Morgunblaðið - 20.10.1955, Blaðsíða 12

28
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 20. okt. 1955
Við slíkf er von mannkfn
STÓRBLAÐIÐ enska, The Times
birti allmikla • frásögn af
merkilegri samkundu sem átti sér
stað í Central Hall í Westminster
3. febrúar s.l. Frásögn blaðsins
er á þessa ieið:
Þrjú þúsund og tvo hundruð
manns fylltu Central Hall og að
nokkru leyti Assembley Hall of
Church Kouse til þess að hlusta á
vitnisburð kirkjuhöfðingia frá
Asíu, Afríku og Evrópu um Sið-
ferðisvakninguna (MRA). Þeir
komu einnig víðs vegar að af
landinu. Helztu ræðumennirnir
voru sænsku biskuparnir, Arvid
Runestam frá Karlstad og Bengt
Jonzon frá Lulea, George West,
biskup í Rangoon árin 1935—1945,
biskup Heinrich Rendtorff, pró-
fessor í Nýjatestamenntisfræðum,
við háskólann í Kiel í Þýzkalandi
og dr. Paul Brodersen, dómpró-
fasturí Kaupmannahöfn.
George West biskup ræddi um
það, hvernig Siðferðisvakningin
bryti niður hina gömlu fordóma
og milliveggi: „Hún boðar heim-
inum máttuga sannreynd: að
hver einn maður geti notið leið-
sagnar Guðs og heyrt rödd hans,
að sérhver maður geti tekið hug-
arfarsbreytingu til betrunar, að
hinn siðferðilegi grundvöllur sé
hið eina, sem unnt sé að reisa á
nýjan heim“. „Siðferðivakningin
er“, sagði hann ennfremur, „ljós,
sem um allan heim eyðir þoku
sundrungarinnar og myrkri hat-
urs og örvæntingar. Órækar
sannanir frá öllum heimsálfunum
sex staðfesta, að menn hafa fund-
ið trú og lífsskoðun, sem full-
nægir, og lausn vandamálanna.
Þar er byggt á óbrigðulum horn-
steinum heiðarleika og óeigin-
girni. Þetta er allsherjar hugsjón,
er sameinar menn allra þjóða,
kynþátta og trúarbragða. Það er
hugsjón, sem gerir líf hvers
manns innihaldsríkt og tilgangs-
mikið. Hún er alheimshugsjón,
heimsvíðtækur aflgjafi og al-
heimsstefnuskrá. Hún hervæðir
hvern mann siðferðilega og and-
lega til þess að lifa dáðríku og
hugsjónaauðugu lífi á öld hug-
sjónanna.
Guð hefur ekki yfirgefið lýð
sinn. Kross Krists lýsir öllum.
Heilagur andi er gjöf til allra.
Siðferðisvakningin (MRA) færir
þessi sannindi út í daglegt líf
hvers manns og hverrar þjóðar.
Endurnýjun siðgæðisþroska þjóð-
anna leiðir óhjákvæmilega til
hins varanlega friðár og næsta
stigs þeirra fram á við að settu
markmiði.“
Borgarstjórinn í Westminster,
Councellor J. Gordon Elsworthy,
Mr. Hamilton Kerr, þingmaður
frá Cambridge, og Mr. John Mc
Goven frá Shettleston, þingmað-
ur verkamannaflokksins, buðu
gestina velkomna og minntu á
þörfina á heimsvíðtækum boð-
skap, er hafið gætu á ný til vegs
og viðurkenningar hina siðíerði-
legu mælikvarða.
ORÐ SÆNSKA BISKUPSINS
Runestam biskup sagðist ekki
vera kominn „til þess að verja
Siðferðisvakninguna fyrir árás-
um frá kirkjunnar hálfu eða and-
Stæðingum kirkjunnar, eða fyrir
óhróðri þessara afla sameinaðra.
Ég er ekki kominn hér, sagði
hann, til þess að boða hreyfingu.
Ég er hér til að bera því vitni,
að ég hef lært af Siðferðisvakn-
ingunni fremur öllu, er ég hef
lært í kirkjunni, hvað það er, sem
nútímamenn þarfnast. Ég full-
yrði, að við þjónar kirkjunnar og
vinir hennar höfum þörf fyrir
Siðferðisvakninguna til þess að
við getum á ný orðið sú kirkja
Krists, sem getur uppfyllt köllun
sína í því, að lifa í sem innileg-
ustu og nánustu samfélagi við
drottinn sinn Jesús Krist, og lifa
lífinu samkvæmt hans fyrir-
mynd“.
