Morgunblaðið - 30.06.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 30. júní 1955
Útg.: H.í. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vígur.,
Lesbók: Árni Óla, simi 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.

ÚR DAGLEGA LÍFINU
i anda ræliunar og frjálslyndis
AÞÚSUND ára hátíð Alþingis á
1 Þingvöllum árið 1930 rættust
margir draumar. En þar kvikn-
uðu einnig nýjar hugmyndir og
hugsjónir. íslenzka þjóðin hafði
fyrir skömmu fengið fullveldi
sitt viðurkennt. Sjálfsvitund
hennar var að glæðast, trúin á
framtíðina að styrkjast. Það sætti
því engri furðu að einmitt á
þessum björtu sumardögum urðu
til samtök sem síðan hafa látið
mikið gott af sér leiða í íslenzku
þjóðlífi. Ber þar fyrst og fremst
að nefna Skóg'ræktarfélag ís-
lands. Það var stofnað á Þing-
völlum 27. júní árið 1930.
Stofnun Skógræktarfélags-
ins var í raun og veru gleggsta
dæmið um vaxandi trú þjóð-
arinnar á land sitt. í margar
aldir hafði stefna rányrkjunn-
ar rúið ísland að trjágróðri og
stuðlað að uppblæstri og eyði-
leggingu. Menn trúðu ekki á
möguleika þess, að hér gætu
þrifist nytjaskógar. Vantrú og
sinnuleysi mótaði almennt af-
stöðu landsmanna í þessum
málum. Mcð stofnun Skóg-
* ræktarfélagsins er merki rækt
unar og raunsæi reist. Markvís
barátta er tekin upp gegn
hinni hugsjónasnauðu eyðing-
arstefnu, en fyrir fegrun og
betrun landsins,
Saga Skógræktarfél^gs íslands
hefur áður verið rakin hér í blað-
inu og er alþjóð kunn. Verður
hún því ekki sögð hér frekar að
sinni. En fyllsta ástæða er til
þess að gleðjast yfir þeim ár-
angri, sem þegar hefur náðst af
starfsemi félagsins. Ræktunar-
stefnan hefur sigrað, ránvrkjan
er komin á hratt undanhald.
S. U. S. 25 ára
Önnur samtök, sem stofnuð
voru á Þingvöllum þjóðhátíðar-
dagana var Sambánd unga Sjálf-
stæðismanna. Nokkur félög ungra
manna stofnuðu með sér lands-
samband til þess að berjast fyrir
hugsjónum sínum. Verkefni þess
var tvíþætt: Annarsvegar að berj
ast fyrir algerri frelsistöku ís-
lands að 25 ára fresti sambands-
laganna liðnum, hinsvegar að
beita sér fyrir frjálslyndri og víð-
sýnni framfara- og uppbyggingar
stefnu í innanlandsmálum. Yfir
stofnun Sambands unga Sjálf-
stæðismanna var bjarmi fagurra
hugsjóna framsækinnar æsku.
Unga fólkið, sem stóð að myndun
samtakanna var þess alráðið að
leggjast rösklega á árina og
þreyta róðurinn af kappi fyrir
framkvæmd hugsjóna sinna.
Nú, að 25 árum liðnum, er það
Sjálfstæðismönnum mikið fagn-
aðarefni, að þessi samtök æsku
þeirra hafa unnið mikið og gott
starf. Þau hafa haft rík áhrif á
starf og stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins. Innan þeirra hafa vaxið upp
margir dugandi menn, sem reynzt
hafa flokknum og þjóðinni í heild
vei og drengilega. Sjálfstæðis-
æskan hefur átt sinn ríka þátt í
að stefna flokksins hefur mótast
af frjálslyndi og víðsýni. Á grund
velli þeirrar stefnu hefur flokk-
urinn starfað og í skjóli hennar
hafa orðið stórfelldar framfarir
í landinu. __ __ ___
Hugsjónir rætast
Það er athyglisvert, að meðan
.rr
áhrif Sjálfstæðisflokksins eru
minnst á stjórn landsins árin
1930—1939 vegnar þjóðinni verst.
Þá ríkir hér kyrrstaða á fjöl-
mörgum sviðum og landsmenn
eiga við margvislega erfiðleika að
etja.
Síðasta einn og hálfan áratug-
inn, þegar Sjálfstæðismenn taka
að eflast til aukinna áhrifa hefst
hinsvegar mesta framfaratíma-
bil íslenzkrar sögu.
