Morgunblaðið - 26.09.1957, Blaðsíða 15

Morgunblaðið - 26.09.1957, Blaðsíða 15
Fimmtudafíur 26. sept. 1957 MORCVNBLAÐIÐ 1S Björn Sigurbjörnsson segir: „Ég hef ótakmarkaða trú á að hœgt að grœða upp landið ' Sandgræðslan hyggst kaupa flug- vél til fræ- og aburðardreifingar BJÖRN Sigurbjörnsson lauk magisterprófi í juríaerfða- fræði frá Manitóbaháskóla sl. vor. Hann hefur starfað und- anfarið við Atvinnudeild Há- skólans, en er nú á förum til Bandaríkjanna, hyggst verja doktorsritgerð við Cornell- háskóla í íþöku um íslenzka melgresið. — Mbl. hefur hitt Björn að máli og spurt hann nokkurra spurninga um sand- græðsluna, notkun kjarnork- unnar í þágu vísinda og sitt- hvað fleira, og fer samtalið hér á eftir: Björn Sigurbjörnsson minntist fyrst á sandgræðsluna og sagði, að víðtækar tilraunir ættu að fara fram á ýmsum þáttum henn- ar á vegum Atvinnudeildar Há- skólans. í sumar voru þessar til raunir skipulagðar, en ekki er fært að hefjá þær fyrr en á næsta sumri eða síðar. Tilraun- irnar eru mjög yfirgripsmiklar og eru þær fólgnar í eftirfarandi: 1) Fyrst verður leitazt við að ganga úr skugga um, af hverju uppblásturinn stafar, hvérnig stendur á sandfoki og við hvaða skilyrði það verður. í stuttu máli: hvað veldur landeyðingu? Einnig verður lögð áherzla á að mæla gróðurfar á afréttum, rannsaka hvaða gróðurtegundir þar eru og hve mikill afreksturinn er af beitilöndunum. Með þessu er hægt að sjá áhrif beitar á upp- blásturinn. 2) Þá verður reynt að athuga, hvaða aðferðir eru beztar til að hefta uppblásturinn og einnig hvaða tæki er bezt að nota. Reyndar hafa verið ýmsar gras- tegundir, einkum frá Norður- Ameríku og Norðurlöndum, en segja má, að þar sem sandfck er í algleymingi, eins og t. d. á Hólssandi, í Landeyjum og Þorlákshöfn, þar hafi íslenzka melgresinu einu verið stefnt i I i SKAK i 1 i Frá kjarnorkuskólanum í Oak Ridge. Dr. Akers sýnir Birni Sigurbjörnssyni, hvernig foreindahylki er notað við mælingar á gammageislum. NÚ HAFA verið tefldar 8 um- ferðir á stórmóti Taflfélags Reykj avíkur, og er röð keppenda þessi: 1. H. Pilnik 6% v. 2. Friðrik 6 v., 3.—4. Stáhlberg og Benkö 5Yz v. 5.—6. Guðm. P. og Ingi R. 5 vinninga. Óhætt er að fullyrða að ekki komi fleiri keppendur til greina í fimm efstu sætin. Mér virðist að Stáhlberg hafi nokkra mögu- leika á efsta sætinu, þar sem Pilnik á eftir að tefla við Frið- rik, Benkö og Stáhlberg, en Frið- rik á eftir að tefla við Pilnik og Guðm. Pálmason. En einnig get- ur svo farið að 2—3 keppendur skipi efsta sætið. Hvítt: G. Stáhlberg. Svart: Ingi R. Jóhannsson. Nimzo-indversk-vörn. 1. d4 Rf6 2. c4 e6 3. Rc3 Bb4 4. Bg5 (Stðhlberg stefnir út í flókið af- brigði, sem hefur verið allmikið notað upp á síðkastið af B. Spassky), 4..... c5 (Tvímælalaust bezta leiðin fyrir svartan). 5. d5 b5 (Hér er venjan að leika 5...... d6, en ég var ekki ánægður með leikinn vegna 6. e3 og hvítur heldur öruggu frumkvæði). * 6. e4!? .... (Venjulega leika menn 6. dxe6 fxe6 7. e3, en St&hlberg vill flækja stöðuna sem mest). 6.............. h6 7. Bh4 d6 (Ég taldi óskynsamlegt að leika 7 .... g5 8. Bg3 Rxe4 9. Be5 O-O, þar sem ég áleit að Stáhl- berg hefði kynnt sér þetta af- brigði). 8. f3 exd5 9. cxd5 .... (Ekki 9. Bxf6 Dxf6 10. Dxd5 Bxc3f 11. bxc3 Dxc3t 12. Kf2 Dxal 13. Dxa8 Db2t! 14. Be2 bxc4). 9.............. a6 10. Bf2 .... (Fyrirbyggir að sv. leiki Bc5). 10.......... 0-0 11. Rge2 Rbd7 12. Rg3 Re5 13. Be2 He8 (Betra var sennilega 13. Bxc3). 