Morgunblaðið - 02.02.1956, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 2. íebrúar ’56
MORGVNBLAÐIÐ
D
STOKKHÓLMSBRÉF
eftir Jón Hnefil Aðalsteinsson
1
j
E1,
T T af því, sem setur svip
sinn á Stokkhólmsborg eru
hundar. Þeir eru hér í miklum
imetum og virðast enn nauðsyn-
legri en börn, til þess að gefa
fjölskyldulífir.u sinn rétta blæ.
Ekki ^sést karl eða kona á
skemmtigöngu án þess að með
renni a. m. k. eiirn hundur,
klipptur, greiddur og vel til hafð-
ur í alla staði. Hyllin, sem þessi
skepna nýtur, kemur fram í því
m. a., að menn nefna hunda sína
eftir þeim frægum mönnum, sem
vinsælastir eru hverju sinni. Al-
gengasta hundsnafnið um þessar
mundir er Snoddas, þar næst
Picasso.
14.6 ÞÚS. VIÐ SÍBASTA
HUNDATAL
Borgaraleg staða hundsins er
Virðuleg. Hann greiðir skatta og
gengur siðan með kvittun um
hálsinn þess efnis, að hann sé
skuldlaus við ríkið. Árið 1954
námu þessir skattar 595.332.65 kr.
fyrir hina 14.680 hunda, sem
töldust hér í Stokkhólmi við síð-
asta „hundatal“. Kyngöfgi
er aðall hvers himds, og eru þeir
verðmestir, sem göfugasta eiga
ættina. Eigendurnir leggja metn-
að sinn í að kynna sér og rekja
langfeðgatal hundsins. En þrátt
fyrir þetta menningarríka upp-
fóstur, reynist erfitt að uppræta
hjá dýrinu ýmsa náttúrulega
Yfir 14,6 jbús. hundar i Stokkhólmi — Konur leigu-
bilstjórar — Þingsetning tizkusýning — Nýju áfengis-
lögin skapa ný vandamál — Drykkjuskapur i heimahúsum
meðfæri. Konumar höfðu þó sitt
fram og nú sitja fjórtán þær
fyrstu á námskeiði til undirbún-
ings starfinu. Um og eftir 20.
febrúar geta menn vænzt þess,
að einkennisbúin kona opni fyrir
þeim hurðina, þegar þeir stíga
inn í leigubifreið. Hinir væntan-
legu kvenbifreiðastjórar segjast
hugsa gott til starfsins. Þó finnst
þeim ókostur að þurfa að klæðast
sams konar einkennisbúningi og
starfsbræður þeirra, en kvenbún-
ing fá þær ekki að bera. Ein
þeirra hefur því farið fram á að
skreyta húfu sína með fjöður,
til þess að varðveita, eftir því
sem framast er unnt, sinn kven-
lega yndisþokka undir stýrinú.
ÞINGSETNING
Þingið var sett með hátíðlegri
athöfn þann 11. þ. m. Þingsetning
er hér mikill viðburður og ekki
er laust við, að athöfnin beri
meiri keim af tízkusýningu en
löggjafarsamkundu. — Frásagnir
sænsku dagblaðanna af athöfn-
inni fela vart í sér annað en ná-
kvæmar lýsingar á skrautlegum
ósiði. Koma þeir húsbændum klæðnaði konungsfjölskyldunnar
sínum aft í vandræði, þegar verst og helztu hefðarfrúa, erlendra
gegnir með ómenningarlegri sem innlendra, sem þar eru
hegðun. Þá er þýðingannikið að mættar. Einn blaðamaðurinn gat
geta haldið andlegu jafnvægi og
sálarró. En það tekst. Og hér
sjást peleklæddar virðulegar frúr
standa á götum úti, halda í tjóð-
urbandið annarri hendi og horfa
Út í loftið með heimspekilegri
tign, meðan hundurinn þeirra
gengur erinda sinna í göturenn-
unni.
KONUR LEIGUBÍLSTJÓRAR
Tilfinnanlegur skortur er á
leigubílstjórum í Stokkhólmi.Var
því nýlega samþykkt að gefa
^tonum kost á að taka að sér
þetta starf. Þessi nýbreytni mætti
nokkurri mótspyrnu i fyrstu, því
talið var, að margir þeir, sem
taka bifreið á leigu, sérstaklega
að nóttu til, væru ekki kvenna
þess þó í lok greinar sinnar, að
þar hefðu reyndar þingmennirnir
verið líka.
Helztu málin, sem þingið hef-
ur tekið til meðferðar, eru launa-
hækkun og lækkun á sköttum.
