Morgunblaðið - 13.01.1955, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 13. jan. 1955
Ásgrímur Jónsson, lisimálsri:
SfaraS bréfi Féfap
r
Úésvge" Htalniir&issega
hækka veruletja
HAFNARFIRÐI. ®----------
, ÉG fékk í gær bréf yðar dagsett
7. þ. m., þar sem mér er boðið að
leggja til fimm mynair á íyrir-
hugaða norræna myndlistarsýn-
i ingu í Rómaborg í vor, en mér
f er kunnugt um að svo er til ætlast
að það sé yfirlitssýning síðustu
> fimmtíu ára. Til þess að fyrir-
| l>yggja allan misskilning, að
3 nokkru leyti að gefnu tilefni,
j þykir mér rétt að svar mitt né
j birt opinberlega, enda ekkert
} einkamál íslenzkra myndlistar-
| manna er slíkar andlegar sendi-
nefndir, sem svona sýning hlýtur
að vera, fara til annarra landa.
í Þær eru og eiga að vera fulltrúar
þjóðarinnar. en ekki einstakra
; manna.
' Félag íslenzkra myndlistar-
matina hefur frá upphafi íarið
I með stjórn fyrir íslands hönd í
j norræna listbandalaginu, en
> bandalagið var stofnað 1945, og
| þá var hér aðeins eitt félag mynd-
! listarmanna, ofangreint íélag. En
| fyrir nokkrum árum sögðu eftir-
| taldir málarar sig úr því félagi,
> og skal hér þó ekki rakin íorsaga
* þeirra árekstra, er ollu því,. Þeir
j sem samtímis yfirgáfu sitt gamla
félag, og sumir höfðu allt frá
1 stofnun þess unnið einna mest
’ fyrir, voru: Jón Þorleifsson, Jón
! Stefánsson, Kristín Jónsdóttir,
Jón Engilberts, Jóhann Briem og
> Agnete og Sveinn Þórarinsson og
* ég undirritaður. Við, sem þá geng
í um úr félaginu, stofnuðum öll
; Nýja myndlistarfélagið nema
j Kristín, sem mun vera utan lista-
! mannasamtakanna eins og Gunn-
i laugur Scheving o. fl. Síðar sögðu
j þeir Finnur Jónsson, Gunnlaugur
! Blöndal og Guðmundur Einars-
j son sig einnig úr Félagi íslenzkra
■ myndlistamanna. Hér hefur því
orðið allmikil breyting á frá því
j að norræna listbandalagið var
j stofnað. Nýja myndlistarfélagið
l var stofnað með þeim höfuðmark
; miðum að t*fna árlega til samsýn-
; ina félagsmanna og vinna að því
í í samstarfi við önnur myndlist-
j ar- og menningarfélög að koma
3 hér Upp sýningárhúsi fyrir mynd
I list og aðrar skyldar listgreinar.
j Eitt okkar fyrsta verk var að
' hefja* viðræður við F. í. M. og
i xíkisstjórnira um að félag okkar
j fengi aðild að stjórn og sýningar-
! nefndum norræna listbandalags-
j ins, og taldi sig að öðrum kosti
: tæplega geta tekið þátt í sýning-
■ nm á vegum þess.
i Boð um þátttöku í Rómarsýn-
ingunni mun hafa komið til
' stjórþa Norræna listbandal. og
í þaðan til F.Í.M. í fyrravetur og
teikningar af sýningarsvæðinu
. voru komuar hingað í sumar. ■
: Hafði ég búizt við að félagi okkar
bærust um svipað leyti einhver
boð um væntanlegt samstarf, en
svd ’C'ar þó ekki. Loks 6. des., s.l.
i er félagi okkar Jón Stefánsson
var nýfarinn til Kaupmanna-
i hafnár, barst okkur fyrst bréf
. frá F.Í.M. undirritað af Svavari
(Juðnasyni og Hjörleifi Sigurðs-
sýni þess erindis að spyrjast fyrir
um hvort félag okkar mundi
æskja að Jón Þorleifsson yrði til-
hefndur, ekki af okkar félagi,
heldur að því er virðist F. í. M.,
í nefnd til að velja málverk á
sýninguna. í svarbréfi 7. des.
tekur Jón Þorleifsson hinsvegar
fram fyrir hönd félags síns, að
hann muni ekki taka þátt í slíkri
nefnd, en Nýja myndlistarfélagið
j. leggr til að tveir menn séu frá
r hvoru félagi og að því tilskildu
óski .félag okkar að taka þátt í
sýningunni. — Þetta sama er
tekið fram í bréfi til menntamála
xáðherra og er það rökstutt þar
hánab. Síðar mun F. f. M. hafa
farið' þess á leit við Jón Þorleifs-
son, formann félags okkar, að
háhií taki þátt í sýningarnefnd,
^þá.vfcentanlega enn á vegum F.í.
