Morgunblaðið - 24.05.1956, Qupperneq 9

Fimmtudagur 24. maí 1956
MORCUNBLAÐIÐ
9
il«»*«
iiiiiisi tmiiif inimi iiimif •««

«r« t
| Bandamannasaga: |
,,/Wuno md ég
fífil minn fegri4
Hús Menntaskólans á Laugarvatni. Aðeins önnur álma þess hefur verið reist. Ríður nú mjög á að
ljúka hinni álmunni, sem á að koma hægra megin við þessa. — Ljósm. Mbl. Ól. K. M.
Menntasetrið að Laugarvatni
IV. grein
Þegar menntaskólahúsið væri full-
byggt gæti það rúmað 160 nemendur
HÉR hirtist f jórða greinin um
menntasetrið á Laugaratni.
Áður hafa komið greinar um
Héraðsskólann, Húsmæðra-
skóla Suðurlands og íþrótta-
kennaraskólann. Hér birtist
stutt samtal við dr. Svein
Þórðarson,, skólameistara
Menntaskólans. Eftir er ein
grein, sem segir frá heima-
vist Menntaskólans.
Á hátiðisdögum eru fanar dregn
ir að hún við Menntjskólann á
Laugarvatnl íslenzki fáninn og
hvítbláinn. sem er mcrki skólans.
MENNTASKÓLINN á Laugar-
vatni var stofnaður 12. apríl 1953.
Var það Björn Ólafsson þáver-
andi menntamálaráðherra, sem
álcvað stofnun hans. En unnið
hafði verið að undirbúningi þessa
máls í nokkur ár m. a. með stofn-
un svonefndrar Skálholtsdeildar
við Héraðsskólann, er var lær-
dómsdeild þótt ekki gæti hún
brautskráð stúdenta. En þessi
Skálholtsdeild varð kjarni hins
nýja Menntaskóla.
Þannig mælti dr. Sveinn Þórð-
•rson skólameistari, erfréttamenn
Mbl. áttu stutt viðtal við hann
um starfsemi Menntaskólans, en
þá um vorið 1953 var hann skip-
aður skólameistari og tók þegar
að undirbúa skólastarfið.
HÁLFBYGGT HÚS FÉKKST
TÍL AFNQTA.
— Hvað lá nú fvrst fyrir að
gera, er þér komuð austur’
— Það var að hér gæti verið
aðstaða fyrir Menntaskólahald.
Þar ber fyrst að nefna að tryggja
honum húsnæði. Var það gert með
samningi við hérðsskólann. Var
Menntaskólanum afhent hið nýja
©g hálfbyggða hús, sem Héraðs-
skólanum var ætlað. í þessu húsi
fer mestöll kennsla fram. En
íþróttir og sund eru kennd 1
fimíeikasal íþróttakennaraskól-
ans og sundlaug Héraðsskólans.
Hefur Menntaskólinn þannig not-
ið ágæts samstarfs og fyrir-
greiðslu hjá öðrum menntastofn-
unura Laugarvatns þessi fyrstu
SJÁLFUM SÉR NÓGIR.
.— Teljið þér heppilegt að starf-
rækja menntaskóla í sveit?
— Þetta er eini menntaskólinn
í sveit og hefur hann því sérstöðu
að ýmsu leyti. Sakir þess er hann
eingþngu heimavistarskóli. Að
sumu leyti er þetta fyrirkomulag
hentugra. Sennilega er það ó-
dýrara fyrir nemendur. Þeir hafa
meira næði til námsins. Menn
hafa allt á einum stað sem þeir
þurfa til námsins og lifa hér líkt
og í sínu eigin þjóðfélagi, sjálf-
um sér nógir.
FERÐIR TIL REYKJAVÍKUR.
— Kemur það samt ekki fyrir
að nemendur vilji skreppa til
Reykjavíkur.
— Jú, að sjálfsögðu. Alltaf
þarf einhver úr svona stórum
hóp að fara sinna erindagerða
til borgarinnar, t.d. til læknis
eða fara í búðir o.s.frv. Ég hef
haft þá reglu, að ég leyfi mönnum
að fara til Reykjavíkur einum og
einum, en þó líði ekki styttra
en þrjár vikur milli leyfa. En
nemendurnir nota sér fæstir þessi
leyfi. Að vísu er nokkuð mikið
um þau á haustin, áður en nem-
endurnir hafa samlagast félögum
sínum í skólanum, en seinni hluta
vetrar falla þau að mestu niður.
Það á sinn þátt í að fækka ferð-
um til borgarinnar, að félagslíf
er mikið í skólanum, svo að eng-
um leiðist, dansleikir, kvik-
myndasýningar, málfundir o.fl.
