Morgunblaðið - 04.08.1955, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 4. ágúst 1955
mORGVNBLAÐIÐ
I
KrtMÍa Svía mm samræmd fíuff-
iargjöld éjr gerð til Sslemd-
imffa eimma
Hokkrar sfaðreyndir rifjaðar upp um
uppsögn sænsk-íslenzka
loffferöasamningslns
ÁRIÐ 1945 var undirritaður loft-
ferðasamningur milli Islands og
Svíþjóðar. Árið 1952 voru gerðar
á honum nokkrar breytingar, og
hinn nýi samningur undirritaður
3. júní 1952. Með bréfi dags. 30.
des. 1954 sagði sænska ríkis-
stjómin samningum upp. Um
miðjan aprílmánuð 1955 hittust
hér í Reykjavík fulltrúar
eænskra og íslenzkra stjórnar-
valda til viðræðna um nýja samn
inga, en þær urðu árangurslaus-
ar. Um miðjan maímánuð s.l. hitt- '
ust fulltrúar íslenzku flugfélag- 1
anna og SAS í Stokkhólm. Þeim 1
tókst ekki að finna neinn sam- '
komulagsgrundvöll. Síðast í júní j
mánuði hittust fulltrúar sænskra '
Og íslenzkra stjórnarvalda í;
Stokkhólmi. Viðræður þeirra
báru engan árangur. Samnings- I
tímabilið rennur út 31. desember I
1955. Ef svo fer frain, sem nú
horíir munu íslenzkar flugferðir
til og frá Svíþjóð leggjast niður
eftir næstu áramót.
Gamli samningurinn var efnis-
lega samhljóða loftferðasamningi
þeim, sem nú er í gildi milli Bret-
lands og Svíþjóðar, en þeim samn
ingi hafa Svíar ekki sagt upp.
70 ára í dag:
Sverrir Gíslason, bóndi
í Hvammi í Morðurárdal
HANN er fæddur í Fagradal í
Saurbæ 4. ágúst 1885. Voru
foreldrar hans séra Gísli Einars- ■
son prestur í Hvammi í Norður- ;
árdal og siðar prófastur í Staf- j
holti og kona hans Vigdís Páls- \
dóttir. Foreldrar séra Gísla voru
Einar bóndi í Krossanesi í VaH- |
hólmi í Skagafírði sonur séra
Magnúsar Magnússonai- prests í
Glaumbæ og síðari konu hans
Sigríðar Halldórsdóttir Vídalins
umboðsmanns á Reynistað og
systir Reynistaðarbræðra sem úti
urðu á Kili 1780.
I Kona Einars í Krossanesi og
1 móðir séra Gísla var Efemía dótt-
ir Gísla Konráðssomar sagnfræð-
Uppdráttur þessi sýnir núverandi flugleiðir íslenxka flugfélags-
ins Loftleiða. Eru þær annarsvegar milli íslands, Stafangurs,
Gautaborgar, Kaupmannahaínar, Hamborgar og Euxemburg og
hinsvegar milii íslands og New York.
stjómarvöld taki sér rétt til þess' áð þetta ætti einnig að ná til
að segja okkur fyrir verkum um, t yngri gerðar af Douglasvélum
NÝJA SAMNINGSUPPKASTIÐ
hvernig við eigum að semja við
Ameríku menn.
FARGJÖLD OG FAR4RTÆKI
, , . , . , Skymasterflugvél getur farið
Syiar hafa lagt fram ramnmgs með rúm]ega 300 km hraða miðað
uppkast. Samkvæmt því er Sví-
um gefinn réttur til matgvíslegra
takmarkana á athafnafrelsi ísl.
flugfélaga. Hins vegar getur þar
að líta fyrirheit um „velvilja
milli þjóða“, svo sem þessa grein:
„Stjórn konungsríkisins Sví-
þjóðar og stjórn lýðvelriisins ís-
lands .. .. sem óska að vinna
að og auka, eins og hægt er nota-
gildi flugferða, með þeim lægstu
töxtum, sem eru samrímanlegir
heilbrigðum fjárhag, og örva
flugferðir á alþjóðavettvangi,
sem úrræði til að skapa vinsam-
lega eindrægni og velvilja milli
þjóða, svo og til að nota hið
mikla óbeina gagn, nem flugið
flytur með sér, báðum löndunum
til hagsbóta".
