Morgunblaðið - 24.09.1955, Qupperneq 9

Laugardagur 24. sept. 1955
MORGUNBLAÐIB

Hljómlistarmönnnm útvarpsins
fagnað ú Vestfjörðum
ísafjörður, 20. sept.
SÍÐUSTU viku ferðuðust þrír
góðkunnir listamenn um
Vestfjarðarkjálkann og héldu
kirkjutónleika á vegum Ríkisút-
varpsins. Voru það þeir dr. Páll
ísólfsson, Björn Ólafsson og Guð-
rmmdur Jónsson. Héldu þeir
f\ rstu tónleikana á Patreksfirði
s. I. þriðjudag, en síðustu tón-
leikarnir voru haldnir í tsafjarð-
arkirkju í gærkveldi. Á tónleik-
iim þessum hafa listamennirnir
flutt bæði innlenda og erlenda
hirkjutónlist, hvarvetna við
geysilega hrifningu áheyrenda.
Fréttaritari Mbl. á ísafirði
hitti Guðmund Jónsson, óperu-
söngvara, að máli rétt áður en
jbeir þremenningarnir héldu á-
leiðis til Reykjavíkur og innti
hann frétta af þessari fyrstu tón-
leikaferð Ríkisútvarpsins, en
hann var fararstjóri þeirra fé-
laga og ber m. a. heiðurinn af
'því, að hafa komið þessum merka
þætti í tónlistarflutningi Ríkis-
útvarpsins, á laggirnar. Hlýtur
hann fyrir það starf sitt verð-
skuldaðar þakkir allra þeirra,
sem notið hafa góðrar skemmt-
unar á tónleikum þeirra þre-
menninganna og njóta munu á
þeim tónleikum, sem í vændum
eru.
MERKILEG HUGMTND
— Hvað viltu segja mér um
tildrög þessarar starfsemi?
•— Það er skemmst frá að
segja, að mörgum hefir fundizt
þýðingarmikið verkefni að efla
snenningarlíf út um hinar dreifðu
byggðir landsins. Að gefa þyrfti
því fólki, sem úti á landinu býr
og stundar þar sín framleiðslu-
störf árið um kring, tækifæri, til
að sjá og heyra það, sem Reyk-
víkingar sitja jafnaðarlega einir
að. Þeirri hugmynd skaut því
upp í fyrra vetur, að vegna sér-
stöðu sinnar í menningarlífi
þjóðarinnar kynni útvarpið að
vera hinn rétti aðili, til að
hrinda þessu í framkvæmd. Hefir
Vilhj. Þ. Gíslason, útvarpsstjóri,
unnið ötullega að því, að hrinda
málinu í framkvæmd og gera
þessa hugmynd að veruleika.
— Þetta er þá nokkurs konar
tilraun, til að skapa jafnvægi í
foyggð landsins á menningarsvið-
inu?
— Já, við getum kallað þessa
tilraun það.
FERÐALAG UM AÐRA
LANDSHLUTA
— Hefir útvarpið fleiri slíka
tónleika í undirbúningi?
— Já. í þessari viku fara Þor-
steinn Hannesson, óperusöngvari,
Guðmundur Jónsson, píanóleik-
ari og Andrés Björnsson í ferða-
lag um Austurland. Munu þeir
Þorsteinn og Guðmundur annast
tónlistarflutninginn, en Andrés
Björnsson mun lesa upp. Síðasta
ferðin, sem ákveðin er, er svo
ferðalag um Norðurland. Verður
þar sýnd óperan La Serva Padr-
ona eftir Pergolece. Hefir Fritz
Weisshappel stjórnað æfingum á
óp., en með hlutverkin fara Guð-
rún Á. Símonar og Guðmundur
Jónsson. Sennilega fer svo ein-
hver þessara þriggja hópa um
Suðurlandsundirlendið síðar í
haust.
— Telur þú líklegt, að Ríkis-
útvarpið muni halda þessari
starfsemi áfram?