Biskupinn lagði á það áherzlu,
að kirkjunni hefði fatast við
lausn vandamála heimsins, sök-
um þess, að kristnir menn hefðu
þynnt svo út kröfur kristninnar
effir Pétur Sigurðsson erindreka
og látið sér nægja, hver og eirtn,
sína eigin sáluhjálp. „Það sem
hér þarf að gerast, er fullkomin
lausn manna frá óheiðarleik, ö 11-
um óhreinleik og eigingirni, til
þess að þeir verði hæfir til að
hlusta á hina mildu rödd ianan
frá, sem er ekki aðeins rödd
þeirra sjálfra. Er menn hlýða
þeirri röddu, mun verða á sú
breyting, er hafa mun þær af
leiðingar, sem enginn maður
kann að meta til fulls.
Svo ég nefni sjálfan mig, þá
hefur þessi lífsreynsla valdið um-
skiptum á heimili mínu og mun
hafa gildi fyrir framtíð barna
minna. Hún hefur einnig skapað
nýtt samband railli mín og
margra manna, bæði í iðnaði og
við algenga atvinnu. Sem þjónn
kirkjunnar, hef ég ávallt þráð
slíka viðkynningu við menn.
Þessu hefur Siðferðisvakningin
(MRA) komið til vegar. Það er
að vísu alvarleg barátta við hin
sömmu alvörumál hversdagslífs-
ins, en ég hef séð þetta heppnast
í járngrýtisnámunum og í timb-
uriðnaðinum hér í biskupsum-
dæmi mínu við norðurheimskauts
bauginn.
Þetta er kristindómurinn haf-
inn til sinnar fullu stærðar, sam-
kvæmt mælikvarða heilagrar
ritningar, — heimsvíðtæk um-
sköpun, runnin frá umsköpun
einstaklingsins. Slíkur kristin-
dómur er sú eina hugsjónastefna,
sem orðið getur bjargráð heims-
ins“.
Rendtorff biskup sagði, að sér
virtist Siðferðisvakningin vera
innifalin í tveimur orðum — hug-
rekki og kærleika. „Við vitum,
kristnir menn“, sagði hann, „að
okkur ber að elska náungann, en
við gerum það ekki. Okkur hætt
ir til að hugsa: þarna er þessi
kommúnisti eða andstæðingur úr
öðrum flokki eða maður af öðr-
um kynþætti. Hann get ég ekki
elskað. Ég strika hann út. En
það er einmitt sú gjöf, er Sið-
ferðisvakningin veitir mér, að
geta litið á náungann í Ijósi ráðs-
ályktunar Guðs. Þessi náunga-
kærleiki er ekki nein tilfinninga-
víma, heldur ítrasta viðleitni til
þess að einnig hann geti áttað
; sig á, hver sé vilji Guðs mann-
j kyni til heilla. Ég hef verið djúpt
■ snortinn af baráttuþreki Siðferð-
j isvakningarinnar, og það er ósk
j mín, að sem flestir menn, félags-
hópar og sem flestar þjóðir nái
að kynnast slíku“.
BLÖKKUMENN OG HVÍTIR
STANDA SAMAN
Sameinandi kraft Siðferðis-
vakningarinnar sýnir hvað bezt
sú staðreynd, að hvitir menn og
blakkir í Suður-Afríku hafa get-
að tekið höndum saman. Tveir
menn stóðu á sama ræðupallin-
um hlið við hlið, presturinn,
George Daneel, sem verið hafði
herprestur um tíma, en var áður
snjall íþróttamaður, og svo dr.
| William Nkomo, einn af stofn-
j endum the African National
i Congress Youth League, og nú
, forseti þess.
| Morguninn eftir samkomuna
skýrði blaðið Manchester Guardi-
an frá því, „hvernig þessir tveir
menn hefðu tekið höndum saman
fyrii' áhrif og tilverknað Siðferð-
isvakningarinnar.“ Upp frá því
hafa þeir ferðast um hálfan heim-
inn og tekið þátt í fundarhöldum
og samkomum allra kvnþátta
sameiginlega í öllum stærstu
borgum og bæjum Suður-Afríku.
Allir á hinni fjölmennu samkomu
risu úr sætum sínum, er dr.
Nkomo lauk ræðu sinni og söng-
flokkurinn söng Bantuþjóðsöng
Afríkumanna.