Þetta eru mannúðleg baráttumál
og líkleg til vinsælda meðal al-
þýðu, ef þau ná fram að ganga.
Hafa verður hugfast að laun eru
ekki há hér samanborið við laun
heima, en skat.tar hins vegar all-
miklu hærri eða allt að 45% af
kaupi. Ekki hefst þetta fram bar-
áttulaust og hafa samningaum-
leitanir í launamálunum stöðvazt
og er óséð hvern endi það fær.
Þó mun einhver hækkun ná fram
að ganga. f sambandi við skatta-
lækkunina hafa heyrzt raddir um

Hér sést Birgitta prinsessa, sem er mjög fögur, á leið til þing-
setningarinnar í viðhafnarbúningi.
að hækka heldur barnalífeyri.
Allt er þetta þó enn á byrjunar-
stigi.
í ræðu þeirri, sem Strang fjár-
málaráðherra flutti við þingsetn-
inguna, lagði hann áherzlu á að
halda jafnvægi í utanríkisverzl-
kynni, að þjóðin væri nú það
þroskuð, að hún þyldi frjálsa um-
gengni við áfengið.
HÖRMULEGIR ATBURDIR
Enn er ekki það langt um liðið,
að hægt sé að segja méð nokkurri
uninni. Að öðru leyti var hann vissu, hvernig þetta fyrirkomulag
mjög bjartsýnn á efnahagslega
afkomu þjóðarinnar á komandi
árL
HÚSNÆÐISEKLA
Húsnæðisvandræði eru gífurleg
hér í Stokkhólmi. Segir lítið til
úrbóta, þó mikið sé byggt og
heil hverfi rísi upp í útjöðrum
borgarinnar. Húsnæðiseklan veld
ur því, að margir, sem stunda
vinnu í borginni, neyðast til að
búa í nærliggjandi bæjum og
borgum. Á hverjum degi ferðast
24.500 utanbæjarmenn með jám-
brautum til vinnu sinnar og er
þá ótalinn allur sá fjöldi, sem
ekur í bifreiðum. Húsaleiga hækk
ar einnig sífellt af þessum sök-
um og svartur markaður þrífst
vel á akri neyðar og eftirepurn-
ar.
ÁFENGISBÖLIÐ
Ekki þarf lengi að dveljast í
gefst, en af lestri blaða, er ljóst
Borgaraleg staða hans er
virð'uleg ....
m. a., að drykkjuskapur er nú
hlutfallslega meiri í heimahúsum
Svíþjóð, til að skynja hve Svíinn1 en áður var. Trúlega er þar marg
er um margt líkur íslendingnum. j ur harmleikur leikinn fyrir felld-
Innhverfur og fáskiptinn við um tjöldum, ef draga má álykt-
anir af þeim atburðum, sem skýrt
hefur verið frá opinberlega. Á
< inu heimili kom til ryskinga,
sem lauk með því, að móðirin og
elzti sonurinn voru flutt blæð-
andi á sjúkrahús, hcimilísfaðir-
inn og gestirnir hneppur i varð-
hald, en yngri börnin tók barna-
gæzla lögreglunnar í sína umsjá.
Konurv r þurfo að tara á sérstakt námskeið áður en þær öðlast
rétt til ItigubíIaak'tUDM. Hér sjást tvær þeirra.
fyrstu sýn, en gestrisinn og að
laðandi, þegar skelin er einu
sinni brotin. En hin djúpa dulúð,.
sem þjóðinni virðist í blóð borín,
veldur því, að Svíar glíma við
sama vandamál og íslendingar
við svipaðar aðstæður, en það er
áfengisbölið.
Fyi ■ nokkrum árum, þegar
I 'Jú i. iarinnar var á góðri leið! Þá hefur einnig komið fyrir, að
með að diekka s; f i hel, var tek- j börn hafa komið til lögreglunn-
in urg skömint' i á áíengi. Varlar, útgrátin og ósofin og kvartað
si leið farin u;n skeið ð hafa * yíir drykkjuskap foreldranna.—
allmiklar hörnl’. ; á áfengisveit-, Svo mætti lengi telja.
ingum, hvei ium manni veittur | Einnig hefur öi' un við akstur
ákveðinn skammtur út á bók. t leitt til hörmuleg. , atburða. —
Þetta fyrirkomulag var ekki vel | Drukkinn ökumaði varð konu
séð hér, fr kar.en annars staðar sínnj og tveim börnu.a að bana.
og inn 1. október í haust, var! Ölvaður kaupmaður ók bifreið
víns.da gefin fi. ils og jafnframt i sinni út af Kungshólmabrúnni.
hajfin sala áfengs öls, eí ske Fallið var 10 m hátt og létust
fjórir farþeganna samstundis, en
hinir tveir slösuðust alvarlega,
Slikar frásagnir getur að líta >
blöðum svo til daglega, en sem
betur fer eru afleiðingarnar ekkr
ætíð svo hryllilegar.
