Morgunblaðið - 30.10.1957, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 30. okt. 1957
MORCVISBLAÐIÐ
11
— Utan úr heimi
Framh. af bls. 8
Harðskeyttir kommúnistar eins
og Ernö Gerö og Andras Hege-
dus höfðu látið í það skína, að
það hefði verið Nagy, sem kall-
aði rússneska herliðið á vett-
vang. Þetta höfðu þeir máske
gert til að vekja tortryggni á
honum og sundra þannig mót-
spyrnunni.
Eitf fyrsta Nagys, eftir að hann
var orðinn raunverulegur for-
sætisráðherra var að kveða niður
þennan orðróm. í æðu sem hann
flutti 29. október sagði hann
m. a.:
— Sá óhróður hefur verið bor-
inn út um mig, að ég hafi kall-
að á rússnesku hermennina.
Hvernig getur nokkrum manni
dottið slíkt í hug, ég sem ætíð
hef barizt fyrir sjálfstæði og
frelsi þjóðarinnar. Það er þvert
á móti ég, sem hef fengið því
áorkað, að þeir fari nú brott úr
landinu.
Lýðræðiskosningar
undirbúnar
29. október viðurkenndi stjórn
Nagys, að byltingarráðin og
verkamannaráðin, sem stofnuð
höfðu verið út um allt Ungverja-
land væru réttir aðiljar til að
ræða um og framkvæma stjórn-
armálefni. Þau fengu fulltrúa í
ríkisstjórninni og einkum urðu
verkamannaráðin mikilvæg til
að framkvæma héraðsstjórn ýmis
konar. Þau höfðu verið stofnuð
í öllum hverfum borgarinnar og
einnig víðast út á landsbyggð-
inni. Víða önnuðust þau löggæzlu
og framkvæmd aðkallandi mála.
Jafnframt þessu lýsti Nagy því
yfir, að efnt yrði hið bráðasta
til lýðræðislegra kosninga, þar
sem þjóðin fengi raunverulega að
láta álit sitt í ljósi. Þá var heimil-
að að stofna aðra stjórnmála-
flokka en kommúnistaflokkinn.
Það þýddi samtímis að einok-
unaraðstaða kommúnistaflokks-
ins var afnumin. T. d. voru hin-
ir lögskipuðu kommúnistasellur
í verksmiðjum og meðal skóla-
nema afnumdar.
Áður en kommúnistar rændu
völdum í Ungverjalandi voru 4
aðal stjórnmálaflokkar starfandi
í landinu.
Fulltrúar þeirra komu nú aft-
ur fram á sjónarsviðið og þegar
Nagy myndaði nýja ríkisstjórn
þann 30. október fengu þeir ráð-
herra í henni.
Mikil verkefni
Þessi nýja ríkisstjórn ákvað að
taka upp að nýju skjaldarmerki
Kossuthsum og hinn gamla þjóð-
söng og þjóðhátíðardag. Hún
hafði mörgum verkefnum að
sinna auk þess sem hún átti að
undirbúa lýðræðislegar kosning-
ar. Nokkur helztu verkefni henn-
ar hafa verið talin upp á eftir-
farandi hátt:
1) að koma á lögum og reglu.
2) að stofna heimavarnarlið.
3) endurskipulagning dómstóla
og opinberra stofnana í lýðræðis-
átt.
4) að koma stjórnsýsluathöfn-
um og opinberum framkvæmd-
um í rétt horf.
5) að skipuleggja og útvega
meðöl og vistir til sjúkrahús-
anna.
6) að koma á réttlátri dreif-
ingu matvæla og á dreifingu
hjálpargagna og annarra gjafa
frá útlöndum í samráði við
Rauða krossinn.
7) að úthluta réttlátlega hús
næði til þeirra mörgu sem misst
höfðu húsnæði sitt í bardögun-
um.
8) að hreinsa húsarústir.
9) að hefja þegar í stað við-
gerðir á slcemmd húsnæði.
★
Var nú þegar tekið til starfa
við að hreinsa til í rústunum.
Það var t. d. mikið og merkilegt
átak hjá borgarbúum, að hinn 3.
nóvember voru strætisvagna og
sporvagnasamgöngur í Búdapest
komnar í lag. Og ákveðið var að
kennsla í öllum skólum skyldi
hefjast 5. nóvember. Þann dag
átti og að hefjast vinna al-
mennt í verksmiðjum og vinnu-
| stöðvum borgarinnar. Er vafa-
laust að svo hefði orðið, ef Rúss-
ar hefðu ekki aftur skorizt í leik-
inn 4. nóvember.
