhverjum öðrum ástæðum
«ða hvötum.
f máli eins og þessu verður að
teljast eðlilegt og sjálfsagt að
liyggja á þróun undangenginna
-ára, og þar sem grundvöllur
þeirrar þróunar hefir tekið mikl-
urn breytingum einmitt á síðustu
árum, ér einsýnt, að aðallega ber
■að miða við þau.
Samanburður tilboðanna var
gerður á þann hátt, að sýnt var,
liver hefði orðið hlutur bæjarins
af tryggingunum á árunum
1944/45 — 1952/53, ef um trygg-
ingarnar hefði farið eftir fram-
■angreindum tveimur tilboðum og
jafnframt tekið fram að telja
anætti rétt að miða aðallega við
.síðustu 5 árin, vegna þess að
í byrjun þess tímabils var tekinn
"upp sá , háttur við ákvörðun
"brunabótaverðsins, er breytti
grundvelli trygginganna til veru
legra muna, frá því sem var, auk
þess sem hann hafði og breytzt
af öðrum ástæðum. Tímabilið á
xmdan er því lítt sambærilegt við
þetta 5-ára tímabil, en einnig á
sjálfu 5-ára tímabilinu hafa orð-
ið áframhaldandi breytingar í
eömu átt, sem einnig ber að taka
dillit til.
Aðalásökunin á hendur mér
«r sú, að ég hafi ekki tekið tillit
*til verðlagsbreytinganna, sem
urðu á umræddu 5-ára tímabili.
í>ví er til að svara, að þær verð-
lagsbreytingar hafa haft jafn-
mikið gildi fyrir mat tjónanna
og brunabótaverðið, svo að þar
er ekki um neina innbyrðis rösk-
un að ræða. Hins vegar ber ekki
að líta á það sem tilviljun eina,
sem gan'ga eigi framhjá, að hlut-
fallstala tjónanna er lægri síðari
ár þessa tímabils en þau fyrri.
Þvert á móti. Það væri einmitt
rangt og villandi að leggja hlut-
fallstölur tjónanna á þessum ár-
um alveg að jöfnu, vegna þess
að aðstæðurnar hafa breytzt, og
sú aðstöðubreyting hefir ótvíræð
áhrif á áhættuna og mat hennar.
Tilboð Samvinnutrygginga sjálft
ber því ljósast vitni. Félagið hefði
ekki boðið neitt svipaða lækkun
iðgjalda fyrir 5—6 árum og það
býður nú.
í athugun minni á tilboðunum
spái ég engu um framtíðina að
öðru leyti en því, að fremur megi
vænta, að aðstaða trygginganna
geti haldið áfram að breytast,
afkomu þeirra í vil. Tilboð Sam-
vinnutrygginga sýnir ljóslega, að
félagið reiknar einnig með þvi.
Ef félagið byggist við versn-
andi afkomu frá því, sem t. d.
meðaltal umræddra 5-ára sýnir,
hefði það jafnframt ákveðið að
gefa með þessari starfsemi, en
það er óefað ekki tilætlunin.
Tilboð Samvinnutrygginga er
þannig sjálft hvort tveggja í senn
staðfesting á því, að umrædd að-
ferð við samanburð á tilboðunum
er hvorki villandi né röng, (auk
þess sem félagið viðurkennir, að
allar tölur séu þar réttar), og um
leið ótvíræður dómur um hitt
tilboðið, samhljóða þeim, er sam-
anburðurinn leiðir í ljós.
Björn Björnsson.
Skólabörn hvött til sparnaðar
Frá bæjarsfjórnarftind! í gær.
AFTJNDI bæjarstjórnar í gær bar Magnús Ástmarsson fram til-
lögu um það að skólabörn yrðu hvött til sparnaðar. Var lagt
lil í tillögunni að kannaðar yrðu þær leiðir sem farnar hefðu verið
4 nágrannalöndunum í þessum efnum, og fræðslufulltrúa falin
forganga í málinu.
MERKILEGT MÁL
JÞEGAR UNDIRBÚIÐ
Gunnar Thoroddsen borgarstj.
kvað hér mjög merkilegt mál um
•að ræða, og tók undir það með
diltögumanni að æskilegt væri að
loma á sparnaði meðal skóla-
barna.
Borgarstjóri kvaðst þó vilja
gcta þess. að mikil undirbúningur
befði farið fram > þessum efnum.