Ungir Sjálfstæðismenn
fagna því einnig í dag, að ein-
mitt nú stendur flokkur þeirra
mitt í miklu uppbyggingar-
starfi. Hugsjón þeirra um raf-
væðingu landsins er nú tekin
að nálgast framkvæmd og
raunveruleika. ísland er al-
frjálst og lýðveldi stofnað. Ef
þjóðin kann að hagnýta sér
hina bættu aðstöðu sína á hún
glæsilega framtíð fyrir hönd-
um. En hún getur eyðilagt
hina miklu möguleika sína
með gálauslegri hegðan. Það
hika ungir Sjálfstæðismenn
ekki við að benda henni á.
Þeir eru þess alráðnir að halda
því merki enn hátt á lofti, sem
þeir reistu á Þingvöllum á
þjóðhátíðinni, merki frjáls-
lyndis, framtaks og framfara.
Undir því munu þeir vinna
nýja sigra þjóð sinni til vegs
og farsældar.
„Brýtur í bága viS
vilja Aiþýðu-
ffokksins’
ALÞÝÐUBLAÐIÐ lýsir yfir því
í fyrradag, að fundahöld Hanni-
bals Valdemarssonar á Austur-
landi með einum þingmanni
kommúnista séu algert „einka-
fyrirtæki“ hans og Alþýðuflokkn
um „óviðkomandi með öllu“. Seg
ir blaðið jafnframt, að forseti
Alþýðusambandsins hafi á fund-
unum prédikað nána pólitíska
samvinnu milli Alþýðuflokksins,
kommúnista og Þjóðvarnar, jafn-
vel sameiginleg framboð þessara
flokka við næstu kosningar.
Síðan kemst blaðið að orði á
þessa leið:
„Hugmyndin um áminnsta
samvinnu við kommúnista
brýtur í bága við yfirlýstan
vilja Alþýðuflokksins fyrr og
nú eins og Hannibal Valde-
marssyni hlýtur að vera kunn
ugt“.
Alþýðublaðið deilir einnig á þá
ráðabreytni, að fyrsti fundur
kommúnistaþingmannsins og Al-
þýðusambandsforsetans skyldi
hafa verið boðaður í nafni Al-
þýðusambandsins.
Það er vissulega ekki að ófyrir-
synju, að þessi gagnrýni hefur
komið fram i Alþýðublaðinu. Það
er fáheyrð ósvífni að forseti A.
S. í. skuli leyfa sér að boða póli-
tíska umræðufundi með komm-
únistum í nafni heildarsamtaka
verkalýðsins. Er sú ráðabreytni
þó í beinu samræmi við framferði
kommúnista og Hannibals á s.l.
vetri, er þeir skrifuðu fjórum
stjórnmálaflokkum og buðust til
þess að taka að sér forystu um
myndun ríkisstjórnar í landinu.
En þessi fundahöld Alþýðu-
sambandsforsetans eru enn
ein sönnun þess, hversu ræki-
lega kommúnistar hafa her-
tekið hann.
Byltingin í Argentínu hófst eins
og hér segir:
Flugvél kom svífandi utan úr
j gráum himingeimnum.
Fólk, röltandi um goturnar,
leit upp. Þá heyrðist hvellur. .—
Jörðin hristist. Veggir skulfu.
Fólkið áttaði sig ekki strax.
En svo greip það skelfing og
göturnar urðu auðar.
Blóðugasta byltingin í nútíma-
sögu Argentínu var að hefjast.
Sprengjurnar féllu í grend við
Casa Rosada, Bleiku bygginguna,
stjórnarráðið, þar sem Juan D.
Perón hafði skrifstofur sínar.
Tveir sprengjuhvellir í viðbót.
Fólkið á götunni sá nú, að um
var að ræða sprengjur, sem komu
frá flugvélinni í loftinu. Fólkið
hnipraði sig, þrýsti sér upp að
gráum steinveggjunum, er flutn-
ingabifreiðar skipaðar einkennis-
klæddum mönnum geystust fram
hjá Þetta voru árásarmennirnir.
Það hvein í hjólbörðunum er
flutningabílarnir námu staðar að
baki stjórnarráðinu. Hermenn
stukku af pöllunum, rifflarnir við
Byliingin í Árgentínu
hófsf meS árás
1 flugvélar
Skelfing á götum úfi
öxl. Hermennirnir hlupu í fjór-
faldri röð eftir götunni. i
Mannsöfnuðurinn forðaði sér
á bak við horn, til þess að komast
úr skotfæri.
Skothvellir heyrðust. Óp, ösk-
ur, me4ri skothvellir. Einn mann-
anna í þrönginni féll í götuna.
