Morgunblaðið - 01.05.1954, Blaðsíða 1

16 síður og Lesbók
41. árgangur.
98. tbl. — Laugardagur 1. maí 1954
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Kommúnistum teksf ekki að
hnekkfa að kaffi kg kostar
544 krónur ausian járnfjatds
Kúguð alþýða í „sæluríkjum" komma
IFYRRADAG birti Morgunblaðið fregn eftir heimild frá áreið-
anlegri fréttastofnun um vcrðlag á ýmsum nauðsynjavarningi
í einu af „sæluríkjum“ kommúnismans, Tékkóslóvakíu. Var þar
Skýrt frá því m. a. að
1 kg. af kaffi kostaði sem svaraði
1----kakaó —“—
1----hrísgrjónum —“—
1----smjöri —“—
Það var þó tekið fram að þetta verð hefði verið ákveðið eftir
„dásamlega“ verðlækkun og var veSalings fólki smalað saman með
harðri hendi út á stræti og torg Tékkóslóvakíu til þess að þakka
tékknesku kommúnistastjórninni fyrir það hvað hún bæri mikta
„umhyggju fyrir alþýðunni“ að láta þessar nauðsynjavörur vera
svona „ódýrar.“
544,00 ísl. kr.
294,67 ------
43,07 ------
84,32 ------
o Kommúnistablaðið „Þjóð-
'^~viljinn“ brást undarlega við
þessari frétt Morgunblaðsins.
Þó ekkert væri gert nema að
segja staðreyndir samkv. al-
þjóðlegum fréttum, brutust
fréttamenn kommúnistablaðs-
ins um á hæl og hnakka
í gær og urðu sér til skamm-
ar enn einu sinni. Þeir hróp-
uðu: Það er lygi. Samt gátu
þcir í engu hnekkt frásögn-
um um það að t. d. kaffikílóið
kostaði sem svarar 544,00 kr.
í Tékkóslóvakíu. Enda cr.>
það staðreynd, sem ekki verð-^~
ur hnekkt, að enginn fslend-
ingur myndi geta lifað við svo
nauman skammt nauðsynja,
sem verkafólk í leppríkjum
Rússa getur keypt fyrir laun
sín.
kj í dag, 1. maí, munu með-
'^limir verkalýðsfélaganna, fyr-
Ir frumkvæði kommúnista,
ganga um götur borgarinnar
með spjöld um hækkuð laun,
styttri vinnutíma, lengri fri,
lækkað verðlag. Þetta er að
vísu eðlilegt en hinsvegar er
undarlegt að venjulega gleym-
ist að gera kröfur um það
sem er þó grundvöllurinn
undir öllum bættum lífskjör-
um almennings, sem er auk-
in framleiðsla, aukin verzlun
og viðskipti innan Iands og
utan, aukið starf og strit í
þágu lands og þjóðar, lækk-
aður framleiðslukostnaður og
sameining og samstarf allra
stétta um atvinnuvegi og lífs-
afkomu þjóðarinnar.
Á þessum degi hlýtur hug-
ur hins frjálsa verkalýðs, sem
getur óhræddur sett fram
óskir sínar um aðbúð og kjör
að verða reikað til kúgunar-
landa kommúnismans austan
járntjalds. Þar sem verkalýð-
ur járntjaldslandanna er lát-
inn þakka auðmjúklega fyrir
það að kaffiverðið er lækkað
niður í kr. 544,00 pr. kíló, og
þar sem skriðdrekar voru
fyrir einu ári látnir bæla nið-
ur uppreisn verkamanna gegn
hinni rauðu kúgun.
Forsetahjónin í veglegu
hoði Dansk-ísl. félags-
Ím, 7
ins og Norræna féWsins
ö o
KAUPMANNAHÖFN, 30. apríl. — Einkaskeyti frá Páli Jónssyni.
