Morgunblaðið - 12.10.1957, Síða 2

2
MORCVTSBl AÐIÐ
Laugardagur 12. okt. 1957

9
*
X
SjálfstœBismenn í bœjarstjórn skilja
börfina á að fylgjast með þróuninni
í opinberum rekstri
Hagsýslustofa Reykjavíkur er sfoínuð með
tordczmi og reynslu annarra borga í huga
HÖFUÐBORGIR Norðurlanda
hafa á síðustu tímum komið sér
upp sérstökum stofnunum til að
fylgjast með hinum umfangs-
mikla rekstri borganna á ýmsum
sviðum og gera tillögur um nýtt
fyrirkomulag, sparnað eða aðrar
breytingar. sem væru til bóta.
Verkefni slíkra stofnana á veg-
um höfuðborganna á Norður-
löndum hafa í meginatriðum ver-
ið þessi:
1. Að rannsaka starfsaðferðir
og skipuleggja þær, svo að starfs-
kraftar nýtist sem bezt.
2. Að stuðla að því að af-
greiðsla mála í bæjarstofnunum
valdi almenningi sem minnstri
fyrirhöfn og tímatöfum.
3. Að fylgjast með því að á-
kvörðunum um endurbætur og
bætt skipulag sé framfylgt.
4. Að sjá um námskeið fyrir
starfsmenn í þjónustu bæjanna.
5. Að meta tillögur, sem kunna
að berast frá starfsfólki um bætt-
ar starfsaðferðir.
6. Að láta í té umsögn um
nauðsyn á nýjum stöðum, serrt til
greina hefur komið að setja á
fót.
7. Að hafa auga með möguleik-
um á fækkun starfsmanna.
8. Að gera tillögur um aukna
véltækni í bæjarrekstrinum.
Þetta var rakið af Gunnari
Thoroddsen borgarstjóra á síð-
asta bæjarstjórnarfundi í sam-
bandi við tillögu Sjálfstæðis-
manna um að koma upp sams
konar stofnun hér í Reykjavík.
Borgarstjóri kvaðst hafa kynnt
sér rekstur slíkra stofnana hjá
höfuðborgunum á Norðurlöndum
og samkvæmt þeirri reynslu, sem
þar væri fengin væri rétt að
koma upp svipaðri stofnun hér.
Viðbrögð minnihlutans
Eins og kemur fram í Tíman-
um í gær reyna minnihlutaflokk-
arnir að snúa út úr þessu máli.
„Tíminn“ segir að sú stofnun,
sem Reykjavíkurbær vill nú
koma sér upp, að fordæmi ann-
arra höfuðborga á Norðurlönd-
um, sé „viðurkenning borgarstjór
ans á gagnrýni minnihlutans“.
Það er auðvitað hlægilegt, svo
ekki sé sterkara að orði kveðið, að
hér sé um nokkuð slíkt að ræða.
Ýmsar þær borgir á Norðurlönd-
Akureyri, 11. okt.
f DAG fóru tveir menn í lítilli
flugvél héðan frá Akureyri í eftir
leit inn á öræfin í S-Þing. Voru
þeir alls 4 klst. á flugi og fundu
samtals 15 kindur.
Klukkan 11,30 í morgun hófu
þeir sig til flugs af Akureyrar-
flugvelli Jóhann Helgason verzl-
unarmaður, sem var flugmaður
og hinn kunni fjallamaður Jón
Sigurgeirssön frá Helluvaði, og
voru í lítilli 3 sæta flugvél sem
Jóhann á ásamt bróður sínum.
