Morgunblaðið - 15.05.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 15. maí 1955
oj
.,<■ *
sntUaMfr
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefámsson (ábyrgOann.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá VlgBZ.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20,00 6 mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Stœrsti „milliliður"
á Islandi
^OÍÐAN aðalmálgagn Framsókn-
v kj arflokksins lýsti yfir því á
s.l. hausti, að horfur væru á því
að hann tapaði 10 þingsætum til
Sjálfstæðismanna í næstu kosn-
ingum hefur öll málafylgja blaðs
ins og formanns Framsóknar-
flokksins mótast af sárustu ör-
væntingu. Af því hefur svo aftur
leitt, að heilbrigð skynsemi, dóm-
greind og sanngirni hefur átt
mjög erfitt uppdráttar í herbúð-
um þeirra. Kjarni málflutnings-
ins í Tímanum hefur verið sá,
að Sjálfstæðisflokknum yrði helzt
líkt við bófaflokka í Suður-
Ameríku. Öðrum þræði hefur
því svo verið haldið fram, að
þessi stærsti stjórnmálaflokkur
íslendinga og samstarfsflokkur
' Framsóknar væri algerlega hlið-
stæður kommúnistaflokknum að
öllu innræti og starfsaðferðum.
Þegar venjulegt skynsamt og
hugsandi fólk virðir fyrir sér j
þessar lýsingar Tímamanna á:
Sjálfstæðisflokknum rís sú spurn
ing fyrst, hvernig á því geti stað- j
ið, að Framsóknarmenn skuli
telja 10 kjördæmi sín í hættu
fyrir slíkum flokki? Getur það
verið að Tíminn treysti ekki dóm
greind íslenzks sveitafólks betur
en svo, að hann álíti það ólmt í
að kjósa yfir sig meirihlutavald
flokks, sem þannig væri innrætt-
ur?
Það er frekar ótrúlegt?
Nei, sannleikurinn er sá, að
spár Tímans um stórkostlega
vinningsmöguleika Sjálfstæð-
ismanna í næstu kosningum
sýna greinilega, að hann trúir
ekki einu orði af því, sem
hann sjálfur heldur fram um
hið glæpsamlega eðli flokks
þeirra.
En hann heldur samt áfram
að staglast á því, að Sjálfstæðis-
flokkurinn sé Suður-Ameríku-
íhald og þaðan af verra.
Borga þau hærra fisk-
verð?
NÝJASTA staðhæfing Tímans og
formanns Framsóknarflokksins
um Sjálfstæðisflokkinn kom
fram í ræðu formannsins í eld-
húsumræðunum. Þar er höfuð-
áherzlan lögð á það, að hann sé
eingöngu flokkur „milliliðanna".
En „milliliði" telur Framsóknar-
formaðurinn m. a. „frystihús,
söltunar- og herzlustöðvar". —
Vegna þess að Sjálfstæðisflokk-
urinn, flokkur milliliðanna, ræð-
ur öllum þessum tækjum er ekki
hægt að halda vinnufriði í land-
inu, segir Framsóknarformaður-
inn. Fólkið veit ekki, hvað er
sannvirði vinnunnar og gerir
verkfall, heimtar hærra kaup. Og
það er ekki nema eðlilegt þegar
svona er í pottinn búið, finnst
honum.
Margt mætti um þessa kenn-
ingu formanns Framsóknarflokks
ins segja Á það mætti til dæm-
is benda, að samvinnufélögin
munu eiga og reka 20—30 hrað-
frystihús af þeim um það bil 80
hraðfrystihúsum, sem til eru í
landinu. Um það hefur ekki
heyrzt að sjómenn fengju hærra
verð, meira sannvirði, fyrir þann
fisk, sem lagður er upp í þessi
frystihús en þau, sem rekin eru
af einstaklingum og félagasam-
tökum þeirra.
Samvinnufélögin eru því
samkvæmt kenningu for-
manns Framsóknarflokksins
„milliliður“ að þessu leyti. En
þau eiga einnig „söltunar- og
herzlustöðvar“, sem ekki
greiða framleiðendum heldur
hærra verð fyrir fisk sinn en
aðrir gera.
S. í. S. stærsti milli-
liðurinn.
