Morgunblaðið - 17.11.1955, Qupperneq 8

Morgunblaðið - 17.11.1955, Qupperneq 8
8 MORGINBLAÐIÐ Fimmtudagur 17. nóv. 1955 Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík. Fraœkv.stj.: Sigfús Jónsson. Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.) Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur. Lesbók: Ámi Óla, sími 3045. Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson. Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla: Austurstræti 8. — Sími 1600. Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands. í lausasölu 1 króna eintakið. Lítil! flobknr — stór snmþykkt MIÐSTJORN Alþýðuflokksins hélt um síðustu helgi fund með sér. Skýrir blað flokksins frá því í gær, að markverðasta samþykkt þessa miðstjórnar- fúndar hafi verið sú, að lýsa yfir nauðsyn þess að „Sjálfstæðis- flokkurinn verði útilokaður frá stjóm landsins." Sennilega mun mörgum finn- ast að þessi litli flokkur hafi með þessari miðstjórnarályktun sinni reynt að gera helzti „stóra“ samþykkt. — Alþýðuflokkurinn fékk við síðustu alþingiskosning- ar aðeins einn kjördæmakjörinn þingmann. Til uppbótar á honum fékk hann svo 5 uppbótarþing- sæti. Sjálfstæðisflokkurinn fékk hins vegar 21 þingmann kjörinn, alla í kjördæmum. En pínulitli flokkurinn, sem fékk aðeins einn þingmann kjör- dæmakjörinn hefur nú látið mið- stjórn sína lýsa því yfir, að mest aðkallandi verkefni í íslenzkum stjórnmálum sé að gera Sjálf- stæðisflokkinn áhrifalausan. Þær nær 30 þúsundir kjósenda um allt ísland, sem sendu 21 Sjálf- stæðisþingmann á þing mega i alls engin áhrif hafa á stjóm landsins, segir miðstjóm pínu- litla flokksins. i Alþýðuflokkurinn, sem er klofinn í fjóra hluta á hins vegar að taka við stjórninni með Framsókn og e. t. v. Þjóðvörn. Þá batnar stjórnar- farið og í það skapast festa og heilbrigði, segir miðstjórn hans. Mikið á nú blessnð íslenzka þjóðin gott að eiga kost á slíkri forystu. Það er víst eng- in hætta á, að fjórklofni flokkurinn myndi ekki kunna , ráð við öllum vanda !! Dýrt heljarstökk í tilefni fyrrgreindrar mið- stjómarsamþykktar Alþýðu- flokksins er ástæða til þess að rifja upp atburði, sem gerðust fyrir fáum árum. Flokksþing þessa sama flokks ákvað að skipta um formann hans. f>að setti Stefán Jóhann Stefánsson frá, en kaus manninn sem sveik í sjálfstæðísmálinu á lýðveldis- sumrinu í staðinn. Hann var í vinstra armi flokksins og boðaði róttækari stefnu en flokkurinn hafði áður fylgt. En þetta heljarstökk varð Al- þýðuflokknum dýrt. Það hafði nærri því kostað hann lifið. í næstu kosningum á eftir fékk flokkurinn aðeins einn þingmann kjördæmakjörinn. Sjálfur kol- féll hinn nýi flokksformaður í kjördæmi sínu, sem Alþýðu- flokkurinn hafði haldið hátt á þriðja áratug. Alger straumhvörf urðu í þessu gamla AlþýðU- flokksvígi. Enda þótt Framsókn- arflokkurinn hefði samið um framsal kjósenda sinna á krata- frambjóðandann hlaut frambjóð- ardi Sjálfstæðisflokksins hreinan meirihluta atkvæða í kjördæm- inu. — Nú hefur miðstjórn