Hugðust þeir í upphafi leita fram
Bleiksmýrardal, sem er fram af
Fnjóskadal, en fengu ekki gott
skyggni þar. Héldu þeir þá áfram
austur á bóginn og flugu austui
norðan Dyngjufjalla og Herðu-
breiðar allt austur að Jökulsá á
Fjöllum. Síðastl. nótt haíði fallið
lítils háttar föl fremst á öræfun-
um og hafði jörð gránað og því
erfitt að leita. Samt fundu þeir
félagar nokkrar kindur á Jeiðinni
austur á bóginn. Tvær sáu þeir
við svonefnda Laufrönd, sem er
skammt frá Skjálfandafljóti,
frammi undir Vonarskarði. Þrjár
fundu þeir fremst í Fijótsdal.
Ekkert fé sáu þeir í Herðubreiðar
lindum, né meðfram Jökulsá.
um, sem komið hafa sér upp slík-
um stofnunum hafa lotið stjórn
svonefndra vinstri-flokka og eng
inn orðað aðum væri að ræða
eina eða neina játningu á gagn-
rýni andstæðinganna.
Því má svo bæta við, að
„gagnrýni minnihlutans" og
sparnaðartillögur hans, hafa ætíð
verið mjög handahófskenndar og
miðast fremur við pólitíska henti
stefnu, en þörf bæjarfélagsins.
Sumar „sparnaðartillögurnar"
hafa verið svo fáranlegar að engu
tali hefur tekið. Má t.d. á það
minna, að í fyrra gerðu minni-
hlutaflokkarnir tillögu um stór-
felldan niðurskurð á fjárframlagi
til tæknilegra stofnana bæjarins,
svo sem skrifstofu bæjarverk-
fræðings og skipulagsdeildar á
sama tíma og þeir ætluðust til
að þessar stofnanir hefðu með
höndum stórlega auknar fram-
kvæmdir. Á sama tíma og
blöskrazt var yfir skorti á lóðum
lagði minnihlutinn til að fækka
því starfsliði, sem fæst við þau
tækniverk, sem þurfa til úthlut-
unar lóða!
Ríkið sýnir enga viðleitni
Það hefur verið margsannað að
rekstarkostnaður ríkisins hefur
vaxið hlutfallslega miklu meira
en rekstrarkostnaður Reykjavík-
urbæjar. En fjármálastjórn ríkis-
ins, sem Eysteinn Jónsson hefur
haft með höndum, óslitið í 7 ár,
hefur enga viðleitni sýnt til
bættra rekstrarhátta og sparnað-
ar. Árið 1948 flutti þáv. fjármála-
ráðherra Sjálfstæðisflokksins,
Jóhann Þ. Jósefsson, frv. um ráðs
mann ríkisins en í því fólst stofn-
un, sem átti að gegna ekki ósvip-
uðu hlutverki og sú stofnun, sem
Reykjavíkurbær er nú að koma
á fót. En Framsóknarmenn drápu
það frumvarp. Þó gefizt hafi ýmis
tækifæri til að leggja niður stöð-
ur eða sameina embætti, hefur
það ekki verið gert, heldur
flokksmenn skipaðir umsvifa-
laust í stöðurnar. Má í þessu sam-
bandi minna á sendiherrastöður,
mögulega sameiningu á einka-
sölum tóbaks og áfengis og á em-
bættum skipulagsstjóra og húsa-
rneistara f íkisins.
Nei — undir forustu Eysteins
Jónssonar er engin viðleitni til
Á leiðinni vestur fóru þeir mun
norðar, eða skammt sunnan við
Bláfell. Þar fundu þeir þrjár
kindur, skammt framan við
byggð. Tvær kindur fundu þeir
á Breiðdal og síðast fimm í Timb-
urvalladal.
Þeir félagar sáu fleira á leið
sinni en fé. Yfir Laufrandar-
hrauni sáu þeir á flugi Sn—glu,
en sá staður er eini varpstaður
þessarar uglu sem vitað er um
hér á landi.
