Morgunblaðið - 20.09.1957, Blaðsíða 6

€
MORGVNBI 4Ð1Ð
Föstudagur 20. sept. 195V
Eftirmaður Lester Pearsons
S’
(NÖGG stjórnarskipti urðu
í sumar í Kanada eftir
óvænt úrslit kosninga.
Frjálslyndi flokkurinn, sem far-
ið hafði með völdin í 23 ár beið
mikinn ósigur. Stjórn St. Laur-
ent varð að fara frá völdum.
Síðan hefur Diefenbaker foringi
íhaldsflokksins verið að mynda
stjórn.
Nágranna og samstarfsþjóðir
Kanada, sem þó vilja engan dóm
leggja á þessar stjórnarbreyting-
Sidney E. Smith
ar, hafa harmað það, að með þeim
fellur úr leik hinn ágæti utan-
ríkisráðherra Kanada um margra
ára skeið, Lester B. Pearson.
Hann hafði getið sér gott orð á
alþjóðaþingum fyrir sérstaka hug
kvæmni, skarpskyggni og rétt-
lætiskennd. Ótal margra hug-
mynda hans í framfaraátt mætti
minnast. Hann átti t.d. verulegan
þátt í samstöðu Sameinuðu þjóð-
anna í Kóreumálinu og einnig
að því að vopnahlé komst á í
þeirri styrjöld.
En hámark feriis hans í al-
þjóðamálum var þó, þegar
hann samdi hina merkilegu
skýrslu sl. ár um samstarf
NATO-þjóðanna með þeim
Halvard Lange og Gaetano
Martino. Enn var það hann
sem sl. haust bar fram á þingi
S.Þ. hina merkilegu tillögu um
stofnun gæzluherliðs S.Þ. við
Súez-skurð.
Með fjarvist Lester Pear-
sons af alþjóðaþingum mun
því mörgum finnast skarð
vera fyrir skildi og ekki nema
eðlilegt að menn skyggnist um
eftir því, hver taki sæti hans
sem utanríkisráðherra Kanada
og fulltrúi þess ríkis hjá S.Þ.
og NATO.
Á
Þegar Diefenbaker myndaði
fyrst stjórn sína ákvað hann að
fara sjálfur með utanríkismálin
jafnframt forsætisráðherraem-
bættinu. Það var þó vitað, að
þetta myndi ekki verða til fram-
búðar, heldur stafaði þetta miklu
frekar af því, að Diefenbaker
væri ekki enn búinn að koma
auga á flokksmann sinn, sem
verður væri þessa starfs. Síðan
hefur Diefenbaker smámsaman
verið að auka við stjórn sina,
þar til nú fyrir nokkrum dögum
að hann skipaði dr. Sidney E.
Smith, sextugan skólamann í
þetta embætti. Dr. Smith mun
þó ekki strax geta tekið sæti í
ríkisstjórninni, þar sem hann er
ekki þingmaður, en ákveðið hef-
ur verið að hann verði í fram-
boði fyrir íhaldsflokkinn í auka-
kosningum í Greenwood við Tor-
onto, en það kjördæmi er talið
öruggt fyrir íhaldsmenn. Verður
núverandi þingmaður þess skip-
aður fulltrúi í öldungadeild Kan-
ada og losnar sætið þannig. Smith
hefur þó þegar tekið að sér for-
ustu sendinefndar Kanada á
Allsherjarþingi S.Þ.
★
Skipun dr. Smiths hefur vak
ið nokkra undrun í Kanada,
einkum fyrir það, að maður-
inn hefur engin afskipti haft
áður af utanríkismálum. Að
vísu er það ekki nema eðli-
legt, að ýmsa nýja ráðherra
íhaldsflokksins skorti reynslu,
því að meira en tvo áratugi
hefur flokkurinn verið utan
ríkisstjórnar. I embætti utan-
ríkisráðherra hefði þó mátt
velja úr flokksmönnum, sem
starfað hafa í utanríkismála-
nefnd og oftsinnis setið á al-
þjóðaþingum. En dr. Smith
hefur ekkert nálægt þessum
málum komið. Andstæðingar
stjórnarinnar tala þvi um það,
að Diefenbaker hafi skipað
þennan mann í stöðuna til
þess að geta sjálfur haft meiri
hönd í bagga með utanríkis-
málunum, heldur en ef hann
hefði skipað vanari mann
Dr. Sidney E. Smith er þriggja
álna maður og vegur yfir 100
kíló. Hann er fæddur á Cape
Breton eyju, sem er fiskveiði-
pláss í Nýja Skotlandi, alveg
vestur undir Nýfundnalandi.