M., sem hann og afþakkaði vegna
- -fyrrh samþykktar • félagsins.
Eins og áður er tekið fram á
sýning sú er fyrirhuguð er í
Rómaborg í vor að vera yfir-
litssýning ríðustu fimmtíu ára.
Afleiðingin er óhjákvæmilega sú,
að eldri málarar Norðurlanda
verða þar í miklum meirihluta.
Fyrir okkar félagi vakir það eitt,
að val myndanna verði i sem
mestu samræmi við tilgang
þeirra, sern að þessu virðulega
boði standa Það má að sjálfsögðu
endalaust deila um hæíni manna
til þess að velja málverk á sýn-
ingar, og ekki vil ég að svo sé
litið á, að ég beri ekki hið fyllsta
traust til samvizkusemi þeirra
manna er F. í. M. hefir fyrir
sitt leyti valið til þess, en hver
er sínum hnútum kunnugastur og
það má hver sem vill la mér og
öðrum það þó okkur þyki óeðli-
legt að menn scm einungis hafa
snúið sér að þvi að mála abstrakt
séu í meirihluta valdir til þess að
iveða upp dóm um hæfni okkar
eldri málaranna, hversu velvilj-
aðir, sem j essir menn kunna að
vera og samvizkusamir.
Sú uppástunga mín að fyrir
hönd okkar eldri málaranna yrðu
í sýningarnefnd Jón Þorleifsson
og Jón Stefánsson, aðrir tveir
fyrir hönd yngr' málaranna, sem
flestir eru í F- í- M. og emn mað-
ur fyrir aðra aðila, kann að hafa
komið illa við meðlimi F. í. M.,
sem eru n.jklu fleiri en við. En
ég hef ekki annað en samvizku
mína til tryggingar því, að ég
hefi það eitt í huga að val mynd-
anna sé í senn í samræmi við til-
gang sýnir.garinnar og að öðru
leyti með þeim hætti, að hún
verði sem allra áhrifamest og
landi okkar og bjóð til sem mests'
sóma.
Nýja mvndlistarfélagið hefur
ekki farið fram á annað en jafn
rétti við félag ungu málaranna,
þ. e. a. s. tvo menn í sýningar-
nefnd ef þeir sjálfir skipi tvo.
Mér er síðui en svo nokkuð kapps
mál að eiga myndir á sýningunni,
hvort heldur væri ein mynd eða
fimm, eins og mér er boðið, en
ég get ekki fallizt á að þegar velja
á myndir á yfirlitssýningu síðustu
fimmtíu ára þá séu það „abstrakt
málarar", sem eigi að hafa val
myndanna með höndum.
Að lokum vil ég taka þetta
fram: Ég tel að íslenzku þjóð-
inni sé sýndur mikill sómi með
þessu boði ítalskra stjórnarvalda,
og ljótur blettur væri það á ráði
okkar, er við vegna ósamkomu-
lags innbyrðis, gætum ekki tekið i
boðinu. Þó held ég, að það væri
betra en að senda sýningu, sem
ekki gæfi rétta mynd af mynd-
list okkar og menningu yfirleitt.
Hið háa Alþingi virðist hafa skil-
ið þýðingu þessa góða boðs, og
einnig gert sér með svipuðum
hætti og við ,grein fyrir þeirri
hættu, sem gæti verið samfara
of einhæíu myndavali, eða á ann-
an liátt misheppnuðu.
Landspítalanum, 11. jan. 1955.
Asgrímur Jónsson.
Mbl. talcíi rótt að le.iemlum
yrði gefinn kostur á að sjá
bréfið, er Ásgrímur Jónsson
féklc frá Félagi ísl. myndlist-
armanna eg fékk ritstjórnin
því bréf þetta til birtingar.
Fer það hér á eftir:
„Kæri Ásgrímur Jónsson.