Ætlunin er að nú haldi Sigurð-
ur Lúther á Fosshóli ásamt fleiri
mönnum á bíl fram með Skjálf-
andafljóti að vestan og sæki þær
fimm kindur sem eru að austan
verðu við fljótið. Verða þeir að
vaða fljótið þegar fram eftir kem-
ur og koma kindunum yfir, en
þær verða síðan fluttar í jeppa-
kerru til byggða. Aðrar kindur
verða sóttar þaðan sem stytzt er
til þeirra úr byggð.
Slíkt eftirleitarflug og kostn-
aður við fjárleit er greiddur úr
sameiginlegum fjallskilasjóði Mý
vetninga, Reykdælinga og Bárð-
dælinga. í fyrra var sams konar
eftirleit farin og gafst vel.
— vig.
sparnaðar, þótt rekstrargjöldin
vaxi stórlega ár frá ári, Svo þeg-
ar Reykjavíkurbær sýnir sjálf-
stæða viðleitni að fordæmi ann-
arra höfuðborga til hagsýni og
sparnaðar í rekstri, þá er æpt
um að slíkt sé játning á einhverri
„gagnrýni“, sem auk þess hefur
Iangsjaldnast verið nokkur eðli-
leg eða heilbrigð gagnrýni, held-
ur aðeins pólitískir tilburðir og
vindhögg.
Sjálfstæðismenn skilja nauðsyn
þess að hafa vakandi auga með
þróuninni í hvers konar opinber-
um rekstri og stofnun hagsýslu-
stofu Reykjavíkur er raunhæf
viðleitni í þá átt og er þar stuðzt
við reynslu og fyrirkomulag ann-
arra höfuðborga.
Hámark kosninga-
baráttu
STOKKHÓLMUR, 11. okt. — Á
sunnudaginn fer fram í Svíþjóð
þjóðaratkvæðagreiðsla um al-
menn ellilífeyri og hvernig fjár
skuli aflað til miklu víðtækari
almannatrygginga en áður hafa
þekkzt. í kvöld náði kosninga-
baráttan hámarki með því að út-
varp og sjónvarp vörðu allri dag-
skrá kvöldsins í umræður um
málið.
Af skoðanakönnunum kemur
það í ljós, að mikill hluti sænskra
kjósenda er enn óráðinn hvaða
afstöðu hann á að taka til máls-
ins. Gífurlegum áróðri hefur ver-
ið haldið uppi af stuðningsmönn-
um þriggja tillagna sem kjósa
skal á milli.
4,9 milljónir manna hafa at-
kvæðisrétt. Skoðanakannanir
sýna, að um 40% kjósenda
hefur ekki enn tekið afstöðu
í málinu. Búizt er við að kjör-
sókn verði miklum mun lak-
ari en við venjulegar þingkosn
ingar.
Þjóðaratkvæðagreiðslan er að-
eins ráðgefandi til að veita
sænska ríkisdeginum upplýsingar
um almenningsálitið. Ef ein af
umræddum þremur tillögum
fengi mikinn meirihluta má þó
telja víst að ríkisdagurinn byggi
lagasetningu á þeim úrskurði.
B&M smiba risaskip
KAUPMANNAHÖFN, 11. okt. —
Ákveðið er að stækka verulega
skipasmíðastöð Burmeister &
Wain, sem m. a. smíðaði Gullfoss.
er ætlunin að byggja þar allt að
70 þúsunda smálesta skip. Skipa-
smíðastöðin verður á sama stað
og hún er nú, en dráttarbrautir
verða lengdar til austurs út í
sjóinn. Áætlað er að stækkun
þessi verði fullgerð 1961 og verði
þá hægt að smíða risaskip í Dan-
mörku. Burmeister & Wain er
mjög eftirsótt skipasmíðastöð fyr
ir vandaða vinnu sína. Elnkum
þykir hún standa framarlega í
gerð dísil-véla.
Verður konu stefnt
sem barnsföður?
KAUPMANNAHÖFN, 11. okt. —
Óvenjulegt mál hefur komiö fyrir
dómstól í Árósum. Kona hefur
verið stefnt fyrir rétt í barnsfað-
ernismáli og þess krafizt að hún
gapgist við faðerni barns.