14. 0-0 Hb8 15. h3 Rg6 16. Dcl Ba5 (Betra var 16........Bxc3). 17. Rdl c4? (Mjög slæmur leikur, sem gef- ur hvítum frumkvæðið. Betra var 17......h5. með hótuninni h4, Rxd5 t.d. 18. Bd3 h4 19. Re2? c4 og Rxd5. Eftir þetta missti ég tökin á skákinni og átti mjög í vök að verjast). 18. b3. cxb3 19. axb3 Bb6 20. Kh2 h5 (Leikur sem kom of seint). 21. Bxb6 Hxb6 22. Bd3 h4 23. Re2 De7 24. Rf2 Re5 25. Dd2 Hb8 (Ekki 25......Rxd5 vegna 26. exd5 Rxd3 27. Dxd3. Dxe2 28. Hael Dxel 29. Hxel Hxel og hvít- ur getur leikið Re4 eða Dc3). 26. Ha2 Bb7 27. Hc2 Hbe8 28. Hfcl Hxc2 29. Hxc2 Bc8 (Til öruggs taps hefði leitt Hc8). 30. Rd4 Reg4t. 31. Kgl (Ekki 31. Rxg4 Rxg4j- 32. hxg4 De5j- 33. f4 Dxd4 og svartur stendur betur). 31..... De5 32. hxg4 Dxd4 33. Dc3 De3 34. Kfl. (Ekki 34. Dxc8 vegna Delt). Nú féll ég á tíma, vegna þess að erfitt var að sjá nákvæmlega hvað tímanum leið vegna fallvís- isins. Eðlilegur leikur er hér 34. .... Bd7 , en hvítur stendur eigi að síður betur. — Ingi R. Jóh. TÓKÍÓ, 24. sept. — Fyrrverandi yfirmaður japanska flotans, So- emu Tojoda aðmíráll, lézt í fyrra- dag, 72 ára gamall. Eftir síðari heimsstyrjöld var Tojoda dreg- inn fyrir herrétt bandamanna sem stríðsglæpamaður, en var sýknaður í september 1949. Hann var hinn eini af háttsettum jap- önskum herforingjum, er sóttir voru til saka fyrir stríðsglæpi, sem var sýknaður af öllum ákær- um. gegn því. Melgresið hefir lítt verið rannsakað og ekki einu sinni vitað, hvaða tegundiv af melgresi hér er einkum að finna. Þó mun aðallega vera um tvær tegundir að ræða, en samkvæmt bráðabirgðarannsóknum, sem gerðar hafa verið víðs vegar um landið í sumar, virðist önnur teg- undin þó vera ríkjandi hér. Allmiklar mælingar hafa verið gerðar á melgresinu til að ganga úr skugga um, hvaða eiginleikum það býr yfir og er það gerttilþess að hægt verði að velja úr og kyn- bæta afbrigði af melgresi, sem fullnægir þeim kröfum, sem sandgræðslan gerir. Þótt íslenzka melgresið sé að mörgu leyti vel til þess fallið að hefta sandfok, eru á því ýmsir agnúar, sem gera það erfitt í meðförum, t. d. hafa flestar plöntur tilhneigingu til að vaxa upp í stóra melhóla, sem geta orðið allt að tveim mann- hæðum. Þegar svo er komið, fer að blása úr þessum hólum aftur og auk þess er land óhentugt til ræktunar eftir að sandfokið hefur verið stöðvað. 3) f þriðja lagi verður a'thugað, hvernig bezt er að nýta það land, þar sem uppblásturinn hefur ver- ið stöðvaður. Haga verður nýt- ingu þess með þeim hættx, að ekki sé hætta á uppblæstri aftur og verða í þessu sambandi gerðar tilraunir með ýmsar grastegund- ir, belgjurtir, kornteg., o. fl., sem rækta mætti á þessum svæðum. Auk þess verður gerður saman- burður á áhrifum sauðfjárbeitar og stórgripabeitar á gróinn sand- jarðveg. — Hefur þú mikla trú á því, að hægt sé að græða upp land- ið? — Já, ég hef ótrakmarkaða trú á því, þetta hefur gengið svo vel. — Er t.d. hægt að græða upp svæði eins og Reykjanesskaga? — Já, hví ekki það? Það þarf ekki annað en áburð og fræ, stundum áburð eingöngu eða þar sem hýjungsgróður er fyrir. — Þegar landssvæðið er eins og á Reykjanesskaga, getur að vísu verið erfitt að rækta landið með þeim tækjum, sem við höfum yfir að ráða. Landslagi er víða þannig háttað hér á landi, að venjulegum áburðardreifurum og dráttarvélum verður ekki komið við. Sandgræðslan hefur í hyggju MINNING í DAG verður til moldar borinn