Morgunblaðið - 17.11.1956, Blaðsíða 1

Morgunblaðið - 17.11.1956, Blaðsíða 1
16 siður og Lesbok 43. árgangur 265. tbl. — Laugardagur 17. nóvember 1956 Prentsmiðja Morgunblaðsin* Ríkisstjórnin neitnr nð svnrn hvort hún ætlnr nð semjn um brottför vnrnarliðsins eða ekki Vetðu morgsuga í málOtttningi á Alþingi Neitar samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn T GÆR fór fram í Sameinuðu þingi umræða um tillögur þær til Jl þingsályktunar, sem allir þingmenn Sj álfstæðisflokksins flytja um endurskoðun vamarsamningsins og um kosningu manna til *ð semja um endurskoðun hans. Fyrri tillagan segir að Alþingi álykti, að vegna hinna ógn- þrungnu atburða, sem sýna, að enginn er lengur öruggur, og kalla á endurmat þjóðarinnar á alþjóðasamskiptum, skuli fyrirhuguð endurskoðun vamarsamningsins framkvæmd með það fyrir augum að nauðsynlegar vamir landsins séu tryggðar, jafnframt því sem bætt sér úr göllum þeim, er fram hafa komið á samningnum. Fyrsti flutningsmaður tillög- unnar, Bjarni Benediktsson, fylgdi henni úr hlaði með ræðu og fer hún hér á eftir í heild: „Engin þjóð hefur ríkari ástæður til þess en íslend- ingav að óska þess, að friður haldist í heiminum, því að eng- inn er þess ómegnugri en við að verja land okkal* og þjóð, ef í odda skerst. Ef ófriðarhættan er raunverulega úr sögunni, höfum við sannarlega ástæðu til að gleðjast. En friðurinn er þess virði, að nokkur áhætta sé tekin hans vegna. Að þessu sinni er áhættan ekki önnur en sú, að við bíðum með að gera land okkar varnarlaust, þangað til við sjálfir höfum að beztu manna yfirsýn og við rólega íhugun sannfærzt um, hvort „viðhorfin séu svo breytt" í raun og veru, að víkja megi af verðinum. Er flóðalda kommúnismans í sannleika sjötnuð, eða hefur hún aðeins stöðvazt við vamarvegg- inn og smýgur í gegnum hverja sprungu, sem í honum verður? Við skulum vona, að verstu hríðarbyljum kalda stríðsins sé slotað, og að framundan sé sumar afvopnunar og allsherjar-friðar. En jafnvel hinir bjartsýnustu játa, að enn sé vorið naumast byrjað. Allra veðra er von, svo sem á útmánuðum tíðkast, og næsta áíangann er áreiðanlega ömggast að vera í fylgd með öðrum, því að það á við um þjóðirnar ekki síður en einstakl- ingana, að fátt segir af einum.“ Við þessi ummæli mín frá sl. vori hefi ég í rauninni ekki xniklu að bæta, því að aldrei hef- ur sannazt betur en með örlögum Ungverjalands, að fátt segir af einum. Hróp heillar þjóðar um hjálp, endurómuðu að vísu um heim allan, en enginn treysti sér til að veita henni þá hjálp, sem ein hefði dugað, enda vafa- samt hvert gagn Ungverjum hefði orðið að því, þótt stór- veldastríK hefði verið hafið um land þeirra. Allir þeir atburðir eru hörmu- legri en svo að með orðum verði lýst og því fer fjarri, að ég hæfist um, að þeir hafi sannað réttmæti skoðana olikar Sjálf- stæðismanna í varnarmálum ís- lands. Vissulega hefðum við miklu fremur kosið, að bjart- sýnismennirnir hefðu reynzt hafa á réttu að standa. En fram hjá staðreyndunum komumst við ekki og það eru miklu fleiri en við Sjálfstæðis- menn, sem teljum að þessir at- burðir kalli á