Morgunblaðið - 16.04.1955, Page 2

MORGUJS BLAÐIB
Laugardagur 16. apríl 1955
r '
Ohjákvæmilegt er að
hækka vexti Byggingar
og Ræktunarsjöðsins
VEGNA ÞESS að almenn vaxtakjör hafa hækkað verulega á
undanförnum árum, verður ekki hjá því komizt að hækka
uokkuð vexti af lánum frá Byggingarsjóði og Ræktunarsjóði ís-
lands. Lagði ríkisstjórnin í gær fram á Alþingi frumvörp, sem
miða í þá átt.
"ÚR 2% í 3'/2%
í frumvörpunum er gert ráð
fyrir að vextir af lánum Bygg-
ingarsjóðs og Ræktunarsjóðs ís-
lands og vextir af lánum vegna
aðstoðar við byggingar íbúðar-
liúsa í kaupstöðum og kauptún-
xim hækki úr 2% í 3 Vz%.
SJÓÐIR VERÐA AÐ
GREIÐA 614%
Er greint frá því í greinar-
gerð, að vextir af lánum, sem
Byggingarsjóður og Ræktun-
arsjóður afla sér nemi frá
414% upp í 614%. Síðan verð-
ur Byggingarsjóður að lána
þetta sama fé út með 2%
vöxtum.
Þegar Byggingarsjóður tek-
ur nú áframhaldandi lán er
ekki hægt að vænta vaxta-
lægri lána en 6!4%. Yrði því
vaxtatap hans á hverri millj-
ón, er hann fengi að láni og
lánaði aftur með 2% um 45
þús. kr.
BÆTTA Á AÐ SJÓÐIRNIR
VERÐI ÓSTARFIIÆFIR
Vaxtatap þessara sjóða verður
að vinna upp, ef sjóðirnir eiga
ekki að verða óstarfhæfir að fá-
um árum liðnum. Með frum-
varpinu er tapið þó engan
veginn unnið upp til fulls, held-
ur aðeins dregið úr því, segir
í greinargerðinni.
Þeir fá ótakmark-
að bcnzín sem fyrr
í GÆRDAG fengu 40 leigubílar
frá Bifreiðastöð Hreyfils afgreitt
benzín út á undanþágukort verk-
fallsstjórnar. — Átta þessara bíla
Itomu nú þriðja daginn í röð til
að fylla geyma sína. Að auki
komu 12 bílar aðrir frá þesari
sömu stöð, sem einnig höfðu
fengið benzín í fyrradag. Leigu-
bílar frá öðrum stöðvum sáust
ekki.
Við athugun á því hverjir séu
eigendur þeirra átta bíla, sem
komu þriðja daginn í röð og
fengu þá sem fyrr benzín eftir
þörfum, samkvæmt fyrirmælum
verkfallsstjórnar, kemur í Ijós,
að- eigendur þeirra standa allir
framarlega í röðum kommúnista
á Hreyfli. Bílarnir og eigendur
þeirra eru:
R-1585 Þorvaldur Jóhannesson,
Laufásveg 19, R-723 Helgi O. Ein-
arsson, Sogaveg 130, R-3770
Guðni Erlendsson, Nýlendugötu
17, R-1740 Sigurður Flosason,
Silfurteig 1, R-6056 Karl Sveins-
son, Langholtsveg 136, R-2539
Jón E. Hjartarson, Barmahlíð 14,
R-4781 Jón Sigurðsson, Hofteig
18, R-6150 Skúli Skúlason, Lang-
lioltsveg 108.
Hinir Hreyfilsbílarnir, sem
fengu benzín í gær voru þessir
og eru þeir með feitu letri, sem
voru í annað sinn á ferðinni: R-
599, R-3704, R-2345, R-5904, R-
1869, R-1635, R-414, R-3131, R-
4507, R-2830, R-7056, G-440, R-
2642, R- 1807, R-3167, R-4059, G-
88, R-5357, G-999, R-2423, R-1099,
R-2660, R-5818, R-2775, R-5970,
R-2614, R-1239, R-829, R-1745, R-
1047, R-461 og R-1505.
Bifreiðin G-779
er ekki lengur stöðvarbíll, en
var lengi á Hreyfli. Undanþágu-
benzin hefur hún nú fengið þa/
sem ljósmóðir hefur haft hana til
afpota.
Bíihappdræiii
NÁTTÚRULÆKNINGAFÉLAG
Islands efnir til happdrættis urn
nýja 5 farþega bifreið módel
1955, sem dregið verður um 11.
júlí n. k.