Al- þýðuflokksins ákveðið að endur- taka þessa tilraun. Hún hefur staðfest þá frásögn Morgunblaðs- ins, að samningar séu hafnir milli Framsóknarflokksins og Al- þýðuflokksins um kaup og sölu á kjósendum þessara flokka við 1 næstu alþingiskosningar. Og 1 Þjóðvamarflokkurinn á að fá að 1 V6ra með í þessu „púkki“. Það er mjög gagnlegt, að almennir kjósendur skuli hafa fengið vitneskju um þetta brask með atkvæði þeirra í tæka tíð. Nú þarf enginn að ganga þess dulinn, að mið- stjórnir a. m. k. tveggja flokka hér í Reykjavík eru að semja um framsal stuðningsmanna sinna á víxl víðs vegar um land. Þeir eiga svo að fá að hafa heiðurinn af því að fram- fylgja dagsskipan miðstjórn- anna. En vesalings Alþýðuflokkurinn er eftir sem áður fjórklofinn. Einn hluti hans vill vinna með kommúnistum, annar með Fram- sókn, þriðji með Sjálfstæðis- mönnum og sá fjórði vill reyna að vera sjálfstæður og vinna með engum öðrum flokki. | Á miðstjómarfundinum urðu vinir kommúnista þó algerlega. undir. Þeir fengu aðeins örfá at- kvæði með kosningábandalagi og I náinni samvinnu við hinn fjar- stýrða flokk. Sér grefur gröf Miðstjdrn Alþýðuflokksins hef- ur með samþykkt sinni um að einangra Sjálfstæðisflokkinn þótzt gera Sjálfstæðisfólki mik- inn grikk. En allt bendir til þess að þar hafi henni förlazt illa. Fyrir síðustu kosningar lýsti hinn fallni formaður Alþýðu- flokksins því yfir, að eftir þær kosningar yrði „Sjálfstæðis- flokknum kastað út í horn“. Hann yrði sviptur öllum völdum og áhrifum. Stjórn Framsóknar og Alþýðuflokksins myndi taka við. En þessi stóri draumur rætt- ist ekki. Alþýðuflokkurinn varð í kosningunum minni en nokkru sinni fyrr. Flokkur Sjálfstæðismanna var hins vegar stærri og liðsterkari á þingi en nokkru sinni áður. Svona fer stundum fyrir litlum mönnum, sem dreymir stóra drauma. Hinn kaldi raunveruleiki kippir undan þeim fótunum. Kommúnistar æfir Blgð kommúnista er í gær æft yfir þeirri ókurteisi miðstjórnar Alþýðuflokksins, að hafna sam- vinnu við flokk þess. Vinstri samvinnan hefur verið svikin, segir blaðið. Kommúnistaflokk- urinn fær ekki að vera með í henni. Þetta var auma áfallið fyrir kommatetrin. Um árabil hafa þeir barizt fyrir „samfylkingu vinstri aflanna“. En nú þykist miðstjóm pínulitla flokksins þess umkomin að hafna hennL Og um Framsókn er allt í óvissu. Þjóð- vörn þykist hins vegar vilja tala við kommúnista. En valt er að treysta gylliboðum hennar. Hún situr sífellt um sálirnar, sem skrikar fótur á Moskvulínunni. Framtíðarhorfur „vinstri samfylkingarinnar“ eru þess vegna ekki sériega bjartar í biIL — Alþýðuflokkurinn er fjórklofinn, hin gamla Fram- sóknarmadama í tvennu lagi og Þjóðvörn hyggur flátt. — Kommúnistarnir standa einir og yfirgefnir og veifa mann- inum, sem sveik í sjálfstæðis- málinu. Það er dapurlegt ein- mgartákn. Sjálfstæðisflokkurinn stend- ur einhuga og sterkur. Rar- átta hans fyrir hinni jákvæðu framkvæmda- og uppbygging- arstefnu heldur áfram. Og þjóðin dæmir menn og flokka af verkum þeirt’a þegar