— Það er að sjálfsögðu mikið
undir landsmönnum sjálfum
komið. Þegar séð verður, hvort
þeir sýna áhuga á þessari starf-
semi útvarpsins, verður að sjálf-
sögðu tekin ákvörðun um, hvort
þessu verður haldið áfram eða
ekki.
Samtal við Guðmund Jónsson óperusöngvara
er var fararstjóri þeirra
Páll ísólfsson, Björn Ólafsson og Guðmundur Jónsson.
og tvenna tónleika hér á ísafirði.
Viðtökur hafa hvarvetna verið
stórkostlega góðar. Er víst um
það, að enginn okkar hefði vilj-
að verða af þessari ferð. Við
höfum kynnzt mörgu góðu fólki,
sem hefir veitt okkur ómetanlega
aðstoð og fyrirgreiðslu. Enn-
fremur höfum við orðið þess á-
þreifanlega varir, að fólkið er
mjög þakklátt Ríkisútvarpinu
fyrir þessa nýjung. Sjálfur er ég
gamall landshornaflakkari og
þvi ekki eins mikil nýjung fyrir
fólkið að heyra til mín, en ég
tel hiklaust, að það hafi haft
mikla þýðingu, að í þessa fyrstu
tónleikaför Ríkisútvarpsins réð-
ust jafn ágætir og snjallir lista-
menn og þeir dr. Páll Isólfsson
og Björn Ólafsson, en eins og
allir vita hefir Páll um áratugi
verið eiginlegur kapteinn á ísl.
tónlistarskútunni og Björn um
langt skeið einn helzti framá-
maður á sömu fleytu. — Við
þremenningarnir erum því á-
nægðir að ferðalokum og vona
ég, að Vestfirðingar hafi einnig
haft nokkra ánægju af þessu
ferðalagi okkar.
GÓÐAR ÓSKIR
Vestfirðingar hafa vissulega
haft mikla ánægju af komu
þeirra félaga hingað vestur og
fylgja þeim góðar óskir,
og er það von manna hér, að
farmhald geti orðið á þessum
merkilega þætti í starfsemi út-
varpsins, sem vissulega mun
verða til þess að lyfta undir
menningarlíf þeirra staða, sem
listamennirnir sækja heim. Hafi
útvarpsstjóri og útvarpsráð og
allir þeir, sem hlut eiga að þessu
máli, þökk fyrir þessa starfsemi.
— J.
Ungu hjónin frá Vancouver, sem hlutu milljónasta Fordbílinn í
Englandi, taka við honum við hátíðalega athöfn. Það var Zephyr
/odiac. —
Enshu Fofdverhsmiðjurnar
fromleiðn milljónnstn bílinn
til útflutnings
ÞAÐ ERU fleiri bifreiðaverksmiðjur en Fólksvagnaverksmiðj-
an í Wolfsburg í Þýzkalandi, sem hafa framleitt eina milljón
bifreiða frá styrjaldarlokum. Eins og menn rekur minni til rann
milljónasti Fólksvagninn af færibandinu á miðju sumri, allur gulli
sleginn, við mikil hátíðahöld þar í landi.
FRÁBÆRAR VEÐTÖKUR
VESTFIRÐINGA
— Hvað viitu segja um Vest-
fjarðaferðina?
— Við höfum haldið 8 tónleika
á 7 dögum. Fyrstu tónleikarnir
voru á Patreksfirði á þriðjudag-
inn, en síðan höfum við haldið
tónleika á Bíldudal, Þingeyri,
Flateyri, Suðureyri, Bolungavík
TIL ÚTFLUTNINGS
Nú hefir berzka Ford-bifreiða-
verksmiðjan sent frá sér sína
milljónustu bifreið sem framleidd
hefir verið í verksmiðjum félags-
ins frá styrjaldarlokum til út-
flutnings. Það var 5. septembér
s.l., sem Ford-bifreiðaverksmiðj-
urnar í Dagénham luku v!ið að
smíða bifreið sína. Var það taif-
reið af gerðinni Zephyr Zodiac,
en þær bifreiðar hafa verið flutt-
ar allmikið hingað til lands og
reynzt ágætlega.