endurmat íslenzku þjóðarinnar á alþjóðasamskiptum hennar, þ. á m., cð vamir ís- lands verði tryggðar með þeirri endurskoðun varnarsamningsins, sem nú er ákveðin. Að þessu höf- um við vikið í greinargerð tillög- unnar. Enda tökum við þetta mál ekki upp til þess að bekkjast til við aðra eða að metast á við þá um fortíðina, heldur sem sameigin- legt mál allra lýðræðtsmanna á íslandi og viljum sýna, að við metum í því ekki minna annarra rök en okkar sjálfra. En þó að ýmsir lýðræðissinn- ar utan Sjálfstæðisflokksins hafi nú látið uppi að tryggja verði varnir landsins, þá hefur því miður ekkert heyrzt um það frá sjálfri ríkisstjórninni. Einn stuðningsflokkur hennar og sá stærsti, hefur þó gert um þetta ótvíræða ályktun, hert á þvi að varnarliðið hverfi úr landi og fullyrt, að sjálfur At- lantshafssamningurinn sé í raun réttri úr gildi fallinn. Sá boð- skapur var hinn síðasti af þeim, er þjóðinni barst í útvarpinu hinn 5. nóv. sl., og hófst með ræðu hæstv. forsætisráðherra og lestri á tilkynningu ríkisstjórn- arinnar. í þeirri tilkynningu eða ræðu ráðherrans var ekkert vikið að því, hverja þýðingu þessir at- burðir hefðu fyrir íslendinga, og enn hefur ríkisstjórnin ekkert látið uppi um, hvort hún er sam- mála þessari skoðun stuðnings- flokks síns eða ekki. Eg vona raunar, að svo sé ekki, en um það er nauðsynlegt að fá ótvíræða vitneskju. íslenzka þjóðin á heimtingu á því að fá að vita með hvaða hug hefja á samningana um endur- skoðun varnarsamningsins. Er tilætlunin sú að þar sé fylgt ákvörðun einasta stjórnar- flokksins, sem hefur látið til sín heyra um málið eftir að þeir atburðir gerðust, sem glöggir menn hafa sagt, að „breytt hafi ásýnd heimsins" eða er ætlunin sú, að með samningunum verði varnir landsins tryggðar svo sem yfirgnæfandi meirihluti ís- lendinga ætlast nú til að gert verði. Tillaga sú sem hér er fram borin, er flutt til þess að fá úr þessu skorið. TALDI VARNIR NACÐ SYNLEGAR Næstur tók til máls utanríkis- ráðherra, Guðmundur í. Guð- mundsson. Reynt var J gær að afla orð- réttra yfirlýsinga uta-nríkisráð- herrans, en það tókst ekki. Hér fer hins vegar á eftir útdráttur úr ræðu hans: Ræðumaður hóf mál sitt með því að geta efnis tillögunnar og að hún fæli í sér að Alþingi ákvæði að við endurskoðun varn arsamningsins skyldi svo frá málum gengið að varnir landsins yrðu að fullu tryggðar, svo og að tillagan fæli í sér að vegna hinna ógnþrungnu atburða væri nauð- synlegt endurmat þjóðarinnar á alþjóðasamskiptum. Róðherra gat síðan atburða þeirra er gerzt hfefðu í Ungverja- landi og fyrir botni Miðjarðar- hafs og sagði að um þá vissi eng- in hvert framhald þeir myndu hafa. Kvaðst hann vona að Sam- einuðu þjóðunum mætti takast að leysa þessi vandamál farsæl- lega. Jafnframt kvað hann menn bera í brjósti aðdáun til ung- versku þjóðarinnar í baráttu hennar fyrir frelsi sínu. Ræðumaður kvað þetta þó allt vera frómar óskir. Þá sagði ræðumaður að þeir, sem bæru ábyrgð á varnarmál- um okkar myndu fylgjast vel með öllu því, sem gerðist og gera það, sem sannast reyndist og rétt- ast. Ráðherrann kvað og að nauð- synlegt