Morgunblaðið - 05.01.1956, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 5. janúar 1956
MORCVNBLAÐIÐ
7
(iuðjón Sfeingrímsson Hjðifa
öÓumSvarfaðarda!
kveBja frá œskuvinkonu
Leikendurnir í Manni og konu“.
Leikfélag Akraness:
,MaSur og kona' eftir Jón Thoroddsen
F. 24. des. 1925. B. 23. des. 1955
ÞAÐ er mannlegum huga ofvax-
ið, að skilja vegi forsjónarinnar,
er hún hrífur mann á be/.ta aldi i,
frá elskandi eiginkonu og fjórum
ungum börnuní mitt í, undirbún-
ingi mestu gieðihátíðar ársims,
jóianna.
Kæri vinui’, þegar svona stend-
ur á, verða öll orð fátækleg og
megna ekki að túlka hugsanir
þær er inni fjTÍr búa.
Þó vil ég reyna að þakka l.»ér
þær ánægjustundir er ég átti með
þér, er ég frá sex ára aldri og
fram að fermingu, dvaldi á hei.ni-
ili foreldra þinna.
Þó ég nú um árabil hafi dveííð
, íjarri þessu bernskuheimiii mínu,
j hvarflar húgur minn oft tií ykk-
í ar og ætið er bjart yiir þeim
! minningum.
Mér er líka minnisstætt er ég:
sumarið 1953 dvaidi í nokkrat
daga hjá ykkur. Þú tekinn viðí
búinu af öldruðum foreldrum*
þínum, giftur yndælli konu ogr
orðinn faðir, bætandi arfleifð'
þina af stórhug og dugnaði og;
framtíðin virtist brosa við ykkur
björt og hamingjurik.
Þvi er okkur ölium svo-erfitt að
gera okkur grein fyrix, að þú
sért horfinn héðan að fullu. Ég
þakka þér allar þær sólskins-
stundir er við áííum saman og
sendi konu þinni, börnum og
föður þinurn, minar innilegustu
samúðarkveðjur og bið Guð ad
hugga þau í sorg þeirra og halda
sinni almáttugu verndarhendi
yfir þeim á komandi tímunt.
Þorhjörg Jóhanna Guðlaugsdóttir
Leikstjóm:
Hólmgeir Pálmason
og
Þórleifur Bjarnason
SAGAN hermir, að Rómverjar
hinir fornu væru jafnan há-
værir í kröfum sínum um leiki
og brauð. Sá hugsunarháttur,
sem að baki þessum kröfum
liggur, er þó hvorki sérstaklega
einkennandi fyrir fornöldina né
heldur Rómverja. í honutn felst
raunar megin kjarni óska vorra
enn í dag.
Svo er fyrir að þakka, að hér
á Akranesi hefur atvinnulíf jafn-
an verið með þeim hætti, að
menn hafa yfirleitt ekki þurft að
hafa áhyggjur út af daglegu
brauði. En svo er einnig fyrir að
þakka, að hér er til fólk, sem
ekki aðeins skilur, að til þess að
lifað verði menningarlífi, nægit
ekki eitt saman brauðið, heldur
leggur það einnig á sig mikla
fyrirhöfn og erfiði til þess að
gera sitt til að sjá samborgurum
sínum fyrir ýmsum nauðsynjum
andans. Hef óg hér sérstaklega
í huga það fólk, sem starfar í
Leikfélagi Akraness, enda þót1
ummæli þessi eigi að sínu leyti
jafn vel við fjölmarga aðra utan
þess félagsskapar.
Starfsemi Leikfélags Akraness
hefur verið óvenju blómleg það
sem af er þessum vetri. Fyrsta
viðfangsefni félagsins á vetrinum
var gamanleikurinn Jeppi á
Fjalli, eftir Ludvig Holberg, sem
frumsýndur var 15. október s.l.,
en alls sýndur sjö sinnum, fjór-
um sinnum á Akranesi og þrisvar
sinnum utan Akraness, ávallt við
mjög góða aðsókn.
En leikfélagið lét ekki þar við
sitja. Nú hefur það hafið sýning-
ar á alþýðusjónleiknum Manni
og konu eftir Jón Thoroddsen,
en Emil Thoroddsen og Indriði
Waage hafa snúið sögunni í leik-
ritsform.
Frumsýndi leilcfélagið sjónleik
þennan í Bíóhöllinni fimmtu-
dagskvöldið 29. desember s.l., og
hafa þeir Hólmgeir Pálmason og
Þórleiíur Bjarnason sett leikinn
á svið og annazt leikstjórnina.
Eru þeir báðir nýfluttir hingað
til bæjarins og eru vel þekktir
menn á sviði leiklistar. Enda hafa
þeir þegar sýnt með þátttöku
sinni í umræddri leiksýningu, að
Leikfélagi Akraness hafa bætzt
góðir starfskraftar þar sem þeir
eru, svo vel hefur þeim tekizt
sviðsetning og leikstjórn og með-
ferð hlutverka sinna í leiknum.