Bankaranir hafi haft málið til
athugunar og einn merkasti skóla
3i\aður landsins Snorri Sigfússon
námsstjóri hefði verið mikill
áhugamaður í þessu máli. í ná-
gannalöndunum væri lögð mikil
Skólanefndarfull-
fróar endurkjömir
Á FUNDI bæjarstjórnarinnar í
/gæt lá fyrir kosning tveggja
manna í skólanefnd Skóla Isaks
Jónssonar. Hafði ísak Jónsson
skriifað borgarstjóra og lagt til
Æið fulltrúar þeir er bæjarstjórn-
in ;kaus síðast í skólanefndina,
þatji Gunnar E. Benediktsson og
Aðplbjörg Sigurðardóttir, yrðu
«ndurkjörin.
Bæjarstjórnin samþykkti þessa
dillögu samhljóða.
áherzla á þetta og hefðu þar Sví-
ar forgöngu og tímabært væri
að taka málið upp hér á landi.
TÍÐKAÐIST ÁÐUR
Það kom fram á fundinum að
slíkur sparnaður meðai skóla-
barna hefði áður tíðkast hér á
landi. Hefðu skólabörnin þá
getað keypt „peninga merki“,
sem límd hefðu verið inn í bók,
en skólarnir geymt fé barnanna.
Vill fjarlægja Reykja
víkurflugvöl!
FYRIR bæjarstjórnarfundinum í
gær lá tillaga frá Alfreð Gísla-
syni um að bæjarstjórnin vinni
að því að núverandi Reykjavík-
urflugvöllur verði lagður niður.
Flutningsmaður flutti all langa
greinargerð með tillögunni, þar
sem hann taldi að Keflavíkur-
flugvöllur nægði Reykvíkingum.
Guðmundur H. Guðmundsson
taldi mál þetta flóknara en svo
að bæjarstjófn gæti með einfaldri
samþykkt fjarlægt flugvöllinn.
Margt fleira kæmi til og lagði
hann því til að tillögunni yrði
vísað til bæjarráðs. Var sú til-
laga samþykkt með 8 atkvæðum
gegn 5.
- Orfeisfeg Rússa
Framh. af bls. 1.
ríkisráðuneytisins birti í gær-
kyöldi eftirfarandi yfirlýsingu
um tillögu Rússa.
,,Á Berlínarráðstefnunni tók
Molotov, utanríkisráðherra Ráð-
stjórnarríkjanna, upp tvíþætta
baráttu gegn því, að áform til
eflingar öryggi Vestur-Evrópu
næðu fram að ganga. Þar segir
í fyrsta lagi, að Atlantshafs-
bandalagið sé árásarbandalag,
sem verði að uppræta. I annan
stað lagði hann til, að í stað At-
lantshafsbandalagsins yrði stofn-
að öryggisbandalag Evrópu með
þátttöku 32 þjóða, en Bandaríkin
áttu ekki að fá aðild að því, nema
til „áheyrnar“, á sama hátt og
hið kommúniska Kínaveldi.
Tillögur þessar voru þegar
dauðadæmdar bæði af undirtekf-
um fulltrúa á Berlínarráðstefn-
unni og undirtektum frjálsra
þjóða heims.
NÝR BÚNINGUR
Til þess að breiða yfir þetta fá-
læti hefur Molotov nú borið fram
nýjar tillögur, er miða í sömu
átt, en eru klæddar öðrum bún-
ingi. í stað þess að uppræta At-
lantshafsbandalagið, mælist hann
nú til þess ,að Ráðstjórnarríkin
fái aðild að því. Ennfremur vill
hann nú, að Bandaríkin verði
þátttakandi í væntanlegu „örygg-
isbandalagi Evrópuþjóða“, í stað
þess að meina þeim aðild að því.
Öryggi Vestur-Evrópu snert
ir fyrst og fremst Vestur-
Evrópuþjóðirnar sjálfar. En
úr því að Ráðstjórnin virðist
nú fremur hallast að því að
Bandaríkin skuli vera aðili að
þessu fyrirhugaða bandalagi,
heldur en standa utan við
það, þykir Bandaríkjunum
tilhlýðilegt að benda á, að
þessar nýju tillögur Ráðstjórn
arinnar eru í eðli sínu þær
sömu og fram komu á BerJín-
arráðstefnunni, og þær hljóta
að verða fyrir hinum sömu
andmælum og þar komu fram.
S. Þ. EKKI TRYGGING
Þar var bent á, að öryggisleysið
í heiminum stafaði ekki af þvi,
að fögur loforð og fyrirheit
skorti, þar eð þau væru þegar
grundvölluð í sáttmála S. Þ.
Sameiginleg öryggisbandalög,
eins og Atlantshafsbandalagið,
hafa orðið til sökum þess, að eng-
in trygging hefur fengizt fyrir
því, að öll aðildarríki S. Þ. virtu
sáttmála samtakanna.