Ágóði af happdrætti þesáu verð
ur varið til byggingarfram-
kvæmda á heilsuhæii félagsins í
Hveragerði, sem hófust haustið
1953, og sem nú eru það langt
á veg komnar, að vonir standa
til að hægt verði að hefja þar
rekstur nsesta subiar, ef félaginu
tekst að afla þess fjár, sem til
þess vantar.
Framkvæmdir þær, sem nú eru
hafnar í Hveragerði með bygg-
ingu heilsuhælisins þar, snerta í
raun og veru alla landsmenn,
hvar í stétt sem þeir standa, þvi
enginn veit hver verður næstur,
sem þarfnast kann hjúkrunar og
hælisvistar, og því fremur, sem
sjúkrahúsaskortur í landinu er
eitt alvarlegasta vandamál þjóð-
ar vorrar.
Öll líknar- og mannbótamál
þarfnast skilnings og fórna al-
mennings, „því kornið fyllir
mælirinn.“ Sú hjálp, sem félag-
inu yrði kærkomnust í bili, væri
sú, að sem flestir keyptu happ-
drættismiða félagsins, en þeir fást
á skrifstofu félagsins, Hafnar-
stræti 11, Týsgötu 8, Veiðimann-
inum við Lækjartorg, Hreyfli Við
Kalkofnsveg og Efstasundi 27,
verzl. Jasonar Sigurðssonar.
(Frá NLFÍ).
□-
-□
70 keppa í
stórsvigi
Á MORGUN kl. 2 eftir hádegi
verður keppni Reykjavíkur-
meistaramótsins í skíðaíþrótt-
u mhaldið áfram og þá keppt
í stórsVlgi. Fer fram keppni í
öllum flokkum karia og
kvenna og eru skráðir þátt-
takendur alls um 70 talsins.
Meðal þeirra eru allir beztu
skíðamenn Reykjavíkur.
spilla sétium
□-
nmi
Geysis á Akureyri
AKUREYRI, 14. apríl: — Karla-
kórinn Geysir, hélt samsöng ann
an páskadag í Nýja Bíó, með að-
stoð Ingibjargar Steingrímsdótt-
ur, sem verið hefur þjálfari kórs-
ins að undanförnu. Söngstjóri var
Árni Ingimundarson og undirleik
ari Þórgunnur Ingimundardóttir.
Á söngskrá voru lög eftir inn-
lenda og erlenda höfunda. Ein-
söngvarar með kórnum voru Sig-
urður Svanbergsson, Ingibjörg
Steingrímsdóttir og Henning
Kondrup.
Áheyrendur, sem fylltu húsið,
tóku söngnum með hinum mestu
ágætum og voru flest öll lögin
endurtekin. Að lokum var sungið
aukalag. Margir blómvendir bár-
ust kórnum. Samsöngurinn var
endurtekinn s.l. þriðjudag.
— H. Vald.
íslenzk siúlka heldnr til Síom
Unnusti hennar kemur til Egyptalands til
móts vib hana — og verður brúBkaupið þar
NÝLEGA hitti Morgunblaðið
að máli unga stúlku, er
hyggst takast á hendur nokkuð
óvenjulegt ferðalag.
Innan skamms leggur hún af
stað áieiðis til Kaupmannahafn-
ar, en þaðan er ferðinni heitið
austur til Síam.
Þessi stúlka heitir Valborg
Hermannsdóttir, dóttir Her-
manns Þórðarsonar, kennara, og
Valborg Hermannsdóttir
Ragnheiðar Gísladóttur konu
hans.
Að loknu stúdentsprófi stund-
aði Valborg lyfjafræðinám, fyrst
hér á landi, síðan í Danmörku.
Hún tók kandidatspróf vorið
1952 og hefur sHSan unnið í
Laugavegsapóteki.
Á námsárum sínum í Höfn trú-
lofaðist hún dönskum lyfjafræð-
ingi, Kurt Sténager Jacobsen að
nafni. Er hann í þjönustu Áustur
Asíu félagsins danska, veitir for-
'stöðu lyfjaverzlun félagsins í
j Bangkok. Ráðningartími hans er
til fjögurra ára og hefur hann
dvalið þar eitt og hálft árw
Ákveðið er að Valborg fari til
Síam og dveljist þar það sem
eftir er af tímanum. Fer hún
| fyrst til Hafnar og siglir þaðan
I með einu af skipum Austur Asíu
t félagsins austur. Tekur ferðin
! 4—5 vikur. Gert er ráð fyrir, að
jValborg og mannsefni hennar
mætist í Egyptalandi, gifti sig
þar og haldi síðan áfram ferð-
inni.
Vegna hinnar fyrirhuguðu
ferðar hefur Valborg reynt að
afla sér upplýsinga um Síam og
önnur Austur Asíulönd til 'þess
að geta gert sér í hugarlund,
hvernig líðan manna er þar og
hvers hún getur vænzt af ver-
unni þar eystra.