Hann nam lögfræði við háskól-
ann í Halifax og við Harvard-
háskóla i Bandaríkjunum. Árið
1921 tók hann að leggja stund á
málflutning í Nýja Skotlandi.
Nýr þáttur hófst í lífi hans
1934, þegar hann var 37 ára að
aldri skipaður rektor Manitoba-
háskóla í Winnipeg. Varð hann
með þessu yngsti háskólarektor
Kanada. Varð hann vinsæll þar
og bótti framkvæmdasamur. í
þessu embætti kynntist hann
mörgum Vestur-íslendingum,
sem starfað hafa við háskólann.
Það var m.a. í rektorstíð hans,
sem farið var að hreyfa stofnun
íslenzks kennarastóls við Mani-
toba-háskóla og sýndi dr. Smith
áhuga á þeirri hugmynd.
Árið 1945 var Smith skipaður
rektor stærsta háskóla" Kanada,
í Toronto og hefur gegnt því þar
til nú fyrir skömmu að hann
tók boði Diefenbakers um að
gerast utanríkisráðherra.
Dr. Sidney E. Smith hefur
aldrei áður gegnt pólitísku em-
bætti. Hann hefur alla ævi ver-
ið ákveðinn stuðningsmaður í-
haldsflokksins. Árið 1942 munaði
min'nstu að hann yrði valinn for-
maður flokksins, en hann dró sig
þá til baka fyrir John Bracken
góðkunningja sínum, enda er
Smith ekki sérlega metnaðar-
gjarn. Hann er víðkunnur maður
í Kanada og hefur notið vinsælda
sem góður skólamaður og mennta
frömuður.
Yfir 3 þús. farþegar milli Ianda
og nœr 11 þús. innanlands með vélum F.í.
FLUTNINGAR með flugvélum
Flugfélags íslands gengu mjög
vel í ágústmánuði, enda var veð-
ur hagstætt til flugs mestan
Kvenfélogshafii
í Silfurtunglinu
ÞAÐ BEZTA, sem hægt er að
gera fyrir menningu þessarar
þjóðar, er að efla kirkjulegt starf.
Á trúar- og siðferðislífi fólksins
veltur gæfa þess og gengi. Úr
öllum áttum er hrópað á hjálp til
að bæta siðferðið og hjálpa ein-
staklingunum til að öðlast heil-
brigða lífsskoðun. En björgunar-
skipið, sem innbyrðir oss, þeg-
ar að því er komið, að vér drukkn
um í andleysi efnishyggju og
upplausnar, er hin kristna kirkja.
Þetta er reynslan,-hvað sem hver
segir. En þótt kirkjan berjist gegn
efnishyggjunni, verður þó ekki
hjá því komizt, að einnig hún
þarfnist efnislegra verðmæta til
að starfa — peninga. Sá hluti
kirkjunnar, sem starfar í efnis-
heiminum, þarf fjármuni, eins og
hver önnur stofnun. Þess vegna
ber oss að þakka þeim, sem safna
fé til kirkjustarfsins.
Sá aðili, sem duglegastur hefir"
verið að safna fé til Hallgríms-
kirkju í Reykjavík, er án efa
kvenfélag safnaðarins. En kven-
félagskonurnar hafa heldur ekki
staðið einar uppi. Allur almenn-
ingur hefir veitt hið bezt lið í
þessu efni. Einn liðurinn í fjár-
söfnunarstarfi kvenfélagsins er
hin árlega kaffisala, sem jafnan
hefir gengið mjög vel, og nú er
það erindi mitt við þig, heiðr-
aði lesandi, að minna þig á hið
„gullna tækifæri“, er þú hefir á
morgun, laugardaginn 21. sept.
til að styrkja hið góða málefni
með því að drekka kaffi í Silf-
urtunglinu. — Staðurinn er vi_st
legur, kaffið vafalaust gott, en
málstaðurinn beztur alls. — Fyril
fram þakka ég góðan stuðning
við Hallgrímskirkju í Reykjavík,
og húseigendum fyrir þann
greiða, er þeir gera kirkjunni.
Sérstök athygli skal vakin á
því, að kaffisalan er að þessu
sinni á laugardegi, en ekki sunnu
degi, eins og verið hefir. Vona
ég, að niðurstaðan verði sú sama.
Jakob Jónsson.
hluta mánaðarins. Fjöldi farþega
milli landa jókst um 55,4% frá
því í sama mánuði í fyrra. Þá
voru fluttir 1975 milli landa en
3064 í ágústmánuði í ár. Innan-
lands var einnig óvenju mikið
flogið og voru fluttir 10829 far-
þegar en í ágúst í fyrra vorU
þeir 10229, en svo mikill farþega-
fjöldi á einum mánuði var þá
algjört einsdæmi í sögu félags-
ins.