Þ A Ð er líka býsna nýstárleg'
kenning, að Sjálfstæðisflokkur-;
inn ráði yfir öllum fiskiðnaði
landsmanna, hraðfrystihúsum, j
söltunar- og herzlustöðvum. — j
Hingað til er ekki annað vitað *
en að menn úr öllum stjórnmála- !
flokkum reki slíka atvinnu. Skraf
formanns Framsóknarflokksins
um „milliliðastarfsemi" Sjálf-
stæðisflokksins á þessu sviði
framleiðslunnar er því svo aug-
ljós þvættingur, að furðu sætir
að nokkur maður skuli leyfa sér
að fara með slíkt frammi fyrir
alþjóð. 1
Hverjir eru svo „milliliðirnir"
í verzluninni? Eru það ekki
stærstu aðilarnir, sem við þá at-
vinnu fást að kaupa inn vörur
og dreifa þeim meðal neytenda?
Jú, það hlýtur að vera.
En hver er stærsti verzlun-
araðili á fslandi?
Það er Samband íslenzkra
samvinnufélaga. Er það þá
ekki líka stærsti „milliliður-
inn“? Og ekki selur það eða
þau félög, sem í því eru al-
menningi vörurnar með lægra
verði en aðrir.
Virðist mönnum ekki for-
maður Framsóknarflokksins
vera kominn út í hálfgerðar
ógöngur með „milliliði“ sína?
Fyrslu kosnínaarnar
Fyrir nokkrum dögum fór
fram stjórnarkosning í bifreiða-
stjórafélaginu Hreyfli. Var úr-
slita þeirra beðið með nokkurri
eftirvæntingu, þar sem Hreyfill
var fyrsta verkalýðsfélagið, sem
kosningar fóru fram í að verk-
fallinu loknu.
Niðurstaða kosninganna varð
sú, að kommúnistar biðu þar
herfilegan ósigur. í launþega-
deild félagsins treystu þeir sér
ekki til þess að koma fram lista.
í sjálfseignardeildinni unnu lýð-
ræðissinnar sigur með meiri yfir-
burðum en nokkru sinni fyrr. —
Listi lýðræðissinna fékk nú 214
atkvæði en í fyrra hafði hann
fengið 213 atkvæði. Kommúnist-
ar fengu nú 102 atkvæði, en
fengu í fyrra 139 atkvæði. Hafa
þeir þannig tapað nær þriðjungi
fylgis síns á einu ári.
Þessi kosningaúrslit í stéttar-
félagi bifreiðarstjóra í Reykja-j
vík gefa nokkra hugmynd um
það, hvað kommúnistar muni
uppskera fyrir hið langa verk-1
fall, sem þeir köstuðu þúsundum ’
manna út í með þeim afleiðing-
um, að fjöldi reykvískra heimila
leið skort og varð fyrir marg-
víslegum óþægindum. I
Bifreiðastjórar urðu alveg sér-
staklega fyrir barðinu á ofbeld-
isaðgerðum kommúnista. I
En bifreiðarstjórarnir hafa
svarað fyrir sig með kosninga-
úrslitunum í félagi sínu. —
Kommúnistar hafa stórtapað
þar. Þannig mun fara í fleiri
verkalýðsfélögum á næstunni.
fasleignamatsiRS
FRUMVARP um samræmingu á
mati fasteigna var afgreitt í gær
sem lög frá Alþingi.
Það er aðaiefni þessara nýju
laga að á þessu ári skuli fram
fara endurskoðun á fasteignamat
inu frá 1942 svo og aukafasteigna
matinu, sem gert hefur verið síð-
Endurskoðun þessa skal annast
landsnefnd tveggja manna, sem
' Alþingi kýs.
j Það er ætlast til að nefndin
flokki allar fasteignir, eftir því
hvar þær eru. Skal s'ðan ákveða,
hvað sé hæfileg hækkun eða
lækkun á matsverði fasteigna-
’ flokka. Enga fasteign má þó
| hækka meira en 400%.
Þegar nýtt fasteingamat geng-
lir í gildi skv. þessu skal ríkis-
stjórnin láta fara fram endur-
skeðun á írildendi lagaákvæð-
um um eignarskatt og fast-
eignaskatt og miðist endur-
skoðun við að skattar þessir
hækki ekki almer>nt vegna
fasteignam'’t.sins. Einnig skal
bmvta öðrum opinberum
gjöldum. sem byggð eru á fast-
eignamati, til samræmis.
AKUREYRI, 10. maí.
ANDAVINNUSÝNING Gagnfræðaskóla Akureyrar var opnuð
í skólahúsinu kl. 10 síðastl. sunnudag. Sýningin er að vanda
íjölskrúðug og glæsileg og fyllir alls 9 kennslustofur.
