Morgunblaðið - 12.10.1954, Qupperneq 16

Veðurúili! í dag:
SV-katdi eða stiimingskaldi.
Skúraveður.
jsttMitMfr
SilfurVunglið
Sjá leikdóm á blaðsiðu 9.
233. tbl. — Þriðjudagur 12. októbcr 1954
5 crct aldarsskilyrði
til Jsess að aka reið-
með hjálparvél
f Nýju stjórnarfrumvarpi er viður-
kennd mikil gagnsemi þessara ódýru
farartœkja
ALGERLEGA nýtt vandamál hefur komið upp í umferðarmálum,
aðallega hér í Reykjavík. Tekin eru að flytjast til landsins í
stórum mæli hjólatíkur knúnar hjálparvél og hefur það tíðkazt að
strákar bruna um göturnar á þessum verkfærum, stundum all-
glannalega, svo að það er til háska sjálfum þeim og vegfarendum
Sngar reglur hafa verið um þessi hjól, ekki frekar en reiðhjól og
eru sum þeirra í höndum barna, sem eru yngri en svo að það sé
forsvaranlegt að láta þau fara með vélknúin farartæki.
Þa€ er því tímabært, að stjórnarfrumvarp hefur nú komið fram
á Alþingi um viðauka við bifreiðalög og eru þar ákvæði um notk-
un þessara vélknúnu reiðhjóla.
15 ARA ALDUR
Aðalatriðið í frumvarpi
þessu er að enginn má stýra
reiðhjóli með hjálparvé!,
nema hann sé orðinn 15 ára
að aldri og hafi næga kunn-
áttu í akstri og umferðarregl-
um að dómi lögreglustjóra,
svo og næga andlega og líkam-
lega hreysti.
Má geta þess að þetta ald-
ursákvæði er sízt hærra en í
nágrannalöndum vorum. Það
er t. d. í Danmörku miðað
við 16 ára aldur.
HEIMILD RITUÐ I
VEGABRÉF
Ætiazt er til þess að lögreglu-
eíjórar veiti mönnum sérstaka
heimild til að stýra reiðhjólum
með hjálparvél, en ekki yrðí gef-
ið út sérstakt ökuskírteini, heldur
skal heimildin rituð á innlend
vegabréf heimildarhafa.
Z VIKNA ÆFINGATÍMI
Þá er ákvæði um það að þeir
sem óska eftir réttindum til að
aka reiðhjóli með hjálparvéi.
skulu tilkynna lögreglustjóra
það með 2 vikna fyrirvara og fá
þeir þá heimild til að æfa sig i
akstri á ákveðnum svæðum og
ákveðnum tímum næstu 2 vikur.
Skal merkja hjól sérstaklega
sem æfingahjól meðan þau eru
notuð til þess.
EKKI ÍÞYNGT MEÐ
OF MIKLUM GJÖLDUM
Það er tekið fram í frumvarp-
inu, að fyrir skrásetningu og
skoðun reiðhjóla skuli greiða
sérstakt gjald í ríkissjóð, sem1
Sfokkseyrerbátðrnir
STOKKSEYPI, 11. október —
Stokkseyrarbátarnir, Ægir, sem
verið hefur með þorskanet í Faxa
flóa og Hólmsteinn II., sem stund
að hefur reknetjaveiðar í Grinda
víkur og Miðnessjó. Sögðu íor-
mennirnir, að veiði hefði verið
orðin sama og engin. Munu þeir
dómsmálaráðherra ákveður. — halda kyrru fyrir, þar til vetr-
Hinsvegar skulu þau vera undan - arvertíðin hefst. —Magnús.
þegin bifreiðaskatti og öku-
mannstryggingu.
f greinargerð um þetta segir,
að ekki sé ástæða til að íþyngja
eigendum hjóla þessara með
meiri útgjöldum en tryggingaið-
gjöldum. Farartæki þessi eru,
þegar frá eru talin not barna og
unglinga af þeim, nær eingöngu
notuð til nauðsynlegra ferðalaga,
eru þægileg til þess að tiltölulega
ódýr. Ef tekin yrðu af þeim öll
gjöld, sem beifreiðum eða full-
komnum bifhjólum, myndi notk-
un þeirra sennilega falla niður
Ekki sýnist neitt heldur rétt-
læta ákvæði, sem mundu draga
mjög úr notkun þessara þægilegu
farartækja vinnandi fólks til og
frá vinnu, annað en það sem
nauðsynlegt er vegna almanna-
öryggis.
260 REIÐHJÓL MEÐ
HJÁLPARVÉL
Þess skal getið að lokum,
að það er fyrst á þessu og
síðasta ári, sem slík reiðhjól
eru farin að flytjast til lands-
ins í stærri mæli en áður og
munu nú vera skráð hér í
Reykjavík um 260 slík reið-
hjól.