dóms- dagur næstu kosninga rennur upp. Úr daglep iífinu ALMAR sfcrifor: ^rá útuarpinu í óíÉuótu vil?u Beiií Páls biskups PRÓFESSOR JÓN STEFFEN- SEN er ekki einungis hálærður í Íæknavísindum heldur einníg fróður mjög um sögu landsins. Því er jafnan gaman að heyra mál hans er hann tengir þessar fræðigreinar saman í rannsókn- um sínum á beinum, sem fundizt hafá í fornum grafreitum. — Sunnudaginn 6. og þriðjudaginn 8. þ. m. flutti prófessorinn fróð- leg og skemmtileg erindi í út- varpið um bein Páls biskups Jónssonar, er fundust í hinni miklu steinkistu í Skálholti fyrir nokkru. Báru erindin fagurt vitni nákvæmni prófessorsins í vinnu- brögðum og ályktanir hans voru mjög athyglisverðar, enda er- indin bæði prýðilega samin og vel flutt. „Á vængjum söngsins . . .“ í VOR SEM LEIÐ hélt músík- kabarett íslenzkra tóna söng- skemmtun í Austurbæj arbiói. — Var söngurinn hljóðritaður þá og fluttur í útvarpið 6. þ. m. Komú þarna fram margir söngvarar, en heldur þótti mér það mislit hjörð. Sumir söngv.ararnir voru í röð fremstu sön^váfá lársdsins, svo sem þau Þuríður Pálsdóttir og Kristinn Hallsson, og nokkrir aðrir einnig einkar góðir söngvar- ar, þeirra á meðal Jakob Haf- stein, Ágúst Bjarnason, Sigurður Ólafsson og Tónasystur. — Var gaman að hlýða á söng þessa fólks, en ekki að sama skapi á suma aðra er þarna komu fram. Held ég satt að segja að hinn svokallaði dægurlagasöngúr sé að verða hálfgerður faraldur hér, því að varla er svo efnt til skemmtunar í bænum að ekki sé þessi „tónlist“ fastur liður á efnis skránni. — Hljómsveit Jans Moraveks lék undir söngnum vel og fjörlega. MÁNUDAGINN 7. þ. m. söng Guðmundur Jórisson, óperusöngv ari, nokkur log, en Weisshappel lék undir á píanó. — Hófst söng- ur GuðmUndar á „Arioso“, ris- miklu lági eftir Handel, sem söngvarinn flutti með miklum ágætum. „Vorgyðjan“ eftir Þór- hall Árnason og „Landið mitt“ eftir Elísabetu Jónasdóttur, eru snotur lög en ekki tilkomumikil. Hins vegar var svipmikið lagið „Mah Lindy Lou“ eftir Lily Strickland, enda naut rödd Guð- mundar s-ín miklu betur þar. Og athyglisvert er hvað þessi mikla rödd getur orðið mjúk eins og er Guðmundur sönð „O, my baby“ þetta sama kvöld. VeU andi óhri^ar: Umferðarmenning V'ELVAKANDA hefur borizt bréf frá „Hlíðarbúa“, og ræð- ir hann þar umferðarmenningu höfuðborgarinnar frá sjónarhóli hins gangandi manns: „Kæri Velvakandi! Mikið hefur undanfarið verið skrifað og skrafað um bílafarg- anið á götum höfuðborgarinnar og hin tíðu bifreiðaslys. Varla er á öðru von en að umferðin sé þung í vöfum, þegar mikill meirihluti borgarbúa reynir að komast áfram eftir götunum með að meðaltali um 1200 kg af járnarusli (með fullri virðingu fyrir „dollaragrínunum“) utan um sig. Menn gera sér heldur ekkert far um að tileinka sér neins konar prúðmennsku sem öku- menn — jafnvel ekki í því minnsta. Bifreiðastjórar hlífast engan veginn við að leggja bílum sínum á þann hluta götunnar, sem nota á sem gangstétt — á ég hér sérstaklega við Hlíðarnar, en þar