EKKI HÆFIR TIL AKSTURS
HAFI ÞEIR NEVTT ÁFENGIS
KVÖLDID ÁÐUR
f sambandi við hin tíðu um-
ferðaslys af völdum áfengfs, hafa
verið gerðar merkilegar tann-
sóknir hér í Stokkhólmi, Sv'm
leiða í Ijós, að áfengi er hvaS
hættulegast umferðinni, þegajr
áhrif þess eru að fjara út í lík-
ama ökumannsins. Hið dvínand:t
áfengismagn verkar á jafnvægis-
skynið og veldur ósjálfráðum.
áugnahreyfingum, sem gera öku-
manninum erfitt fyrir að skvnja
rétt hraða og fjarlægðir, löngu
eftir að áfengisinnihald blóðsins
er komið niður fyrir lögleg tak-
mörk. Þeir, sem að þessum rann-
sóknum standa, leggja til að
0.5%€ verði dæmt ölvun við akst-
ur í stað 0.8'ú áður. Afleiðingin
er sú, að nú eru menn ekki leng-
ur taldir hæfir til að aka bifreið,
ef þeir hafa neytt víns kvöldið
áður.
Þegar kemur að þeim þætt?
þessa máls, sem beinar tölur ná
yfir, verður fyrst fyrir það, sem
lögreglan gefur upp um hættu-
lega áfengissjúklinga, sem hún
hefur tekið í sína vörzlu. Þeir
reyndust 236 á siðasta ársfjórð-
ungi 1955, en 100 á sama tíma
árið áður. Lögreglan fær áfengis-
sjúklinga því aðeins til meðferð-
ar, að þeir séu mjög langt leiddii
og stórhættulegir umhverfi sínu
Sérstök áfengisvarnanefnd (nykt-
erhetsnamd) vinnur annars að
úrlausn þessara mála og hefui
ritari hennar, Bertil Hellgren.
góðfúslega látið í té upplýsingar
um störf nefndarinnar.
BJÓRNEYTENDUR
ILLIR VIÐSKIPTIS
Á vegum nefndarinnar haft-
verið gerðar ýtarlegar athuganij'
og borið saman ástandið fyrir og
eftir 1. október. Þá er þess fyrsí
að geta að eftirspum eftir áfengu
öli var gífurleg í októbermánuði
og seldust 1.129.000 lítrar í Stokk-
hólmi. Þetta reyndist þó aðeins.
nýjungagirni og í nóvembei
minnkaði salan á öli nær því um
helming. Sala á sterkum vínuno
jókst einnig verulega frá árinu
áður. í október 1954 voru seldii
735.000 lítrar af sterkum vínum
en í október 1955 1.023.000 lítrar,
Er það aukning, sem nemui
35,8%. f nóvember í ár var aukn-
ingin á sölu sterkra vína enn
meiri, eða 45.8%. Hins vegar
minnkaði sala á léttu víni í októ-
ber og nóvember. Hellgren svar-
ar spurningu um hvort hann telji
meiri hættu stafa af áfengum
bjór en öðrum drykkjum, og seg-
ir, að unglingar hefji ógjarnap
drykkju á áfengum bjór og kven-
fólk yfirleitt alls ekki. Þar séu
léttu vínin hættulegri ásteiting-
arsteinn. Hins vegar sé bölvun.
bjórsins í því fólgin, hve þeir
sem hans neyta, verði illa drukkn
ir og ómeðfærilegir. Konur, sem
komið hafa til nefndarinnar með
vandræði sín, segja menn sína
aldrei eins hryllilega og illa við-
urskiptis eins og þegar þeir hafa
drukklð sterkt öl.
Á síðasta ársfjórðungi 1955 vai
drykkjuskapur í Stokkhólmi
92.8%. meiri en á santa tíma árið
áður. Fyrstu vikuna í oki\’,Vr
var munurinn 226.8%, en min;
aði mjög eftir því sera nær k
árslokum og var aðeins 70% síð
ustu viku desember.
DRi’ R K JUSKAPUR
Á EL H'TMILI SVO MIKILL.
AÐ STARI SFÓLKIÐ
SAGÐI UPP
Fróðlegt er að sjá þær skýrsl-
Framh. 4 bls. 12