Kona stórslasast
í umferðarslysi
UM KLUKKAN hálf tólf á sunnu
dagskvöldið var umferðarslys á
Reykjanesbrautinni, við Þórodds
staði. Var kona. Guðfinna Gísla-
dóttir þar fyrir fólksbíl og stór-
slasaðist. Hafði hún verið farþegi
í strætisvagni survnan úr Hafn-
arfirði. Er hún kom út á götuna
bar að í sömu svifum fólksbíl.
Skipti það engum togum, að bíl-
stjórinn gat ekki forðað slysi og
bíllinn rakst á konuna, sem kast
aðist frá bílnum í götuna. Hún
var tafarlaust flutt í sjúkrahús.
Kom í ljós við læknisskoðun, að
mjaðmargrindin hafði brotnað
og er Guðfinna rúmliggjandi í
Landsspítalanum.
Þar sem Guðfínna fór úr stræt-
isvagninum á móts við Þorodds-
staði, fór fleira fólk úr vagnin-
um og óskar rannsóknarlögreglan
eindregið eftir því, að það komi
til viðtals hið bráðasta í sam-
bandi við rannsókn máls þessa.
Málverkasýnlng ECjarvals
kr. vinning-
urinn á 1/1-miða
HÆSTI vinningurinn í 10. flokki
Happdrættis H:skóla íslands, 50
þús. krónur, kom á heilmiða, er
dregið var í gærdag. Kom vinn-
ingurinn upp á númer 5155 og er
miðinn í umboði Anndísar Þor-
valdsdóttur hér í bæ. — Næst
hæsti vinningurinn, 10,000 kr.,
kom á númer 14127 og er það
fjórðungsmiði. Eru tveir þeirra á
Ólafsfirði, einn í Vík í Mýrdal
og annar í Bíldudal. — Þá kom
5000 kr. vinningurinn einnig á
heilmiða, númer 26873 og er
hann einnig í umboði Anndísar
Þorvaldsdóttur.
AKUREYRI
m i
Wm. *
Wrt
iBi
áiá
im
át
ii
ií
REYKJAVÍK
leikur Akureyringa:
e7—e6
Úr fjárlagafrumvarpinu:
Veitingaskattur folli niðar — 5 millj. kr. til atrinnn
feóta — Sementsverksmiðja — Ný björgunorskúta
2 milli. kr. í endurreisn Skúlholts
1T FRUMV. til fjárlaga fyrir næsta ár, sem lægt var fyrir Alþingi
s. 1. laugardag er gert ráð fyrir að veitingaskattur verði felldur
niður. En hann var á fjárlögum þessa árs áætlaður 2,5 millj. kr.
I athugasemdum við fjárlagafrv. nú er sagt, að veitingastarfsemi
bafi átt erfitt uppdráttar hér á landi og hafi ríkisstjórninni þótt
rétt að fella niður þennan skatt af henni. Þess megi og geta að
innheimta veitingaskattsins hafi undanfarin ár verið verulegum
vandkvæðum bundin.
byggingar dvalarheimilis
afvegaleidd börn.
fyrir
í frv. er gert ráð fyrir að fram-1
lag ríkissjóðs til þess að bætaj
úr atvinnuerfiðleikum á einstök-
um stöðum verði 5 millj. kr. Til
framkvæmdasjóðs ríkisins verðx
Af fjárveitingum til einstakra
nýrra framkvæmda má nefna 2
millj. kr. til framkvæmda í Skál-
holti, 750 þús. kr. til byggingar
Kennaraskóla íslands, 1,6 millj.
varíð 10 millj. kr. af ráðgerðum kr. til byggingar nýs mennta-
greiðsluafgangi Af því fé gangi skólahúss í Reykjavík, 200 þús.
2 millj. kr. til byggignar nýs kr. til byggingar húsmæðrá-
stjórnarráðshúss. i kennaraskóla, 400 þús. I:r. til
L-..., ’WHRKflr-.
SEMENTSVERKSMIÐJA OG
BJÖRGUNARSKÚTA
Til byggingar sementsverk-
smiðju eru áætlaðar 2 millj. kr.
og 500 þús. kr. til byggingar nýs
björgunar- og varðskips fyrir
Norðurland.
Gert er ráð fyrir að 1. umræða
fjárlaganna fari fram í þessaii
viku, sennilega á fimmtudag. —
Mun fjármálaráðherra þá gefa
yfirlit um afkomu ríkisins á s. I.
ári og það sem af er þessu ári.
Af hálfu Sjálfstæðisflokksins
mun Magnús Jónsson 2. þ. m.
Eyfirðinga taka þátt í þeim um-
ræðum.