H
HANDAVINNA STtJLKNA 1 bundinna bóka og er bandið bæði
Á sýningunni er mikið af fatn- vel og fallega unnið. Virðist bók-
aði allskonar, sem námsmeyjar bandið vera hin heppilegasta
hafa unnið í vetur, í saumastofu skólavinna fyrir unglinga.
skólans. Má þar til nefna: kjóla,
jakka, blússur, pils, nærfatnað,
barnafatnað og margt fleira. Þá
er einnig mikið sýnt af fallegum
hannyrðum, sem vöktu mikla at-
hygli, svo sem veggteppi, vegg-
myndir, ljósadúkar, kaffidúkar,
treflar, púðar og fleira. Einnig
hafa stúlkurnar unnið mikið af
prjónlesi, heklað og gimbað
muni.
Teikningar nemenda, sem
margar eru vel gerðar, eru einn-
ig á sýningunni. Sérstaka at-
hygli vöktu hinar litaglöðu
vatnslitamyndir yngstu nem-
enda.
HANDAVINNA PILTA
Af handavinnu pilta eru sýnd-
ir margir ágætir smíðisgripir,
skápar, borð og fleiri húsgögn,
auk fjölmargra smærri muna,
útskorinna og myndbrendra. Þá
er á sýningunni mikill
VeLharJi áhrijar:
GLÆÐIR ÁHUGA OG
VINNIJGLEDI *
■ Fræðsluráð og fréttamenn
skoðuðu sýninguna á sunnudags-
morguninn. Skólastjórinn, Þor-
steinn M. Jónsson, sýndi gestum
munina og ræddi nokkuð um
sýninguna og handavinnukennsl-
una í skólanum. Lagði hann á-
herzlu á, að handavinnukennsl-
an glæddi áhuga og vinnugleði
fjöldi nemendanna, yki á fegurðar-
smekk þeirra, en væri þó jafn-
framt hagnýt og holl. Nemandinn
vill sjá árangur iðju sinnar, ann-
ars verður hún honum til leið-
inda, sagði Þorsteinn skólastjóri.
Óskemmtileg framkoma
FÚSI skrifar eftirfarandi:
„Maður nokkur, kunningi
minn, sem ég átti tal við fyrir
nokkru var leiður og gramur
yfir framkomu af hálfu skemmti-
staðar eins hér í bænum ekki alls
fyrir löngu. Hann hafði komið
þar kvöld eitt ásamt konu sinni
til að vera á dansskemmtun, er
þar átti að standa. Bæði voru
fullkomlega allsgáð, og að því er
maðurinn bezt vissi á engan hátt
grunsamleg, Þeim varð því held-
ur illa við, er dyravörður húss-
ins tók umsvifalaust til við að
þukla og þreyfa á konunni, aug-
sýnilega til að ganga úr skugga
um, hvort hún væri með falið
áfengi meðferðis, en umræddur
staður hefir ekki vínveitinga-
leyfi. Þótti hjónunum báðum að
þeim væri með þessu athæfi sýnd
óvirðing og ósvífni, sem þau
hefðu á engan hátt til unnið.
Hefir lögreglan réttinn?
NÚ fyrir skemmstu — heldur
Fúsi áfram .-— heyrði ég, að
nákvæmlega hliðstætt atvik hefði
komið fyrir á sama skemmtistað.
Gerð var vínleit á annarri konu
við innganginn með sömu aðför-
um, sem fyrr og að jafn tilefnis-
lausu. Mér fannst ástæða til að
spyrjast fyrir um, hverju slíkar
aðfarir sættu hjá hlutaðeigandi
aðilum.
„Okkur þykir mjög fyrir þessu
— sögðu þjónar umrædds veit-
ingastaðar, en þetta er ekki okk-
ar sök. Lögum samkvæmt er
einn maður, jafnan óeinkennis-
búinn, frá lögreglunni við inn-
ganginn á hverjum skemmtistað
og það er hann, sem hér er að
verki. Okkur eru slíkar aðfarir
þvert á móti mjög á móti skapi,
en fáum ekki að gert“.
Það er nú svo — en mér er
spurn: hefir lögreglan rétt til að
koma þannig fram gagnvart heið-
arlegum borgurum, sem ekkert
hafa af sér brotið, né gefið hið
minnsta tilefni til svo hvimleiðr-
ar lögreglurannsóknar? Væri
þakkarvert, að skýring væri gef-
in hér á. — Fúsi“.
