Morgunblaðið - 02.02.1958, Page 1

24 síður
*
Bandarísku gervifungli skotið á loft
lýðveldið stofnað í gær
Sambandsríki íraks, Jórdaníu og Arabíu?
V/ð munum aðeins nota „Könnuð" í
jbdgu visindanna, segir Eisenhower
Bandarikjaforseti
Rússneskir vísindamenn taka vel
fregninni um „bandaríska Sputnik"
KAIRÓ, 1. febrúar (Reuterl.
— í dag voru Egyptaland og
Sýrland sameinuð í eitt ríki
við hátíðlega athöfn, sem
fram fór í Kairó. Hið nýja
ríki nefnist: Arabiska sam-
bandslýðveldið. — Forseti
Egyptalands, Gamal Abdei
Nasser og Shukri el Kuwatly,
Sýrlandsforseti, undirrituou
sáttmála um ríkisstofnunina.
Fór sú athöfn fram í stjórnar-
ráðinu í Kairó, á meðan f jöldi
manna stóð fyrir utan og
fagnaði fæðingu hins nýna
Arabaríkis. Fólkið hrópaði
húrra fyrir þessu nýja Araba-
ríki og veifaði fánum Sýr-
lands og Egyptalands. For-
sætisráðherra Sýrlands, Sabri
E1 Assali, las upp fyrir fólkið
yfirlýsingu um stofnun hins
nýja ríkis og var fagnað heitt
og innilega.
Þegar forystumean beggja land
anna höfðu undirritað samning-
inn um stofnun ríkisins, föðm-
uðust þeir og kysstust, en tóku
síðan kveðjum mannfjöldans.
Þarna voru samankomnir, auk
forsetanna og forsætisráðherra
Sýrlands, margir ráðh. og leið-
togar beggja þjóða. Leikin voru
hergöngulög og arabísk músík og
var þessu öllu útvarpað. Milli
laganna var flutt svohljóðandi
ávarp: „Ó, þér Arabar! — Þetta
er sá dýrðardagur vor, sem skráð
ur verður í annálum sögunnar.
Vér höfum sameinazt í dag og
þar með hafa Arabar endurheimt
virðingu sína og mikilleika. —
Lofaður sé Allah“. —
I þessu nýja lýðveldi eru um
26 milljónir manna. — Á mið-
vikudaginn kemur flytja forset-
arnir þjóðþingum sínum tilkynn-
inguna um stofnun hins nýja rík-
is, en síðan verður efnt til nýrra
kosninga. — í þeim verður kosið
sameiginlegt þing Sýrlands og
Egyptalands og nýr forseti kjör-
inn og herma fregnir, að Kuw-
atly vilji, að Nasser verði forseti
hins nýja ríkis.
★
AMMAN (Jórdaníu), 1. febr.
(Reuter). — Gert er ráð fyrir, að
sett verði á stofn nokkurs konar
sambandsríki íraks, Jórdaníu og
Saudí-Arabiu til þcss að vega upp
á móti sambandsríki Egypta og
Sýrlendinga. Jórdanskar sendi-
nefndir eru nú staddar í Saudí-
Arabíu og írak að ræða málið við
leiðtoga þessara landa. — Kon-
ungar þessar þriggja ríkja munu
hittast innan skamms og ræða
hin nýju viðhorf.
Myndin sýnir, þegar verið er að koma „Könnuði“ fyrir í
bandarísku flugskeyti af Júpíter-gerð. — Til samanburðar við
„Könnuð" má geta þess, að Sputnik I, sem RúsSar skutu úl
4. okt. 1957, var 58 sm. í þvermái og vó 83,6 kg. Hann fór með
20 þús. km. hraða á klst. Sputnik II vó um 500 kg. Ilann var
1 klst. 42 mín. umhverfis jörðina. Mesta fjarlægð hans frá
’örð var 1400 km. —
Ráðstefna um
geimyfirráð?
NEW YORK, 31. jan. — Leslie *
Munro, forseti 12. allsherjarþings
ins, lét svo um mælt í útvarps-
viðtali í dag, að brýna nauðsyn
bæri til þess að kvödd yrði sam-
an ráðstefna á vegum S. Þ. inn-
an tveggja til þriggja mánaða til
þess að ræða um yfirráð í geimn-
um. Taldi hann, að farsælast yrði
að ráðstefnuna sæktu stjórnmála
legir fulltrúar aðildarríkja S. Þ.
svo og vísindalegir ráðgjafar
þei ra.