Síam er eitt þeirra fáu landa
austur þar, er sloppið hafa við
allt ófrelsi frá hendi hvítra
manna. Evrópuþjóðir mæta því
ekki óvild, en njóta frekar
trausts.
Landið er frjósamt, hrísgrjóna-
rækt mikil. Síam hefur oft Aærið
forðabúr hinna Austur Asíu-
landanna, er hrísgrjónauppsker-
an hefur brugðizt og legið við
hungursneyð af þeim sökum.
Bangkok er á 13. gráðu norð-
lægrar breiddar og er þar að
vísu nokkuð heitt fyrir Norður-
landabúa. Loftslag er samt gott,
raki ekki mikill. Er yfirleitt búið
vel að Evrópumönnum. Kæli-
kerfum komið fyrir í íbúðarhús-
um og á vinnustöðum.
Tungumál Síamsbúa er svip-
að kínversku, en í Bangkok er
að sjálfsögðu margt enskumæl-
andi manna.
Fratnh. af bls. 1
stjórnin stakk upp á og verk-
fallinu hefði verið frestað, með-
an þeirri nefnd gafst færi á því
að vinna sín störf.
Því miður var það ráð ekki
tekið, og verður þó enn og aft-
ur að spyrja: Hvaða ástæða gat
legið til þess, að sá háttur var
ekki hafður? Látum jafnvel vera,
að Alþýðusamband Islands og
þess forustumenn hefðu sagt, að
þeir treystu sér ekki til að fresta
verkíallinu, en að þeir vildu þo
tilnefna menn í þessa rannsókn-
arnefnd. Hvernig stendur á því,
að þeir fengust ekki einu sinni
til þess að bera fram þá miðlun-
artillögu, heldur neituðu alger-
lega að taka þátt í þessari rann-
sókn?
+ Ef farið hefði verið að tll-
lögum ríkisstjórnarinnar um
lausn þessa máls, þá hefði sú
nefnd, sem fulltrúar A.S.Í.
áttu að hafa fulitrúa í, nú
getað verið búið að vinna að
þessu máli, allar þær vikur og
nokkru lengur en sem verk-
faliið hefur staðið.
Þá væri búið með hlut-
lausri rannsókn að fá grund-
völl til eínislegra umræða um
þessi efni, þá þyrfti ekki slík-
ar fullyrðingar, þá þyrfti ekki
slíkar getgátur, slíkar hálf-
kveðnar vísur, sem kommún-
istar nú reyna að sefa fylgis-
menn sína með.
En hvernig stendur á því, að
Alþýðusambandinu undir stjórn
kommúnista urðu á þessi alvar-
legu mistök, að hafna samstaríi
um að finna slíkan fjár-
hagslegan grundvöll fyrir hækk-
uðu kaupi?
SKÝRINGIN AUGLJÓS
Dómsmálaráðherrann skýrði
það nokkuð í ræðu sinni og
sagði m. a.:
Kommúnistar hafa ekkert
farið dult með það, að þetta
verkfall væri fyrst og
fremst verkfall til þess að
koma fram öðru heldur cn
þeim fjárkröfum, sem að
nafninu til eru bornar fram.
Þessu var skýlaust lýst fyr-
irfram. og kröfurnar sem
settar hafa verið fram, eru
þess eðlis, að engum manni
í þessu bæjarfélagi eða á ís-
landi blandast hugur um, að
þetta eru staðreyndir.
Og hv. 2. þm. Reykvík-
inga, Einar Olgeirsson, ma
ekki ímynda sér, að hann
með málskrafi sínu geti skaf-
ið þetta út úr huga almenn-
ings, jafnvel þó að hann sjai
nú, að með þessu hafi þeir
ofmælt og ekki farið hyggi-
lega að.
ÆTLUÐU A» STEYPA
RIKISS t JÓRNINNÍ
Bjarni Benediktsson minnti
næst lauslega á það, að kommún-
istar hefðu í upphafi verkfalls-
ins talað roggnir um það, að
þær ætluðu að steypa ríkis-
stjórninni með þessu verkfalli og
allir muna eftir skilaboðum Al-
þýðusambandsstjórnar um „for-
göngu“ að myndun vinstri
stjórnar.
EN KOMMÚNISTAR IIAFA
BEÐIÐ SKIPBROT
En nú væru kommúnistar hætt-
ir að þora að minnast á það að
verkfallið sé pólitískt og ekki
væi'i nú minnzt einu orði á vinstri
stjórn lengur. Sýndi Bjarni Bene
diktsson í stuttu máli fram á hvað
veldur þeim sinnaskiptum. Komst
hann þá m. a. þannig að orði:
Kommúnistar vita nefni-
Iega, að þeirra upphaflega
stefna hefur þegar beðið skip-
brot. Þeir hafa þegar orðið
þess varir, að þeir hafa mis-
reiknað sig í þessari deilu.