Fyrir hönd Félags íslenzkra
myndlistarmanna og Islands-
deildar Norræna listbandalagsins
höfum við þá ánægju að bjóða
yður að taka þátt í fyrirhugaðri
samnorrænni listsýningu í Róm
á vori komanda með fimm verk
(vegglengd um það bil níu metr-
ar) eftir eigin vali. Auk vðar
verður þessum listamönnum sér-
staklega boðið: Jón'i Stefánssyni,
Jóhannesi S. Kjarval, Ásmundi
Sveinssyni.
Væntum vér fastlega þátttöku
yðar og biðjum yður að svara
okkur hið allra fj'rsta, þar eð
framkvæmdir við undirbúning
sýningarinnar eru að hefjast.
Með vinsemd og virðingu.
F. h. Félags ísl. myndlistarmanna
Svavar Guðnason“.
Ársháfíð Borgfirð-
ingafélagsins
NÆSTKOMANDI laugardag held
ur Borgfirðingafélagið í Reykja-
vík árshátíð sína í Sjálfstæðis-
húsinu. Verður þar margt til
skemmtunar, svo sem gamanleik-
ur, sem þeir Klemens Jónsson og
Valur Gíslason flvtja, einsöngur,
Jón Sigurbjörnsson, með undir-
leik Fritz Weisshappels, frum-
samin smásaga, sem höfundurinn
Stefán Jónsson, rithöfundur, les,
söngur Breiðfirðingakórsins og
einnig syngur kvennakvartett úr
Borgfirðingakórnum. Að endingu
verður dansað.
Samkoman hefst kl. 8,30 og
verða aðgöngumiðar seldir í Skó-
búð Reykjavíkur og hjá Þórarni
Magnússyni, skósmið.
Vilja brezkan
BONN, 12. jan.: — Vestur-Þýzka
land og Frakkland munu innan
skamms leggja formlega til að
brezkur maður verði valinn til
að gegna embætti „hlutlauss her
námsstjóra" í Saar. Ekkert hefur
spurzt um það hvaða mann
Frakkar og Þjóðverjar hafa í
huga til að gegna þessu embætti.
FUNDUU bæjarstjórnar um
fjárhagsáætlun bæjarins fyr-
ir árið 1955 var haldinn í fyrra-
kvöld. Eru riðurstcðutölur fjár-
liagsáætlunarinnar rúmar 10
milljón króna. Útsvörin hækka
um 14,5%, verða alls 8,8 millj.
kr. en voru í fyrra 7,7.
Á fundir.um skýrði bæjarstjóri
frá því hverjar breytingarílllög-
ur hefSn kcmið fram. — Helgi
GnSmundsscn, bæjai-fulltrúi,
skýrði því næst og færði rök fyr-
ir brevtmgartiUögum Siálfstæð-
ismanna. — Frá meirihlutanum
lágu einnig fyrir breytingartil-
lögur, en enginn bæjarfulltrúi
hans eerði hina minnstu grein
fyrir þeim íillögum.
Framh. af Wi '
þilfar togarans til að aðstoða
við þjörgunina.
Þ£*R. SFM FÓRUST
Togarinn hélt sig á slysstaðn-
um í eina klst. Þá fannst Hörður
Jóhannesson stýrimaður. Voru
hafnar á honum lífgunartilraunir
og þeim haldið áfram látlaust í 4
klst., en árangurslaust. Hörður
var frá Súðavík, en á Suður-
eyri lætur hann eftir sig unn-
ustu. Hann var tvítugur.
Skipbrotsmenn sáu aldrei hinn
látna félaga sinn sem fórst, Rafn
Ragnarsson frá Suðureyri, eftir
að báturinn sökk. Hann var 21
árs og fyrirvinna móður sinnar.
Hér með lýkur frásögn Gísla
Guðmundssonar skipstjóra, af
þessum hörmulega atburði.
Þeir sem komust af auk Gísla
skipstjóra, sem er 54 ára, voru
Guðmundur Pálsson vélstjóri og
Magnús Ingimarsson, sem var
yngsti maðurinn á bátnum, 16
ára, en hann og Rafn heitinn
voru hálfbræður.
TOGARINN OG BÁTURINN
Brezki togarinn Kingston Pearl
er rúmlega 220 lestir nettó, byggð
ur 1937. Báturinn Súgfirðingur
var byggður á s.l. ári í skipa-
smíðastöð Landssmiðjunnar hér í
Reykjavík og kom vestur þangað
í haust og byrjaði róðra í lok
nóvembermánaðar. Var hann
aflahæstur báta þar og hafði
reynzt í alla staði vel.
Sjópróf í málinu hefjast árdeg-
is í dag á ísafirði.
