Morgunblaðið - 16.06.1955, Blaðsíða 3

r Fimmtudagur 16. júní 1955
MORGUNBLAÐIÐ
19
)
Nagy vildi bæta líískjör almenn-
ings — Það varð honum að falli
Ungverjaland er Jboð leppríki á áhrifa-
svæði Rábstjórnarinnar, er hvað mest
dansar á Moskvulinunni
FALL IMRE Nagys, forsætisráðherra Ungverjalands, er álitinn
vera mikill sigur fyrir Matyas Rakosi, einn helzta forustu-
mann ungverska kommúnistaflokksins. Rakosi mun þó hafa verið
nokkuð hikandi við að láta til skarar skríða gegn Nagy. Það kom
nokkuð flatt upp á Rakosi, hvernig landslýðurinn tók tilkynning-
unni um, að Nagy yrði að draga sig í hlé vegna alvarlegs hjarta-
sjúkdóms.
Sennilega hefir kommúnista-
flokkurinn ætlað að gefa Nagy
tækifæri til að bæta ráð sitt með
því skilyrði, að hann bæðist opin-
berlega afsökunar á þfeim skiss-
«m, er honum hefðu orðið á í
stjórnartíð sinni. Enda eru þess
engin dæmi í kommúnískum
ríkjum, að forsætisráðlierra, er
gagnrýndur hefir verið jafn harð
lega og Nagy, fengi að sitja —
að nafninu til — við völd í rúm-
an mánuð. eftir að aðalmálgagn
'kommúnistaflokksins hefir for-
dæmt hann bæði sem persónu og
forsætisráðherra.
★ ★ ★
Imre Nagy er 57 ára að aldri
<og af bændaættum. Hann dvald-
ist í Rússlandi á tímum bylting-
arinnar árið 1917, en sneri aftur
heim til Ungverjalands árið 1921.
Þar var hann rekinn úr jafnað-
armannaflokknum og gekk þá í
kommúnistaflokkinn, sem á þeim
tímum var bannaður og vann
með leynd í Ungverjalandi. Nagy
varð einn helzti forustumaður
kommúnistaflokksins í heima-
landi sínu. f heimsstyrjöldinni
síðari hafði hann yfirumsjón með
útvarpssendingum á ungversku
frá Moskvu.
★ LANDBÚNAÐARRÁÐHERRA
OG INNANRfKISRÁÐHERRA
Árið 1944 fór hann heim til
Ungverjalands ásamt Matyas Ra-
kosi, og gegndi Nagy embætti
landbúnaðarráðherra á árunum
1945 til 1946 í Debreczen-stjórn-
ínni undir forustu Miklos. Síðan
gegndi hann um stund störfum
innanríkisráðherra, en var kjör-
inn þingforseti árið 1946 og hélt
þeim starfa til ársins 1949, en
því næst var hann gerður eins
konar akuryrkjubirgðamálaráð-
herra og hafði í því starfi yfir-
umsjón með. að bændur skiluðu
til ríkisins öllu því korni, er þeim
var skylt.
Hann varð síðan varaforsætis-
ráðherra í stjórn þeirri, er Ra-
kosi myndaði í ágúst 1952. —
Stjórn Rakosi varð að segja af
isér í júlí 1953, og var Nagy þá
falið að mynda stjórn.
Ungverjaland er það ríki á
áhrifasvæði Rússa, er hvað
' mest hefur dansað á flokks-
’ línu rússneska kommúnista-
T flokksins, og þessi stjórnar-
T hreyting í Ungverjalandi
T fylgdi í kjölfar þeirrar stefnu-
hreytingar, er mörkuð var I
T Moskvu með komu Malenkovs
1 til valda, þ. e. draga skyldi úr
þungaiðnaðinum, en leggja
T meiri áherzlu á framleiðslu
' neyzluvara.
sínu þegar 17. apríl 1953. Ýmsir
aðrir kommúnistar gamlir í hett
unni fóru sömu leið og Vas, t. d.