ÁSTÆDUR TIL UPPSAGNAR
Sú grundval larástæða, sem
Svíar telja sig hafa til upp-
sagnarinnar er lág fargjöld Loft-
leiða á flugferðinni Reykjavík—
New York. Svíar gera kröfur um
að fargjöld á þessari leið verði
samræmd töxtum flugfélagasam-
steypunnar IATA,
meðlimur í henni.
við klukkustund,. Skymaster-
flugvél af þeirri gerð, sem Loft-
leiðir nota kostar um 9 milljónir
íslenzkra króna. Nýjustu gerðir
millilandaflugvéla kosta þá upp-
hæð margfalda. Stóru flugfélög-
in nota aðallega til farþegaflutn-
inga flugvélar með jafnþrýstí-
klefum, og eru af þeim sökum
óháðari veðri og vindum en ella,
og geta því farið leiðsr sirrnar
meðan aðrar verða að toíða byrj-
ar.
Við getum komizt fíi Akureyrar
með langferðabifreið á 12 klukku
st.undum, en við eigum þess
einnig kost að fara þangað á rúm-
um klukkutíma með fiugvél. •—
Fargjaldið er 170 króiiur meS
bifreiðinni, kr. 300 með flugvél.
Við getum siglt á fjórum dög-
um með „Queen Mary" frá Eng-
landi til Bandaríkjanna. Það
kostar 380 Bandarikjadali. Við
getum einnig farið bessa sömu
Jeið með „Britannie" og þurfum
ekki að greiða nema 280 dali. —-
en þeirrar, sem Loftl úðir nota,
DC-6, og elztu gerðar af Constella
tion flugvélum. í vor samþykkti
IATA einnig lægri fargjöld með
Skymasterflugvélum á flugleið-
inni Suður-Evrópa (Spánn), Suð-
ur-Ameríka en þau, sem farþeg-
um er gert að greiða með stærri
flugvélum.
SAMKEPPNIN INNAN IATA
Samtímis því, sem I \TA félög-
in leggjast á eitt um að drepa nið-
ur framtak þeirra, sem eiga ekki
yfir öllu þvd fé að ráða, er til þess
þarf að kaupa í skyndmgu stóran
flugflota er innbyrfiis háð
grimmileg barátta milV. þeirra. —
Vegna samræmingarinnar á far-
gjöldum er fyrst og fremst kost-
að kapps um að komast yfir hin-
ar hraðfleygustu flugvélar, sem
búnar er.u öllum þeim þægind-
um sem mest má vera, en af-
leiðing þess er aftur sú, að flugið
verður um ófyrirsjáanlegan tíma
munaður, sem þeir einir geta
veitt sér er góð fjárráð hafa. —
Hinir ættu um það tvennt að
velja, að fara hvorki eða nota
önnur farartæki en flugvélar, ef
ekki kæmi annað til en IATA.
