Morgunblaðið - 09.02.1956, Blaðsíða 8

ð
MORGUNBLAÐIÐ
Fimnatudagur 9. lebrúar 1956
Otg.. tí.f. Arvakur, Reykjavlk.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgHarsa.)
Stjömmálariístjóri: Sigurður Bjarnason frá VigSS.
L-esbók: Ámi Óla, sími 304*.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristiiuwea.
Ritstjóm, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 20.00 á mánuði imuuclimds.
t lausasölu 1 króna eintakiS.
UR DAGLEGA LIFINU
• EINS og flestum er kunnugt
af fréttum undanfarinna daga,
hefur aðalritari Sameinuðu þjóð-
anna, Dag Hammarskjöld, ver-
um löndin
Íy» Æt; !
k v. ý.
Ábyrg verkalýðsforusta
FREGNIR herma, að nýlega
hafi verið gerður í Svíþjóð
allsherjarsamningur um nokkra
hækkun á kaupgjaldi. Samningur
þessi er gerður að undangeng-
inni nákvæmri athugun á fjár-
hagsgrundvelli slíkrar hækkun-
ar, gjaldgetu atvinnuveganna og
áhrifa kaupgjalds og verðlags
hvert á annað.
Eftir þessa rannsókn kom-
ust menn að þeirri niðurstöðu,
að mögulegt væri að hækka
kaupgjald almennt um 2—3%.
hcssa hækkun voru atvinnu-
vegirnir taldir geta borið án
þess að ofbyði gjaldgetu
þeirra.
Að vísu má búast við nokkurri
verðhækkun í kjölfar þessara
samninga, einkum á þeim svið-
um, þar sem kaupgjaldið er
yfirgnæfandi hlutur framleiðslu-
kostnaðarins. Hið sænska verka-
lýðssamband hefur fallizt á þau
rök að ekki sé raunhæfur grund-
völlur fyrir frekari kaupgjalds-
hækkun.
Enn hafa ekki borizt fullglögg-
ar fréttir af þessum samningum.
En það fer ekki milli mála, hver
grundvallarafstaða hins öfluga
Bænska verkalýðssambands er.
Hún er sú, að óraunhæfar
kaupgjaldshækkanir eru ekki
launþegunum til hags. Þær
hljóta óhj ákvæmilega að leiða
til verðbólgu, sem er hið
mesta böl, sem getur hent
launþegana. Verkalýðssam-
tökunum ber skylda til að
velta ekki af stað dýrtíðar-
snjókúlunni, sem launþegam-
ir bíða mest tjón af.
Samanburður
Það er athyglisvert að bera
þessa afstöðu saman við þá
stefnu, sem Alþýðusamband ís-
lands hefur fylgt í kaupgjalds-
málunum. Skulum við nú gera
svolítinn samanburð á þessu
tvennu.
í Svíþjóð semur verkalýðs-
sambandið um 2—3% raunhæfa
kaupgjaldshækkun, að undan-
genginni ýtarlegri hagfræðilegri
rannsókn.
Á íslandi hins vegar gerðust
þau tíðindi að ríkisstjórnin
ákvað í ársbyrjun 1955 að stuðla
að lækkuðu verðlagi með því að
skera bátagjaldeyrinn niður um
20%.
En hverju svaraði þá stjóm
Alþýðusambandsins?
Hún svaraði með því að hóta
verkfalli frá 1. marz. Þegar að
þvi kom, kom í Ijós að þessi
stjóm Alþýðusambandsins hafði
kröfur sinar ekki tilbúnar, held-
ur varð hún að fresta verkfallinu
til 18. marz.
Kommúnistar höfnuðu tilboði
um að gera raunhæfa rannsókn
á gjaldgetu atvinnuveganna og
þeir tóku ekkert tillit til rök-
studdra að '’ru' um að óraun-
hæfar kröf gsefu ekki leitt til
bættra kjai”
Við ölbim ukum aðvörun-
nm hristu k mmúnistar haus-
inn og síðan skelitu þeir kröfu
gerð fram án þess að taka
nokVurt tiliit til aðstæðna at-
vinnv ifsins. Voru þessar
kröf’u e t. v. um 2—3%, eins
og taí'ð er nú bæfileg haikkun
í Sv: 'ð? — Nei, kommúu-
ist»r .-•« ekki smáfækir. Þeir
heimtuðu 50—60% hækkun.
