Morgunblaðið - 17.12.1957, Qupperneq 3

Morgunblaðið - 17.12.1957, Qupperneq 3
Þriðjudagur 17. desember 1957 MORCTJN RLAÐIÐ 3 Kvikm yndirnar hamla gegn áfengisneyzlu Frá umrœðum á ASþingi í goer Á FUNDI í neðri deild Al- þingis í gær fylgdi Bjarni Benediktsson úr hlaði frum- vörpum þeim, sem hann flyt- ur um fjöröflun til menning- arsjóðs. Leggur hann til, að sjóðurinn fái 3% af hreinum ágóða Áfengisverzlunar ríkis- ins en fellt verði niður gjald það, sem nú er lagt á aðgöngu- miða að kvikmyndahúsum og dansleikum. Ný fjáröflunaraðferð í framsöguræðu sinni sagði Bjarni Benediktsson m. a.: Á síðasta þingi var samþykkt löggjöf um auknar fjárveitingar til menningarmála, æðri vís inda, menntamálaráðs o. fl. Um nauðsyn þessarar löggjafar er ekki deilt, en frumv. þau, sem hér liggja fyrir, eru hins vegar flutt til að fá tekna upp nýja aðferð við að afla þess fjár, sem hér er um að ræða. í fyrra varð ofan á sú tillaga, sem mér er ekki grunlaust um að sé runnin frá Eysteini Jóns- syni fjármálaráðherra, að taka skuli 2 kr. af hverjum aðgöngu- miða að dansleik og 1 kr. af hverjum miða að kvikmynda- sýningu. Fyrsta tillagan um mál- ið gerði hins vegar ráð fyrir, að gjald yrði tekið af áfengissölu í þessu sambandi. Röng aðfeiö við fjáröflun Það hefur oftar komið til tals að leggja skatt á kvikmynda- húsamiða til að afla fjár til til- tekinna menningarmála. Ýmsir lögðu t. d. eindregið til, að það yrði gert til að fá fé til sinfóníu- hljómsveitar. Ég er og hef verið þeirrar skoðunar, að slíkan skatt eigi ekki að leggja á miða aö kvikmyndasýningum. Hann mun valda því, að sú starfsemi verð- ur óvinsæl, sem skattgjaldsins nýtur og skattheimtan byggist á vanmati á því, hversu mikilvæg- ur þáttur í hollu skemmtanalii'i kvikmyndirnar eru. Kvikmyndir og drykkjuskapur. Það er mikill misskilningur, sem fram kom á Alþingi nýlega, að kvikmyndirnar eigi þátt í auknum drykkjuskap. Ég og aðr- ir, sem vel þekkja til í Reykja- vík, vita þó, að kvikmyndir eru holl og góð skemmtun og eiga drýgsta þáttinn í að halda ungl ingunum frá þeim skemmtunum. sem leiða beint til áfengisneyzlu. Það má segja, að kvikmyndir eigi ekki saman nema nafnið. Það gildir líka um bækur og ann að, sem þykir hollt. Aðalatriðið er, að iðjuleysið er upphaf all ills. Þegar unglingarnir þvælast á götum, sjoppum og dansleik- um, er viðbúið, að þeir lendi óreglu. Er ég var dómsmálaráðherra kom það fyrir af tilviljun, að yfirheyra þurfti þá, sem sátu tiltölulega saklausri kaffistofu síðari hluta laugardags. Þar var bannað að viðlagðri refsingu að hafa vín um hönd, en þó kom í ljós, að hér um bil allir, sem þar sátu þennan dag voru undir áhrifum áfengis. Taka á af áfengisgróðanum Ég hef hins vegar aldrei til þess vitað, að menn hafi verið ölvaðir í kvikmyndahúsum. Kem ur það af því, að menn hafa þá enga ánægju af myndinni. Má því ljóst vera, að kvikmyndasýn ingar eru raunsæ leið til að stemma stigu við óreglu. Skiptír miklu, að þeim sé ekki íþyngt með sköttum. Gróði ríkisins af áfengissölunni er hins vegar svc mikill, að sáralitlu munar, þó að af honum verði tekið það, sem hér er farið fram á. Er það ekki „Tíminn" gefur verka- mönnum ráðleggingar nema lítið brot af því, sem gróð inn hefur í stjórnartíð Eysteins Jónssonar farið fram úr þeirri upphæð, sem gert hefur verið ráð fyrir í fjárlögum hverju sinni. Það er von mín, að mál þetta verði ekki gert að flokksmáli. Verði