Morgunblaðið - 02.02.1956, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 2. febrúar ’56
MORGUNBLAÐIÐ
Þorður BiofHBSfui fzi
Reykhólum 85 úru
ÞÓRÐUR BJARNASON frá Reyk
hólum er 85 ára í dag.
Hann á það meira en skilið að
fá hlýtt handtak frá Elliheimil-
ínu Grund, þótt hann sé þar ekki
daglegur gestur framar. Hann
hefir verið aðalendurskoðandi
reikninga þess frá b.yrjun, til þess
kjörinn af bæjarstjórn, unz
heilsufárið sagði fyrir fáum ár-
um: „Hvíldu þig“.
Enginn er jafnkunnugur reikn-
ingum Grundar frá byrjun, hefir
margt lagað og leiðrétt og stund-
um einnig hrist höfuðið yfir
„búskapnum“, þegar skuldirnar
ætluðu að færa allt í kaf um og
eftir 1930. En alltaf var hann trú-
fastur vinur heimilisins, og
hluthafi þess í dimmviðri og sól-
skini. Því segi ég honum hjartans
þakkir fyrir hönd vor allra, sem
fyrr og síðar höfum litið eftir
Grund. Vafalaust eru það miklu
fleiri, sem muna ýmis störf hans
með þakklæti, líklega allra helzt
rosknir templarar, því að Þórður
var fjölda mörg ár starfsamur fé-
lagi G.T.-reglunnar. Bæjarfull-
trúi var hann í 6 ár í Reykjavík.
Annars var verzlun aðalævistarf-
íð. Verzlunarstjóri í Borgarnesi,
síðan í Reykjavík hjá h.f. P. J.
Thorsteinsson, og seinna kaupm.
í Reykjavík, og loks endurskoð-
andi hjá mörgum fyrirtækjum.
Aldamótaárið kvongaðist hann
Hansínu Hansdóttur Linnet,
ágætri konu, er staðið hefir örugg
við hlið hans öll þessi ár. Upp-
komin börn þeirra eru 5 og
barnabörnin mörg, sem láta sér
öll mjög annt um þau.
Blessun Guðs fylgi þér og þín
um um ár og eilífð, hugsa vinir
þínir, Þórður Bjarnason.
SigurbjÖFn Á. Gíslason,
LæknisráB vikunnar:
HundraB ára afmæli
lœknasprautunnar
FLESTIR núlifandi menn
þekkja læknissprautuna af
#igin reynslu, og ekki hvað sízt
yngri kynslóðin, því nú eru svo
til öll börn bólusett gegn barna-
veiki strax á fyrsta ári.
Sú aðferð, að sprauta lyfjum
undir húð mannsins átti einmitt
100 ára afmæli fyrir nokkrum
árum, eða nánar tiltekið 28. nóv-
ember 1853, klukkan 10 að
kvöldi. Þegar menn hugsa um
það, hve hægt hefur verið að
lengja líf margra manna með því
að koma lyfjum í líkamann, án
þess að þau hafi þurft að fara
hina venjulegu leið um magann,
finnst manni sannarlega ástæða
Wl að hylla uppfinningarmann-
inn að þeirri nýbreytni, en það
var Englendingurinn Alexander
Wood.
Að vísu voru þessar sprautur
hans ekki fyrstu tilraunir, sem
gerðar voru til að koma lyfjum
í mannslíkama utan magans og
þarmana.
Það var árið 1657, sem fyrst
var reynt að sprauta lyfjum beint
í æðar og maðurinn, sem það
gerði, hét Christoffer Wren. Hann
var stjörnufræðingur að mennt
og síðar varð hann húsameist-
ari, en slíkt skipti ekki máli í
þá daga. Til þessarar læknisað-
gerðar notaði hann nál úr silfri
eða gulli, sem var hol að innan.
Á öðrum enda nálarinnar var
poki og í honum sá vökvi, sem
átti að fara inn í æðina. Svo var
pokinn kreistur og mest af inni-
haldi hans fór þá sennilega í æð-
ina. í pokanum var ýmist ambra,
arsenik, kanel, brennisteinn eða
eitthvað annað góðgæti, en
stundum var ópíum í honum. —
Þessi aðferð var þó svo frum-
stæð og áhöldin svo óhentug að
hún lagðist brátt alveg niður.
Það var ekki fyrr en í byrjun
þessarar aidar, að farið var aft-
ur að notast við þessa aðferð eft-
ir að Ehrlich, sá sem fann upp
„salvansan“-ið, komst að því,
að mjög var hentugt að koma
lyfjum í mannslíkamann á þenn-
an hátt, en þá hafði hann líka
fengið í hendurnar hin réttu
áhöld, nefnilega sprautuna og
lausu nálina, sem Wood notaði
í fyrst'a sinn 28. nóvember 1853.