Að
GrænlandsferSir
undanförnu hafa
verið
farnar leiguferðir til Grænlands,
á vegum norræna námufélagsins
og danskra heimskautaverktaka.
Framundan eru leiguflug til
Meistaravíkur, Thule og Ikateq.
Akureyri—Reykjavík á 37
mínútum
Síðastl. sunnudag (15.9.) fór
Gullfaxi, önnur hinna nýju Vis-
count flugvéla Flugfélags íslands,
til Akureyrar og er það í annað
sinn á skömmum tíma, sem hún
fer áætlunarflug norður. Flug-
farþegum þótti ferðin frá Akur-
eyri til Reykjavíkur sækjast vel,
þar sem Gullfaxi var aðeins 37
mínútur milli staðanna.
Sangen om den rode rubin
metsölubók í Reykjavík
Kœrlighedens Billedebog nœst erl. bóka
SÚ BÓK erlend, sem verið I koma með Gullfossi frá Höfn í
hefir metsölubók hér á landi
frá því um áramót er norska
skáldsagan „Sangen om den
röde rubin“ eftir norska rit-
höfundinn Agnar Mykle. Bók
þessi hefir vakið geysilegt
umtal á Norðurlöndum og
þessa dagana standa yfir mála
ferli um hana í Noregi, en þar
hefir saksóknari ríkisins
stefnt Mykle og Harald Grieg,
forstjóra norska Gyldendal,
fyrir útgáfu bókarinnar.
Ástæðan er sú, að bókin þykir
í meira lagi klámfengin, ástar-
lífslýsingar stórum berorðari en
svo, að sæmilegt geti talizt, og
megi jafnvel þekkja sumar sögu-
persónurnar úr lifanda lífi.
Bókin kom fyrir nokkru út í
Danmörku og er nú uppseld þar
en er væntanleg aftur bráðlega í
nýrri útgáfu. íslenzkir bóksalar
fengu bókina frá Danmörku fyr-
ir allmörgum vikum, en fyrsta
sendingin seldist þegar í stað
upp. Síðan hafa komið nokkrar
smærri sendingar, sem rokið
hafa út hér í Reykjavík. Á mánu-
daginn pöntuðu bóksalar rúm 100
eintök flugleiðis frá Osló.
— Sama . kvöldið var öll
sendingin uppseld í búðunum og
sumir bóksalanua höfðu orð á
að þeir gætu hver selt a. m. k.
500 eintök af bókinni, svo mikil
er eftirspurnin! Verð bókarinnar
er kr. 81.25. Næsta sending af
þessari eftirsóttu bók átti að
sbrifar úr
daglega lífínu
Skólamál
VIÐ mæðurnar í Smáíbúða- og
Bústaðavegshverfinu, sern
eigum börn, er nálgast skóla-
skyldualdurinn, höfum nokkrar
áhyggjur út af því að eini smá-
barnaskólinn, sem undanfarna
vetur hefur verið starfræktur hér
í hverfinu hefur verið lagður nið-
ur, a. m. k. þetta skólaár. Það er
erfitt og nærri ógjörningur að
senda 6 ára börn um langan veg
í smábarnaskóla, kannske allá
leið niður í miðbæ.
Vill nú ekki einhver kennari
búsettur hér í hverfinu, athaga
möguleika á því að koma á fót
skóla fyrir óskólaskyld börn.
Ekki þyrfti viðkomandi kennari
að óttast að hann fengi ekki nægi-
lega marga nemendur. Með einm
lítilli auglýsingu gæti hann sann-
færst um það. Við vonum að ein-
hver kennar taki þetta til alvar-
legrar yfirvegunar, hið allra
fyrsta, og leysi vandann. Við
mæðurnar yrðum afar þakkiátar
fyrir slíka framtaksemi.
Bókmenntagagnrýni
ritstjóra Alþýðublaðsins
HELGI Sæmundsson, ritstjóri
Alþýðublaðsins og formaður
Menntamálaráðs hefur látið ljós
sitt skína, eins og hans er vandi,
h
1 '
þegar stórviðburðir gerast á ís-
landi. að þessu sinni er tilefrúð
útkoma skáldsögunnar „Frelsið
eða dauðann“ eftir gríska skáld-
snillinginn Nikos Kazantzakis.
Helga finnst sagan „harla lang-
dregin og á köflum þreytandi af-
lestrar“, og láir honum það eng-
inn, sem veit í hve mörg horn
ritstjórinn verður að líta.