EÐLILEGT VERKSVIÐ
SÆNSK-ÍSLENZKRA SAMN-
INGAMANNA
Það er óeðlilegt að rætt sé um
annað samningssvæði milli ís-
lendinga og Svía en það, sem
skiptir þeim tveim iöndum, sem
Hvað veldur mismuninum? Að LÆGRI FARGJÖLD
„Queen Mai-y“ fer yfir hafið á NÝIR MARKAÐIR
SAS er fjórum dögum, en hitt skipið á Það er skoðun allra þeirra,
sjö. sem telja eðlilegt að miða á sama
Reglan um meiri greiðslur fyr- hátt við mismunandi farkosti
ir aukinn hraða og bætta aðbúð loftsins og þá, sem renna yfir
er þannig fyrir löngu viður- jörð eða sigla yfir haf, þegar far-
kennd á: láði og legi, enda rétt- gjöld eru ákveðin, að með því
lát. Hún mun einnig bráðlega
verða almennt viðurkennd á loft-
leiðunum, og má í því sambandi
skýra frá eftirtöldu, sem bendir
ings. Séra Gísli var því albróðir
Indriða skálds Einarssonar og
Halldórs smiðs og bónda á Ibis-
hóli i Skagafirði. Vigdís kona
séra Gisla og móðir Sverris var
dóttir Páls bónda í Dæli i Víðidal
og alþm. Húnvetninga Pálssonar
bónda og alþm. í Árkvörn Sig-
urðssonar.
Þessi stutta ættfærsla ætti að
nægja til að kynna iesendum af
hvaða bergi Sverrir er brotinn,
og læt því staðax numið um það
efni.
Sverrir ólst upp með foreldr-
um sínum í Hvammi, hann lauk
námi frá Bændaskólanum á
Hvanneyri 1910. Reisti bú í
Hvammi 1918 og hefir búið þar
síðan, síðustu árin móti Guð-
mundi syni sínum. Sverrir hefir
verið gildur bóndi og bætt jörð
sína mjög, bæði húsakost og
ræktun. Auk þess hefir hann
gegnt fjölda trúnaðarstarfa t. d.
sýslunéfndarmaður frá 1916,
hi-eppstjóri frá 1934, hreppsnefnd
aroddviti um skeið, i stjórn Kaup
félags Borgfirðinga og Mjólkur-
samsölunnar í Reykjavík. For-
maður fasteignamatsnefndar
Mýrasýslu 1928 og 1938 og m. fL
sém of langt yrði upp að telja,
Hér eru þó ótalin þau störfin er
ég hygg að tekið hafi mestan
tima hans og starfskrafta síðustu
árin, en það er forusta hans og
barátta fyrir málefnum okkar
bændanna.
Eins og kunnugt er var Stétt-
ai'samband bænda stofnað árið
1945 og var Sverrir þá þegar kos-
inn formaður þess og hefir gegnt
því starfi siðan óslitið. Jafnframt
hefir hann verið kosinn formað-
ur Framleiðsluráðs landbúnaðar-
ins eftir að það tók til starfa 1947.
Þetta eru ábyrgðarmikil störf og
getur oltið á miklu hvernig þar
er á haldið. Það er ekki mitt aö
dæma um hvernig þaru hafa tek-
izt, þar er ég sem samstarfsmaður
Sverris of nákominn aðili. En
hitt get ég fullyrt að Sverrir hefir
aldrei sparað tíma sinn, vinnu
eða aðra fyrirhöfn til þess að ár-
angur af starfi Séttarsambands-
ins og Framleiðshtráðs yrði svo
ákjósanlegur fvrir bændastéttina,
sem tök hafa verið á hverju sinni.
Þegar ég á þessum tímamótuna
ævi hans lít yfir samstarf okkar
og hugleiði hvað það er í fari
Sverris, sem ég met mest, þá
verður ekki fyrst fyrir mér dugn-
aður hans, glöggskyggni og óbil-
andi áhugi fyrir hagsmunamál-
um bændastéttarinnar, heldur
drengskaparmaðurinn, sem leit-
ast við að gjöra rétt i hverju máli
og forðast öfgar og hleypidóma
sem auðveldlega villa góðum
drengjum sýn. Þessir kostir
Sverris hafa reynzt svo mikils
virði á undanfömuin árum, með-
an glímt er við ýmsa byrjunar-
orðugleika, að þeir hafa nú um
fleiri ára sbeið skipað honum
rúm sem sjélfkjömum formannj
Stéttarsambands bænda og Fram-
ieiðsluráðs landbúnaðarins.