Uppfinning Woods var í því
fólgin að hann sýndi fram á að
hægt var að búast við árangri af
lyfinu annars staðar í likmanum
en nákvæmlega þar sem nálinni
hafði verið stungið inn undir
húðina, eftir því um hvaða lyfja-
tegund var að ræða.
Hann hafði sjúkling undir
höndum, sem þjáðist af mjög sár-
um taugaverkjum í ftandleggn-
um. Hann hugsaði sem svo:
ópíum hlýtur að verka betur, ef
ég sprauta því beint í taugina.
Hann gaf sjúklingi sínum
sprautu með ópíum, sem leyst
var upp í sherry, og hafði hún
góð áhrif
Seinna kdmst Wood að þeirri
niðurstöðu að það skípti reyndar
ekki mál, hvar sprautunni var
stungið undir húðina, Ef ópíum
eða morfín var í sprautunni,
hafði hun tilætluð áhrif þó stung-
ið væri langt frá þeim stað, þar
sem sársaukinn átti upptök sín.
Wood lýsti sjálfur uppfinningu
sinni fyrir rúmum 100 árum á
þennan hátt: ’
1. Ef morfíni er spiautað und-
ir húðina nálægt þeim stað, þar
sem sársaukinn er mestur, minnk
ar eða hverfur sársaukinn.
2. Áhrifin af morfíninu, sem
sprautað er undir húðina, ná upp
í heilann, og gera það að verkum
að sársaukinn minnkar eða hverf
ur, hvar sem stungið er í lík-
amann.
3. Sennilega er þessu eins varið
með önnur efni, sem sprautað er
undir húðina.
4. Tilraunirnar sýna að vefur-
inn undir húðinni er vel til þess
fallinn að draga til sín lyf.
Það vissu menn ekki þá, svo
það var Wood að þakka að þessi
aðferð hefur nú náð slikri út-
breiðslu.
Kristján Guðlaugsson
hæstaréttarlögmaSur.
Skrifstofutími kl. 10—12 og 1—5
Austurstræti 1. — Sími 3400.
IPROTTIR
Fór fró 2 mónaða dóttur liieimo
— vann gullverðlaun í Cartinu
Bandaríkia vinna sinn
fyrstn gnllpening
CORTINA, 1. febrúar — frá NTB
ÞÓ OLYMPÍULIÐ Bandaríkjanna sé eitthvert hið fjöl-
mennasta í Cortina, þá hefur það fram til þess ekki sótt gullið
þangað. Það var ekki fyrr en í dag, •— á sjöunda degi leikanna —
að Bandafíkjamaður vann sér rétt til að stíga á efsta þrep verð-
launapallsins. En þá fór það svo, að tveir aðrir Bandaríkjamenn
stóðu á pallinum með honum. Þetta var eftir keppai í listhlaupi
karla á skautum — en þar urðu þrír Bandaríkjamenn fyrstir.
★ GEYSIHÖRÐ KEPPNI
Annars var það kvenna-
keppnin í dag sem enn meiri
athygli vakti. Þær kepptu í 3x5
km boðgöngu og í svigi. Finnsk-
ar sveitastúlkur færðu landi
sínu önnur gullverðlaunin á
þessum leikum. Það var eins og
þær væru staðráðnar í því frá
upphafi að vinna sigur — og það
tókst. Rússnesku stúlkurnar, sem
allir bjuggust við að ættu til-
tölulega auðvelt með að sigra,
urðu að láta sér nægja annað
sætið. Já, þær máttu jafnvel
hrósa happi yfir því að fá silfur,
því sænsku stúlkurnar, sem
bronsið hlutu veittu þeim geysi-
lega keppni og komu í mark
aðeins 20 sekúndum á eftir. Og
norrænir fréttamenn segja að
Svíunum hefði tekizt að vinna
Rússana ef fyrsta sænska stúlk-
an hefði ekki sprengt sig í keppni
við hina rússnesku — farið hæg-
ara en jafnara. Sonja Edström
er gekk lokasprettinn fyrir Sví-
þjóð náði bezta tíma einstakl-
inga (22,02 mín.). Norsku stúlk-
urnar urðu að lokum nr. 4, en
voru nr. 3 er síðasti spretturinn
hófst.
GOÐ FRAMMISTAÐA
Finnsku stúlkurnar léku á
als oddi. Það ætlaði allt um
koll að keyra á áhorfenda-
pöllunum er finnska stúlkan
Siri Rantanen kom fyrst í
mark að loknum fyrstu 5 km.
