Morgunblaðið - 28.07.1957, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 28.07.1957, Blaðsíða 10
10 MORCVNBLAÐ1Ð Sunnudagur 28. júlí 1957 — Uppruni ur, svo sem hér á íslandi, á Norð- urlöndum og í Ölpunum. til Japan, Java og Borneó mát rekja þessi fangbrögð. í>ví að Jón I Gunnhildargerbi brögð á svæðinu milli Aipanna og Skandinavíu, en í Cornwali finnast ennþá leifar þeirra. í gömlum heimildum frá þessu svæði finnast víða merki þeirra og sést á þeim, að þau hafa verið iðkuð þar líka. f bók um fang- brögð, meðal annarra eftir meist- arann Albrecht Dúrer (1512), sem teiknað hefur mörg slík brögð og lýsingar af þeim. Með breyttum lifnaðarháttum hafa þær lagzt niður, nema á einstaka afskekktum stöðum, þar sem fólk hélt fast í fornar venj- LÖNG SAGA? En við getum rakið sögu þess- ara fangbragða lengra aítur í tímann. Á Kanarísku-eyjunum bjó þjóðflokkur, sem lifði á steinaldarstigi, er Spánverjar „fundu“ eyjarnar á 16. öld. Iðk- uðu eyjaskeggjar þessir, sem voru stórvaxnir og sterklega byggðir (1.80—2.20 m), fangbrögð, sem nauðalík voru íslenzku glímunni og svissnesku fangbrögðunum Schwingen. En einnig austur á bóginn, allt Verkstœðishúsnœði 100 ferm., á góðum stað í nágrenni bæjarins til sölu. — Stór lóð fylgir. — Ódýrt. — Uppl. hjá EINARI SIGURÐSSYNI lögfræðiskrifstofa, fasteignasala, Ingólfsstræti 4 sími 1-67-67. Afgreiðslumaður Ungan, ábyggilegan afgreiðslumann vantar nú þegar í Ekki svarað í síma Sérhœfur og þekkfur umboðsmaður óskast til að taka að sér umboð á símavarahlutum og þó sérstaklega talsímatækni. Ef óskað er nánari upplýsinga þá vinsamlegast skrifið. PRESTO COMMERCIAL AND ADVERTISING AGENCY LTD. Budapest 4. P. O. Box 120, HUNGARY IMýkomið mjög smekklegf úrval af Boð- og eldhúsljósum úr postulíni og gleri Lítið í gluggann o Raftækjadeild — Skólavörðustíg 6 sími 1-64-41 Dajakarnir á Borneó, sem ennþá eru mannætur og standa á frum- stigi menningarinnar, iðka far.g- brögð með beltistökum við trúar- athafnir sínar. Bendir þetta til þess, að þessi fangbrögð séu af ævafornum uppruna. Ágizkun sú, að þessi fangbrögð séu uppnmn- in á steinöld verður að fullri vissu við athugun tveggja forn- menja frá um 2000 f. Kr. í Eg- yptalandi og 2600 f. Kr. í Mesó- pótaníu. Fyrir u. þ. b. 100 árum fundust 400 myndir af fang- bragðamönnum í furstagröf Beni- Hasan í Mið-Egyptalandi. Eru þeir einungis klæddir mittisól. Hlýtur sú að hafa verið „glimu- belti“, annars hefðu þeir ekki klæðzt því. Og á myndunum eru auk taka á líkamshlutum 16 myndir af beltistökum. Þá er fundur Ameríkumanns- ins Delougaz frá 1938. Hann fann í hofi einu, það er á helgum stað, bronzstyttu af tveim mönnum, sem tekizt hafa buxnatökum, þeim sömu, sem við þekkjum frá glímunni og Schwingen Sviss- lendinga. UM ALDUR FANGBRAGBA Lítum við yfir þetta, kemur eftirfarandi fram: Ef ákveða á aldur einhverrar sérgreinar fata- fangbragða eins og t.d. glímunn- ar, er í hæsta lagi hægt að ákveða sér-aldur hennar. Því að á undan er liðinn óratími, sem á rætur sínar að rekja aftur til forneskju steinaldarinnar. Á þeim tíma voru fangbrögð þessi sameign flestra evrópískra og mongól- ískra þjóðflokka á norðurhveli jarðar. Germanip iðkuðu hana af sér- stakri kostgæfni og hafa haldið henni við fram á þennan dag, þar sem aðstæður voru hentugar. fs- land og Alparnir standa þar í fremstu röð. Þessar menjar ætti að varðveita og rannsaka af um- byggju, þar sem þær fá næstum aldrei viðurkenningu alþjóða- íþróttasamtaka. En hingað til hafa þau næstum eingöngu við- urkennt fangbrögð án fatataka. Það er einungis í hinni jap- önsku Judo, að fata-fangbrögðin hafa náð almennri útbreiðslu, og þar fremur sem sjálfsvörn en leikur. En sem ofangreindar at- huganir sýna, eru fata-fangbrögð- in ekki síður athyglisverð en hin. Það væri mikill missir fyrir hin- ar þjóðlegu íþróttir, ef síðustu leifar fata-fangbragðanna í Ev- rópu, austurrísku og svissnesku fangbrögðin og glíman á íslandi hyrfu alveg. Enn sem fyrr eru það Norður- löndin og Alpalöndin, sem fremst standa í varðveizlu ævaforns