RÆÐA
VIÐSKIPTAMÁLARÁÐHERRA
í þessu tilefni fóru fram mikil
hátíðahöld Ford-verksmiðjanna
Frh á bls. 12.
Paul L. Ford: ÍMÍ^0yÍínl
Árangurinn af Moskvuförinni
var sigur fyrir ádenaner
Engir rússneskir fangar í Yesfur-Þýzkalandi
Washington: —
MBÆTTISMENN hér og aðrir,
sem um utanríkismál fjalla,
eru nær einróma þeirrar skoðun-
ar að sú viðurkenning, sem ríkis-
stjórn Sovét-Rússlands hefur nú
raunverulega veitt sjálfstæði og
fullveldi Vestur-Þýzkalands sé
sönnun fyrir því að utanríkis-
stefna sú, sem vesturveldin hafa
fylgt undanfarin 10 ár, sé hyggi-
leg og vænleg til árangurs.
★ ★ ★
Ákvörðun sovétstjórnarinnar
verður nú væntanlega til þess að
hinar stöðugu árásir gegn Vestur-
Þýzkalandi í blöðum og útvarpi
Sovétríkjanna, þar sem stjórn
Sambandslýðveldisins var svo að
segja daglega nefnd „ólögleg ný-
fasistastjórn", muni að nokkru
linna.
Leiðtogarnir rússnesku hafa
sem sé viðurkennt að þeir hafi
haft á röngu að standa.
REIS ÚR RÚSTUM
Sambandslýðveldið þýzka
hefur átt erfitt uppdráttar, en
stjórnmálasamband þess við
Sovétríkin markar mikilvægan
áfanga í þróun þess frá því að
Moskvuráðstefnan, er fjallaði um
efnahagslega og pólitíska sam-
einingu Þýzkalands, fór út um
þúfur. Lýðveldið reis úr rústum
styrjaldarinnar og óx í skjóli
Breta, Frakka og Bandaríkja-
manna eftir að Rússar, sem her-
námu austurhéruð landsins,
höfðu hafnað aðgerðum, er mið-
uðu að því að skapa efnahagslega
sameiningu landsins um leið og
þeir kröfðust gífurlegra stríðs-
skaðabóta — skaðabóta, sem þeir
„vonuðust til að Bandaríkin
myndu leggja fram fé til þess að
greiða", eins og einn af talsmönn-
um bandaríska utanríkismála-
ráðuneytisins hefir komizt að
orði.
Það sem þó er mikilvægast í
hinu nýja samkomulagi er, það
hefur náðst þrátt fyrir það að
Rússar hafi látið óspart í það
skína að þeir myndu grípa til
hefndarráðstafana ef Bonnstjórn-
in tæki upp samband við Atlants-
hafsbandalagið.
RÚSSAR BUÐU
Stjórnmálaleiðtogarnir létu
samt ekki blekkjast og hin
ákveðna afstaða þeirra og festa
virðist hafa haft áhrif á rúss-
nesku leiðtogana, þeir buðu
Adenauer til viðræðna og stungu
upp á því að stjórnmálasambandi
yrði komið á millum landanna.
Konrad Adenauer, kanslari
Vestur-Þýzkalands, hefur tví-
mælalaust unnið persónulegan
sigur með för sinni til Moskvu.
Hann kom frá Moskvu með
samkomulag upp á vasann. Það
fól í sér frelsun mörg þúsund
þýzkra stríðsfanga, sem verið
hafa í haldi í SovéUíkjunum ár-
um saman. Þó lét kanslarinn ekki
undan þeirri kröfu Sovétrikjanna
að hann og stjórn hans hæfi samn
ingaumleitanir við kommúnista-
stjórn Austur-Þýzkalands.