Hún er 31 árs og fór að heim-
Sfigin
eftir 6 daga
I BRUNI kvenna urðu úrslit þau
á Olympíuleikunum, að Sviss
hlaut gull- og silfurverðlaun. f
þriðja sæti varð kanadisk stúlka
og eru það fyrstu verðlaun sem
Kanadamaður hlýtur á þessum
leikum.
Eftir 6 daga standa stigin þann
ig: Rússland 82, Austurríki 42,5,
3. Svíþjóð 40, 4. Noregur 38, 5.
Finnland 32, 6. Sviss 27,5, 7. Ítalía
18,5, 8. Bandarikin, og síðan
koma Holland, Þýzkaland, Pól-
land, Frakkland, Kanada, Japan,
Tékkóslóvakía.
Nú hefur verið keppt í 15 grein
um og hafa verðlaun fallið
þannig:
Gullverðlaun: Rússland 4, Nor-
egur 2, Austurríki 2, Finnland 2,
Sviss 2, Svíþjóð 1, Ítalía 1, Þýzka
land 1.
Silíurverðlaun: Svíþjóð 4, Rúss
land 4, Austurríki 3, Noregur,
Sviss, Japan og Ítalía 1 hvert.
Bronsverölaun: Rússland 5,
Svíþjóð 3, Austurríki 2, Noregur,
Sviss, Finnland, Pólland og
Kanada 1 hvert.
an frá 2 mánaða gamalli
dóttur sinni til að taka þátt
í Olympíuleikunum. Það varðí
að styðja hana út af vellinum.
svo örþreytt var hún eftir
sprettinn. En ánægð var húnt
og hamingjusöm. „Mamma'1 «r
hún kölluð meðal finnskia
keppendanna. Hún van»
bronsverðlaun á Oslóleikun-
um 1952 og silfur á heims-
meistaramótinu í Falun 1954
Annan sprettin gekk 25 ára
gömul sveitasiúlka. Hún var
bezt af finnsku stúlkunum oy
er það afrek út af fyrir sigy.
því hún var ekki vel frísk er
hún lagði af stað og fékte
magakrampakast nokkur eftir
að hún kom í mark.

'
4 ' -»v-' 'ý> ' *}.
Eysteinn Þórðarson í svigbrant.
26. í svigi karla
I stórsvigi urðu Islend-
ingar nr. 56, 60 og 62
CORTINA, 1. febr. — frá Óskari Guðmundssynp
fréttaritara Mbl.
A í SVIGKEPPNI karla varð Eysteinn Þórðarson 26. r.
7 röðinni og var tími hans 4:00,3 mín. Einar Valur Kristjánssoíí
varð 37. í röðinni og var tími hans 4:18,6 mín. — Tími sigur
vegarans Sailers var 3:14,7. Igaya frá Japan 3:18,7 og tím-
Sollanders, Svíþjóð, er varð þriðji, var 3:20,2 mín.
á Þessi árangur Eysteins er hvað röð snertir, sá bezti, er ís
7 lenzkur svigmaður hefur náð á Olympíuleikum. Á Olympíu
leikunum í Osló varð Ásgeir Eyjólfsson nr. 27. í röðinni.
í FRÉTTABRÉFI sem blaðinu
barst í gær frá Óskari Guð-
mundssyni segir svo um stór-
syigskeppnina, sem fram fór á
sunnudaginn var.
Keppnisbrautin var lögð ofan
af toppi Monte Faloria, sem er
í 2300 m hæð. Þangað voru allir
keppendur fluttir í risastórri
skíðalyftu. Brautin var 2660 m
á lengd og hæðarmismunur 623
metrar. í henni voru um 70 hlið.
Brautin var mjög erfið og krafð-
ist gríðarmikillar tækni af
keppendunum. Hún var víða
brött og mishæðótt.
Olympiumeistari varð hinn 20
ára gamli Austurríkismaður
Toni Sailer. Sigur hans var
óveriju glæsilegur. Han'n var 6,2
sek. á undan næsta manni, land;
sínum Molterer, sem þó þyki:
enginn viðvaningur. Sailer hef
ur mjög fallegan stíl. Hani
tekur allar beygjur mjög langa:
og mjúkar og virðist ekki far;
ýkja hratt. En hann levnir mjöj
á hraðannm. Allar torfærur oj
mishæðir í brautinni virtus
.honum leikur einn. Það virtis
jafnvel stundum frekar svo sen
hann væri að leika sér en a<
keppa um Olympíutitil.
Austurríkismenn áttu 1., 2., 3
og 6. mann. Það var glæsilegu:
en verðskuldaður sigur. Tveim
(ur Frökkum tókst að komast im
á milli austurrísku keppendann;
— í 4. og 5. sæti.
Framh. á bls. 12