TAKA TRYGGÐ VIÐ STAÐINN.
— Hvernig líkar yður við Laug-
arvatn, sem skólastað?
— Staðurinn hefur sem heild
mjög marga kosti sem skólaset-
ur. Virðast nemendur sem dvelj-
ast hér taka mikla tryggð við
staðinn. Hér er náttúrufegurð og
möguleikartil allskyns íþrótta eru
góðir. Jarðhitinn er mikilvægur
fyrir rekstur skólanna og s.l.
vetur batnaði aðstaðan mjög við
það að Sogsrafmagn var leitt
hingað. Áður var notazt við dísel-
stöðvar.
MIKIL AÐSÓKN.
— Hvernig hefur aðsókn að
skólanum verið?
— Strax fyrsta árið sóttu 70
nemendur hann. Síðan hefur
nemendatalan verið 90 og þar
með full áskipað. Umsóknir hafa
ætíð verið fleiri en við höfum
getað tekið. Og ganga fyrir nem-
endur úr sveitum eða stöðum,
þar sem Menntaskólar eru ekki
starfandi. Annars eru nemendur
frá öllum landshlutum, en flest-
ir eru frá Suðurlandi, Vestur-
landi og Vestfjörðum.
Dr. Sveinn Þórðarson,
skólameistari.
AÐKALLANDI
BYGGINGARMÁL.
— Hver eru nú helztu fram-
tíðar viðfangsefnin?
— Það er fyrst og fremst hús-
byggingarmálin. Við erum að-
krepptir með húsnæði og aðstaða
erfið fyrir bragðið. Vantar okkur
bæði íbúðir fyrir kennara og
nemendur. Að þessum málum er
unnið en þyrfti að vera af meiri
krafti. Mest ríður á að byggja
aðra álmu skólans, norðurálm-
una. Þá ætti skólinn að geta tek-
ið 160 nemendur, sem ég álít
heppilega stærð. Þegar svo væri
komið væri tímabært að innrétta
sali í kjallara skólans fyrir eig-
in heimavist, en menntaskóla-
nemendur eru í fæði í heimavist
Héraðsskólans og þar leggja þeir
fram mikla vinnu í borðsal, sem
skipt er niður á þá eftir vissum
reglum.
GOTT KENNARALIÐ.
— Hefur ekki verið erfitt að
fá nægilegt kennaralið til að
starfa við menntaskóla í sveit?
EINU SINNI voru Framsókn og
Alþyöuflokkurinn voldugir flokk
ar i þessu landi. Það var lítið
Ián fyrir ísland, en saman áttu
þeir ráð á stjórn landsins úm
langt árabil. Sambúð þeirra var
oft með endemum, og ekki var
sambúðin innan hvors flokks
betri. Hvor um sig hrakti hina
helztu foringja sína frá sér.
Formennska Framsóknarflokks
ins hefir lent í höndunum á
skoðana lausum glamrara og sam-
vizkulausum valdabraskara, en
til forysíu Alþýðuflokksins er nú
|kjörinn sá maður, sem jafnvel
innan þess flokks tvístígur mest
í hverju máli.
★ ★ ★
Þetta gamla sambýlisfólk hef-
ir nú verið skilið að skiptum
um hrið. En Framsóknarmad-
dömuna vantar nöldrið sitt.
Vinnumannstetrið sem hún bjó
með forðum er raunar orðið furðu
hrumt, en samt vill hún ólm ná
— Nei, þar höfum við einnig
verið heppnir og notið Héraðs-
skólans. í fyrstu var það eitt
mesta vandamálið að tryggja
Menntaskólanum hæft kennara-
lið. Það var gert þannig að skip-
aðir voru fjórir fastir kennarar,
sem einnig stunda kennslu við
Héraðsskólann. Fastir kennarar
eru nú Eiríkur Jónsson, Ólafur
Briem, Sveinn Pálsson, Þórður
Kristleifsson og Haraldur Matt-
híasson. En stundakennarar, sem
einnig kenna við Héraðsskólann
eru Þórður Þorgeirsson, Bene-
dikt Sigvaldason, Esther Krist-
jánsdóttir og Bergsteinn Krist-
jónsson.
EKKERT TÖFRAORÐ.
— Að lokum er það ein spurn-
ing herra skólameistari. Er það
algengt að nemendur, sem hald-
ast lítt við nárnið í öðrum skól-
um, sæki um skólavist í þessum
Menntaskóla í sveit?
— Það má vera að nokkur
brögð séu að því. Aðstandendur
þeirra vona að með því að koma
þeim í skólavist í sveit haldist
þeir betur við námið. Þetta get-
ur þó verið tvíeggjað sverð, enda
er námsárangur ætíð fyrst og
fremst kominn undir námshæfi-
leikum og ástundun nemandans.