Auk þess að annast að nokkru
leyti leikstjórnina, leikur Þór-
leii'ur Bjarnason aðalhlutverkið,
séra Sigvalda, prest að Stað. Er
óhætt að segja, að hann leysir
það af hendi með sérstökum
ágætum. Er ekki á íæri neinna
viðvaninga eða meðalmanna að
túlka, svo vel sé, jafnmikla
hræsni og fláttskap í senn, sem
hlutverkið gerir kröfu til. Er
framsögn Þórleífs sérlega skýr
og látbragð og málhreimur eins
og bezt verður á kosið'. En svo
mikið er í húfi að vel takist með-
ferð þessa hlutverks, að eklti
mun ofmælt, að leikurinn staridi

Þórleifur Bjarnason sem séra
Sigvaldi.
eða falli með því, hvemig á því
er haldið.
Steinunni, konit séra Sigvakla,
leikur frú Margréí Jónsdóttir.
Skilar hún hlutverki sínu vei.
Er framsögn hennar skýi' og lát-
bragð eðlilegt.
Staðar-Gimnu, bróðurdótttir
séra Sigvalda, leikur frú Ingí-
björg F. Hjartar, og ferst hertni
það með prýði. Verður ekki ann-
að sagt en að hún nái vel gust-
miklu fasi þessarar sí-önuglyndu
konu, sem alltaf er að bíða eftir
því, að vonir hennar og þrár ræt-
ist, en verður þó jafnan að sjá
þær bregðast hverja af annarri.
Ragnar Jóhannesson leikur
Þórarin stúdent, mág prests.
Fer hann smekklega með hlut-
verkið, en þó virðist svo se*n
hann kunni ekki alls kostar við
sig í því, og myndi það vafalaust
hæfa betur yngi'i manni.
Karl Ragnarsson fer með hlut-
verk Hjálmars Tudda, vinnu-
manns að Stað, og leysir það
ágætlega af hendi. Er gervi hans
prý-ðilegt og tilburðir allir í góðu
samræmi við það. Bregzt honum
ekki bogalistin, hvort heldur
áhugamál hans er skófnapottur-
inn, Þórarinn stúdent og „dúfan
með gullhárið og konubrjóstin“,
eða þá bara „blessað kindar-
brjóst“.
Finn vinnumann á Stað leikur
Hólmgeir Páimason, auk þess
sem hann annast að veruiegu
leyti leikstjómina, sem fyrr geí-
ur. Er hlutverk þetta lítið, en
smekkiega af hendi leyst. Ástæða
virðist þó til að telja gervi hans
sem vinnumans óeðlilega íburð-
armikið, miðað við gervi ýmissa
annarra persóna leiksins.
Sigurður B. Sigurðsson leikur
Grím méðhjájpara. Er atiðséð, að
hann hefur góðan skilning á hlut-
verki sinu, enda tekst honum
mætavel' að túlka gúðrækilegt
yfirbragð og háttalag meðhjálp-
arans, sem alltaf hefur á reiðum
höndum tilvitnanir í Salómon og
Prédikarann.
Alí'reð Einarsson fer með hlut-
verk Egils, sonar Gríms m.eð-
hjálpara. Tekur hann það þeim
tökum, að ekki er um að villast,
að með það fer maður gæddur
ótvíræðum Ieikarahæfileikum.
enda hefur hann oft áður sýnt,
að í honum er allgóður efniviður
Óiafur Jónsson leikur Sigurð
bónda í Hlíð. Ólafur mun vera
alger nýliði á leiksviði, en eigx
að síður skilar hann hlutverki
sínu svo vel, að fullrar athygli
er vert, og má nokkurs af hon-
um vænta í framtíðinni á sviði
leiklistar, ef hann leggur hana
fyrir sig.
Þprdísi, húsfteyju í Hlíð, leik-
ur frú Sigriður Ólafsdóttir. Hef-
ur hún góða persónu í hlutverk
þetta, en nokkuð skortir á, að
hún túlki nægilega vel þau geð-
brigði í orðum og athöfnum, sem
hlutverkið gefur tilefni til. Væri
' eðlilegt, að hún sýndi all miklu
meiri skaphita og gæfi tilfinn-
ingum sínum lausari tauminn í
samtaii sinu við séra Sigvalda,
i eftir að hann með lymskulegum
! undirferlum og fláttskap hefur
fengið Sigurð bónda hennar til
að aísala sér jörðinni Hlíð.
j Frú Sigríffur Sigmundsdóttir
Íeikur Sigrúnu Þorsteinsdóttur,
fósturdóttur hjónanna í Hlíð. Er
leikur hennar á ýmsan hátt
áferðargóður og tekst henni viða
i vel að túlka yndísþokka þessarar
ungu stúlku. En ef til vill mætti
hún þó stundum sýna örari við-
brögð og meira æskufjör. Þá
þyrfti frúin og að þjálfa betur
rödd sina, því að nokkuð skortir
á, að hún sé nægilega skýr og
þróttmikil.