Fernandel í Genf
ÞEGAR franski skopleikarinn,
hinn óviðjafnanlegi Fernan-
del, var fyrir nokkru á ferð í
Genf, fannst honum tilheyra, að
hann fengi sér nú ósvikið sviss-
neskt úr og gekk í þeim tilgangi
inn í eina af hinum mörgu úr-
verzlunum.
Afgreiðslu-
maðurinn inni
fyrir ráðlagði
honum að kaupa
eitt sérlega á-
gætt úr, sem gat
sýnt allt hvað
hét og var. Það
var vatnsþétt,
högghelt og guð
má vita hvað
meira.
— Þetta er einmitt rétta úrið
fyrir yður, Monsieur Fernandel.
— Hm, sagði Fernandel, — víst
lítur það glæsilega út, en er það
nú vandað eftir því?
— Vandað, Monsieur Fernan-
del? endurtók afgreiðslumaður-
inn næstum móðgaður yfir ann-
arri eins spurningu. Ef það endist
vður ekki svo lengi sem þér lifið,
þá skulum við greiða yður pen
inga yðar til baka.
— Jæja, það er þá bezt, að ég
taki það, sagði M. Fernandel um
leið og stór tár hrundu niður
vanga hans.
— En hvers vegna í ósköpun-
um grátið þér, Monsieur Fern-
andel? spurði maðurinn og vissi
hvorki upp né niður.
— Já, það er nú það, sagði
Fernandel og þurrkaði burtu tár-
in, en það fer ekki hjá því, að
ég klökkni af tilhugsuninni um,
að ég skuli standa hér og kaupa
mitt síðasta úr.
í smíðum
MÉR hafa borizt öruggar upp-
lýsingar um, að byrjað er
að smíða borð og stóla í póst-
hólfaklefa pósthússins. Fram-
kvæmdunum mun hafa seinkað
af völdum verkfallsins. — Verða
áreiðanlega margir til að fagna
því, að þessi þarfa umbót skuli
nú væntanleg innan skamms.
MerKlS, mb
UæSIr iandiS.
KENNARALIÐ SKÓLANS
Handavinnukennarar skólans
eru frk. Freyja Antonsdóttir, frú
Bergþóra Eggertsdóttir, frk.
Kristbjörg Kristjánsdóttir, Guð-
mundur Frímann og Guðmundur
Gunnarsson. Teiknikennarar eru
Guðmundur Gunnarsson og Har-
aldur Sigurðsson. Fjöldi gesta
sótti sýninguna allan sunnudag-
inn. — H. Vald.
námsstyrkir í Iíiel
og Munster
BORGARSTJÓRINN í Kiel býð-
ur íslenzkum stúdent námsstyrk,
2500 DM, til 10 mánaða náms
dvalar (1. okt. 1955 — 31. júll
1956) við háskólann þar í borg.
Öll skólagjöld eru gefin eftir. Ef
styrkþegi áskar, verður honum
séð fyrir húsnæði og fæði fyrir
um 130 DM á mánuði. Styrkþegi
skal vera kominn til náms 15.
október.
Um styrkinn geta þeir sótt,
sem stundað Itafa háskólanám i
eitt ár eða meira í guðfræði, lög-
fræði, nagfræði, læknisfræði,
náttúruvísindum, málfræði og
heimspeki, eða við landbúnaðar-
háskóla. Vegna rúmleysis verður
ekki hægt að taka við nemanda
í lyfjafræði, gerlafræði og efna-
fræði.
Umsækjendur verða að vera
vel færir i þýzku.
Umsóknir skal senda skrifstofu
Háskóla íslands fyrir maílok.
til framhaldsnáms við háskóla-
spítalann í Munster.
Með því að engin umsókn hef-
ur borizt um styrk þennan, er
un.sagnarfrestur framlengdur til
1. júní. Styrkurinn er fyrst og
fremst ætlaður til náms í barna-
lækningum, en komi engin um-
sókn til þessa, verður styrkurinn
veittur til annars náms.
Umsóknir skal senda skrifstofu
Háskóla íslands.
FJÓRIR íslenzkir badminton-
menn kepptu við erlenda varn-
arliðsmenn í badminton nýlega.
íslendingarnir voru Vagn Ottós-
son, Einar Jónsson, Ragnar Thor-
steinsson og Þorvaldur Ásgeirs-
son. Kepptu þeir allir í einliða-
leik og unnu allir fjónr. Síðar
fóru fram tveir tvíliðaleikir og
léku saman af íslendingunum
Vagn og Þorvaldur og Einar og
Ragnar. Fóru svo leikar þar, að
íslendingar unnu í báðum leikj-
unum með miklum yfirburðum.