Það er ekkert töfraorð til, eins
og það að koma nemandanum í
sveit. En ef hann tekur þeim
aga, sem hann verður að sæta
hér, þá má vera að hann geti tek-
ið framförum.
Fram til þessa hafa 35 stúdent
ar verið brautskráðir frá Mennta
skólánum á Laugarvatni og í vor
munu 20 ganga undir stúdents-
próf. Það er stærsti hópurinn
sem enn hefur brautskráðst það-
an undir einkunnarorðum skólans
sem eru „Manngildi, þekking, at-
orka.“
Nokkur glöð andlit úr Menntaskólanum á Laugarvatni.
í hann aftur. Og til þess að ginna
hann til sín, hefur hún gert við
hann hinn einkennilegasta pró-
ventusamning, sem sögur fara af.
Hið eðlilega væri, að Framsókn,
sem enn heldur að hún sé krafta-
kerling, tæki Alþýðuflokks-
-fauskinn í próventuna, en hún
hefur talið honum trú um, að
það sé hún, sem sé að ganga í
próventu hjá honum. Hún segir
við hann: „Láttu mig bjóða fram
alstaðar, þar sem er snefill af
von um að ég komi að manni.
Kuslið í hinum kjördæmunum
skal ég gefa þér. Þú mátt eiga
þessa gemlinga okkar á stöðum,
þar sem við kolföllum hvort sem
er. Hefir þú séð hvílík höfðings-
kona ég er? Þú átt t.d. ekkert
fylgi í Austur-Húnavatnssýslu
eða á Snæfellsnesi. Ég gef þér
hverja mína kind á þessum stöð-
um.“ v
★ ★ ★
Alþýðuflokkurinn er of aðfram-
kominn til þess að átta sig á
prettum kerlingar. Hann athug-
ar það ekki, að jafnframt pró-
ventusamningnum hefir sú gamla
narrað hann í vanheilagt hjóna-
band. Hún ætlar að kæfa hann í
faðmlögunum. Það fer fyrir hon-
um eins og sagt var um Karl
XI Frakkakonung forðum: „Þeg-
ar liann vaknaði um morguninn,
fannst hann dauður í rúmi sínu.“
Og mætti Alþýðuflpkkurinn þá
mæla, gæti hann tekið undir
með þjóðskáldinu:
„FÓTSÁR AF ÆVINNAR EYÐI-
MÖRK, EINN UNADSBJ ETT
FANN ÉG TIL ÞESS AÐ
DEYJA.“
★ ★ ★
En hvcrnig fer svo með pró-
ventuféð? Enginn efast um að
Framsókn sé einlæg — í prett-
vísinni. En sætta bændur sig við
það, að þeim sé skipað að kjósa
hvaða Alþýðuflokksframbjóð-
anda sem er? „Það er Framsókn-
armark á þér góði. Það á að
soramarka þig undir Alþýðu-
flokkinn." Þessi „dagskipun“ er
nógu slæm, þegar mönnum er
bent á, hvaða Alþýðuflokksmann
þeir eigi að kjósa, — og veit þó
hamingjan, að margt sem þar er
í boði er ekki beisið. En það er
ekki einu sinni svo vel. Þeim
er boðið í labbakúta-lotterí Al-
þýðuflokksins. Það á með þessu
móti að reyna að safna í sarp-
inn, svo að Alþýðuflokkurinn fál
einhverja uppbótaþingmenn, —
og það á þar með að ginna kjós-
endur til þess að reyna að koma
að mönnum, sem þeim er jafnvel
enn óljúfara að sjá á þingi en
þessar ómyndir, sem þeim eru
sýndar í kjördæminu.
★ ★ ★
Nei, Framsókn og Alþýðu-
flokkurinn mega reiða sig á það,
að þarna hafa þau gleymt aðal-
atriðinu í útreikningum sinum
Kjósendur láta ekki hafa sig að
ginningarfíflum. Þau ganga til
kosningar undir merki hræðsl-
unnar og undir því merki hefir
aldrei verið sigur unninn.
Þessi tveir flokkar mynduðu
einu sinni voldugt bandalag,
voltíugt óheillasamveldi í íslenzk-
um stjórnmálum. En það verður
ekki cndurre'st.
★ ★ ‘ ★
Persneskí stórskáld kvað fyrir
meira en 809 árum — og er því
Iíkast sem það hafi séð valda-
drauma Hræðslubandalagsins
fyrir sér:
Sögu eina segja vil eg þér,
— og sagan er ei búin tii af mér:
Það sem áður voldugt ríki var,
villiasninn er nú kóngur þar.