Forsendur málsins eru þær, að
kona þessi var áður karlmaður,
en var fyrir skömmu breytt í
konu með læknisaðgerð. Móðir
barnsins kveðst hafa verið með
manninum á dansleik og farið
með honum heim í herbergi sití.
En karlmaðurinn sem nú er orð-
inn kona neitar faðerninu alger-
lega.
f eftirleit í lífilli flugvél
lé sœ©sts (iæmdlr fiyrir
að aha feiireið ölvaðii?
Fjársekfir hækkaðar
ÞRÁTT fyrir látlausa áeggjan til
ökumanna um að aka ekki undir
áhrifum áfengis, þá er það stað-
reynd að ölvun við akstur hefur
farið mjög vaxandi hér í bænum
að undanförnu. I þessari viku
hafa 16 ökumenn, þar af ein koná,
verið dæmdir fyrir að hafa ekið
bíl undir áhrifum áfengís.
Nýlega er það gengið í gildi að
fjársekt fyrir ölvun við akstur
hefur verið hækkuð. Lægsta
sekt verður framvegis fyrir
slíkt brot 2000 krónur, en
lækkun var gerð í þessari viku,
þannig að sumir þeirra sem nú
voru dæmdir var gert að greiða
2000 kr., en aðrir „sluppu" með
1200 krónur.
Refsingin sem ökumennirnir
voru dæmdir í var auk ökuleyfis-
sviptingar, frá 1200 kr. sekt til 15
daga varðhalds óskilorðisbundið.
Ökuleyfissviptingin var frá 4
mánaða til lífstíðar missis ölcu-
réttinda. f hópi bílstjóranna voru
nokkrir atvinnubílstjórar og eru
þeir meðal þeirra sem sviptir
voru ævilangt ökuleyfi. Þessi eina
kona sem dæmd var fyrir að aka
undir áhrifum áfengis, hafði ekki
heldur ökuleyfi.
Þýzkir vísiíidaMeim telja að hverimir
hér geti oröið miklir heilsubrunnar
Miki'ð hefur verið m þeffa ræi! í þýikum biöðum
FYRIR nokkru voru hér á ferð^
þýzkir sérfræðingar, þeirra er-
inda að athuga og kynna sér leir
og gufuhveri hér á landi, í þeim
tilgangi, að hagnýta mætíi þá og
taka í þjónustu læknavísindanna.
Skömmu eftir að þeir héldu héð-
an fór Gísli Sigurbjörnsson, for-
stjóri, til Þýzkalands til skrafs og
ráðagerða um þessi mál. Er hann
nýlega kominn heim úr þeirri
ferð.
Mikið um för
vísindamannanna rætt
Gísli kvað fólk í Þýzkalandi mik-
ið hafa rætt um för vísindamann-
anna hingað, en þeir voru frá há-
skólabænum Giessen. í för með
þeim var ritstj. blaðsins Giessen
er Anzeiger, og ritaði hann langa
grein í blað sitt um förina til ís-
lands.
Miklir möguleikar
í grein þessari skýrir ritstjór-
inn Karl Brodhacker, frá áliti
vísindamannanna um það hvern-
ig megi nota gufu- og leirhveri
á fslandi, en þeir athuguðu mest
hverfasvæðið umhverfis Hvera-
gerði. í greininni segir m.a.: Leir-
og gufuhverirnir á íslandi virð-
ast gefa mikil tækifæri til ýmis
konar lækninga, t. d. á vöðva-
og taugagigt og þá ekki hvað
sízt á lömunum, bæði af völdum
slysa og mænuveiki.