Á þessari mynd sést nýsjálenzk: vísindamaðurinn dr. William
H. Pickering, með liluta af bandaríska gervitunglinu, sem skot-
ið var upp í háloftin í fyrrinótt.
Arabíska sambands-
WASHINGTON, Lundúnum, Moskvu, 1. febr. (Reuter o. fl.)
— Klukkan 3 í nótt sem leið skutu Bandaríkjamenn á loft
fyrsta gervitungli sínu og gekk það að óskum. Tunglinu
var skotið í Júpíter-flugskeyti, frá tilraunastöð í Kaliforníu.
Það hefur hlotið nafnið „Explorer“ — „K önnuðu r“. —
Tunglið er sívalningur, um 200 sentímetrar á lengd og 15
sentimetrar í þvermál. Þyngd þess er 13,6 kíló, en í þeirri
tölu er einnig fólgin þyngd vísindatækjanna, sem komið
var fyrir í tunglinu. Þau vega um 4.5 kíló.
inn, sem það hafði verið fest í
lyftist svo hægt og þung-
lamalega, en þaut svo út í himin-
hvolfið og var horfið fyrr en
varði. Nokkrum mínútum síðar
var „Könnuður" kominn á braut
sína og snerist umhverfis jörð-
ina með 30.500 km hraða á
klukkustund, en það jafngildir
því, að tunglið fari rúmlega 14
sinnum umhverfis jörðina á dag.
Má gera ráð fyrir þvi, að hver
ferð kringum jörðina taki um
113 mínútur. Leið tunglsins ligg-
ur í sporbraut yfir miðbaug, því
að það er talið árangursríkara
fyrir vísindastarfsemi alla. Mesta
fjarlægð þess frá jörðu er um
Framh. á bls 2
Greta. Bjornsson
í GÆR hófst sýning á verkum
frú Gretu Björnsson listmálara á
vegum listkynningar Morgun-
blaffsins.
Greta Björnsson er fædd í
Stokkhólmi 25. janúar 1908, dóttir
hins kunna málara Axels Erd-
mann. Um þriggja ára skeiff
stundaffi hún nám viff Konst-
fackskólann í fæðingarborg
sinni undir handleiðslu hins
þekkta skreytingarmálara Fillip
Mánsson, en fluttist til Reykja-
víkur áriff 1930. Hér í höfuff.
staðnum hefur hún haldiff 9 sjálf-
stæffar sýningar á verkum sínum.
Einnig hefur hún sýnt á Selfossi
og tvívegis á Akranesi, og hún
hefur tekiff þátt í mörgum sam- ^
sýningum i Reykjavík.
Á síðustu árum hefur Greta
Björnsson starfaff mikiff aff
skreytingum kirkna víffa um
land ásamt manni sínum, Jóni
Björnssyni málarameistara. Áriff
1954 ferffuðust þau um Svíþjóff
í þeim tilgangi aff kynna sér
kirkjuskreytingar þar, og á s.l.
ári fóru þau víða um lönd í sama
skyni, m.a. tii Ítalíu, Grikklands,
Egyptalands og Gyðingalands.
Stærsta verkefniff á þessu sviffi,
sem þau hafa unniff aff, er skreyt-
ing Selfosskirkju, en alls hafa
þau skreytt á annan tug kirkna.
í sýningarglugga Morgunblaðs
ins viff Affalstræti eru nú sýndar
7 myndir eftir frú Gretu, og
nokkrar fleiri myndir hafa veriff
hengdar upp í affalafgreiffslusal
blaffsins. Meffal myndanna er
eitt olíumálverk, sem nefnist úr
Reykjavík, og frumteikning af
kalkmálverki í Selfosskirkju.
Hinar myndirnar eru málaffar
meff vatnslitum. Meffal þeirra er
mynd úr Hofskirkju í Álftafirffi
og landslagsmyndir frá Svíþjóð
og íslandi.
í þágu vísindanna
Þegar tilkynnt hafði verið,
að Bandaríkjaher hefði tekizt
að senda út gervimána í
Júpíterskeyti, sendi Eisen-
hower vísindamönnunum
heillaóskaskeyti og lagði á-
herzlu á, að gervitunglið yrði
aðeins notað í þágu vísind
anna, í þágu mannkyns alls.
Meff 30.500 km hraffa á klst.
Sjónarvottar segja, að þegar
Júpíter-skeytinu hafi verið skot
ið á loft, hafi staðið rauðgul eld-
rák aftur úr því. Svo virtist sem
það stæði nokkurn tíma kyrrt í
loftinu rétt fyrir ofan stand-