Anna Szatko, heilbrigðismálaráð-
herra.
Hinn 4. júlí, er Nagy tók
við embætti sínu, tilkynnti
hann þinginu, að algjör breyt-
ing yrði á stefnu stjórnarinn
ar, þar sem fyrri stjórn hefðu
orðið á „mjög alvarlegar
skissur". Hann tilkynnti, að
bændur yrðu ekki lengur
skyldaðir til að skila land-
búnaðarafurðum sínum í hend
ur ríkisins, pólitískir fangar
yrðu náðaðir, menn yrðu ekki
gerðir útlagir nema þeir hefðu
brotið mikið af sér við stjórn
landsins, meira umburðar-
lyndi yrði sýnt í trúmálum og
kaupmenn fengju aftur leyfi
til að starfrækja verzlanir í
einkaeign.
if MEGN ÓÁNÆGJA
LANDSLÝÐSINS
Vafálaust hefur stefnubreyt-
ing þessi átt rætur sínar að rekja
til þess að efnahagslífi í landinu
hafði farið hrakandi vegna þess,
hve stjórn Rakosi lagði mikla
áherzlu á þungaiðnaðinn, og
óljósar fregnir höfðu borizt
vestur fyrir járntjald um megna
óánægju landslýðsins vegna vax-
andi skorts á neyzluvörum eink-
um korni og vegna þeirra hegn-
inga, er leiguliðar og bændur
voru beittir, ef þeir stóðu ekki í
skilum við ríkisstjórnina.
KÍNA, mesti eitur-
lyfjasali heimsins
Rakosi hrósar sigri.
Hinn 19. okt. tilkynnti Nagy,
að mikill skortur væri á neyzlu-
vörum í Ungverjalandi, en sér-
fræðingar ríkisins rannsökuðu
nú, hversu bæta mætti úr þessu,
enda hefði komið í ljós, að fram-
leiðsla landbúnaðarafurða væri
f DESEMPER 1953 var hringt til
.Ernest Gentry-, en svo heitir
maður, se :n veitir forstöðu stofn-
un í Sán Francisco, sem er á
verði gagnvart leynisölu eitur-
lyfja. Maðurinn sem hringdi tal-
aði með kínverskum málhreimr
Hann sagði, að Ernest Gentry
mundi finr.a á tilteknum stað
tvær ferðatöskur, sérlega athyglis
verðar. Þær væru gerðar úr
vissri viðartegund og nýkomnar
frá Hong Kong.
Áður en dagur var að kvöldi
var Mr. Gentry búinn að ná í
töskurnar og finna þar falið í
efniviði þeirra heroin (híróín)
120,000 dollára virði. Þetta var
útsending frá Kínaveldi komm-
únista.
Erlend viðskipti Kínverja hafa
nú um stund ekki verið neitt sér-
lega blómleg; hafa Kínverjar því,
síðan korrmúnistar komust þar
til valda lagt mikla stund á út-
flutning eÞurlyfja til Suðaustur-
Asíu, Japan og Bandaríkjanna,
i til þess að afla sér gjaldeyris, en
svo harma þeir það ekki heídur
! þótt eiturlvfjanotkunin kunni að
j lama að einhverju leyti þær
miklu minni en fyrir heimsstyrj-,, .,
öldina. Hélt hann því fram, að ^oðlr’ sem ,þelr fað lutl
einkaframtak bænda hefði ekki1 ^rlr Þelm 1 læJra haldl- 1Lsamn;
fengið að njóta Sín nægilega, og ‘ ‘^1 Þeim< er Russar Serðu arlð
stjórnin hefði heldur ekki átt að
gánga svo nærri bændum á sam-
eignarbúum, þó að sjálfsagt væri
að hafa fullt eftirlit með þeim.