samþykkt þess hindruð nú, mun það síðar ná fram að ganga Menntamálaráðherra yrði maður að meiri, ef hann vinnur nú að því að málið nái fram að ganga, en lætur það ekki bíða þess tíma, er völd hans verða minni en nú er. Svör menntamálaráðherra Gylfi Þ. Gíslason mennta- málaráðherra tók næstur til máls. Hann sagði m. a., að yrði fé tek- ið eins og lagt er til í frumvarp- inu af nettótekjum áfengisverzl- unarinnar, jafngilti það því, að það kæmi úr ríkissjóði, þar sem hagnaður verzlunarinnar væri nú einn af mikilvægustu tekjustofn- um hans. Um beinar fjárveiting- ar til þessara mála hefði hins vegar aldrei náðst samkomulag til þessa. Þá sagði ráðherrann, að kvik- myndir væru vissulega mikilvæg- ur þáttur í skemmtanalífinu Hins vegar væri skattur á þeim lægri hér en í nágramialöndun- um og því hefði ekki þótt athuga- vert að leggja á það gjald, sem ákveðið var í fyrra. Að ræðu Gylfa lokinni vax' umræðunni frestað. EINS og kunnugt er, vill flokkskiíka Framsóknar- manna hér í Reykjavík, að kommúnistum verði ekki veitt viðnám í verka lýðsfélögunum. Þessi flokksklíka vill ekki styðja það samstarf lýð- ræðissinna innan verka- lýðsfélasanna, sem nú er fyrir höndum um að Framboðslisii Slálfstæðismanna í Eyjum VESTMANNAEYJUM, 16. des. —• Sjálfstæðisflokkurinn hefur nú lagt fram framboðslista sinn við væntanlegar bæjarstjórnarkosn- ingar og eru þessir menn aðal- menn listans: Ársæll Sveinsson, forseti bæjarstjórnar, Guðlaug- ur Gíslason bæjarstjóri, Sighvat- ur Bjarnason skipstjóri, Pálx Scheving vélstjóri, Jón Sigurðs- son hafnsögumaður, Sigfús J. Johnsen kennari, frú Þóra Frið- riksdóttir, Torfi Jóhannesson bæjarfógeti og Bergsteinn Jónas- son hafnarvörður. — Bj. Guðm. &TAKSTEINAR Kommar skamma ,,Þjóðvörn“. Blað Þjóðvarnarmanna hefnr undanfarið deilt harðlega i kommúnista fyrir svik þeirra í „hernámsmálunum“. Eru komm- ar nú greinilega orðnir smeykir við þetta nudd í „Þjóðvörn“ litlu. Ræðst „Þjóðviljinn“ allharkalega á hana sl. sunnudag í forystu- grein sinni. Krefst hann nú „sam- stöðu gegn herstöðvahættunni“. En hvað er þetta, ríkir ekki sam staða milli stjórnarflokkanna um afstöðuna í varnarmálunum? Ber ekki öll ríkisstjórnin ábyrgð á því að samið var um áframhald- óbreyttir Framsóknarmenn muni j and- dyöl vamarliðsins á |siandi ekki hlyða fynrskipunum flokks- hamla á móti kommún- istum innan samtaka verkalýðs og launþega. Sl. sunnudag sendi Tíminn út „aðvörun“ til verkamanna, sem var á þá lund, að Tíminn „var- aði alla einlæga verkalýðssinna við því að hafa samstarf við er- mdreka Sjálfstæðisflokksins í verkalýðsfélögunum". Sjálfstæð- ismenn í verkalýðsfélögunum hafa tekið höndum saman við aðra lýðræðissinna um sameigin- lega afstöðu við stjórnarkosning- ar í félögunum, sem nú fara í hönd, en Tíminn er einmitt að „vara við“ þátttöku Sjálfstæðis- manna í slíku samstarfi. Þá má telja nokkurn veginn fullvíst, að Hœppadiættislán Flagfélagsins LAGT liefur verið fram stjórnar- frumvarp uin liappdrætti í sam- bandi við skuldabréfalún Flugfó- lags íslands. Segir þar, að félag- inu slxuli veitt lieimild til að hafa happdrætti í sambandi við útgúfu skuhhibréfa, sem það hyggst seljn innanlands. Ætlar féhsgið að gefa ii l 100 kr. skuldabré- með 5% ársvöxtum lil 6 úra. Verður lieild- aruppliæð hréfanna 10 n illj. kr. Greiðast þau eftir 6 úr í einu Iagi. Á hverju vori þangað til, verður dregið um vinninga, alls að upp- hæð 300 þús. krónur ú úri. Vinn- ingarnir verða flugfarseðlar eða af- slúttiir af farseðlum. 