hafa enn ekki verið gerðar gangstéttir. — og bilpróf BÍLARNIR standa þarna ailt að því þversum á gangstéttinrii, svo að varla er mögulegt fyrir gangandi mann að komast fram hjá án þess að hrekjast út á ak- brautina — svo að ekki sé minnzt á þau vandkvæði, sem eru á því að kóma barnavagni áleiðis. Vildi ég gjarna beina þeirri spurningu til hlutaðeigandi aðila, hvort bifreiðastjórum leyfist að leggja bifreiðum sínum á þann hluta götunnar, sem á að heita gangstétt? Og sömuleiðis leikur mér forvitni á að vita, bvort lögð sé nægileg áherzla á það, er mönnum er kennt til bílprófs, að leggja bílum á réttan hátt?“ Er þessu hér með komið áleiðis til réttra aðila. En Hlíðar- búar eru sannarlega ekki þeir einu sem gera sig seka um að leggja bílum sínum „óviður- kvæmilega4*. Það er mjög algeng sjón víða um bæinn, að bílunum sé ýmist lagt að hálfu upp á gang stéttina — vegfarendum til ang- urs og ama — eða skáhallt út frá gangstéttarbrúninni, svo að. aft- urhluti vagnsins skagar út á ak- brautina •— bifreiðastjórunum til hrellingar. Hvað bílprófunum viðvíkur, er lítill vafi á því, að ekki eru gerð- ar nægilega háar kröfur í þeim efnum. Einn þátturinn í bílpróf- um víða erlendis er að leggja bíl á mjög þröngu svæði við gang- stéttarbrún, og geti lærisveinn- inn ekki leyst af hendi þá þraut ásamt öðrum — verður hann eítir sem áður próflaus. „Föðurlandsbrækur" FYRIR skömmu var rætt hér í dálkunum um klæðnað ís- lenzkra kvenna — sérstaklega ungu stúlknanna — sem ganga sumar hverjar til fara sem hispursmeyjar, hvernig sem viðrar. Hefur nú borizt bréf frá „einni, sem gengur í síðbuxum". Segir hún þar m.a.: „Sökin liggur ekki eingöngu hjá ungu stúlkunum sjálfum. — Það hefur til skamms tíma hreint ekki verið svo auðvelt að fá í verzlunum nokkra flik, sem er í senn hlýleg og klæðileg. En þó hefur verið bætt úr þessu tíl muna á síðustu tveim árum. Það eru fleiri en ungu stúlk- urnar, sem hafa gert sig seka um þann tepruskap og það fyrir- hyggjuleysi að klæða sig glæ- nepjulega, þegar kalt er í veðri. Ég hef sterkan grun um, að ungu piltarnir séu lítið skynsamari — ég held, að þeir fyrirverði sig fyrir að ganga í „föðurlandsbrók- um“, þó að hríðarbylur sé úti og hörkufrost“. — og leistabrækur ÞAÐ var og. En hvort sem um pilta eða stúlkur er að ræða, gefur auga leið, að ekki er um annað að gera en klæða af sér kuldann — tepruskapurinn getur haft alvarlegar afleiðingar og kuldablátt nef fer fæstum vel. — Hins vegar vill Velvakandi gjarna grípa tækifærið til að benda íslenzka kvenfólkinu á á- gætan vetrarfatnað, sem nýlega er kominn á markaðinn hér heima — leistabrækur úr „crepe- nylon“. MerklS, ■em klæSlr IkndM. Um Arthur Miller MATTHÍAS JÓHANNESSEN, cand. mag., flutti miðvikudaginn 9. þ. m. erindi um bandaríska leikritaskáldið Arthur Miller og leikrit haiss „í deiglunni“,'isem Þjóðleikhúsið sýnir um þessar mundir. — Var erindi Matthíasar hið snjallasta, vel samið og flutn- ingur þess skýr og greinilegur. — Tók Matthías meðal annars al- kunnar hliðstæður úr galdrasög- unni hér á landi og fór vel á því. — Þá átti hann í lok máls síns stutt samtal við þá Jakob Bene- diksson, sem þýtt heíur leikritið ..