Þessi síðari stjórnarbreyting
ber þess greinilega vott, að
Ungverjaland er leppríki
Rússa í orðsins fyllstu merk-
ingu. Ráðstjórnin hefur nú
horfið frá þeirri stefnu, er
tekin var upp með valdatöku
Malenkovs, þ. e. aukin fram-
leiðsla neyzluvara og ýmsar
aðrar ráðstafanir, er gerðar
voru til að bæta lífsskilyrði
þjóðarinnar. — Þungaiðnaður
skipar nú aftur fyrsta sess í
s'tefnu stjórnar Rússlands und-
ir forsæti Bulganins, og Ung-
verjar fylgja fordæmi Ráð-
stjórnarinnar.
Nýtf
reisa félagsheimili
ALGJÖR BREYTING Á
STEFNU STJÓRNARINNAR
Með Rakosi urðu að víkja úr
Baðstu stöðum kommúnistaflokks-
ins ýmsir þeir, er fylgt höfðu
Rakosi að málum, en Rakosi
hafði undanfarin sex ár verið
einn áhrifamesti forustumaður
ungverska kommúnistaflokksins,
Og varð það raunverulega áfram,
þó að stjórn hans yrði að segja
af sér. Nokkur aðdragandi hafði
Orðið að stjórnarbreytingu þess-
Bri, er gaf hugmynd um, hvað
Verða myndi, m. a. hafði Zoltan
Vas, fyrsta kommúniska borgar-
Stjóranum í Búdapest og síðar
formanni skipulagningarnefndar
tíkisins, verið vikið úr embætti
son, bæjarstjóri; Ármann Þórð-
arson, bóndi; Björn Stefánsson,
kennari; Gísli Magnússon, múr-
arameistari; Jakob Ágústsson,
rafveitustjóri; Jónmundur Stef-
ánsson, verkamaður og Sigurður
Guðmundsson, kennari. Endur-
skoðendur: Guðm. Þór Benedikts
son og Haraldur Þórðarson.
— JÁ.
ÓLAFSFIRÐI, 19. apríl: —
Sunnudaginn 17. apríl var stofn-
að í Ólafsfirði sameignafélag, er
hlaut nafnið „Tjarnarborg“, en
félag þetta hefir það markmið,
að reisa félagsheimili.
Þátttaka var mjög almenn Svo
til öll félög hér, er rétt hafa til
þess samkvæmt lögum um félágs-
heimili að gerast meðlimir, stóðu
að stofnuninni. Eru það þessi:
íþróttafélagið Leiftur, Kvenfélag
ið Æskan, Siysavarnafélag
kvenna, Slysavarnafélag karla,
Verkakvennafélagið Sigurvon,
Iðnaðarmannafélag Ólafsfjarðar,
barnastúkan Áróra, stúkan Norð-
urljós, Karlakórinn Kátir piltar
og Skátafélagið. Þá var Ólafs-
fjarðarkaupstaður einnig stofn-
andi, og með hæsta framlagið.
Af félaganna hálfu lögðu mest
fram íþróttafélagið Leiftur og
Kvenfélagið Æskan. Samtals var
stofnfé skráð á fundinum 253 þús.
kr., en reiknað er með að það
verði hærra. Þá hafa nokkrir ein-
staklingar óskað eftir að fá að
styrkja þetta málefni með fram-
lögum.
Á fundinum var mjög samstillt
ur vilji um að vinna sem ötulast
að byggingu félagsheimilisins og
leita allra ráða til þess að bygg-
ing geti hafizt á þessu ári. — I
stjórn voru kosnir með samhljóða j toppanna af mörgum, sem a
atkvæðum: Ásgrímur Hartmar.ns eftir koma, ^
Hittasf
99topparnir66
í London?
LONDON, 13. júní: — Komið
hefir til mála, að Eisenhower for-
seti komi við í London á leið
sinni á fjórveldafundinn í júlí og
að þeir hafi þar stutta ráðstefnu
forsetinn, Eden og Faure, forsæt-
isráðherra Frakka.