Dr. Paul Brodersen, dóm-
prófastur í Kaupmannahöfn, las
á samkomunni orðsendingu frá
forsætisráðherra, er talaði um
Siðferðisvakninguna, sem senda
af „Guði og guðinn'blásna starf-
semi til eflingar friði, á þessum
árum sundrungar og óeirða, er
ógnuðu allri menningu heimsins.“
Fleiri voru hin mjög svo at-
hyglisverðu orð dómprófastsins.
ORÐSENDING
FRÁ TUTTUGU LÖNDUM
Til samkomu þessarar í Central
Hall í Westminster, bárust orð-
sendingar frá tuttugu löndum.
Var það ljós vottur þess, hversu
Siðferðisvakningin hefur eflst
um mestan hluta heims. Orðsend
ingar þessar komu frá kirkjuleið-
togum, iðnaðarmönnum, verka-
lýðssamböndum, stjórnmála-
mönnum og mönnum allra stétta,
kynþátta og trúarbragða.
Einna mesta athygli vakti orð-
sendingin frá 20 fyrrverandi Mau
Mau hryðjuverkamönnum, sem
nú standa saman í starfsemi Sið-
ferðisvakningarinnar í Keneya.
Orðsendingin var á þessa leið:
„Við þökkum Guði fyrir þá leið-
sögn er við höfum hlotið hér við
þessa stöð Siðferðisvakningarinn-
ar, og fyrir þá Kikuyu samverka-
menn þessara fræðara. Fyrir til-
verknað þessara hefur okkur
orðið Ijóst, hversu við höfum
syndgað gegn Guði og landi okk-
ar, og hversu við þurfum að til-
einka okkur hinar skýlausu sið-
ferðiskröfur Krists og verða að-
njótandi leiðsagnar hans heilaga
anda. Við heitum því, að vígja líf
okkar baráttu til þess að jafnt
Afríku-, Evrópu-, og Asíumenn
þessarar heimsálfu tileinki sér
leiðsögn Guðs og sonar hans
Jesú Krists.“
Fimm biskupar og 29 kirkju-
leiðtogar í Ástralíu og Nýja
Sjálandi sendu svohljóðandi
skeyti: „Á þessum tímum, er ill
öfl hervæðast bæði innanlands og
á alþjóðavettvangi, mögnuð af
efnishyggju jafnt hægri sem
vinstri stefnanna, og heimsvíð-
tækt ofsóknarvald hefur ráðist á
grundvallarhugsjón kristinnar
trúar, lofum vér Guð fyrir, að
hann hefur kvatt að verki Sið-
ferðisvakninguna, sem í vaxandi
mæli á öllum sviðum mannlífsins
er nú framvörður kristinna
manna liðssveita í baráttunni
milli góðs og ills. Vér trúum því,
að það kraftaverk umsköpunar,
sem á sér stað í lífi einstaklinga,
í félagsmálum, þjóðmálum og á
alþjóða vettvangi, vitni ótvírætt
um máttarverk Krists í lífi
manna og nærveru hans heilaga
anda.“
Norskir biskupar í Agder,
Stavanger, Niðarósi og Háloga-
landi, einnig dómprófastarnir í
Osló, Bergen, Throndheim, Ham-
ar og Tönsberg, sendu svo hljóð-
andi orðsendingu: „Vér erum
innilega þakklátir fyrir komu dr.
Buchmanns og samverkamanna
hans til Noregs. Hún hefur fært
kirkjunni andlega vakningu,
veitti mönnum andlegt þrek og
hugrekki á hernámsárunum, og
hefur varpað ljósi á ný yfir hin
eilífu átök milli ills og góðs.“
Svipaðar orðsendingar þessum
komu frá sænskum þingmönnum
og fríkirkjuleiðtogum í Svíþjóð,
frá háskólaprófessorum og kirkju
höfðingjum í Þýzkalandi, einnig
austan frá Jamika og Rangoon,
frá Kagawa, hinum mikla sið-
bótar- og lærdómsmanni Japans,
ennfremur frá öldungardeildar-
mönnum í Bandaríkjunum og frá
kirkjuleiðtogum í Sviss.