Þergils Stefánsson leikur
Bjarna bónda á Leiti vel og
sköruiega. Er auðséð, að þar er
maður með góða hæfileika, enda
kann hann með þá að fara. Er
framsögn hans mjög skýr og góð
tilþrif í leik hans.
Vaitýr Benediktsson leikur
Hallvarð Hallsson og gerir hlut-
verki sínu sæmilega góð skil.
Frú Bjiirg ívarsdóttir leikur
Siggu, ungfrú Sigurlaug Áma-
dóttir leikur Ástríði, Þorgiis
Stefánsson ieikur Hrólf og Arn-
Framh. á bls. 12
Begíno í Ha!nocijnrðorhíói
— Luice Ulhrich —
NÚ um áramótin keppast kvik-
myxtdahúsin um að hafa úrvals-
Tnýndir á boðstólum. Síðan bíó-
um fjölgaði er samkeppnin hörð
og oít tvísýn. Af þeim myndum,
sem- ég hefi séð, þá tel ég hik-
laust að Hafnarfjarðarbíó sé í
fremstu röð. Þýzka stórmyndin
Regína (Arostátten) er skilmála-
.laust ein hin bezta kvikmynd er
sýnd hefur verið hér á síðári ár-
Luise TJIbrieh
um. Ekkert skrum, engin tál-
beita og engin dægurlög,- öll
áherzla iögð á listræn vinnubrögð
og vandaðan frágang.
Mynd þessi hefir fengið ótví-
ræða og góða dóma; og er talin
vera ein af fjórum kvikmýndum
er mest voru sýndar árið 1955 á
rneginlandintt. Leikur Luise Ul-
brich í aðalhlutvérliinu — Reg-
ína —'er álitinn mesta leikafrek
ársins í Þýzkaiandi (Mvndin er
nýlega tekin, undirbúningur haf-
inn 1954). Um önnur hlutvefk er
svipað að segja, leikendur eru
vandlega valdir og þjálfaðir, svo
að áhorfandinn gleymir að um
leik er að ræða, og atburðirnir
gerast á meðal vor.
Myndin er byggð þannig að
enginn verður ósnortinn af ör-
lögum kvenhetjunnar Regínu —
sem fórnar öllu fyrir ást sína, en
jafnframt er boðskapur myndar-
innar, að „aðgát skal höfð á nær-
veru sálax". — í stríði og friði þá
sigrar kærleikurinn að lokum.
Þarna sýnir Lui^ Ulbrich
hina miklu leikhæfileika sína á
stórbrotinn hátt, og ber leikinn
upp eins og svo oft áður (t.d. í
Hamsuns-myndum og fjallamynd
um Luis Trenkers).
Þeir, sem fylgzt hafa með leik-
ferli þessarar ágætu Ustakonu,
munu telja hana eina beztu
skapgerðarleikkonu sem nú er
uppi, þó hún hafi runniö sína
mestu sigra í kvikmyndum þá er
hún jafnhæf á leiksviði. Tæpra
16 ára gömui vann hím sína
fyrstu leiksigra á sviðum Vínar-
leikhúsanna. Frá upphafi var
leiklistin líf hennar og yndi,
hvort sem hún bjó sig undir sýn-
ingar á sviði, eða í kvikmynda-
hlutverk, þá vann hún þannjg að,
sem þeir einir gjöra, er telja
hlutverkið heilagt. Hvort sem þaS
var kvikmyndastórveldið U.F.A.
eða þjóðleikhúsið í Vínarborg eða
Berlín, þá lék hún aldrei nema
tvö stórhlutverlc á ári. Nú er hún
bað kröfuhöro að hún leikur í
'ðeins einr.i mynd á ári.
Þessi staðreynd bljómar und-
trlega í eyrum nú á dögum, þeg-
ar þokkagyðjur (misjafnlega
’áfaðar) hoppa og hía í þremur
tða fjórum myndum nærri sam-
'imis og kunna ekki a. b. c. leik-
'istarinnar, eða almenna liegðun.
Þcss er gott að minnast, að
Luise Uíbrich hefir ferðazt ltér
> íslandi um fjöll og jökla. Mest
í hestum og skíðum. Hún ann
'andi og þjóð, og finnst að hún
sigi lieima hér — eins og í landi
eðra sinna, Tyrol.
Styrjaldarárin urðu afdrifarík
fyrir ieikkonuna, eins og margan
annan. Hið fagra hús hennar í
Dalilem við Berlín gjöreyðilagð-
ist, æskuheimilið sömuleiðis. Þá
urðu tyrólsku fjöllin athvarf
hennar. Þar kynntist hún manni
sínum, CastelJ greifa. Þau búa n.ú
við ísarána (nálægt Múrtchen),
eiga tvær ungar dætur og safn
listaverka.
Fjölskyldan hefir oft látið þá
ósk i Ijósi, að koma hingað með
ferðavagr.inn sinn að sumarlagi
og ferðast um óbyggðir, heyra
svanina syngja og reyna hesta
Yngvars á Bjalla.
Guðmundur Einarsson
frá Miðdal.