i
Aðvcrun'var <?efin
Hver einasti maður sér og skil-
v~, að þessj krpiugerð var svo
fjarri öllu lagi, að ætlun komm-
únista var beinlínis að etja fólki
út í verkfall til þess að stofna
til æsinga. Hver einasti maður,
sem íhugar það, skilur það einn-
ig að lokakauphækkunin, sem
nam 13% og hefur nú færzt upp
í 22% við hringrás verðbólgunn-
ar var einnig gersamlega óraun-
hæf. Hún hlaut að valda stór-
felldri verðbólgu. Hún hlaut að
valda stórkostlega hækkuðum
útgjöldum ríkisins og greiðslu-
þrotum framleiðslu-atvinnuveg-
anna. Þetta hafa sjálfir komm-
únistar viðurkennt. Þeir hafa
fullkomlega viðurkennt, að út-
vegurinn yrði að fá þær út-
flutningsuppbætur, sem hann nú
hlýtur.
Hin rétta leið
Ábyrg stjórn verkalýðssam-
bands hefði séð og skilið þá
hættu, sem blasti þarna við. En
kommúnistarnir, sem stjórnuðu
þessum aðgerðum, þóttust ekki
sjá það. Þeim var bent skýrum
stöfum á þessa hættu, en þeir
lokuðu augunum fyrir henni,
vegna þess, að þeir kærðu sig
kollótta um þótt alþýða landsins
tapaði af nýrri dýrtíðarskrúfu.
Þeirra tilgangur var að valda
erfiðleikum í efnahagsmálum
þjóðarinnar.
Það er kominn tími til að ís-
lenzkur verkalýður skilji það, að
ofstækismenn kommúnista reyna
að hafa alþýðuna að ginningar-
fíflum. |
Ekkert er óeðlilegt, að sérhver
maður hafi hug á að bæta lífs-
kjör sín. Á því byggist að sjálf-
; sögðu allt athafnalífið og allar
j framfarir þjóðarinnar. En rétta
■ leiðin til þess er ekki að lata æ«- I
ingamenn og undirróðursmenn j
blinda sér sýn, heldur að íhuga j
vandlega þau lögmál mannlegs
lífs, sem hér hljóta að gilda.
Sannleikurinn í þessu alvar
lega máli er sá, að meirihluti
! launþeganna skilur hinn
hættulega skollaleik kommún
ista í verkalýðshreyfingunni.
En kommúnistum hefur tek-
. izt með æsingum og sífelld-
um óraunveruiegum yfirboð-
um og víxlkröfum á öllum
stöðum, að skapa þá óvissu
og ótta, sem er þeim svo hag-
kvæm til að fremja áfram-
I haldandi skemmdarverk sín.
Nú hafa menn séð í reynd,
hvaða afleiðingu skemmdarverk
kommúnista hafa haft á efna-
hagslíf þjóðarinnar. Það er stað-
reynd, sem ekki verður umflúin,
að hinar nýju skattaálögur eru
beinn reikningur frá verkfallinu
s.l. vor. Þetta geta kommúnistar
ekki hrakið og það er engin
furða þótt þeir séu dregnir til á-
byrgðar fyrir þetta.
Er vissulega kominn tími til
að íslenzkir launþegar geri upp
reikningar a. Oraunhæfar kröfur,
sem koma af stað verðbólguöldu
eru ekki þeim til hags. Það, sem
þarf t ábyrg verkalýðsforysta,
sem af einurð vísar frá skemmd-
arverkum kommúnista, sem
reynir að tryggja raunhæfar
kjarabætur, halda niðri verð-
lagi í landii i og veitir öruggan
atbeina til verklegra fram-
kvæmda og ríuðlnr nð uppbygg-
ingu atyinnulífsins
Allt betta hafa þeii nenn svik-
ið, sen. ni hafa brotizt til valda
í Alþýðusambandinu. Þeir hafa i
um þa éitt hugsað nð valda j
•=rfiðleikum og skapa öngþveiti í
efnahagslíínau 1 pólitískum til-.
gangí.
^JLammaróLjöícl Lan u aL)i
Leimbo& nu JJLarett
Hammarskjöld lét Sharett bíða.
ir botni Miðjarðarhafs. —
Hefur hann meðal annars heim-
sótt Egyptaland, ísrael, Jór-
daníu, íran, Sýrland og Libanon.