Indverjar taka taumana í sínar
hendur
DELHI — Indverska stjórnin hef-
ir tilkynnt bandarískum flugfé-
lögum, að lagt verði bann við, að
félögin flytji farþega til og frá
inverskum flugvöllum frá 14. jan.
n.k. nema indverskum yfirvöld-
um verði gefin heimild til að
ákveða, hversu margir farþegar
séu fluttir milli Indlands og ann-
arra landa.
Björgunarskúfa Norðurlands
Útlitsmynd af björgunar- og strandgæzluskipi Norðurlands. Vonir standa til að það verði í ársbyrjun
1956 fullsmíðað og mun það þá kosta 4—5 millj. kr. Skipið verður um 200 lestir.
Kugmyiídasasn-
keppni um merki
HUNDRAÐ ára afmælis frjálsrafl
verzlunar á íslandi verður minnz#
með hátíðahöldum 1. apríl næst-
komandi, og hefur undirbúnings-
nefnd ákveðið að hafa almenna1
hugmyndasamkeppni um merki
fyrir afmælið.
Verzlunarstéttin stendur öll að
hátíðinni og hafa Verzlunarráð
íslands, Samband smásöluverzl-
ana og Samband íslenzkra sam-
vinnufélaga skipað menn til að
undirbúa afmælið. Óskar nefnd-
in eftir hugmyndum að merki,
sem gæti verið táknrænt fyrid
íslenzka verzlun og nota mætti
sem merki fyrir hátíðina. Hug-
myndirnar þurfa ekki að vera
fullteiknaðar, en þó í skýru upp-
kasti. Tvenn verðlaun verða veitt,
2000 kr. í fyrstu verðlaun og 1000
kr. í önnur verðlaun.
Hugmyndir þarf að senda til
Verzlunarráðs íslands, Austur-
stræti 16, pósthólf 514, Reykja-
vík, og verða þær að vera póst-
lagðar fyrir 15. febrúar.
(Frá Verzlunarráðir.u).
Belgiska stjórnin vili
de Grefle framseldan
★ BRÚSSEL, 6. jan. — Belgiska
stjórnin tilkynnti í dag, að sendi-
herra Belga í Madrid, myndi ekki
snúa aftur til Spánar fyrr en
svarað hefði verið beiðni stjórn-
arinnar um framsal Léon de
Grelle, fyrrverandi leiðtoga belg-
iskra"Eaeista. Var þetta tilkynnt
að afstöðnum viðræðum : nilli
Spaak, utanríkisráðherra Belga,
og sendiherrans
★ De Grelle var dæmdur til
dauða að honum fjarverandi, af
belgiskum dómstól fyrir 10 irum.
Hann er sagður vera nú á flpáni,
Spönsk yfirvöld neituðu því, en
sögðu að hann yrði framcaidur,
ef hann fyndist. Belgiska stfórnin
hefur þegar farið nokkrum sinn-
um fram á framsal de Grc le, og
nú síðast er það fréttist, að de
Grelle hefði sést í skrúogöngu
spánskra hermanna, er börðust
gegn Rússum í síðustu heims-
styrjöld.
Fisld horfii ii
enn á ný
* Washington, 11. janúar.
BANDARÍSKA sendiráðið J
Búdapest hefur enn á ný
tapað slóð bandarísku hjónanna,
Noels og Berthu Field, se:n látin
voru laus s. 1. nóvembc: eftií
fimm ára fangelsisvist í Ung-
verjalandi. Síðar fréttist, að þaU
hefðu beðizt hælis sem pölitískir
flóttamenn í Ungverjalandi.
* Sendiherra Bandaríkjannai
í Ungverjalondi, Christian Ravn-
dal, heimsótti hjónin í nóvember,
er tilkynnt hafði verið að dregn-
ar hefðu vcrið til baka ákærurn-
-ar um njósnir á hendur þeim. —*
Er starfsmenn sendiráðsing
reyndu að finna hjónin á sama
stað s. 1. miðvikudag, var þeiní
tilkynnt, að þau hefðu farið það-
an um miðjan desember.
— Reuther,
BERLÍN í nóv.: — Otto Strasser,
57 ára gamall, fyrrum n:\sista-
foringi, hefir fengið borgararétt
í Þýzkalandi að nýju. Samkvæmt
núgildandi lögum eiga allir réttt
á endurheimt borgararéttar 3
Þýzkalandi, sem sviftir vortj
réttinum af nasistum. j
Strasser hefir búið vestan hafg
frá því - hann flúði þangað