Gestur Gunnarsson, Suðurlands- braut 75. — Gestur er sonur Gunnars Guðmundssonar, húsa- smiðs og Huldu Gestsdóttur konu hans. Þungbær er sorg þeirra við fráfall síns elskulega litla sonar, er lézt á sjúkrabeði 20. þ. m. eftir langvarandi sjúkra- legu. — Gestur litli fæddist 2. marz 1955, og var því á þriðja ári er hann hvarf á braut úr þessum heimi. — Guð blessi minn ingu hans og veiti ástvinum hans styrk. — Við vinir og vanda- menn sendum þeim innilegustu samúðarkveðjur. — M. G. að feta í fótspor Nýsjálendinga og annarra, sem við svipaða erfið leika hafa að glíma og við, að kaupa flugvél, sem með sérstök- um útbúnaði getur leyst þetta starf af hendi í landi, sem er erfitt yfirferðar. — Þú minntist á belgjurtir, hverjar áttir þú aðallega við? — Ýmsar belgjurtir koma til greina, en þó einkum tvær teg- undir, sem byrjað verður að gera tilraunir með á næsta vori. Önn- ur þeirra er íslenzkt baunagras (Lathyrus maritima), sem vex t.d. í Þykkvabænum ásamt mel- gresi, hitt er lúpínutegund, sem skógrækt ríkisins flutti frá Alaska fyrir nokkrum árum. — Flestar lúpínutegundir eru eitrað ar og verður fyrst gengið úr skugga um, hvort sú tegund, sem hér um ræðir, er eitruð, áður en hún verður tekin til ræktunax. — Að lokum langar okkur að spyrja þig um Bandaríkjaför þína. Þú fékkst tækifæri til að kynnast kjarnorkuvísindum þar í landi. Hafa þau verið tekin í þágu jurtakynbótanna? — Já, svarar Björn og bætir við: — Ég var boðinn til Banda- ríkjanna á vegum Efnahagssam- vinnustofnunar Evrópu og var ferðin farin í því skyni að kynn- ast notkun kjarnorku í þágu land búnaðarins. Ég var i hópi 20 sér- fræðinga frá 9 Evrópulöndum. Var þátttakendum gefinn kostur á að dveljast við ýmsar stofnanir og kjarnorkustöðvar í Bandaríkj- unum og kynna sér, á hvern hátt hægt er að nota geislavirk efni við tilraunir á sviði landbúnaðar. Geislavirk efni eru notuð við jarðvegsrannsóknir, fóðurrann- sóknir, dýralækningar, jurtakyn- bætur og einnig matvælageymslu. — Auk þess stunduðu þátttakend- urnir í förinni nám í meðferð og mælingu geislavirkra efna við kjarnorkuskólann í Oak Ridge, Tennessee. Er í ráði að Atvinnu- deild Háskólans notfæri sér þessa nýju tækni við ýmis rann- sóknarstörf landbúnaðarins hér á landi og verður e.t.v. hafizt handa um þessa starfsemi næsta vor i samráði við fyrirhugaða geisla- mælingastofu. Glæsileg húseign í Kópavogi er til sölu. Húsið er einstakt steinhús 83 ferm. að stærð, og getur bæði verið sem einbýlishús eða 2 íbúðir. — Bílskúr 66 frm. fylgir eigninni. Lóðin er girt og frá henni gengið mjög vel. Tilboð sendist undirrituðum. EgiU Sigurgeirsson hrl., Austurstræti 3, sími 1-59-58. Húsnœði til sölu Glæsilegt einbýlishús í smíðum á eftirsóttum stað í bænum. Húsið er 8 herbergi, eldhús, bað, hall, íor- stofur og miklar geymslur. 2ja og 3ja herbergja íbúðir í húsi í Hálogalands- hverfinu, sem verið er að byrja að byggja. Hagstætt verð. Andvirði miðstöðvarlagnar (án ofna) og ut- anhúss múrhúðunar lánað til 2ja ára. Vönduð 5 herbergja risíbúð við Bugðulæk tilbúin undir tréverk. Lán á 2. veðrétti kr. 50.000.00. 3ja herbergja íbúðir á hæðum í húsi við Laugarnes- veg. Fyrsti veðréttur er laus. Á 2. veðrétti hvíla kr. 50.000.00. Sanngjarnt verð. Tilbúnar undir tréverk. Nýtízku þvottavélar fylgja. Fasteigna & Verðbréfasalan, (Lárus Jóhannesson, hrl.) Suðurgötu 4, símar 13294 og 14314.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.