1 greinargerð segir að kostnað- ur við kaup á nýjum millilanda- vélum Flugfélagsins á s.l. vori hafi verið um 48 millj. kr., og hafi ver- ið tekin lán að upphæð 33 millj. kr. erlendis í því sambandi. Ætl- unin hafi verið að selja nokkrar af eldri vélum félagsins til að klíkunnar um að hjálpa komm- únistum, heldur ganga til sam- starfs gegn kommúnistum með öðrum andstæðingum þeirra. Það fyrirbæri, að „flokkur bændanna“ á nú að ganga fram við hlið kommúnista innan samtaka launþega og verkalýðs, er einn þátturinn í kaupskap Hermanns Jónassonar og komm- únista. Framsóknarbroddarnir hafa lofað að styðja kommúnista í verkalýðsfélögunum og af því er ,aðvörun‘ Tímans til verka- manna sprottin. Lúcíuhátíð tslenzk- það þyki nú ekki hagkvæmt og því muni félagið hjóða út skuldabréfa lán það, sem að framan getur. Frumvarp þetta var tekið fyrir á þremur fundum í efri deild í gær og afgreitt til neðri deildar. Bátur kcyptur til Olafsvíkur ÓLAFSVÍK, 16. des.: — 1 ofsa- veðri á laugardaginn, tók hér heimahöfn, í fyrsta skipti, vélbát- urinn Þorsteinn, sem Hraðfrysti- hús Ólafsvíkur festi fyrir nokkru kaup á norður á Siglufirði. — Er þetta fjórði bátur hraðfrystihúss- ins, 53 tonna bátur, 13 ára, með nýrri vél. Skipstjóri á bátnum er Jón Magnússon frá Patreksfirði. Lætur hann vel yfir Vátnum, sem hreppti hið versta veður 'á leiðinni af norðan. Alls verða nú gerðir greiða hluta af kaupverðinu, en I héðan út, 12 bátar. — Bjarni. Er belra að kjésa bæjarsfjérnir í júníi Á FUNDI í neSri deild Alþingis í gter fór frum 1. umr. um frum- varp Jóns Púlmasonar um breyt- ingar ú lagaúkvæðunum um kjör- skrúr við sveitarstjórnarkosningar. Eins og rakið var í Mbl. í fyrra- dag, er efni frumv. þaS, aS koma í veg fyrir að menn missi atkva-ö- isrétt eins og nú er, ef þeir flytjast úr sveit i kaupstað eða kauplún úrið úður en 'xosið er. Jón Pálmason fylgdi frumvarp inu úr hlaði. Hann minnti á, að við kosningar þær, sem fara fram nú í janúar, yrði kosið eftir kjör- skrám, er gerðar voru eftir mann- tali 1. desemher 1956. Þeir, sem flutzt hefðu í bæi og þorp eftir þann tíma, fengju ekki að kjósa þar. Þeir fengju ekki heldur að kjósa í sinni fyrri heimilissveit, þegar hreppsnefndir verða kjörn- ar þar í júní n.k., þar sem þá verður gengin í gildi kjörskrá, sam in eftir manntalinu 1. desember þessa árs. Vill Jón lúla semja kjör- skrúr í desember ár hvert, en gera sérstakar uukakjörskrár til að bæta úr þessu misrétti í sambandi við kosningarnar nú í janúar. Púll Þorsteinsson rakti þau kvæði um kjörskrár, sem nú gilda. Hann kvað rétt vera, að um mik- ið misrétti væri að ræða að því er varðar það atriði, sem Jón Pálma- son vill bæta úr. Hins vegar taldi hann tormerki á framkvæmd til- lagna hans, einkum þar sem tími væri ekki i.ægur skv. þeim til að ganga tryggilega frá kjörskrám. Taldi Páll vænlegra til árangurs, að hafa kosningar í þéttbýlinu ekki í janúar heldur annaðhvort í júnílok eða í marz eða apríl. Jón Púlmason taldi að unnt ætti að vera að ganga nægilega snemma frá kjörskrám, þc að þær væru samdar í desember. Hins veg ar kvaðst hann telja það aðalatrið- ið, að hót yrði ráðin, nú þegar, á misrétti því, er hann vill leið- rétta. Kæmi tillaga Pál Þorsteins sonar um flutning kjördags við bæjarstjórnarkosningar og hrepps nefndarkosningar í þorpum vel til