Mjög mikilvæg skeyti bárust :
og frá þingmönnum, verkalýðs- |
samtökum og leiðtogum kirkju- ,
og skólamála í Suður-Afríku,
Mið-Afríku, Nigeriu. Gullströnd-
inni og Gambía. Orðsendingin frá
Nigeríu var á þessa leið: „í
Nigeríu, þar sem brýnasta þörfin !
er eindrægni og siðferðisþroski til
grundvallar sjálfstjórn og sjálf-
stæði, hefur Siðferðisvakningin
(MRA) hafið okkur upp yfir
kynþáttaríg og sundrung i pólitík
og trúmálum. Siðferðisvakningin
hefur gert okkur Ijósa kröfu fjall-
ræðunnar og lífsstefnu krossirs.“
Fimmta herdeild víngró
manna í Frakkkndi
M. ANDRE Monnier farast svo
orð í Parísarblaðinu „Cité Nou-
velle“: „Hér er um að ræða valda
mikla samfylkingu. í flestum öðr-
um löndum á hún sína liðsmenn,
en Frakkland er henni sérstakt
gósenland. Hún hefur hreiðrað
um sig meðal okkar sem óvina-
her i sígruðu landi. Hún leggur á
skatta sjálfri sér til framfærslu,
setur lög, sem styrkja kyrkitak
hennar, launar áróðursmenn og
útsendara, eys fé úr leynisjóðum
og rær markvisst að því öllum
árum að víkka áhrifasvæði sitt
enn meir. Hún teygir óhindruð
arma sína út um öll lönd Frakka
og gerir gys að hinum fáu og
forustulausu andstæðingum sín-
um.
Skelfileg er hún og miskunnar-
laus, hún bakar milljónum sam-
borgara vorra ógæfu og skilur
við þá sem örkumlamenn og æru-
lausa tukthúslimi.
í sjálfu hjarta þjóðþingsins á
hún harðsnúna hópa sér til varn-
ar og viðgangs. í samanburði við
þá eru þrautskipulagðir stjórn-
málaflokkar óþekkastir ringluð-
um fjárhópum.
í skipunum hennar þekkist
engin miskunn. Undirróðursstarf-
semi hennar grefur undan við-
reisnarstörfunum og torveldar
þau, þureys fjárhirzlur ríkisins
og stofnar jafnvel öryggi voru í
beinan voða.
Á meðan þetta skaðvænlega
skurðgoð, sem ekki má hrófla við,
á sér bólstað mitt á meðal vor,
mun Frakklandi aldrei takast að
lífga forna frægð og koma á efna-
hagslegu jafnvægi. Hin bráðasta
hætta mun vofa yfir landi voru.
Ég mun leita nánari útskýringa
á máli mínu:
Landið er ekki enn gróið sára
sinna eftir tvær styrjaldir, iðnað-
urinn stendur iðnaði annarra
þjóða að baki. Þörf er á nýtízku
vélakosti og ódýrum matvælum
fyrir milljónir heimila.
Ég hvika hvergi frá þeirri stað-
reynd, að þessu nauðsynlega
marki verður ekki náð, meðan
milljónir manna vinna við fram-
leiðslu, flutning og dreifingu
gagnslausrar framleiðsluvöru.
Ég gerist svo djarfur að ítreka
skoðun mína, þótt ég eigi það á
hættu, að mótmælaöldur veltist
að mér hvaðanæva. Áfengir
drykkir er alger ónytjavarning-
ur. Já allir saman, einnig hin létt-
ari vín.
Hér er komið við kaunin á
hinni dæmalausu fávizku, sem
allsráðandi er í frönskum land-
búnaðarmálum. Vínframleiðend-
ur hafa sökum stjórnmálalegra
ítaka sinna náð aðstöðu til að
selja ríkinu framleiðslu sína með
hagnaði. Ríkið selur þetta vín
venjulega með tapi sér til stór-
Á þessa leið er frásögnin um
hina markverðu samkundu í
Central Hall í Westminster í
febrúar s.l. og kveðjurnar, er
þangað bárust víðs vegar að úr
heiminum, er báru því vitni, áð
hér er um heimsvíðtækt siðbótar-
verk að ræða.
Einhverntíma hlvtur sá dagur
að renna upp yfir hrjáð mann-
kyn, að því skiljist, hvílik hel-
stefna sundrung, flokkadráttur og
hernaður er, og að sáttfýsi, góð-
vild, friður og bræðralag er veg-
ur farsældar og hamingju allra
manna. Vel sé ölhim þeim, sem
efla trú manna á slíka lífsstefnu
og auglýsa hana í verki. Ófriðar-
andann þarf andi hins góða Guðs
að sigra í sálu einstaklingsins, í
fjölskyldulifinu, í þjóðfélaginu og
þannig í öllum heiminum. Allir
getum við lagt lóð okkar á réttu
vogarskálina, en það kostar sjálfs
afneitun, og það er hinn mjói
vegur, en huggun er það, að hann
leiðir til lífs og farsældar.