í flestum löndunum átti hann
langt samtal við æðstu ráðamenn
og einna eftirtektarverðust er
dvöl hans í Egyptalandi. Eftir að
hann hafði setið þar fund með
Nasser kallaði hann blaðamenn
til fundar við sig. Kvaðst hann
vera vongóður um að takast
mætti að tryggja friðinn í þess-
um heimshluta. Lét hann í það
skína, að fengizt hefði loforð
um, að þeir skyldu gera sitt til
að draga úr viðsjánum á hlut-
lausa svæðinu í Negev-eyði-
mörkinni.
o—★—o
© VAR álitið, að þessi yfirlýs-
ing vekti mikla athygli og fögn-
uð í ísrael. Það fór þó á annan
veg, því að dvöl Hammarskjölds
í ísrael skyggði algerlega á þessa
merku yfirlýsingu.
Skömma áður en Hammar-
skjöld kom til ísraels, var gefin
út tilkynning þess efnis, að hann
yrði gestur utanríkisráðherrans.
Mose Sharett, meðan á dvölinni
stæði — og mundu þeir ræðasi
við á heimili utanríkisráðherr
ans.
© SHARETT tók síðan á móti
Hammarskj öld á flugvellinun
við Jerúsalem — og ætlaði a?
fylgjast með honum inn í borg
ina — til heimilis síns. Þega>
Hammarskjöld hafði heilsað ut
»nríkisráðh°rranum — fór ham
til fundar rið fulltrúa Sameinuði
þjóðanna, sem hefur bækistöðvai
skammt frá flugvellinum. Shar
ett beið hans í bifreið fyrir utar
bækistöðvarnar — og hugðist
ekki breyta áætlun sinni neitt
vegna þessa. Er hann hafði beðið
í 20 mínútur tók hann að ókyrr-
ast, því að ekki bólaði neitt á
Hammarskjöld. Þraut þá loks
þolinmæði Sharetts — og ók
hann heimleiðis.
o—★—o
© VARÐ þess vegna ekkert úr
víðræðum Sharetts og Hammar-
skjölds. en í bess stað var farið
með Hammarskjöld til Jerúsalem
og ekið um markalínu jórdanska
og ísraelska borgarhlutans.
Jerúsalem lýtur nú bæði Jór-
daníumönnum og ísrael, en fyrir
skömmu samþykkti allsherjar-
þing Saminuðu þjóðanna, að
Jerúsaltm skyldi sett undir al-
þjóða eftirlit. ísraelsmenn eru
hins vegar mjL' ; andvígir hesr-
ari ráðstöfun.
o—★ o
© Á BLAÐAMANNAFUNÐI,
sem Hammarskjöld h- it, að lok-
inni heimsókninni tíl ísrael,
sagði hann, að hann sern aðalrit-
ari Sameinuðu þjóðanna, yr'ði að
gæta fyllsta hlutleysis í garð
allra þjóða. Framkoma hans
mætti ekki verða neinni þjóð til
hnekkis. Lét Hammarskjöld orð
að því liggja, að hann hefði ekki
þegið hið persónulega boð Mose
Sharetts, vegna þess, að það
kynni að vekja óánægju Araba-
ríkjanna í garð ísraels og af-
skipta SameinUðu þjóðanna af
deilum þessarra landa.
í ísrael er litið á atburði þessa
allt öðrum augum. Það hefur
greinilega komið í ljós, að fsra-
elsmerm áb'ta SameinuSu bjóðirn
Sharett leiddist biðin — og fór.
ar vera a3 láta sig fyrir Aröbum
— og sýna þeim meiri tillitssemi
en ísraelsmönnum.
© ÍSRAELSMENN skella yfir-
leitt skollaeyrum víð hinum
harðorðu ávítunum, sem Örygg-
isráðið samþykkti nýlega, vegna
árásarinnar, sem þeir gerðu á
Sýrlendinga á dögunum —- þar
sem 55 Sýrlendingar og 6 ísra-
elsmenn létu lífið. Er það vegna
þess, að í rauninni hafa ísraels-
menn ekki neina sektarmeðvit-
und vegna atburðanna, þar eff
Arabaríkin halda uppi sífelldum
skærum á landamærunum. Þau
hafa sýnt, að þau vilja ekki semja
frið við fsraelsmenn, enda bera
hin gífurlegu vopnakaup Egypta
vott um, að þau ætla sér ekki aff
jafna deiluna við ísrael.