Það var sannarlega langt síð-
an ungverskar hendur höfðu ver-
ið svo vinnufúsar. Enda var nú
starfað fyrir bjarta framtíð og
frjálst föðurland.
Um þessar mundir var og tals-
vert rætt um það í stjórninni, í
hve ríkum mæli ætti að slétta
yfir spor kommúnismans í efna-
hags og atvinnumálum. Andstöðu
, flokkar kommúnista viður-
kenndu, að þar væri ekki hægt
að þurrka allt út í einu vetfangi.
Þeir lögðu áherzluna á það fyrst
í stað, að almenn mannréttindi
kæmust á í landinu og einnig
vildu þeir hið bráðasta afnám
þjóðnýtingar í landbúnaðinum,
samyrkjubúskaparins. — Hinir
frjálslyndu kommúnistar, sem nú
sátu í stjórninni með Nagy töldu
það eðlilegt, að samyrkjubúskap-
ur yrði lagður niður, því að hann
hefði verið kostnaðarsamur
eyðslubúskapur fyrir þjóðina.
Hann hafði í rauninni lagt land-
búnaðinn í rústir.
Aldrei hafði þó allur landbún-
aður Ungverjalands verið þjóð-
nýttur og var það nú táknrænt,
að á þessum erfiðleikatímum
voru það kotbændurnir, sem
komu íbúum Búdapest til hjálp-
ar. Hætt er við alvarlegum mat-
vælaskortur hefði gert vart við
sig í borginni, ef ekki hefði
komið þangað gangandi eftir
þjóðveginum með hestvagna sína,
hinn mesti fjöldi smábænda, fær
andi matvæli. Eru sagnir af því
að bændurnir hafi jafnvel verið
gjöfulir á þessar nauðsynjavör-
ur. Þannig fögnuðu þeir fengnu
þjóðfrelsi Ungverjalands.
Þ. Th.
(Síðari hluti þessar greinar
birtist á morgun. Þar er fjallað
um það að Ungverjar tóku upp
sjálfstæða utanríkisstefnu, dag-
ana sem þeir nutu frelsis).
Gufuketill
7 ferm., nýr gufuketill, til
sölu. Einnig h"s á traktora.
VélsiniSjan Kyndill
Sími 32778.
KEFLAVIK
Róleg, e!dri koi.u óskar
eftir
HERBERGI
með innbyggðum skáp, sem
næst Miðbænum. Símaafnot
æskileg. Lestur með barna-
skólabörnum eða barnagæzla
tvö kvöld í viku, kemur til
greina. Uppl. í síma 2-30-55.
Adenauer gengur frá
ráðherralista sínum
Bonn, 26. október/
ADENAUER kanslari, hefur nú
gengið frá ráðherralista sínum
og er um ýmsar breytingar að
ræða frá því, sem var í hinu
fyrra ráðuneyti hans. Nokkrir
erfiðleikar hafa verið á að mynda
stjórnina og hefirþar komiðýmis
legt til greina. Sl. 5 vikur hafa
miklar umræður verjð um það,
hvernig í ýmis embættj yrði skip-
að. Hefur þar einkum borið á
átökum í sambandi við fjármála-
ráðuneytið.
Talið er nú víst að fullákveðið
sé, að Franz Etzel verði fjármála
ráðh. í stað Scháffers, sem tekur
við embætti dómsmálaráðherra
Valdamesti maður í ráðunevtinu,
utan kanslarans sjáifs verður
Ludwig Erhard, en hann gegnir
embætti varakanslara, viðskipta-
málaráðherra og forseta efnahags
ráðsins, sem nvo er kallað. Utan-
ríkisráðherra verður von Brent-
ano, eins og áður og landvarnar-
ráðherrann verður Strauss. Það
vekur athygli að Theodor Blank,
sem var varnarmálaraðherra, en
lét af embætti fyrir nokkru síð-
an, tekur nú við embætti vinhu-
málaráðherra.
Italskur
námsstyrkur
RÍKISST J ÓRN ÍTALÍU hefur
ákveðið að veita íslendingi styrk
til náms á Ítalíu skólaárið 1957—
1958. Nemur styrkurinn 400 þús.
lírum, og greiðist hann með jöfn-
um greiðslum á átta mánuðum.