Vinir gripu hann á loft og köll-
uðu á „sjúkrabíl“. i
Nú komu aðrir hermenn hlaup
andi eftir götunni og fóru um
hliðardyr inn í Bleiku stjórnar-
bygginguna. Þarna var kominn
liðsauki til stjórnarmanna í
byggingunni. Svartur reykur I
hófst á loft frá sprengingunum.
Orrustan stóð í nær tvær
uu andi áhrijar:
IGÆR veltum við svolítið fyr-
ir okkur umferðarmálum, og
skulum við nú minnast lítillega
á eitt atriði, sem er þeim nokkuð
skylt.
I
* Með forsetalegri tign!
SAGT er, að hér búi gott fólk
og gestrisið, og skal ég ekki
gera neinar athugasemdir við
það, þótt ég sé þess fullviss, að
við íslendingar séum hvorki betri
né gestrisnari en aðrar þjóðir. En
hvað um það. Hér virðist það a.
m. k. landlægt, að bifreiðastjór-
ar sýni gangandi mönnum stund-
um hið mesta tillitsleysi. Reykja-
vík er orðin stór borg og teygir
sig í allar áttir, auk þess sem
byggð er víða í nágrenni hennar.
Fólk, sem þar býr missir stund-
um af strætisvagninum, eins og
komið getur fyrir beztu menn,
og skal ekki orðlenga það. En
þá er það undantekning, ef einka-
bílstjórar hlaupa undir bagga,
þótt í þá sé veifað á vegum úti.
Þeir virðast yfirleitt ekkert kæra
sig um að hjálpa upp á náung-
ann og lofa honum að fljóta með
í bæinn. — Þeir aka aðeins fram
hjá með forsetalegri tign — og
stíga kannske örlítið á benzín-
gjafann til merkis um hjálpsem-
ina! — Vonandi stafar þetta að
eins af hugsunarleysi hjá þessu
ágæta fólki, sem hér á hlut að
máli. Við skulum bíða — og sjá,
hvað setur.
Skemmtileg íþrótt.
FIMLEIKAR eru ákaflega
skemmtileg og göfug íþrótt,
en einhvern veginn hef ég það á
tilfinningunni, að henni sé ekki
sýndur sá sómi, sem vera ber.
— Fleiri virðast vera sömu skoð-
unar, því að í fyrradag barst mér
bréf, þar sem harmað er, hversu
sjaldan fimleikasýningar eru
haldnar hér á landi, Tek ég undir
það og skulum við vona með
bréfritara mínum, að úr rætist.
Lítill áhugi.
FRJÁLSUM íþróttum er aftur á
móti sýndur fullur sómi af
forráðamönnum íþróttafélaganna
og er það vel. Aftur á móti er I
leiðinlegt, hve fáir virðast hafa
áhuga á þessari skemtilegu í-
þróttagrein. Á sunudaginn var,
efndi íþróttafélag Reykjavíkur
til dæmis til mjög skemmtilegs ’
frjálsíþróttamóts í Reykjavík og
voru fjórir sænskir íþróttagarpar
meðal þátttakenda. En þrátt fyr- 1
ir það var aðsókn lítil að mótinu
— ekki í fyrsta sinn.
Við eigum marga unga og efni-
lega frjálsíþróttamenn, sem vafaj
laust eiga eftir að gera garðinn
frægan. Það er því mjög gaman
að fylgjast með ferli þeirra og ’
gefa því gaum, sem vel er gert.
Við Gullfoss.
„Fár bregður því betra,
ef hann veit hið verra“.
OVÍÐA er jafn fagurt og við
Gullfoss. Þar er auðvelt að
taka undir með skáldinu: — Nátt
úran grípur mig himinheið. Þar
birtist íslenzk náttúra í allri
sinni frumstæðu, látlausu tign og
beljandi stórfljótið leyðrar kletta
snasirnar og finnur veg sinn til
sjávar.
Á slíkum stöðum eigum við að
reisa hús, sem samboðin eru um-
hverfinu, en ekki einhverja leið-
indahjalla, sem öllum eru ang-
ursefni. En því miður hefur það
ekki enn verið gert við Gullfoss,
þar var lítill, lágkúrulegur veit-
ingaskáli, síðast þegar ég vissi til.
Vonandi stendur það til bóta.
En það var annað, sem ég ætl-
aði að minnast á í dag. Ég hefi
nýlega fengið bréf frá „Einum
úr hópnum', sem svo nefnir sig.