IGÆRKVÖLDI efndu Norræna félagið og Dansk-íslenzka félagið
til hátíðahalda fyrir forsetahjónin í hinu nýja ráðhúsi Frið-
riksbergs. Samkomugestir voru 1400, og bauð Axel Möller, borgar-
stjóri, gesti velkomna.
ÞÁTTTAKENDUR ®-----------------------------
LÝÐRÆÐISÞJÓÐA | Bretar selja kommúnist-
Forseti þakkaði viðtökur og Al.km -„L-X
sagði m. a. í ræðu sinni: ,Jslend- ( QUm 0i3K.!1cirK3ð
ingar eru norræn þjóð, en kæra LUNDÚNUM, 30. apríl: — Brezka
sig ekki um að vera forngripa- viðskiptamálaráðuneytið hefir til
safn norrænnar menningar. Þeir kynnt, að á mánudag verði felld-
vilja taka þátt í samstarfi Norð- ar úr gildi takmarkanir, sem gilt
urlanda og allra lýðræðisþjóða hafa um útflutning gúms til Rúss-
yfirleitt sem nútíma þjóð, ekki lands og annarra ríkja kommún-
sem steingervir víkingar. ista. Þessi breyting nær þó ekki
til Kína.
ÍSLENDINGUM EKKI MEIRI Síðan 1951 hefir útflutningur
HÆTTA BÚIN EN ÖÐRUM gúms til kommúnistaríkja verið
fsland er ekki framar afskekkt, miðaður við þarfir þeirra til ann-
heldur liggur það í þjóðbraut lýð- arrar notkunar en hernaðar. Með-
ræðisríkja við norðanvert Atlants alútflutningur til ríkja þessara
haf. Það er hvorki eðlilegt né hefir verig svipaður og 1950 eða
hallkvæmt íslendingum að um- áður en bardagar hófust að ráði
Framh. á bls. 12 I í Kóreu.
Bandaríki Pakistans og Af-
ganistans í undirbúningi
-«>
Ágreiningur á Kó-
lombó-ráðslefnunnl
LUNDÚNUM, 30. apríl: — Ráð-
stefna forsætisráðherra 5 Asíu-
ríkja í Kólombó, höfuðborg
Seylons, hélt áfram í dag Rætt
er aðallega um afstöðu til Indó-
Kína og ásælni kommúnista.
Soðanir eru skiptar. og dró lítt
saman, þótt ráðherrarnir ræddu
sín í rnilli fyrir luktum dyrum.
Ráðstefnan verður framlengd
um dag, ef takast mætti að ná
samkomulagi.
us, manna
lOþ
hópganga í Hanoi
HANOI, 30. apríl: — í dag fór
mikill mannfjöldi í hópgöngu í
Hanoi, höfuðborg Vietnams, til
að andmæla hvers konar tilraun-
um til skiptingar landsins. Áætl-
að er, að 10 þús. manns hafi tekið
þátt í hópgöngu þessari.
Sameiginlegar landvarn-
ir og utanríkisstefna
LUNDÚNUM — Þegjandi og hljóðalaust er verið að setja á stofn
bandaríki, sem eiga eftir að gerbreyta ástandinu á þeim
slóðum, sem einna veigamestar eru í heiminum frá hernaðarlegu
sjónarmiði. í heilt ár hafa staðið yfir leynilegar viðræður milli
Pakistans og grannríkis þess Arganistans. Er þeim nú svo langt
komið, að telja má víst, að þessi ríki geri innan skamms með sér
bandalag, sem m. a. gerir ráð fyrir sameiginlegri utanríkisstefnu
og sameiginlegum landvörnum.
í Dien lien Phu
SAIGON, 30. apríl. — Hellirign-
ingar eru kringum Dien Bien
Phu, og torvelda þær allt flug
til virkisins. Eru þvi miklir
örðugleikar á að koma vopnum
og vistum til verjenda þess. Aft-
ur á móti er veður þurrara fyr-
ir norðan bæinn; hafa Frakkar
því ekki látið sitt eftir liggja,
heldur haldið uppi loftárásum á
flutningalestir uppreistarmanna,
sem eru á leið frá Kína.