Umræðunum verður eins og
áður útvarpuð.
Mjög mikil aðsókn var að málverkasýningu Kjarvals síðastl. sunnu-
dag. — Sóttu sýninguna þann dag 900 gestir. Hefur slík aðsókB
ekki verið að nokkurri annari málverkasýningu fyrr á miðju sýn*
ingartímabili sem þennan sunnudag. — Málverkasýning Kjarvals
verður opin út þessa viku. — Sjá grein um sýninguna á bls. 8.
Gkkar hygsjónir hafa se..
sinn á framfarasóknina
Ummæli Bjarna Benedikissonar mennla-
málaráðberra í Hvalarfundi í gærkvðldi.
SJÁLFSTÆÐISKVENNAFÉLAGIÐ Hvöt hóf vetrarstarfsemi sínu
að þessu sinni með ágætum fundi í Sjálfstæðishúsinu í gær-
kvöldi. Frú Guðrún Pétursdóttir setti fundinn í forföllum fox*
mannsins, frú Guðrúnar Jónasson.
Bauð frú Guðrún fundarkonur velkomnar og lét í Ijós þá vom
sína að starf félagsins mætti standa með blóma á komandi vetrá
eins og jafnan áður.
FRAMSOGURÆÐA
MENNTAMÁLARÁÐHERRA
Síðan tók Bjarni Benediktsson,
menntamálaráðherra, til máls.
Kvað hann vel fara á því að
átjórnmálaviðhorfið í landinu
væri rætt á þessum tímamótum,
þegar vetrarstarfsemi Sjálfstæð-
isfélaganna í bænum væri að
hefjast. Menntamálaráðherrann
minntist síðan á það, að á síðast-
liðnu sumri hefði íslenzka þjóð-
in haldið upp á 10 ára afmæli
lýðveldis síns. Á engu timabili
hefðu orðið jafn gagngerar breyt
ingar til góðs á íslandi og ein-
mitt á þessum fyrstu 10 árum
hins endúrreista þjóðveldis. —
Framfarirnar blöstu hvarvetna
við augum til sjávar og sveita.
FORYSTUHLUTVERK
SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS
Öllu þessu hefði þjóðin fyllstu
ástæðu til að fagna, og þá ekki
hvað sízt sá stóri hluti hennar,
sem skipaði Sjálfstæðisflokkinn
Hann væri eini fiokkurinn,
sem hefði tekið óslitið þátt í
ríkifistjóm allt þetta tímabil.
Vaeri það ekki ofmælt að
hann hefði öðrum fremur
markað stjómarstefnuna. Það
hafa verið okkar hugsjónir,
sem hafa sett svip sinn á hina
miklu framfarasókn, sagði
menntamálaráðherrann.
NOKKRIR MISBRESTIR Á
Enn þótt margs góðs sé að
minnast mætti þjóðin þó ekki
■úg þess að nokkrir mis-
brestii* vc;ru í fari hennar. Veik-
leiki stjórarfars okkar sprytti af
því að sundrungaröfl þjóðfélags-
ins væru of sterk.
Bjarni Benediktsson ræddi síð-
an nokkuð þann þátt í starfi
Sjálfstæðisflokksins að sameina
stéttirnar til sameiginlegra átaka
til eflingar eigin hagsmunum og
alþjóðar. Hann minntist á sam-
eiginlega hagsmuni verkamanna
og atvinnurekenda og sýndi fram
á nauðsyn þess að atvinnuvegir
þjóðarinnar væru reknir á heil-
brigðan grundvelli. Ennfremur
gerði hann einstök dægurmál
nokkuð að Umtalsefni, svo sem
hinar, illskeyttu en gersamlega
ástæðulausu árásir á hann sem
menntamálaráðherra fyrir örfáar
embættaveitingar. — Loks benti
menntamálaráðherra á að Sjálf-
stæðisflokkurinn væri eini stjórn
málaflokkurinn í landinu, sem
hefði möguleika á að vinna
hreinan þingmeirihluta. — Það
væri leiðin til þess að skapa hér
heilbrigt stjórnarfar.
Ræðu Bjama Benediktssonar
var ágætlega tekið. Á eftir henni
tóku til máls frk. María Maack
og frú Anna Árnadóttir. Síðan
var kaffidrykkja og fóru fram
umræður um félagsmál. Fór þessi
fundur Sjálfstæðiskvennafélags-
ins Hvatar í öllu hið bezta fram.

NAIROBI, 5. okt. — Ríkisstjórns
Kenya tók í dag eignhrnámi
fjóra jarðarskika, er voru í eigts
Jomo Kenyatta, leiðtoga Mau-
Mau hreyfingarinnar, en hann
hefur veríð dæmdur til sjö ára
fangelsisvistar.