© EINNIG er það annað, sem. 1
augum ísraelsmanna réttlætir
slíkar aðgerðir í garð Araba. Á
allsherjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna hafa Arabaríkin yfir aff
ráða 7 atkvæðum — og eru auk
þess í bandalagi við ýmsar
Asíu- og Afríkuþjóðir. ísraels-
menn hafa aftur á móti ekki
n'ema eitt atkvæði, svo sem vera
ber — eg njóta ekki styrks
neinna bandalaga. Þó má telja
sáttmála Bandaríkjamanna,
Breta og Frakka frá því árið
Framh. á bls. 12
uu ancli álrifiar:
„Menntamál“
HI skrifar um íslenzkt mál
í sambandi við tímarit, er
barnaskólakennarar gefa út —
„Menntamál“:
,,„Menntamál“ komu út fyrir
skemmstu. Þar er fjölbreytilegur
gróður. Vinna margir kunnáttu-

han» stafsetningarkennsluna
mjög, b»ði að aðferð og fyrir-
ferð, en mælt mál, bæði í lestri
og ræðu, sé vanrækt og stílagerff
einnig.“
Nauðsynlegt er, að kennarar
athugi grandgæfilega þessa skoð
un bókarhöfundar."
is
menn í víngarðinum. Ætlazt er
til, að vizka og lærdómur haldist
þar í hendur.
Fyrirlestur frú Guðrúnar P.
Helgadóttur fjallar um móður-
málskennslu. Er erindið byggt á
reynslu og hugkvæmni. Er full
ástæða til að lesa það með
óskiptri eftirtekt. Það er ekki al-
gengt, að leiftri bregði fyrir í
slíkum tímaritum. En þegar
minnst varir glampar þarna á
glóandi líkingu: „Hjá Einari fæð-
ast umsagnirnar í sigurkufli.“
Br. J. rninnist bókar eftir upp-
eldisfræðinginn Matthías Jónas-
son. Farast Br. J. þannig orð:
„Bók þessi er rituð af postulleg-
um eíc1.móði.“ Bók, sem þannig er
rituff, hiýtur að vera kennurum
og oreldrum mjög kærkomin.
Óskondi væri, að postullegur
eldtnóður helgaði alla kennsluna.
M.a. segir Br. J. um ofangreinda
bók: „Af einstökum bóklegum
greinurn ræðir höfundur sérstak-
lega um móðurmálið. Átelur
Til „Húsmóður
á Álftauesi".
SAFOLDARPRENTSMIÐJA
biður Velvakanda að koma
því á framfæri, að bænakver það,
sem „Húsmóðir á Álftanesi"
spurðist fyrir um hér í dálknum,
er til í Bókaverzl. ísafoldar og
hefir verið til, síðan kverið var
CTefið út árið 1947. Séra Sigurður
Pálsson í Hraungerði bjó kverið
til prentunar.
Söngur Maríu Markan.
TITEÐ því, háttvirti Velvak-
„iffi. andi, að ég hefi orðið þess
var, er ég sízt vildi um þetta
efni, að athugasemdin, sem þú
lézt fyrir mig í sunnudagsblaðið
síðasta, er af sumum (kannske
flestum?) skilin þannig, að ég
vildi ekki láta kenna mig við lof
um söng frú Maríu Markan, nú
orðið, þá lan"ir mi« til »ð mega
koma því á framfæri hérna, að
ég heyrði einmitt (af hendingu)
hinn umrædda söng og er í aðal-
atriðum hjartanlega sammála
klausunni um hann. sem þú birt-
ir s.l. laugardag. Mér bótti meiki
leg fylling í flutningi djúpra tóna
lagsins á vegum hins biarta
sóprans. Og niðutlagið var sung-
ið með svo aði'é' —j [jáninjjo
viðkvæmni og , •kva.i. ri r -dd-
stjórn, að ég varð heinlinís stc-.'n-
hissa. — Þökk fýri birtinguik..
Bjönu t) Bj : ’) na."
l ' •"») f
Merki*.
»etu
klrfflr