menningararfs germanskra for- feðra sinna. i Minningarorð Nú fækkar þeim óðum sem fremstir stóðu, sem festu rætur í íslenzkri jörð veggi og vörður hlóðu og vegi ruddu um hraun og skörð, börðust til þrautar með hnefa og hnúum, og höfðu sér ungir það tak- mark sett að bjargast af sínum búum, og breyta öllu rétt. Þessar ljóðlínur Davíðs Stef- ánssonar hafa verið ásæknar í huga minn, síðan fregnin barst um það að Jón Sigmundsson bóndi í Gunnhildargerði væri látinn, en hann andaðist í Lands- spítalanum að morgni 18. maí sl. Jón var af hraustu bændafólki kominn í báðar ættir. Hann var fæddur í Gunnhildargerði 25. okt. 1898. Foreldrar hans voru hjón- in Guðrún Ingibjörg Sigfúsdótt- ir bónda á Straumi, Þorkelssonar frá Njarðvík, og Sigmundur bóndi í Gunnhildargerði Jónsson Vigfússonar. Móðir Sigmundar í Gunnhildargerði, seinni kona Jóns Vigfússonar, var Guðrún Ásmundsdóttir bónda í Dagverð- argerði Bjarnasonar bónda á Ekru. Böm þeirra Sigmundar og Guðrúnar voru 9 er komust 'til fullorðins ára, 6 dætur og 3 syn- ir, og var Jón næst yngstur. Var það á orði haft að óvíða væri að sjá jafn myndarlegan systkina- hóp og þau Gunnhildargerðissyst kini. Jón Sigmundsson var hár mað- ur vexti bjartur yfirlitum og drengilegur. Hann naut ekki menntunar nema þeirrar barna- fræðslu sem þá var krafist. En hann lærði fljótt að vinna, og fór saman hjá honum mikill vinnu- áhugi og afköst. Þó Jón nyti ekki annarar menntunar á unglings- árunum, en þeirrar sem gott sveitaheimili veitti honum, notað ist honum sú menntun vel, enda voru honúm farsælar gáfur gefn- ar í vöggugjöf. Jón og bræður hans unnu hjá föður sínum og önnuðust hann til dauðadags. En Sigmundur and aðist 18. jan. 1925 og var hann þá búinn að vera heilsulaus í nokk- ur ár. En systurnar voru þá allar farnar að heiman og búnar að stofna sín eigin heimili. Árið 1926 hóf Jón búskap I Gunnhildargerði og kvæntist sama ár eftirlifandi konu sinni Önnu Ólafsdóttur, Bessasonar frá Birnufelli í Fellum, mestu dugnaðar og greindarkonu. Þau Jón og Anna hafa eignast átta börn, sex dætur og tvo syni, sem öll eru upp komin nema ein stúlka, sem enn er í bernsku. Öll börn þeirra Gunnhildar- gerðishjóna, sem upp eru komin, eru mesta myndarfólk eins og þau eiga kyn til. Má því segja að enn sé mannvænlegur systkina- hópurinn í Gunnhildargerði. Þau Jón og Anna í Gunnhild- argerði eru því búin að skila miklu og góðu dagsverki, því jafnhliða því sem þau koma til þroska stórum barnahóp, hafa þau bætt ábýlisjörð sína eftir nú- tíma kröfum, byggt íbúðar- og peningshús, allt úr steinsteypu, og aukið mikið við ræktun. Og strax og börnin gátu, lögðu þau hönd að verki til hjálpar við störfin. Það var unnið í Gunn- hildargerði meðan orkan leyfði, en ekki hnitmiðaður 'klukku- stundafjöldi á vinnudeginum. Hér verður fátt eitt talið af því sem um Jón í Gunnhildar- gerði mætti segja. Hann var mað ur, sem kappkostaði að breyta í öllu rétt. Hann var einarður maður og hreinskilinn, og ef hon- um fannst sér gert rangt til, þá sagði hann það umbúðalaust, og ég held að honum hafi þótt vænt um að aðrir gerðu slíkt hið sama, þar sem hann átti hlut að máli, ef þeir þættust hafa yfir ein- hverju að kvarta. Það er gott að minnast manna, eins og Jóns Sig mundssonar, en sársaukalaust er það ekki að sjá þeim á bak. Og áberandi er skarðið í okkar fá- menna bændahópi hér í sveif- inni. En fyrir örlögum verða all- ir að beygja sig. Sveitungarnir og aðrir vinir og skyldmenni fylgdu honum til grafar, laugardaginn 1. júní sL og var jarðarförin fjölmenn. Hann var jarðsettur í grafreit safnaðarins að Kirkjubæ, þar sem foreldrar hans og margir ætt- menn hvíla. Að lokum kveð ég þig vinur, með ljóðlínum úr kvæði Jónasar Hallgrímssonar er hann kvað eft- ir vin sinn, sem honum þótti allt of fljótt burtu kallaður. Flýt þér vinur í fegri heim, krjúptu að fótum friðarboðans fljúgðu á vængjum morgun- roðans meira að starfa guðs um geim. Sigurjón Þórarinsson. BRÆÐSABORCARSTIC 7 - REYKJAVÍK Sími 22-7-60

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.