Að hún verður þeim ekki
til þess pólitíska ávinnings,
sem þeir höfðu vonað, þeir
finna það glögglega, að al-
menningur vill, að verkfallið
sé leyst eftir fjárhagslegum
leiðum með það fyrir augum.
hvernig verkalýðurinn geti
skapað sér sem bezt lífskjör,
en almenningur fordæmir hin-
ar pólitísku áætlanir og
„spekulationir", sem
kommúnistaflokkurinn sér-
staklega hefur haft í frammi
í sambandi við þetta verkfall,
og það er enginn efi á því,
að allur almenningur er nú
orðinn sannfærður um, að bet-
ur hefði farið ef ráðum ríkis-
stjórnarinnar hefði verið
fylgt og þeirri hlutlausu rann*
sókn komið af stað, sem ríkis-
stjórnin á sínum tíma gerði
tillögu um.
KJARNI MÁLSINS
Kjarni alls þessa móls, sagði
Bjarni Benediktsson að lokum,
er sá, að hver einasti maður skil-
ur, að verkfall. sem ekki er háð
til þess að ná því fram, sem
fjárhagslega er mögulegt, verð-
ur engum til góðs.
Það er því aðeins, sagði
ráðherrann, að farið sé
fram á og leitað sé eftir því,
sem mögulegt er að láta innan
fjárhagskerfis þjóðarinnar, sem
líklegt er, að sigur kynni að
verða verkfallsmönnum að gagni.
Ríkisstjórnin vildi beita sér
fyrir því, og sýndi það með til-
lögu um þá nefndarskipun, sem
hún bar fram, að hún vildi beita
sér fyrir því, að verkamenn
fengju allt það, sem fjárhagskerfi
þjóðarinnar gæti þolað.
VERDA KVADDIR
TIL REIKNINGSSKILA
Það voru forustumenn AI-
þýðusambandsins, sem hindr-
uðu það, að rannsóknin gæti
átt sér stað, en ef þeir tryðu
á sinn málstað, þá hefðu þeir
vissulega séð, að sú hlutlausa
rannsókn, sem ekki aðeins var
boðin fram, heldur beðið var
um, hefði orðið styrkasta
vopnið í þeirra höndum til
þe's að koma kröfunum fram.
Á þetta viidu þeir ekki fall-
ast. En ef þeir hefðu fallizt á
það, þá hefðu þeir sennilega
baráttulaust getað náð miklu
betri árangri raunverulega til
handa sínum umbjóðendum
heldur en þeir geta með öll-
um þeim þjáningum, sem þeir
nú leggja á landslýðinn.
Þessir' menn eiga því eftir
að verða kvaddir til reiknings-
skila ai alþjóð fyrir frammi-
stöðu sína í þessu máli, og
þeim mun ekki takast að
koma ábyrgðinni af sér, þeirri
þungu ábyrgð, yfir á neina
aðra, og allra sízt á þá, sem
staðið hafa að þeim tillögum,
sem ef fylgt hefði verið,
mundu hafa leitt til þess að
komizt hefði verið hjá þeim
þjóðarvoða, sem þessir menn
hafa nú leitt yfir almenning,
sagði Bjarni Benediktsson að
lokum.
I 1
«bir@p
15. MARZ andaðist í Vesturheimi
frú Margrét Johnson, Gísladóttir,
fædd að Saurum í Helgafells-
sveit, Snæfellsresi, 13. jan. 1873.
Gift var hún Sigurði Jónssyni
frá Syðstu-Mörk undir Eyjafjöll-
um, en hann lézt árið 1930. Þau
fluttust vestur um haf árið 1901
og bjuggu í Banthay, North
Dakota, og þar bjó frú Margrét
með yngsta syni sínum, þar til
á s. 1. hausti, að hún brá búi og
fór á elliheimilið „Borg“ þar í
byggðarlagi.
Þeim hjónum varð sex barna
auðið, sem öll eru á lífi og hin
mannvænlegustu, öll búsett vest-
an hafs nema eitt, sem er búsett
hér á landi.
- Engin mjólk
Framh. af bls. 1
manna er aöild eiga að vinnu-
veitendafélaginu, en landbúnað-
arráðið hvetur alla búeigendur til
að standa saman og stöðva
mjólkursendingar til bæjanna. —
Blöðin telja að verkbannið — ef
af því verður — verði stutt, því
þingið muni finna leið til að grípa
inn í deiluna_Páll.