álita í því sambandi. Frumv. var vísað til 2. umræðu og nefndar. ÍSLENZK-SÆNSKA féiagið hélt hina árlegu Lúcíuhátíð í Þjóð- leikhúskjallaranum föstudaginn 13. desember. Formaður félags- ins, Guðlaugur Rósinkranz. þjóð- leikhússtjóri, bauð gesti vel- komna, en ræðu flutti Gunnar Rocksén, ræðismaður. Ræddi hann um sænsk-íslenzka sam- vinnu, en hann er þeim málum manna kunnugastur, þar eð hann hefur unnið hér í þágu slíkrar samvinnu, síðan 1930. Var ræða hans hin skörulegasta. — Krist- inn Hallsson, óperusöngvari. söng með ágætum Bellmans- söngva með undirleik dr. V. Urbancic. Síðan sungu Lúcía og þernur hennar söngva sína, en Lúcía var ungfrú Sigríður Geirs- dóttir. Sýnd var kvikmynd af sænsku jólahaldi og síðan var getraunaþáttur samantekinn af Bo Almquist og Sigurði Þórarins- syni, og skyldi þar könnuð þekk- ing gestanna á Svíþjóð og sænsk um bókmenntum. Sigurvegari varð frú Kerstin Vilhjálmsson Að lokum var dans stiginn af miklu fjöri, einkum þá er stignir voru sænskir þjóðdansar og sá lystilegi dans, sem nefnist hambo. Fjölmenni var á samkomunni. fyrir rúmu ári síðan, ráðherrar kommúnista líka? Vissulega. En „Þjóðviljinn“ heimtar „samstöðu“ við Þjóðvörn einnig, um Það að svíkja allar fyrri yfirlýsingar um afstöðuna til dvalar varnarliðsins.!! Er nú eftir að sjá, hverjar undirtektir Þjóðvarnarmanna verða. Lán og landvarnir. Eysteinn Jónsson lagði mikið kapp á það í fjárlagaumræðun- um á Alþingi fyrir síðustu helgi að hreinsa sig af öllu samandi milli erlendra lántaka og áframhaldandi dvalar varnarliðs- ins í landinu. En honum gekk þetta illa. Sætir það engri furðu. Hvert mannsbarn á íslandi veit að lánið sem Bandaríkin veittu íslandi fyrir jólin í fyrra var lirein borgun fyrir snúning vinstri stjórnarinnar í varnar- málunum. Var því líka lýst yfir í fullri hreinskilni af einum stjórnarflokknum, að svo væri. Blað kommúnista skýrði margoft frá þessu í dcsember í fyrra. Það gekk meira segja svo langt að tala um „30 silfurpeninga“ í þessu sambandi. Hlýtur það að hafa verið leiðinlegt fyrir Eystein að fá slíka nafngift á 65 millj. kr. lánið, sem veitt var úr „sérstök- um sjóði“, sem forseti Bandaríkj- anna hefur yfir að ráða og getur gripið til þegar þörf er ráðstaf- ana til þess að treysta öryggi þeirra. Létu kaupa sig frá sam- þykktinni 28. márz Það liggur þannig fyrir sannaS og viðurkennt af sjálfum þátt- takendum vinstri stjórnarinnar, að þeir hafi látið kaupa sig til þess að ógilda hina frægu sam- þykkt frá 28 marz 1956. Sú samþykkt er nú endanlega úr sögunni, eins og Áki Jakobs- son vakti réttilega athygli á eftir að samið hafði verið um áfram- haldandi dvöl hersins hér á landi. Það er því hreinn skrípaleikur þegar Tíminn og Þjóðviljinn eru að tala um þessa samþykkt, sem lifandi bókstaf sem sé ennþá í fullu gildi. Það er ekki einn staf- ur af þeirri viljayfirlýsingu, að herinn skuli rekinn í burtu af íslandi, á Iífi. Vinstri stjórnin er búin að semja um áframhaldandi dvöl hersins um óákveðinn tíma. Kommúnistar hafa tekið þátt í þessum samningum. Yfir það geta þeir ekki breitt. Þess vegna getur enginn vitiborinn maður tekið minnsta mark á þeim þegar þeir heimta „samstöðu gegn herstöðva hættunni“ af Þjóðvarnarmönnum eða öðrum. Vinstri stjórnin situr uppi með þá smán að hafa gert varnir fs- lands að verzlunarvöru. Mun sú skömm hennar lengi verða uppi.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.