Eden er sagður hlynntur því
að æðstu menn fjórveldanna
komi saman á nýjan leik ef allt
fer vel í Genf í júlí, er utanríkis-
ráðherrar fjórveldanna eru búnir
að vinna úr þeim ákvörðunum,
sem teknar kunna að verða í
Genf. Yfirleitt er gert ráð fyrir
því í London, að fundurinn í
Genf verði aðeins fyrsti fundur
1950 við Kínverja,ær þess krafizt,
að Kínverjar borgi Rússum í
gulli eða Bandaríkjadollurum
allt, er þeir fá hjá þeim til hern-
aðar. Til þess að afla þessa gjald-
eyris er s’ o gripið til eiturlyfja-
sölunnar, en lítt er þessi aðferð
samboðin mönnum, sem þykjast
vilja efla sem bezt velferð mann-
kynsins.
„Hér er ckki að etja við smá-
vægilegan andstæðing“, segir
Harry J. Anslinger, yíirmaður
eiturlyfjavarnanna í Bandaríkj-
unum, „heidur miklu fremur við
geigvænleg svikráð til þess að
ná í gjaldeyri og spilla og sýkja
fólk hinna frjálsu þjóða“.
Fyrir síðustu heimsstyrjöld fór
notkun eiturlyfja minnkandi um
allan heim. Þjóðernissinnastjórn-
inni í Kína hafði tekizt að vinna
mjög bug á ópíumsölunni. Árið
1939 var ópíum framleiðsla Kín-
verja um 1200 lestir árlega. Nú
er hún talin vera 6000. Af þessu
flytur Kínaveldi kommúnista út
2000 þungr. estir, ýmist af reyk-
ópíum, híróníi eða morfíni. Þetta
er helmingi meira en öll önnur
ólögleg eiturlyfjaframleiðsla í
heiminum. Stjórnir ýmissa þjóða,
svo sem í Japan, Thailandi,
Burma, Malajalöndum, hafa
kvartað við stjórn Sameinuðu
þjóðanna víir þessari eiturlyfja-
smyglun Kínverja. í Japan hafa
menn þó naumast þorað að minn-
ast á þetta upp á síðkastið, því
að for$prakkar kommúnista
hringsins þar hafa gripið til
grimmilegia hefna gegn slíkum
Kommúr.istar í Kína hafa not-
að ópíum sem eitt af vopnum
sínum allt frá árinu 1930, er þeir
voru aðeins sem skæruliðar í
Norðvestu1.'-Kína. Þá var fram-
leitt í Shensi fylkinu geysimikið
af híróíni og lagt i hendur leyni-
sala rauðh.ðanna, sem þjálfaðir
höfðu verið til þess að dreifa
þessu út um landið, þar sem
þjóðernissinnar höfðu völdin.
Eiturlyfjasalan gaf góðan skild-
ing í aðra hönd til þess að fjölga
gröfum ancrstæðinganna.
Athafnasamur á þessu sviði var
Po-I-Po, framtakssamur „æsku-
lýðsleiðtogi“. Þegar kommúnist-
ar komust til valda 1949, varð
Po fjárrrálaráðherra. Honum
tókst að auka svo útflutning eit-
urlyfja, að kommúnistastjórnin
hafði um 150 milljónir dollara
á ári upp úr þessu, sem kallað
var „sérstök viðskipti
Stjórnsk'.paðir embættismenn
hafa nú yfirumsjón með eitur-
lyfjaframleiðslu og útflutningi. í
i fylkinu Szechuan t. d. ræður
I Suðvestur-Yunnan er þessum
viðskiptum stjórnað af starfs-
mönnum ríkisstjórnarinnar og
yfirmanni leynilögreglunnar. —
Ríkisstofnun í Peiping sér um
sölu eiturlvíja til annarra landa.