Sverrir er kvæntur Sigurlaugu
Guðmundsdóttir frá Lundum 1
Borgarfirði og eiga þau uppkom-
in og mannvænleg börn.
Vinir og samstarfsmenn Sverr-
is óska honum og fjölskyldu hans
allra heilla og að bændastéttin
megi njóta sem lengst starfs-
kraíta hans.
J. Sig.
þessar þjóðir byggja. Á því flug til þess að verði mjög skammt
tvæði fara Loftleiðir að töxtum að bíða:
IATA samsteypunnar, og hefur
því verið yfir lýst af Svía hálfu
að þar sé allt með feldu af hálfu
félagsins. Á það heíar verið
Samsteypan IATA hefir nú
samþykkt lægri fargjöld á viss-
um flugleiðum fyrir fhigvélar af
svipaðri gerð þeirri, ?em Loft-
bent af hálfu íslenzkra samninga leiðir nota. Á flugleiðinni Miami
manna, að bandarísk og íslenzk -Lima, eru fargjöld með stærátu
stjórnarvöld hafi samþvkkt gjald flugvélunum 253 dalir en heim-
skrár félagsins á flugleiðinni ilað hefur verið að selja flug-
milli íslands og Bandaríkjanna, för með Skymastervélum fyrir
og kunnum við því illa að sænsk 186 dali Nýlega var ákveðið
móti opnist nýr markaður, sem
IATA félögin ná ekki til, sé því
ekki nema að litlu leyti um sam-
keppni við þau að ræða með
ákvörðun hóflegra fargjalda. Sá,
sem fer fram og aftur með Loft-
leiðum milli Gautaborgar og New
York með viðkomu i Reykjavík
er rúmum 500 sænskum krónum
ríkari en ef hann hefði farið þessa
sömu leið með farþegaflugvél af
nýjustu gerð. Þessi verðmismun-
ur er nógu mikill til þess að
margur, sem ella hefði setið
heima eða siglt með skipi, hefir
getað komizt leiðar sinnar í lofti.
Þeir, sem hafa fullar hendur fjár,
láta sig vitanlega ekki muna um
nokkur hundruð króna, og leita
bví fyrst og fremst þess farkost-
ar, sem fljótastur er í förum og
þægilegastur. Hin lágu fargjöld
Loftleiða á flugleiðinni milli fs-
lands og Bandaríkjanna eru því
'eit að nýjum mörkuðum, sem
hvorki SAS né önnur flugfélög
IATA samsteypunnar hafa kært
:ig um að finna.
ELECTROLliX
Berjatíminn nálgast og sultu-
gerðin fer í hönd. Hyggin hús-
móðir kaupir Elektrolux hrærivél
og losnar þannig við erfiðustu
verk sumarsins.
Ný sending tekin upp í dag.
Einkaumboðsmenn:
Hannes Þorsfeinsson & Co.
■ a m
«■■■■«■■••■•■■■■• •■• •••■■■■■•■■■■•■■•■■•■•
■ • B 1» ■» ■»»•'*•■'■»■■■•«•■■■«■■•■ I ■■»■•■** <«■■■■■■■■■•■■■«
Nýjasta flugvél Loftleiða heitir Saga og kom hún til landsins í
síðustn mánuði. Loftleiðir hafa nú tii umráða 3 Skymaster.
HSTJÖRAR
óskasí til aksturs um helgar og tfl að
leysa af í sumarfríum.
1ÆNSKA KRAFAN l'M
líUIRÆMÍ) FARGJÖLD
ER GER® TIL ÍSLENDINGA
EINNA
Þar sem vitað er að Loftleiðir
hafa ekki jaín hraðfleygum flug- __ . , f..
Framh. á bis. i? • — Morgimblaoið mso cooiguahoninu —