Með fallhlífum iil Dien Bien Phu
r—n
^KHYBER-HLIÐIÐ
Sameiginlegar landvarnir þess-
ara ríkja skipta miklu máli, þar
sem þau ráða yfir leið þeirri,
sem frá fornu fari hefir greitt
Rússum götu inn í Indland,
Khyber-hliðinu svo kallaða. I
annan stað tengist Afganistan
þannig hernaðarbandalagi því,
sem er milli Tyrklands og Pakist-
ans, en það er eðlilegt áfram-
hald Átlantshafsbandalagsins frá
Grikklandi og Tyrklandi.
ÞRÆTUR AFGANISTANS
OG PAKISTANS
í Afganistan eru 12 milljónir
íbúa, en 76 milljónir í Pakistan.
Þessum þjóðum er margt sam-
eiginlegt, m. a. svipað málfar að
ógleymdri Múhameðstrúnni.
Samt sem áður hafa þessar
þjóðir eldað grátt silfur saman.
Lá við, að til styrjaldar kæmi
milli þeirra eftir skipting Ind-
lands, svo að ríkin slitu stjórn-
málasambandi sín í milli 1948.
Þrætueplið var Púsþónistan, sem
er byggt 10 milljónum hirðingja
af kynflokki Paþena.
Við skipting landsins gáfu
Bretar Paþönum kost á að velja
milli sameiningar við Pakistan
og Indland, og völdu þeir Pak-
istan — aðallega af trúarlegum
ástæðum. Afganir töldu samt, að
þriðja leiðin kæmi til greina, að
Paþanir sameinuðust Afganistan.
NAUÐUGUR EINN KOSTUR
Á seinustu árum hefir sam-
komulagið batnað stórum. Ástæð-
an er einkum sú, að Afganistan,
sem liggur inn á milli Persíu,
Rússlands og Pakistans, hlýtur
að hafa náin efnahagsleg tengsl
við Pakistan ,eða lenda í klón-
um á Rússum ella, en þeir hafa
sælzt þar mjög eftir íhlutun.
TRAUSTUR HER PAKISTANS
Herafli Afganistans er lítill, að-
eins 200 þús. manna her illa bú-
inn vopnum. Herafli Pakistang
er a. m. k. helmingi meiri, búinn
nýtízku vopnum bandarískum.
Herinn er einn hinn traustasti
í heimi. Eftir öllum sólarmerkj-
um að dæma nær hernaðarhjálp
Bandaríkjanna líka til Afganist-
ans, þegar tímar líða.
Það er verið læsa Khybar-hlið-
inu til Indlands.
Athygli alls heims hvílir á virkinu Dien Bien Phu, sem er 200
km vestan Hanoi. Frakkar unnu virkisbæinn af kommúnistum
í nóvember s. 1., en þeir hafa aftur sótt ákaft að honum síðan í
marz öndverðum. Til varnar eru varla nema 12—14 þúsundir, undir
forystu Christians ofursta, en 40 þús. manna lið sækir að virkinu
undir forystu Giaps hershöfðingja. Virkið er algerlega umkringt
og hefir hetjuleg vörn þess verið mjög rómuð. Liðsauki allur, skot-
færi, matvæli, jafnvel drykkjarvatn kemst þangað ekki nema síga
niður í fallhlífum. — Þessi mynd er frá Dien Bien Phu.
Fundurinn um
handrilamállð
NÆSTKOMANDI þriðjudag
verður birt hér í blaðinu ýtar-
leg frásögn af fundi Heim-
dallar um handritamálið i
Sjálfstæðishúsinu s.l. fimmtu-
dag, en fundur þessi hefur
vakið mikla athygli.