GAGNKVÆMT TRAUST
Á Berlínarráðstefnunni sagði
Dulles utanríkisráðherra, að í
þessum sérstöku öryggisráðstöí-
unum fælist ekkert, sem ekki
væri þegar í sáttmála S. Þ. Eini
munurinn væri sá, að þær fela
í sér viðbótarsamkomulag millum
þjóða, sem um langt árabil hafa
öðlazt aukið traust og trú hver
á annarri. Þessir sérsamningar
fælu í sér það gagnkvæma traust,
sem því miður hefði enn ekki
tekizt að skapa á alþjóðavett-
vangi.
Þær tillögur Ráðstjórnar-
innar, sem nú hafa komið
fram, auka ekki traust né trú
á meðan hún heldur milljóna-
þjóðum í járngreipum valds og
yfirgangs. Þetta er einungis
bragð til þess að komast inn
í raðir Vesturveldanna og
geta á þann hátt grafið undan
öryggi þeirra. —
Formælandi ráðuneytisins var
spurður að því, hvort farið hefði
fram viðræður millum þríveld-
anna, Englands, Frakklands og
Bandaríkjanna, um orðsendingu
Rússa ,en hanrt svaraði því til,
að þessi yfirlýsing túlkaði afstöðu
Bandaríkjastjórnar.
Er spurt var að því, hvort yfir-
lýsing formælanda ráðuneytisins
fæli í sér synjun Bandaríkjanna,
svaraði hann:
„Hún gerir það.“
LUNDÚNUM — Sá orðrómur
kemur allt af upp öðru hverju, að
Churchill sé í þann veginn að
segja af sér. Staðfesting hefir þó
engin fengizt. Gamli maðurinn
er 79 ára.
Húseigendur mótmæla þvingunar-
ákvæðum húsaleigufrumvarpsins
FASTEIGNAEIGENDAFÉLAG Reykjavíkur efndi til almenns
fundar húseigenda s. 1. þriðjudagskvöld. Var fundurinn fjöl-
sóttur. Rætt var um húsaleigufrumvarpið og brunatryggingarnar
í Reykjavík. — Um húsaleigufrumvarpið var einróma gerð svo-
felld ályktun:
„Almennur fundur húseigenda
í Reykjavík, haldinn 30. marz
1954, skorar á Alþingi að lög'-
festa ekki þvingunarákvæði þau,
sem felast í 10. og 11. kafla frv.
til laga um húsaleigu, sem nú er
til meðferðar á Alþingi. Jafn-
framt vekur fundurinn athygli á
því, að í hinum almennu ákvæð-
um frv. eru einnig ýms varhuga-
verð ákvæði, svo sem um úttekt
húsnæðis.
Fundurinn bendir á þá ánægju-
legu staðreynd, að siðustu árin
hafa ýmsar ráðstafanir verið gerð
ar til aukningar íbúðarhúsnæðis,
Ræll utn sfaðseln-
inp lögregliistöðvar
NOKKRAR umræður urðu um
það á bæjarstjórnarfundinum í
gær hvar staðsetja ætti nýju lög-
reglustöðina. Eins og áður er
kunnugt hefur hafnarstjórn fall-
izt á að lóð hafnarsjóðs norðan
Arnarhvols að Sölvhólsgötu verði
látin í té til byggingar stöðvar-
innar.
Kommúnistar fluttu nú tillögu
um að þessi lóð yrði ekki látin
undir hina nýju lögreglustöð.
Borgarstjóri kvað rrwrgar rann
sóknir hafa verið gerðar um það
hvar staðsetja ætti hina nýju
lögreglustöð. Niðurstaðan hefði
ávallt verið sú að þessi umrædda
lóð hefði veri talin heppilegust.
Borgarstjóri kvað lögregluna búa
við óviðunandi vinnuaðstæður og
„kjallarinn“ væri óviðunandi.
Málið hefði nú svo gaumgæfilega
verið athugað að frekari frestur
um endanlega afgreiðslu þess
væri ástæðulaus, fyrst hafnar-
stjórn nú féllist á. að láta þessa
lóð undir lögreglustöðina.
Tillaga kommúnista var felld
með 6 atkv. gegn 8.
Rýr afli síðasta
FRÉTTIR úr nokkrum verstöðv-
um 16.—31. marz:
ÞORLÁKSHÖFN
Frá Þorlákshöfn róa 7 bátar
meg net, gæftir hafa verið stirð-
ar, en þó hafa almennt verið farn
ir 13 róðrar á þessu tímabili. Afli
hefir verið 480 smál. í 93 róðr-
um eða fremur rýr og mun lak-
ari en fyrri hluta mánaðarins.