„Hópurinn“ eru 30 ferðalangar,
sem fóru austur að Gullfossi ekki:
alls fyrir löngu og þágu þar góð-
an beina. Kveður bréfritarinn
ferðafélaga sína hafa lokið upp
einum rómi um það, að veitingar
og framreiðsla hafi verið „í fullu
samræmi við umhverfið og feg-
urð dagsins", svo að ekki varð á
betra kosið. Biður hann mig um
að senda veitingastýranni, ung-
frú Sigríði Björnsdórtur, beztu
kveðjur. — Er gott til þess að
vita, að þjónustan skuli draga
svo lítið úr óheillaáhrifum hrófa
tildursins.
0*3 ■
Merklð, sem
klæðir landið.
klst. Óbreyttir borgarar, sem
reyndu að skjótast yfir göturn-
ar umhvei’fis stjórnarbygging-
una lentu í skothríð og féllu.
Maður nokkur, sem virtist vera
á sextugs aldri, gekk óskadd-
aður inn á milli hvinandi byssu-
skotanna um óvarða götuna alla
leið frá stjórnarbyggingunni til
Plaza de Mayo. Hann þreif hvít-
an vasaklút upp úr vasa sínum
og hélt honum á loft. Hann brosti.
Hann komst leiðar sinnar.
Tveir menn stukku út úr
banka. Báðir urðu fyrir byssu-
kúlum. Hjúkrunarliðar komu
þeim til hjálpar.
Kvenmaður með Perónistanál
í barmi hrópaði og kvaðst vilja
berjast. Maður nokkur greip
hana og sagði: „Þér eruð vopn-
lausar".
En tugir annarra vopnlausra
manna voru á hlaupum umhverf-
is stjórnarbygginguna og hróp-
uðu: „Perón, Perón“, leitandi
skjóls í hornum og bak við súlur.
Tveir skriðdrekar komu upp
götuna. Þeim var fagnað með
hrópum. Frá þeim hófst vélbyssu
skothríð.
Hópar úr fylgiliði Peróns i
verkamannastétt þyrptust í átt-
ina til árásarmannanna. Þeir
héldu á argentínskum fánum. —
Sumir óbreyttir borgarar höfðu
riffla.
Liðsaflinn stefndi að byggingu
flotamálaráðuneytisins, þrem
húsaröðum fjær. Sigurmn virtist
stjórnarmönnunum vís.
En aftur heyrðist dynurinn úr
flugvélum uppreistarmanna og
aftur dreifðu sprengjur dauða
og tortímingu. Reykur umvafði
allt svæðið eins og svartasta
þoka.
Þetta var skelfingaraugnablik-
ið, er flestir þeirra sem dóu,
urðu fyrir skotum.
Ógnaræði greip fólkið, sem
stundu áður hafði talið sigurinn
vísan.
Líkin lágu á dreif um jörðina.
Sírennur sjúkrabílanna gullu.
Flugvélarnar hurfu. Skelfingin
tók enda. Flotamálaraðuneytið
gafst upp. Orrustan virtist á
enda. Hinir forvitnu komu fram
úr fylgsnunum.
Innan stundar voru hundruðir
manna farnir að glápa á líkin
sprengjuholurnar, rústirnar.
En þá komu uppreisnarmenn-
irnir aftur. Árásarflugvélarnar
komu síðustu ferðina yfir mann-
fjöldann, sem nú var á rölti um
túnblettina og göturnar umhverf-
is Bleika húsið . . .
Vélbyssurnar skutu raufir 1
efsta götulagið.
Flugvélarnar fóru með drunum
í burtu. Fólkið skreið úr fylgsn-
um sínum.
Orrustunni var lokið.
(New York Times)
Löng sumarleyfis-
ferð í Öræfin
GUÐM. JÓNASSON, sem hefir
samstarf við ferðaskrifstofuna
Orlof, ætlar nú um helgina að
efna til ferðar norður og austur
um land til Öræfa í Austur-
Skaftafelssýslu. Hann leggur af
stað frá Rvík á laugardag og
mun koma við á frægum sögu-
stöðum. Verður ekið allt austur
að Jökulsá, en þar verður ferða-
fólkið ferjað yfir ána og taka þá
bílar við og aka því um Öræfin.
Er ráðgert, að þegar sá hópur,
sem fer á laugardag hefir dvalizt
á þessum slóðum nokkra hríð,
komi annar flugleiðis að Fagur-
hólsmýri og ferðist um Öræfin og
síðan heim aftur um Austur- og
Norðurland. Mun sá hópur leggja
leið sína inn á hreindýraslóðir í
vestur Öræfum..
Allar úpplýsingar um ferðir
þessar eru veittar í Orlofi.