Notaðir til hitunar gróðurhúsa
Á öðrum stað í greininni segir:
Nú sem stendur, eru hverir þess-
ir flestir aðeins virkjaðir til
bráðabirgða og einkum til hitun-
ar gróðurhúsa. Til þess að gera
þá nothæfa í þágu læknavísind-
anna, þarf að byggja í kring um
þá og útiloka þannig hvers konar
óhreinindi. í þessu efni þaif þó
að gæta þess, að vatnsmagnið
eða leirmagnið minnki ekki og
haldi öllum sínum eðlis- og efna-
fræðilegu eiginleikum.
Skýrslur um athuganir
Gísli Sigurbjörnsson, kvað nú
skýrslur um athuganir vísinda-
mannanna hér væntanlegar innan
skamms tíma. Hann kvaðst álita
að það mál ætti langt í land, að
þessar „heilsulindir“ yrðu tekn-
ar til notkunar í þágu læknavís-
indanna, en það yrði gert fyrr
eða síðar. Þetta mál eins og mörg
önnur bíði síns tíma. Hann lét vel
af för sinni ytra.
EIÍSABET Bretadrottning og
eiginmaður hennar, Filippus
hertogi af Edinborg, lögðu
snemma í morgun af stað í
Vesturálfuför sína. Þau fljúga
í einum áfanga frá Lundún-
um til Nýfundnalands í nýrri
farþegaþotu af gerðinni
Bristol Britannia.
Töflur gegn
inflíienzu
LONDON, 11. okt. — Fréttir ber-
ast stöðugt úr öllum löndum
Vestur-Evrópu af inflúenzufar-
aldrinum sem nú herjar þar. 1,3
milljón manns á Ítalíu hafa tekið
veikina og eru öll sjúkrahús í
Milano yíirfull. Veikin breiðist
óðfluga út um Frakkland og er
æ fleiri skólum lokað þar í landi.
í herbúðum í Bajaralandi eru
20% hermannanna sjúkir.
Tilraunir hafa verið gerðar
að undanförnu í Bretlandi
með bólusetningarefni, sem
tekið er inn í töflum. Hefur
það gefizt vel m.a. í verksmiðj
um. Hver maður fær átta töfl-
ur og tekur þær inn með viss-
um millibilum sem dreifast
jafnt yfir einn mánuð.
Pinay reynir
stjórnarmyndun
PARÍS, ll.'okt. — Eftir að René
Pleven hefur gefizt upp við
stjórnarmyndun talaði Coty for-
seti í dag við Antoine Pinay for-
ingja „Óháða íhaldsflokksins" og
bað hann freista stjórnarmynd-
unar.
Pinay féllst á að reyna það.
Hann er alveg nýkominn heim úr
miklu kynningarferðalagi í Asíu-
löndum. Honum hefur ekki verið
settur neinn ákveðinn frestur til
verksins. Á morgun (laugardag)
mun hann hefja viðræður við
foringja annarra stjórnmála-
flokka og leggja fyrir þá nýja
efnahagsmálaáætlun. Pinay var
forsætisráðherra 1952 og gat sér
þá góðan orðstír fyrir viðleitni
sína til að varðveita gengi frank-
ans. Er einmitt þörf slíkra manna
í stjórnarsætið nú. — NTB.
— Rúbininn
Framh. af bls 1
Gyldendal því yfir að hann áfrýj
aði dóminum til Hæstaréttar.
Dómurinn yfir Mykle hefur
komið á óvart meðal norsks al-
mennings. Það hafði komið í Ijós
við réttarhöldin að allir færustu
bókmenntafræðingar landsins
voru þeirrar skoðunar að bókin
hefði mikið listrænt gildi. í sam
ræmi við þetta taldi almenningur
að bókin yrði leyfð, þar sem kyn-
ferðislýsingar eru listrænar.
Dómstóllinn viðurkennir að
Rauði rúbíninn sé mikið listaverk'
En það breytir ekki hinu, að höf-
undurinn hefur með oókinni far-
ið út fyrir takmörk alls velsæm-
is.
t