Heildarafli bátanna það sem af
er vertíðinni er 1501 smál. í 232
róðrum. Á sama tíma í fyrra nam
heildaraflinn 1267 smál. í 245
róðrum. Aflahæsti bátur hefir
um 280 smál.
EYRARBAKKI
Þaðan róa 4 bátar með net.
Gæftir hafa verið mjög slæmar
og afli rýr. Flest hafa verið farn-
ir 10 róðrar. Afli bátanna á tíma-
bilinu er 84 smál. í 33 róðrum.
Heildarafli bátanna á vertíðinni
er um 304 smál. í 99 róðrum. Á
sama tíma í fyrra nam heildar-
aflinn 455 smál. í 138 róðrum.
STOKKSEYRI
Þaðan róa 5 bátar með net,
hafa gæftir verið slæmar og afli
rýr. Flest hafa verið farnir 11
róðrar. Afli bátanna á tímabilinu
er 112 smál. í 46 róðrum. Heildar-
aflinn á vertíðinni er 319 smál.
í 104 róðrum. Á sama tíma í
fyrra nam heildaraflinn 571 smál.
í 169 róðrum.
byggingar íbúða hafa nú verið
gefnar frjálsar og ríkisstjórnin
hefir í undirbúningi víðtækar til-
lögur um frambúðarlausn á fjár-
öflun til íbúðabygginga.
Það verður því fjarstæðara
með ári hverju að lögfesta heim-
ild til jafn víðtækra réttarskerð-
inga og felast í nefndu frv. um
húsaleigu. Lögfesting slíkra á-
kvæða getur leitt til þess eins
að draga úr framboði leiguhús-
næðis og auka þannig húsnæðis-
vandæðin."
BRUN ATR YGGING ARN A R
Dr. Björn Björnsson flutti mjög
fróðlegt erindi um þróun bruna-
varna og brunatrygginga í
Reykjavík. Urðu um málið all-
miklar umræður, en engin álykt-
un gerð, heldur ákveðið að halda
annan fund um málið.
Nýi! safn a! velnaiar
og úlsaumigerBum
NÝLEGA er komin í nokkrar
bóka- og hannyrðaverzlanir hér
í bænum mappa með 10 gömlum
vefnaðar- og útsaumsgerðum sem
frk. Halldóra Bjarnadóttir, rit-
stjóri Hlínar hefir safnað saman
á ferðum sínum víðsvegar um
landið. Þarna er um að ræða
glitsaum- og glitvefnaðargerðir,
á stólsessum, gólfábreiðum o. fl.
Þar eru og nokkur smámunstur
úr hundrað ára gamalli munstra
bók frá Fjarðarhorni í Hrútafirði.
Er mikill fengur að munstrasafni
þessu, þar eð mjög er sennilegt
að sum þeirra kynnu að hafa
glatazt, ef frk. Halldóra hefðí
ekki haldið þeim til haga.
Mappan kostar 10 krónur og
er til sölu í bókaverzlunum Isa-
foldar í Austurstræti og Norðra
í Hafnarstræti og hannyrðaverzl-
ununum Refill í Aðalstræti og
Baldursbrá á Skólavörðustíg.
hálfan mámiðiim
STYKKISHÓLMUR
Frá Stykkishólmi róa 7 bátar
með línu. Gæftir hafa verið góð-
ar og afli allgóður. Flest hafa ver
ið farnir 13 róðrar. Aflinn á tíma
bilinu nemur 615 smál. í 71 róðri.
Beitt hefir verið ýmist með loðnu
eða síld. Heildaraflinn á vertíð-
inni er 1571 smálest í 241 róðri.
A sama tíma í fyrra nam heildar-
alfinn 782 smál. Aflahæsti bátur
á vertíðinni hefir um 290 smál.
ÓLAFSVÍK
Þaðan róa 8 bátar með línu.
Gæftir hafa verið góðar, en afli
tregari síðari hluta mánaðarins.
Flest hafa verið farnir 12 róðr-
ar. Á tímabilinu er afli bátanna
824 smál. í 83 róðrum. Heildar-
afli á vertíðinni er 2695 smál. í
328 róðrum. Á sama tíma í fyrra
nam heildaraflinn 1095 smál. s
281 róðri. Aflahæsti bátur hefir
474 smál. í 52 róðrum.
GRUNDARFJÖRÐUR
Þaðan róa 4 bátar með línu.
Gæftir hafa verið góðar og afli
allgóður, nema síðustu viku mjög
rýr. Afli bátanna á tímabilinu
ér 430 smál. í 48 róðrum. Heildar
áflinri á vértiðinni er 1628 smál.
í 102 róðrum. Á sama.tíma í fyrra
nam heildaraflinn 681 smál. í 191.
róðri. Aflahæsti bátur hefir 471
smál. í 52 róðrum.