Auk þess fær styrkþegi greiddar
10 þús. lírur í ferðastyrk, og ef
um skólagjöld er að ræða, mun
styrkveitandi endurgreiða þau.
Umsækjendur verða að hafa
lokið stúdentsprófi eða prófi frá
listaskóla. Umsóknir um styrk-
inn sendist menntamálaráðuneyt-
inu fyrir 22. nóvember n. k. í
umsókn skal tilgreina námsferil
umsækjanda, svo og hvaða nám
hann hyggst stunda á Ítalíu og
við hvaða menntastofnun. Enn-
fremur fylgi afrit af prófskirtein-
um, svo og heilbrigðisvottorð og
tvær myndir af umsækjanda.
(Frá menntamálaráðuneytinu)
SKIPAUTGCRB RIKISINS
HEKLA
vestur un land í hringferð hinn
4. nóvember. — Tekið á móti flutn-
ingi til áætlunarhafna vestan Ak-
ureyrar, í dag og árdtgis á morg-
un. — Farseðlar scldir árdegis á
laugardag.
SKAFTFELLINGUP
fer til Vestmannaeyja •' föstu-
dag. Vörumóttaka daglega.
„FJALLFOSS“
fer frá Reyk'avík föstudaginn
1. nóvember til Austur- og Norð-
Urlands. — Viðkomustaðir:
Reyðarfjörður,
Eskifjörður,
Seyðisfjörður,
Húsavík,
Akureyri.
H.f. Eimskipafélag Islands.
n
ÁÆTLUN
okt.—des. 1957
M.S DRONNINC
ALEXANDRINE
Frá Kaupmannahöfn 8./11. Og
6./12., um Thorshavn til Rvíkur.
Frá Reykjavík 15./11. (um
Grænland) og 14,/li.. um Thors-
havn til Köbenhavn.
M.S. H. J. KYVIG
Frá Kaupmannahöfn 22./11. til
Færeyja og Reykjavíkur, Hentug
ferð fyrir jólavarning.
Frá Keykjavík 5./11. Of 2./12.
til Kaupmannahafnar.
Skipaafgreiðsla Jes Zimsen.
Erlendtir Péturaaon.
Nú er alveg einstakt tæki-
færi til að eignast nýtt hús
á bezta stað í bænum. Uppl.
gefur:
Tómas Tómásson |
Sími 430. I
Sólrík stofa
til leigu fyrir reglusaman
karlmann. Sími 19398.
HERBERGI
til leigu
Fæði á sama stað. —
landsbraut 66.
Suður-
Vefnoðarvöiuverzlun
á bezta stað í Vesturbænum er til sölu strax.
Hagkvæmir skilmálar. Tilboð merkt: „Verzlun
3155“, óskast sent Mbl. fyrir 1. nóvember.
Til sölu
margs konar trésmíðavélar.
Einnig nokkuð af mótakrossvið.
Símar 33778 og 34059.
Stúlkur
Stúlkur, helzt vanar saumaskap,
óskast strax.
Skóverksmiðjan ÞÓR
Skipholti 27.
Gjöfnm í minningnrsjóð
Randvers Þorvaldar Gunnarssonar, vélstjóra, er‘ veitt
móttaka í skrifstofu Vélstjórafélags íslands, Tryggva-
götu 2, — bókaverzlun Sigf. Eymundssonar, — leður-
verzlun Jóns Brynjólfssonar, Austurstræti 3 og hjá hús-
verði Sjómannaskólans.
Skólastjóri Vélskólans.
Hefi til sölu
nú þegar 200 ársgamlar hænur og 20 nautgripi,
ásamt heyi, með því að hreppsnefnd Mosfellshrepps hefur
fyrirskipað mér að flytja gripahúsin brott.
Nánari upplýsingar gefur
Haraldur Guðjónsson,
Markholti, Mosfellssveit,
Sími 6 A (um Brúarland).
Röskur ungur maður
sem hefir bílpróf
óskast strax.
Tilboð sendist afgr. Mbl. fyrir 1. nóvember merkt:
Sendibíll —7865.
Lœknaskipti
Þeir meðlimir Sjúkrasamlags Hafnarfjarðar, sem
óska að skipa um heimilislækni frá næstu áramót-
um, þurfa að tilkynna skrifstofu samlagsins það
fyrir nóvemberlok.
Sjúkrasamlag Hafnarfjarðar.