væri að varnir landsins væru tryggðar. Hann sagði og að Framh. á bls. 2 Ungversku Ólympíufararnir koma til Melbourne. Ungverski fán- inn, sem kommúnistaeinkennið hefur verið rifið úr, var borinn fyrir flokknum, þegar haldið var tíl móts við Olympíunefndina. Rússar flytja þúsundir Ung- verja úr landi og hyggjost þonnig veikjn mótstöðuníi þjóðnrinnnr Vín og London, 16. nóvember. AF FRÉTTUM er það ljóst, að fjarri fer því, að rússneski herinn hafi allt Ungverjaland á valdi sínu. Flóttamenn streyma enn yfir til Austurríkis Samkvæmt sögn sumra flóttamanna virðast Rússar ætla að láta kné fylgja kviði — og í borgum og bæjum fara menn þeirra hús úr húsi og taka fanga — karla og konur jafnt sem börn. Frétzt hefur til mikilla fangaflutninga austur til Rússlands. — Búdapest-útvarpið útvarpar látlausum óskorunum til verka- manna um að taka upp vinnu, en árangurslaust. Einn flóttamannanna, er kom hingað í kvöld, sagðist vita til þess, að fyrir tveim dögum hefðu farið þrjár flutn- ingalestir með ungverska fanga austur á bóginn — og hefðu bæði konur og börn ver- ið meðal fanganna. Annar flóttamaður segir frá 1509 unglingum, er Rússar höfðu handtekið og flutt úr landi. Flóttamenn segja þær fregn- ir frá Rúmeníu, að mikillar ókyrrðar gæti meðal bænda þar. Stjórnarvöldin eru þar hötuð og ólga mikil undir niðri. Afleiðingin er sú, að vöruhamstur hefur verið mik- ið af ótta við að til óeirða kunni að draga — og vöru- skortur því tilfinnanlegur í landinu. Rússar ráða nú flestum eða öllum hernaðarlega mikilvægum stöðum í Ungverjal., en samt er talið, að frelsissveitir hafi enn nokkur héruð á valdi sínu. í norð austur Ungverjalandi er rúss- neski herinn mjög fjölmennur. í Búdahæðum við Búdapest fara þúsundir ungverja huldu höfði og stunda skæruhernað gegn Rússum. ★ ★ ★ I gær var haldinn f jöldafund ur verkamanna í Búdapest og þess krafizt, að rússneski her- inn yrði þegar á brott úr land- inu. Frjálsar kosningar verði látnar fara fram bráðlega — og Nagy verði aftur skipaður forsætisráðherra. Vinnustöðv- uninni yrði ekki aflétt fyrr en þessum skilyrðum væri fullnægt. Búdapestarútvarpið hvetur látlaust til þess að vinna verði hafin á ný — og í gær ræddi nefnd verkamanna við Kadar — þar sem kröfur verkamanna voru bornar fram. Nefnd þessi hvatti verka Framh. á bls. 15 Sveitir S.Þ. flykkjast til Siícz London og Kairo, 16. nóvember. T DAG flaug Hammarskj öld til Napoli til Kairo ásamt 50 col- * umbiskum hermönnum, sem bætast munu við þann herafla Sameinuðu þjóðanna, sem þegar er kominn ttt Súez-svæðisins. Þegar eftir komu Hammarskjölds til borgarinnar, fór hann til fundar við Nasser og ræddi fyrirkomulag gæzlustarfs Sameinuðu þjóðanna. Norskir og danskir hermenn voru áður komnir til Súez, en næst er von á indverskum og sænskum hermönnum til gæzlustarfsins. Talsmaður brezku herstjórnar- innar í Egyptalandi sagði í dag, að starf Breta og Frakka í Egyptalandi væri nú þriþætt. í fyrsta lagi að halda landsvæðum, sem þegar væru unnin, í öðru lagi að verjast hugsanlegri árás Framh. á bls. 15

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.