Vopnaðar ferðamannalestir leggja
upp frá Yunnan suður til
Burma, en þaðan er svo eitur-
lyfjunum smyglað til Tbailands,
Malaja og Indó-Kína. Frá Canton.
er fljótfanð með járnbraut eða
skipi til Brezku Hong Kong og
Macao Portugala. Önnur mikið
notuð leið er með litlum- leyni-
sölubátum frá Norður-Kóreu og
Kína til Japan. Frá þessum stöð-
um er híróín sent um allan heirp.
ýmist með skipum eða flugvél-
um.
Árið 1950 varð það uppvíst, að
leiðtogar kommúnista í Japan
stunduðu híróínsölu. Með leyhd
tókst manni að kaupa þessa vöru
af þremur efnuðum mönnum í
Tokyo. Tveir þessara manna
reyndust vera leiðtogar kommún-
istaflokksins í borginni, og um
ýmislegt fleira varð þá uppvist.
Menn'beita óvini sína marg-
víslegum vopnum, en fá geta
verið ómannúðlegri og viðbjóðs-
legri en þessi. Á einum mánuði
tók lögreglan í Suður-Kóreu
2400 kommúnistasendla, er allir
höfðu híróín meðferðis, en þótt-
ust vera fléttamenn.
Af þessnm 2400 voru margar
stúlk^r, ::cm vistuðu- sig sem
þjónustustúlkur eða við veiting-
ar, en smvgluðu svo eiturlyfjun-
um um leið. Hvílíkt siðgæði!
Flestar höfðu þessar stúlkur ver-
ið á sex mánaða námskeiði hjá
kommúnisíum í Norður-Kóreu
og fengið þar menntun í þessari
fallegu iðju.
Þessir eiturlyfjaprangarar hafa
lagt alla scund á að ná til Banda-
ríkjahermanna bæði í Japan og
Kóreu. Það vakti ekki litla undr-
un, er kardináli Spellman hafði
brugðið sci til víglínunnar í
Kóreu og komizt þar að raun um
„hræðilegt ástand“. Á hálfu ári
upplýstist um 899 hermenn, sem
allir notuðu eiturlyf og voru her •
fang þessa»a leyniprangara eitur-
lyfjanna.
Mest af citurlyfjum, sem nú er
laumað inn til Bandaríkjanna, og
er ekkert smáræði, kemur frá
löndum kommúnistanna í austri.
Þessi frásögn, sem fyrst birtist
í The New Leader, er allveru-
lega lengri en þessi lauslegi út-
dráttur. Hún er ljót saga og
óþarfi að ^engja hana hér frek-
ar. — Við höfum oft fellt þung-
an dóm yí;r áfengisauðmagninu.
Að þessu sinni er það „öreiga“
veldið með allt sitt friðar- og
mannúðartal, sem stundar and-
styggilegustu eiturlyfjasöluna.
P. S.
Nýff fyrirkomulag á
leiðinni Húsavík—
Akureyri
HÚSAVÍK, 13. júní — Sérleyfis-
hafi, á leiðinni Húsavik—Akur-
eyri, Bifreiðastöð Þingeyinga li.f.,
hefur nýlega fengið nýjan "og 7
mjög vandaða langferðabifreið,
sem starfrækja á á þessari léið.
Er bifreiðin af Volvo-gerð og
rúmar 37 íarþega. Bifreiðin var
yfirbyggð í Svíþjóð.
Tekið hefur verið upp nýtt fyr-
irkomulag á þessari leið, þannig,
að farnar verða, tvær ferðir á
dag bæði frá Akureyri og Húsa-
vík. Frá Hús?;vík verður farið kl.
7 að morsjni og kl. 4 síðdegis,
en frá Akureyri kl. 1 e. h. og
kl. 8 að kvöldi. Etu kvöldferð-
--- --------- „. _. ------ irna'r með þessu móti samræmd-
j stjórnin vfir ópíum framleiðslu1 ar ferðum Norðurleiða.
I og hefur þar einnig híróín-gerð. I —Fréttaritari. j