í deiglunni" og levst þáð vanda- verk af hendi af mikilli snilld, og Lárus Pálsson, er sett hefur leikinn á svið. Gerðu þeir báðir stutta grein fyrir starfi sínu og sjónarmiðum að því er snertir leikritið. „Daglegt mál“ og „Náttúrlegir hlutir“ ÞÆTTIRNIR „Daglegt mál“ og „Náttúrlegir hlutir“, sem nutu mikilla vinsælda í fyrra, eru nú byrjaðir aftur. Er það vel farið því að þættir þessir eru að jafn- aði einkar skemmtilegir og fróð- legir enda í höndum ágætra manna. — Þann 9. þ. m. ræddi Eiríkur Hreinn Finnbogason, cand. mag., daglega málið og vék meðal annars að hinni útbreíddu málvillu „ekki ósjaldan“, sem notuð er í merkingunni „oft“, er< þýðir raunar „sjaldan“. Er þessi málvilla orðin svo algeng og á- geng, jafnvel hjá rithöfundum, sem annars rita gott mál, að furðu sætir. — Einhver var ný- lega að finna að því í einu dag- blaðanriá að Eiríkur væri nokkuð orðhvatur í aðfinnslum sínum þegar hann ræddi um málvillur manna. Ekki finnst mér verið hafa þau brögð að því að ástæða sé til hneykslunar þess vegna og ekki lái ég þeim góða manni þó að hann tali hispurslaust til þeirra, sem gera sig seka um jafn heimskulega málvillu og þá sem hér hefur verið minnzt á. Miklu fremur vil ég þakka honum það. Kvöldvakan Á KVÖLDVÖKUNNI s.l. föstu- dagskvöld flutti Theódór Gunn- laugsson bóndi á Bjarmalandi í Axarfirði, sérkennilegt en at- hyglisvert erindi um íslenzka. ref- inn og hætti hans og líkti eftir hljóðum hans. Var ljóst af máli Theódórs að hann er nákunnug- ur rebba og þekkír skaplyndi hans og viðbrögð og furðu gegndi hversu eftirlíking hans á rödd refsins var nákvæm og vald hans á röddinni mikið. Þetta sama kvöld söng karla- kórinn „Þrymur“ á Húsavík undir stjórn séra Friðriks A. Friðrikssonar. Er kórinn ágæt- lega þjálfaður og raddirnar góð- ar, enda var söngurinn allur hinn prýðilegasti. Þá var og ferðaþáttur Hall- gríms Jónassonar kennarar uin Hljóðakletta vel saminn og skörulega fluttur. S.L. laugardagskvöld söng Krist- inn Hallsson með undirleik Sin- fóníuhljómsveitarinnar uhdir stjórn dr. Urbancic. Var sþngur- inn hljóðritaður á tónleikum í Þjóðleikhúsinu 30. sept. s.l. Á efnisskránni voru aría úr óratorí- unni „Sköpunin“ eftir Haydn, aría úr óratoríunni „Messías“ eftir Handel og aríur úr þremur óperum. — Var söngur Kristins frábær, — röddin breið og þróttmikil en jafnframt hljóm- fögur og túlkun söngvarans á við- fangsefnunum örugg og bar fag- urt vitni mikilli smekkvísi hans og söngnæmi. i Leikritið LEIKRITIÐ „Tónsnillingurinn" eftir Agnar Þórðarson, sem flutt var þetta sama kvöld undir stjórn Einars Pálssonar var hnittin og vel gerð ádeila ekki sízt á „listsnobbana", — fyrir- bæri, sem orðið er mjög áberandi hér upp á síðkastið. Var flutning- ur leiksins góður bæði að því er leikstjórn og leik snertir.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.