ÖRTGGIEVRÓPU
Ef til samninga yrði gengið
við austur-þýzku stjórnina, yrði
það aðeins til þess að draga sam-
einingu landsins á langinn, og að
áliti ráðamanna í Bonn er slíkt
óhugsandi. Eitt af því fyrsta, sem
Dr. Adenauer gerði, er han kom
til Moskvu, var að leggja áherzlu
á að í augum þýzku þjóðarinnar
væri skipting landsins „óeðlilegt
ástand, sem bryti í bága við bæði
lög guðs og manna og sjálfrar
náttúrunnar“. Hann benti á að
ekki gæti verið um neitt „varan-
legt öryggi að ræða í Evrópu,
fyrr en gengið hefði verið frá
sameiningu Þýzkalands“
Sameining Þýzkalands mun
auðvitað verða eitt af megin við-
fangsefnum utanríkismálaráð-
herra stórveldanna fjögurra —
er þeir koma saman til fundar í
Genf í lok októbermánaðar,
Menn harma það, sem von er að
ekki skyldi miða neitt í samkomu
lagsátt um sameiningu Þýzka-
lands á fundinum í Moskvu, en
aðrir benda á að þetta hafi verið
fyrsti fundurinn, sem valdamenn
Sovét-Rússland og Vestur-Þýzka-
lands hafi átt með sér, og því
hafi varla verið hægt að búast við
öllu meiri árangri en raun ber
vitni.
Þýzka þjóðin fagnar af heilum
hug þeirri frétt, að hún megi nú
eiga von á því að þúsundir fyrr-
verandi þýzkra hermanna muni
von bráðar fá leyfi til þess að
snúa heim til ættjarðar sinnar og
heimila hvort heldur er í Austur-
eða Vestur-Þýzkalandi. Einnig
gáfu rússnesku leiðtogarnir það
lauslega í skyn að búast mætti
við því að óbreyttir þýzkir borg-
arar, sem enn eru í haldi í Sovét-
ríkjunum verði einnig látnir laus
ir, þótt síðar verði.
ÁSÖKUN RÚSSA ÚT í HÖTT
í Washington gætir töluverðra
vonbrigða út af ásökunum rúss-
nesku valdhafanna þess efnis, að
mörg þúsund rússneskir borgar-
ar væru búsettir í Vestur-Þýzka-
landi og fengju ekki að fara það-
an.
Þessi ásökun virðist yarla geta
samræmst því, sem Rússar vitna
svo oft í sem „anda Genfarfund-
arins“, þar eð hún á ekki við neitt
að styðjast. Rússneskar nefndir,
hafa hvað eftir annað, á árunum
eftir heimsstyrjöldina, haldið
uppi rannsóknum innan Vestur-
Þýzkalands um veru og dvöl fyrr-
verandi rússneskra borgara þar,
og þeim má vera það fullljóst að
þeir Rússar, sem ennþá dvelja í
Vestur-Þýzkalandi eru þar af
frjálsum vilja og sem flótta-
menn, er hafa af sjálfsdáðum
flúið undan yfirráðum komm-
únista.
Júlíus Katchen
ákaff fagnað
BANDARÍSKI píanóleikarinn
Júlíus Katchen hélt aðra tón-
leika á vegum Tónlistarfélagsinsi
í Austurbæjarbíói í gærkvöldi
fyrir fullu húsi áheyrenda og við
mikla hrifningu. Eins og fyrra
kvöldið, lék hann verk eftir
Bach, Beethoven, Brahms og
Chopin.
Á mánudaginn kemur leikur
Katchen á æskulýðstónleikum,
sem Tónlistarfélagið efnir til, og
þá léttari verk. Ætti fólk ekkft
að láta þetta tækifæri sér úr
greipum renna, með því að hér
er á ferðinni afburða píanóleik-
ari, sem þrátt fyrir sinn unga
aldur, hefir nú þegar skipað sér
á bekk með beztu píanóleikurum
heims.___________________
17 bátar með 527
tunnur ti! ákraness
AI^RANESI, 23. sept. — Hingað
komu í dag 17 reknetjabátar með
527 tunnur síldar.
Þessir 4 bátar voru með mest-
an afla: Dóra úr Hafnarfirði með
103 tunnur, Svanur úr Stykkis-
hólmi með 78 tunnur, Heima-
skagi með 69 tunnur og Sæfaxi
með 68 tunnur. — Allir bátamir
fóru aftur út í dag. —Oddur.