Pétur Sigurðsson.
fellds óhagræðis. Til þessa er var-
ið 35 milljörðum franka á fjár-
lögum. Hægt væri að framleiða
sykur úr sykurrófum þeim, sem
nú fara til vínbruggunar. Rófna-
ræktarmenn risa þar við önd-
verðir. Því er það, að vér neyð-
umst til að flytja inn sykur frá
Vestur Indíum. Ekki tjáir heldur
að gleyma ávöxtunum, sem vér
flytjum inn frá Ameríku og Sviss.
Ávexti þessa gætum vér hæglega
ræktað sjálfir, sömuleiðis vín-
þrúgur, sem öll Evrópa falast
árangurslaust eftir.
Hvað skal segja um löggiaf-
ann, sem hefur tvítalið upp óáran
þá, sem hlýzt af ofdrykkju,. og
falið heilbrigðisyfirvöldunum að
gera ráðstafanir til úrbóta, en
sýnir engan lit á því að hrinda
þeim í framkvæmd? í þess stað
er rænt stórfé úr vasa skattgreið-
andans til þess að styrkja vín-
framleiðendur.
Hvað um land, sem að allra dómi
þarfnast þriggja milljóna nýrra
húsa, en eyðir þó árlega 300
milljörðum franka í áfengi, upp-
hæð, sem nægja myndi til þess að
reisa 200 þúsund nýtízku heimili?
Hvað skal halda um land, þar
sem þurftarlitlir og iðjusamir
skattgreiðendur láta milljarða af
hendi rakna til almannatrygg-
inga, sem mestmegnis fer til þess
að framfæra drykkjusjúklinga og
menn, sem hlotið hafa örkuml í
slysum, sem orsakast hafa af
áfengisneyzlu, en sumt til styrkt-
ar fjölskyldum, sem eiga fyrir
vanþroska börnum að sjá?
Já, hvað skal segja um heimili,
þar sem allt fer í ólestri; blöðin
birta daglega frásagnir um glæpi,
framda í ölæði, og hræðilegar
frásagnir um börn, sem sætt hafa
misþyrmingum?
Við komumst ekki hjá því að
viðurkenna, að ástandið er af-
leiðing af deyfð almennings. Sök-
in er okkar allra. Við gerum ná-
lega ekkert til þess að sporna við
þessari öfugþróun, sem stefnir
í átt til glötunar. Frakkland verð-
ur að losna við áfengisbölið hið
bráðasta en fljóta ekki sofandi að
feigðarósi.
(Þýtt úr ameríska tímaritinu
,,Listen“)
Skálasfariið rælf á
SJÖUNDI fundur Skátaráðs var
haldinn í Skátaheimilinu í
Reykjavík sunnudaginn 16. okt.
síðastliðinn.
Fundinn sóttu 16 manns, stjórn
B.I.S., skátaráðsmenn og nokkrir
skátaforingjar, sem fluttu skýrsl-
ur um skátastarfið.
Frú Hrefna Tynes, varaskáta-
höfðingi setti fundinn, en skáta-
höfðingi Dr. Helgi Tómasson,
stjórnaði fundinum.
Tryggvi Kristjánsson, fram-
kvæmdastjóri Bandalags ísl.
skáta, flutti skýrslu stjórnar-
innar fyrir s. 1. ár og bar fram
inntökubeiðnir tveggja nýrra
félaga frá Ólafsvík og Eskifirði,
sem sóttu um upptöku í B.Í.S.,
og voru þau bæði samþykkt.
Framsögu um ýms mál varð-
andi skátastarfið höfðu eftir-
taldir menn:
Dr. Helgi Tómasson, skáta-
höfðingi, Jónas B. Jónsson,
fræðslufulltrúi, varaskátahöfð-
ingi frú Hrefna Tynes, varaskáta-
höfðingi fröken Ingibjörg Hjart-
ardóttir, sveitarforingi fröken
Gíslína Garðarsdóttir, ljósálfa-
foringi og Ingólfur Babel, sveit-
arforingi Auk þess tóku flest all-
ir, sem fundinn sátu til máls um
hin ýmsu mál, sem rædd voru á
fundinum, m. a. Helgi Elíasson
fræðslumálastjóri, Agnar Koefod
Hansen, flugmálastjóri o. fl.
Skáíaráðsfundur er að jafnaði
haldinn annað hvert ár, það árið,
sem skátaþing er ekki haidið.