Hann kemst m. a. að þeirri nið-
urstöðu við lestur bókarinnar, að
„sá, sem njóta vill þvílíkrar bók-
ar,þarf sennilega að verða sér úti
um sérstaka menntun, en það er
ekki allténd hlaupið að því í
fljótheitum". Sökum þessa mennt
unarleysis síns kvaðst formaður
Menntamálaráðs ekki mundu lesa
aðra skáldsögu „eftir þennan
gáfaða sérvitring og tilætlunar-
sama leiðsögumann“.
Síðan víkur Helgi að frágangi
bókarinnar og þykir hann slæm-
ur. Til að undirstrika þessa stað-
hæfingu segir hann orðrétt:
„Meira að segja hefur skírnar-
nafn höfundar misprentazt á
á kápu og titilblað“. Að vísu má
segja, að Helgi hafi afsakað þessi
síðustu ummæli með yfirlýsing-
unni um menntunarskort sinn, en
ekki fær maður varizt þeirri hugs
un, að bágt sé ástandið í menn-
ingarmálum íslendinga orðið,
þegar sjálfur formaður Mennta-
málaráðs og ritstjóri ábyrgs dag-
blaðs reynir að slá sig til ríddara
á þekkingarleysi sínu einu sam-
an. Skírnarnafn hins gríska höf-
undar er Nikos, eins og það stend
ur á kápu og titilblaði íslenzku
útgáfunnar. Helgi hefur séð
manninn kallaðan Niko í dönsku
blaði, og þarf þá ekki framar
vitnanna við! Nú má að vísu
segja, að eitt „s“ skipti harla
litlu máli, en það hefur þó í
þessu tilfelli afhjúpað hroðvirkni
og kæruleysi eins af „menningar-
frömuðum" þjóðarinnar. Maður
spyr ósjálfrátt, skrifar maðurinn
af sama ábyrgðarleysi um bækur
yfirleitt? Eftir „ritdóm“ hans um
„Frelsið eða dauðann" finnst
mér formaður Menntamálaráðs
hafa miklu þarfara hlutverki að
gegna í brúðkaupsþáttum en bók
menntaþáttum. — G. J.
gær.
Þá var væntanleg með Gull-
fossi hý og mjög umtöluð bók
erlendis. Það er „The New
Class“ eftir júgóslavneska komm
únistaforingjann, Djilas, sem sit-
ur í fangelsi í Júgóslavíu fyrir
ádeilur sínar á þjóðskipulag
kommúnistalandanna.
Blaðið hefir fregnað að ein-
hverjir framtakssamir bókaút-
gefendur hafi í hyggju að þýða
klámsögu þessa á íslenzku og
gefa út hér.
Önnur helzta metsölubókin er-
lenda hjá reykvískum lesendum
er skv. upplýsingum innkaup-
sambandsins „Kærlighedens Bill-
edbog“, sem fjallar um svipað
efni og „Sangen om den röde
rubin“.
Svo sannarlega má segja, að
einhæfur sé smekkurinn á erlent
lesefni og vægast sagt ærið sér-
stæður.
Snjóaði á Fjarðar-
heiði
SEYÐISFIRÐI, 18. sept. — Síð-
ustu daga hefur verið hér kalsa-
veður en úrkoma ekki mikil. Um
daginn snjóaði á Fjarðarheiði en
snjóinn hefur nú tekið upp aftur.
Ekki var ófærðin meiri en það,
að stórir bílar komust alltaf yfir.
Heyskap er alveg lokið hér.
Seinnisláttur var fremur lítill því
fyrrisláttur var sleginn seint. Hey
verkuðust vel og lítið um hrakn-
ing á þeim.
Eftir hálfan mánuð hefst slátr-
un hér. Þá verða réttir og slátr-
unin hefst um leið. Leitarmenn
af Héraði eru nú á öræfum. Leit-
arveður er gott, glaða sólskin.
— Benedikt.
Daufur þurrkur
ÁRNESI, S.-Þing., 18. sept. —
Nokkur þurrkur hefur verið hér
síðustu þrjá dága, þó daufur, og
hefur komið að litlum notum.
Beztur þurrkur er í dag, og útlit
fyrir þurrk á morgun. Næturfrost
eru hér stöðugt. Mikið er úti af
heyjum ennþá. — Hermóður.
REYÐARFIRÐI, 18. sept. — Und-
anfarið hefur verið kalt í veðri
en í dag er hlýrra. Heyskap er
nú að mestu lokið. Hey hröktust
ekkert að ráði og er heyfengur
góður. — Arnþór.
DESJARMÝRI, 18. sept. — Ekki
er ennþá búið að ákveða
réttir hér og er því ekkert farið
að hyggja að fé. Sennilega verð-
ur réttað seint í þessum mánuði
og hefst slátrun þá um leið.
— Ingvar.